How science fiction can help predict the future - Roey Tzezana

Bilim kurgunun gelecek tahminindeki rolü - Roey Tzezana

Çeviri: Esra Çakmak Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

Would you like to know what's in our future?

Gelecekte neler olacağını bilmek ister miydiniz?

What's going to happen tomorrow, next year, or even a millennium from now?

Yarın, gelecek yıl veyahut bin yıl sonrası bizlere nasıl kapılar açacak?

Well, you're not alone.

Yalnız değilsiniz.

Everyone from governments to militaries to industry leaders do, as well,

Hükümetten orduya ve sanayi liderlerine varana kadar herkes bunu merak ediyor

and they all employ people called futurists

ve hepsi geleceği tahmin etmeye çalışan,

who attempt to forecast the future.

gelecek bilimcisi denilen insanları işe alıyorlar.

Some are able to do this with surprising accuracy.

Bazıları şaşırtıcı bir şekilde doğru tahminlerde bulunuyorlar.

In the middle of the 20th century,

20. yüzyılın ortasında,

a think tank known as the RAND Corporation

RAND Corporation adlı bir düşünce kuruluşu

consulted dozens of scientists and futurists

birçok gelecek bilimcisi ve bilim insanı ile çalıştılar

who together forecast many of the technologies

ve hep beraber, günümüzde doğal karşıladığımız

we take for granted today,

teknolojinin birçok nimetini öngördüler;

including artificial organs,

yapay organlar,

the use of birth control pills,

doğum kontrol hapları

and libraries able to look up research material for the reader.

ve araştırma materyallerin bulunabildiği arama programlı kütüphaneler gibi.

One way futurists arrive at their predictions

Gelecek bilimcilerinin tahminde bulunmalarının bir yolu,

is by analyzing movements and trends in society,

toplumdaki akım ve eğilimleri inceleyerek

and charting the paths they are likely to follow into the future

bunların gelecekte izleyeceği yolları, çeşitli olasılıklarla

with varying degrees of probability.

belirlemekten geçiyor.

Their work informs the decisions of policymakers and world leaders,

Çalışmaları, politikacıların ve dünya liderlerinin kararlarını etkiler,

enabling them to weigh options for the future

bu da normalde bu kadar derinlemesine ve detaylı şekilde

that otherwise could not have been imagined in such depth or detail.

tahminde bulunmaları imkânsızken, gelecek için olasılıkları tartmalarını sağlar.

Of course, there are obvious limits to how certain anyone can be about the future.

Elbette gelecek hakkında fikir sahibi olabilmenin de limitleri vardır.

There are always unimaginable discoveries that arise

Her zaman, o anda kişiye tamamen anlamsız gelecek,

which would make no sense to anyone in the present.

tahmin edilmesi imkânsız keşifler de pek tabii bulunur.

Imagine, for example,

Farzet ki,

transporting a physicist from the middle of the 19th century

bir fizikçiyi 19. yüzyılın ortasından

into the 21st.

21. yüzyıla ışınlıyorsun.

You explain to him that a strange material exists, Uranium 235,

Ona, Uranyum-235 adlı tuhaf bir maddenin varlığından bahsediyor

that of its own accord can produce enough energy to power an entire city,

ve tek başına, bütün bir şehre enerji verecek güce sahip olduğunu

or destroy it one fell swoop.

veya tek bir hamleyle yerin dibine sokacağını söylüyorsun.

"How can such energy come from nowhere?" he would demand to know.

''Böyle bir enerji nasıl yoktan var olabilir ki?'' sorusuna cevap arayacaktır.

"That's not science, that's magic."

''Bu bilim değil, büyücülük.''

And for all intents and purposes, he would be right.

Her hâlükârda haklı olacaktır.

His 19th century grasp of science

19. yüzyıl bilim anlayışında,

includes no knowledge of radioactivity or nuclear physics.

radyoaktiviteye veya nükleer fiziğe yer yok.

In his day, no forecast of the future could have predicted X-rays,

Onun zamanında hiçbir gelecek bilimci, X ışınlarını

or the atom bomb,

veya atom bombasını

let alone the theory of relativity

hele ki görelilik kuramını

or quantum mechanics.

veya kuantum mekaniğini tahmin edemezdi.

As Arthur C. Clarke has said,

Clarke'ın da söylediği gibi,

"Any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic."

''Yeterince gelişmiş bir teknoloji, sihirden farksızdır.''

How can we prepare, then, for a future that will be as magical to us

19. yüzyıl insanının şu anda göreceği bu büyülü devri,

as our present would appear to someone from the 19th century?

kendimiz gelecek adına nasıl yaratabiliriz?

We may think our modern technology and advanced data analysis techniques

Sahip olduğumuz modern teknoloji ve gelişmiş veri analiz tekniği ile

might allow us to predict the future with much more accuracy

geleceği tahmin etme hususunda, 19. yüzyıldaki ahbabımızdan

than our 19th century counterpart,

daha doğru sonuçlar elde edeceğimizi

and rightly so.

haklı olarak zannedebiliriz.

