How science fiction can help predict the future - Roey Tzezana

Tłumaczenie: Paulina Stańczyk Korekta: Rysia Wand

Chcielibyście poznać przyszłość?

Would you like to know what's in our future?

What's going to happen tomorrow, next year, or even a millennium from now?

Co wydarzy się jutro, za rok lub w kolejnym tysiącleciu?

Well, you're not alone.

Nie wy jedni.

Everyone from governments to militaries to industry leaders do, as well,

Chcą tego także rządy, wojska i przemysłowcy.

and they all employ people called futurists

Zatrudniają w tym celu tak zwanych futurologów,

who attempt to forecast the future.

którzy starają się przewidzieć przyszłość.

Some are able to do this with surprising accuracy.

Niektórym udaje się to z niezwykłą dokładnością.

In the middle of the 20th century,

W XX wieku

a think tank known as the RAND Corporation

komitet, znany jako Korporacja RAND,

consulted dozens of scientists and futurists

konsultował się z wieloma naukowcami i futurologami.

who together forecast many of the technologies

Wspólnie przewidzieli technologie,

we take for granted today,

które dziś są dla nas oczywiste.

łącznie ze sztucznymi narządami,

including artificial organs,

the use of birth control pills,

używaniem pigułek antykoncepcyjnych

and libraries able to look up research material for the reader.

czy bibliotekami wyszukującymi materiały dla czytelnika.

One way futurists arrive at their predictions

Jeden ze sposobów używanych przez futurologów

is by analyzing movements and trends in society,

to analiza kierunków i trendów społecznych

and charting the paths they are likely to follow into the future

oraz opis ścieżek, jakimi podąży ludzkość,

with varying degrees of probability.

w różnych stopniach prawdopodobieństwa.

Their work informs the decisions of policymakers and world leaders,

Ich praca wpływa na działania decydentów i przywódców.

enabling them to weigh options for the future

Pozwala na rozważanie możliwości na przyszłość,

that otherwise could not have been imagined in such depth or detail.

które normalnie trudno sobie wyobrazić tak szczegółowo.

Of course, there are obvious limits to how certain anyone can be about the future.

Oczywiście te wyobrażenia mają swoje granice.

There are always unimaginable discoveries that arise

Zawsze jest szansa na niewyobrażalne odkrycia,

which would make no sense to anyone in the present.

których dziś nikt by nie zrozumiał.

Imagine, for example,

Wyobraźcie sobie

transporting a physicist from the middle of the 19th century

przeniesienie fizyka z XIX wieku

into the 21st.

do wieku XXI.

You explain to him that a strange material exists, Uranium 235,

Wyjaśniacie mu, że istnieje substancja, uran-235,

that of its own accord can produce enough energy to power an entire city,

której energia mogłąby zasilić całe miasto

or destroy it one fell swoop.

albo do zniszczyć je za jednym zamachem.

"How can such energy come from nowhere?" he would demand to know.

Pytałby: "Jak taka energia może pojawić się znikąd?

"That's not science, that's magic."

"To nie nauka, tylko magia".

And for all intents and purposes, he would be right.

Na dobrą sprawę, miałby rację.

His 19th century grasp of science

W znanym mu pojmowaniu nauki

includes no knowledge of radioactivity or nuclear physics.

nie istnieje radioaktywność czy fizyka jądrowa.

In his day, no forecast of the future could have predicted X-rays,

W jego czasach nikt by nie przewidział promieni Roentgena

or the atom bomb,

bomby atomowej,

let alone the theory of relativity

nie mówiąc o teorii względności

or quantum mechanics.

czy mechanice kwantowej.

As Arthur C. Clarke has said,

Jak powiedział Arthur C. Clarke:

"Any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic."

"Każda odpowiednio zaawansowana technologia nie różni się od magii".

How can we prepare, then, for a future that will be as magical to us

Jak mamy przygotować się do przyszłości, która będzie dla nas tak samo magiczna,

as our present would appear to someone from the 19th century?

jak współczesność dla osoby z wieku XIX?

We may think our modern technology and advanced data analysis techniques

Wydaje się, że obecna technika i zaawansowane sposoby analizy danych

might allow us to predict the future with much more accuracy

mogą pozwolić nam przewidzieć przyszłość z większą dokładnością

than our 19th century counterpart,

niż w wieku XIX

and rightly so.

i słusznie.

