Why do some people go bald? - Sarthak Sinha

Tłumaczenie: Izabela Gonera-Peck Korekta: Marta Konieczna

What do Charles Darwin, Michael Jordan, and Yoda have in common?

Co łączy Charlesa Darwina, Michaela Jordana i Yodę?

They, like many other historical and fictive individuals, are bald,

Tak jak inne historyczne i fikcyjne postacie są łysi,

in some cases by their own choice.

w niektórych przypadkach z własnego wyboru.

For centuries, a shining dome has been a symbol of intelligence,

Od stuleci świecące się sklepienie jest symbolem inteligencji,

but despite this, many balding people still wish their hair would return.

mimo to, wiele łysiejących wciąż pragnie, aby ich włosy odrosły.

Scientists have long pondered,

Naukowcy od dłuższego czasu głowią się:

"Why do some people lose their hair, and how can we bring it back?"

"Dlaczego niektórym wypadają włosy i jak można ten proces odwrócić?".

The full-headed among us have about 100,000 to 150,000 hairs on our scalps,

Ci z burzą włosów mają ich od 100 do 150 tysięcy na głowie,

and scientists have discovered two things about this dense thicket.

naukowcy odkryli dwie rzeczy o tej gęstwinie.

Firstly, the sprouting hair we see is mostly made up of keratin,

Po pierwsze, widoczne, kiełkujące włosy są głównie zbudowane z keratyny,

the protein leftover from dead cells that are forced upwards

pozostałości białka z martwych komórek, które wypychane są ku górze,

as new cells grow beneath them.

ustępując miejsca nowym komórkom.

Secondly, the structures that drive hair growth

Po drugie, struktury, które napędzają wzrost włosa,

are called hair follicles,

mieszki włosowe,

a network of complex organs that forms before we're born,

sieć złożonych narządów ukształtowanych przed narodzeniem,

and grows hair in an everlasting cycle.

produkują włosy w nieustannym cyklu.

This cycle has three main phases.

Ten cykl ma trzy główne fazy.

The first is anagen, the growth phase,

Pierwsza z nich to anagen - faza wzrostu,

which up to 90% of your hair follicles are experiencing right now,

której doświadcza w tym momencie nawet 90% twoich mieszków włosowych,

causing them to push up hair at a rate of one centimeter per month.

powodując wzrost włosa w tempie jednego centymetra na miesiąc.

Anagen can last for two to seven years, depending on your genes.

Anagen może trwać od dwóch do siedmiu lat, w zależności od twoich genów.

After this productive period,

Po tym wydajnym okresie,

signals within the skin instruct some follicles to enter a new phase

sygnały ze skóry informują niektóre mieszki o rozpoczęciu nowej fazy,

known as catagen, or the regressing stage,

znanej jako katagen lub faza przejściowa,

causing hair follicles to shrink to a fraction of their original length.

powodując skurczenie mieszków do małej cząstki ich pierwotnej długości.

Catagen lasts for about two to three weeks

Katagen trwa od dwóch do trzech tygodni

and cuts blood supply to the follicle, creating a club hair,

i odcina dopływ krwi do mieszka, tworząc włos spoczynkowy,

meaning it's ready to be shed.

czyli gotowy do wypadnięcia.

Finally, hairs enter telogen, the resting phase,

Wreszcie, włosy wstępują w fazę telogenu, fazę spoczynku,

which lasts for ten to twelve weeks,

która trwa od dziesięciu do dwunastu tygodni

and affects about 5-15% of your scalp follicles.

i dotyka około 5-15% mieszków na skórze głowy.

During telogen, up to 200 club hairs can be shed in a day,

Podczas telogenu wypada do 200 włosów spoczynkowych dziennie,

which is quite normal.

co jest całkiem normalne.

Then, the growth cycle begins anew.

Następnie cykl wzrostu zaczyna się od nowa.