However, it's also true that our technological progress

Teknolojide yaşanılan gelişmelerin

has brought with it new increasingly complex and unpredictable challenges.

beraberinde çetin ve öngörülemez zorluklar çıkardığı da aşikâr.

The stakes for future generations to be able to imagine the unimaginable

Gelecek nesillerin tahmin edilemezi tahmin etme olasılığı,

are higher than ever before.

hiç olmadığı kadar yüksek.

So the question remains:

Soru cevapsız kalıyor:

how do we do that?

bunu nasıl başarıyoruz?

One promising answer has actually been with us since the 19th century

Ümit vadeden bir cevap aslında 19. yüzyıldan beri,

and the Industrial Revolution

modern dünyanın temellerini atan

that laid the foundation for our modern world.

Sanayi Devriminden beri yanı başımızda.

During this time of explosive development and invention,

Patlayıcı gelişmelerin ve icatların yaşandığı bu dönemde,

a new form of literature, science fiction, also emerged.

yeni bir tür olan bilim kurgu edebiyatı da ortaya çıktı.

Inspired by the innovations of the day, Jules Verne, H.G. Wells,

Dönemin yeniliklerinden ilham alan Jules Verne, H.G. Wells

and other prolific thinkers explored fantastic scenarios,

ve diğer üretken düşünürler, insan çabasının yeni hudutlarını çizdiği

depicting new frontiers of human endeavor.

fantastik senaryolar düşlediler.

And throughout the 20th century and into the 21st,

20. yüzyıl boyunca ve 21. yüzyıla doğru,

storytellers have continued to share their visions of the future

hikâyeciler geleceğe dair görüşlerini aktarmaya devam ettiler

and correctly predicted many aspects of the world we inhabit decades later.

ve yıllar sonra, günümüz dünyasının birçok yönünü bire bir tahmin edebildiler.

In "Brave New World,"

''Cesur Yeni Dünya''da,

Aldous Huxley foretold the use of antidepressants in 1932,

Aldous Huxley 1932'de, popüler olmalarının çok öncesinde

long before such medication became popular.

antidepresan kullanımını tahmin edebildi.

In 1953, Ray Bradbury's "Fahrenheit 451," forecast earbuds,

1953'te, Ray Bradbury'nin ''Fahrenheit 451''inde,

"thimble radios," in his words.

''yüksük radyosu'' derken kulaklığı öngörmüştü.

And in "2001: A Space Odyssey,"

''2001: A Space Odyssey''de,

Arthur C. Clarke described a portable, flat-screen news pad in 1968.

Arthur C. Clarke 1968'de; taşınabilir, düz ekranlı haber cihazını betimliyordu.

In works that often combine entertainment and social commentary,

Eğlence ile toplum eleştirisinin harmanlandığı eserlerde,

we are invited to suspend our disbelief and consider the consequences

bizimkine benzer ve oturmuş sistemler içindeki kuşkularımızı bir kenara bırakıp

of radical shifts in familiar and deeply engrained institutions.

çarpıcı değişimlerin sonuçlarını değerlendirmeye davet ediliyoruz.

In this sense,

Bu bağlamda,

the best science fiction fulfills the words of philosopher Michel Foucault,

en iyi bilim kurgu eseri, filozof Michel Foucault'un sözlerini tutandır:

"I'm no prophet. My job is making windows where there were once walls."

"Peygamber değilim. Benim işim, öncesinde duvar olan yerlere pencereler açmaktır."

Free from the constraints of the present and our assumptions of what's impossible,

Günümüzün kelepçelerinden ve imkânsız olduğunu düşündüğümüz tahminlerden ırakta,

science fiction serves as a useful tool for thinking outside of the box.

bilim kurgu, alışılmışın dışında düşünmeye katkı sağlayan bir araç haline geliyor.

Many futurists recognize this,

Çoğu gelecek bilimci bunun bilincinde

and some are beginning to employ science fictions writers in their teams.

ve bazıları bilim kurgu yazarlarını takımlarına işe almaya başlamakta.

Just recently, a project called iKnow proposed scenarios

Geçtiğimiz günlerde, iKnow adlı bir proje, bilim kurgu hikâyelerini

that look much like science fiction stories.

fazlasıyla andıran tasarılarını sundu.

They include the discovery of an alien civilization,

Uzaylı medeniyetinin keşfi, hayvan ve insanların

development of a way for humans and animals to communicate flawlessly,

kusursuz bir şekilde iletişim kurmasına yarayan gelişmeler

and radical life extension.

ve ömür uzatma gibi temalar içeriyor.

So, what does the future hold?

Gelecek neler getirecek?

Of course, we can't know for certain,

Kesin olarak elbette ki bilemeyiz,

but science fiction shows us many possibilities.

ama bilim kurgu bizlere seçenekler sunar.

Ultimately, it is our responsibility

Nihayetinde, hangi birini

to determine which we will work towards making a reality.

gerçekliğe sürükleyeceğimize karar verecek olan da bizleriz.