However, it's also true that our technological progress

Jednak postęp techniczny

has brought with it new increasingly complex and unpredictable challenges.

przyniósł ze sobą skomplikowane i nieprzewidywalne wyzwania.

The stakes for future generations to be able to imagine the unimaginable

Stawka za zdolność przewidzenia niewyobrażalnego

are higher than ever before.

jest coraz wyższa.

So the question remains:

Pozostaje pytanie:

how do we do that?

Jak się to właściwie robi?

One promising answer has actually been with us since the 19th century

Jedna odpowiedź pojawiła się w XIX wieku

and the Industrial Revolution

w czasie rewolucji przemysłowej,

that laid the foundation for our modern world.

fundamencie nowoczesnego świata.

During this time of explosive development and invention,

W czasie wynalazków i rozwoju

a new form of literature, science fiction, also emerged.

powstała forma literacka, science fiction.

Inspired by the innovations of the day, Jules Verne, H.G. Wells,

Zainspirowani innowacjami, Jules Verne, H.G. Wells

and other prolific thinkers explored fantastic scenarios,

oraz inni myśliciele wymyślali niezwykłe scenariusze,

depicting new frontiers of human endeavor.

ukazujące nowe granice ludzkich działań.

And throughout the 20th century and into the 21st,

W wieku XX i z początkiem XXI

storytellers have continued to share their visions of the future

pisarze nadal tworzyli wizję przyszłości.

and correctly predicted many aspects of the world we inhabit decades later.

Trafnie przewidywali wiele elementów świata przyszłości.

In "Brave New World,"

W 1932 roku w "Nowym wspaniałym świecie"

Aldous Huxley foretold the use of antidepressants in 1932,

Aldous Huxley przewidział użycie antydepresantów

long before such medication became popular.

długo przed ich upowszechnieniem.

In 1953, Ray Bradbury's "Fahrenheit 451," forecast earbuds,

W 1953 roku Ray Bradbury w "451 stopniach Fahrenheita"

"thimble radios," in his words.

przewidział słuchawki, nazywając je naparstkami radiowymi.

And in "2001: A Space Odyssey,"

Zaś "2001: Odyseja kosmiczna"

Arthur C. Clarke described a portable, flat-screen news pad in 1968.

Arthura C. Clarke'a z 1968 roku opisuje przenośne urządzenia o płaskim ekranie.

In works that often combine entertainment and social commentary,

W pracach łączących rozrywkę i komentarz społeczny

we are invited to suspend our disbelief and consider the consequences

możemy odrzucić niedowierzanie i rozważyć konsekwencje

of radical shifts in familiar and deeply engrained institutions.

radykalnych zmian w znanych i głęboko zakorzenionych instytucjach.

In this sense,

W tym sensie

the best science fiction fulfills the words of philosopher Michel Foucault,

najlepsze science fiction realizuje słowa filozofa Michela Foucaulta:

"I'm no prophet. My job is making windows where there were once walls."

"Nie jestem prorokiem. Robię tylko okna tam, gdzie dawniej były ściany".

Free from the constraints of the present and our assumptions of what's impossible,

Wolne od ograniczeń teraźniejszości i założeń, co jest niemożliwe,

science fiction serves as a useful tool for thinking outside of the box.

science fiction jest narzędziem, pozwalającym myśleć nieszablonowo.

Many futurists recognize this,

Widzi to wielu futurologów

and some are beginning to employ science fictions writers in their teams.

i niektórzy zatrudniają pisarzy sci-fi w swoich zespołach.

Just recently, a project called iKnow proposed scenarios

Niedawno projekt iKnow stworzył scenariusze

that look much like science fiction stories.

przypominające historie sci-fi.

They include the discovery of an alien civilization,

Mówią o odkryciu obcych cywilizacji,

development of a way for humans and animals to communicate flawlessly,

rozwoju swobodnej komunikacji między ludźmi a zwierzętami

and radical life extension.

oraz o przedłużeniu długości życia.

So, what does the future hold?

Co więc skrywa przyszłość?

Of course, we can't know for certain,

Nie wiemy niczego na pewno,

but science fiction shows us many possibilities.

ale science fiction pokazuje nam wiele możliwości.

Ultimately, it is our responsibility

W końcu to my jesteśmy odpowiedzialni

to determine which we will work towards making a reality.

za to, co stanie się rzeczywistością.