But not all heads are hairy,

Jednak nie wszystkie głowy są pokryte włosami,

and, in fact, some of them grow increasingly patchy over time

część włosów coraz bardziej przerzedza się z biegiem czasu,

in response to bodily changes.

co wiąże się ze zmianami w organizmie.

95% of baldness in men can be attributed to male pattern baldness.

95% łysienia u mężczyzn można przypisać łysieniu typu męskiego.

Baldness is inherited,

Łysienie jest dziedziczne,

and in people with this condition,

a wśród osób borykających się z nim,

follicles become incredibly sensitive to the effects of dihydrotestosterone,

mieszki stają się niezwykle wrażliwe na wpływ dihydrotestosteronu,

a hormonal product made from testosterone.

produktu hormonalnego powstałego z testosteronu.

DHT causes shrinkage in these overly sensitive follicles,

DHT powoduje kurczenie się tych nadwrażliwych mieszków,

making hair shorter and wispier.

sprawiając, że włosy stają się krótsze i cieńsze.

But loss isn't sudden.

Włosy nie wypadają nagle,

It happens gradually, along a metric known as the Norwood Scale,

następuje to stopniowo, według tak zwanej skali Norwooda,

which describes the severity of hair loss.

określającej stopień zaawansowania łysienia.

First, hair recedes along the temples,

Najpierw powstają zakola,

then hair on the crown begins to thin in a circular pattern.

następnie przerzedzają się włosy na koronie głowy, tworząc łysy placek.

At the highest rating on the scale,

W najwyższym stopniu zaawansowania tej skali

these balding areas meet and expand dramatically,

te obszary stykają się i znacząco powiększają,

eventually leaving only a ring of sparse hair around the temples

pozostawiając tylko obwódkę przerzedzonych włosów wokół skroni

and the back of the head.

i z tyłu głowy.

Genetics isn't all that drives hair loss.

Nie tylko geny powodują wypadanie włosów.

Long periods of stress can release signals that shock follicles

Przewlekły stres może wysłać sygnały paraliżujące mieszki

and force them into the resting phase prematurely.

i powodować ich przedwczesne wejście w fazę spoczynku.

Some women experience this after childbirth.

Niektóre kobiety doświadczają tego po porodzie.

Follicles might also lose the ability to go into anagen, the growth phase.

Mieszki mogą również stracić zdolność wejścia w anagen - fazę wzrostu.

People going through chemotherapy treatment temporarily experience this.

Pacjenci poddani chemioterapii doświadczają czasowej utraty włosów.

But while balding may look permanent,

Choć łysienie wydaje się być trwałe,

scientific investigation has revealed the opposite.

badania naukowe wykazały coś wręcz przeciwnego.

Below the skin's surface,

Pod powierzchnią skóry

the roots that give rise to our hair actually remain alive.

korzenie włosa pozostają żywe.

Using this knowledge,

Wykorzystując tę wiedzę,

scientists have developed drugs that shorten the resting phase,

naukowcy opracowali leki, które skracają fazę spoczynku

and force follicles into anagen.

i wymuszają mieszki do wejścia w anagen.

Other drugs combat male pattern baldness

Inne leki zwalczają łysienie typu męskiego

by blocking the conversion of testosterone to DHT

przez blokadę procesu przetwarzania testosteronu w DHT,

so that it doesn't affect those sensitive follicles.

by nie wpływało to na wrażliwe mieszki.

Stem cells also play a role in regulating the growth cycle,

Komórki macierzyste także odgrywają rolę w regulacji cyklu wzrostu,

and so scientists are investigating whether they can manipulate

naukowcy badają możliwość manipulacji ich aktywności,

the activity of these cells to encourage follicles to start producing hair again.

by pobudzić mieszki do ponownej produkcji włosów.

And in the meantime,

A w międzyczasie,

while scientists hone their hair-reviving methods,

gdy naukowcy udoskonalają metody odradzania włosów,

anyone going bald, or considering baldness,

każdy, kto zaczyna łysieć, lub rozważa posiadanie łysiny,

can remember that they're in great company.

niech pamięta, że jest w świetnym towarzystwie.