How science fiction can help predict the future - Roey Tzezana

Translator: nguyễn minh tuấn trần Reviewer: Nguyen Bich

Would you like to know what's in our future?

Bạn có muốn biết điều gì sẽ xảy ra trong tương lai

What's going to happen tomorrow, next year, or even a millennium from now?

Điều gì sẽ xảy ra ngày mai, năm tới, hay thậm chí là một nghìn năm sau?

Well, you're not alone.

Không chỉ mình bạn thắc mắc đâu.

Everyone from governments to militaries to industry leaders do, as well,

Tất cả mọi người, từ chính phủ, đến quân đội, hay cả những nhà kinh doanh,

and they all employ people called futurists

và tất cả bọn họ đều thuê những người được gọi là vị lai

who attempt to forecast the future.

những người cố gắng dự đoán tương lai.

Some are able to do this with surprising accuracy.

Một số người có khả năng làm việc này chính xác đến kinh ngạc.

In the middle of the 20th century,

Giữa thế kỉ 20,

a think tank known as the RAND Corporation

một nhóm những nhà chiến lược tên là RAND Corporation

consulted dozens of scientists and futurists

đã tham vấn các nhà khoa học và những người theo thuyết vị lai,

who together forecast many of the technologies

họ đã cùng nhau dự đoán trước những công nghệ

we take for granted today,

mà chúng ta cho là hiển nhiên ngày hôm nay,

including artificial organs,

như các cơ quan nhân tạo,

the use of birth control pills,

thuốc tránh thai,

and libraries able to look up research material for the reader.

và những thư viện có khả năng tra cứu tài liệu nghiên cứu cho người đọc.

One way futurists arrive at their predictions

Một cách để những người vị lai đi đến những dự đoán của họ

is by analyzing movements and trends in society,

là phân tích sự vận động và các xu hướng trong xã hội,

and charting the paths they are likely to follow into the future

và phác họa hướng đi của chúng trong tương lai

with varying degrees of probability.

với tính khả thi ở các cấp độ khác nhau.

Their work informs the decisions of policymakers and world leaders,

Công việc của họ cung cấp thông tin giúp các nhà làm chính sách, lãnh đạo đưa ra quyết định

enabling them to weigh options for the future

cho phép họ cân nhắc các lựa chọn cho tương lai

that otherwise could not have been imagined in such depth or detail.

thứ không còn cách nào khác có thể hình dung cụ thể, chi tiết như vậy

Of course, there are obvious limits to how certain anyone can be about the future.

Tất nhiên, con người chỉ biết được tương lai trong một giới hạn nhất định

There are always unimaginable discoveries that arise

Luôn luôn có những phát hiện phi thường

which would make no sense to anyone in the present.

những điều tưởng chừng là vô lý với mọi người ở hiện tại.

Imagine, for example,

Thử tưởng tượng

transporting a physicist from the middle of the 19th century

có một nhà vật lý ở thế kỉ 19

into the 21st.

được đưa đến thế kỷ 21.

You explain to him that a strange material exists, Uranium 235,

Bạn giải thích cho ông ấy thứ chất kì lạ tên Uranium 235 là có thật

that of its own accord can produce enough energy to power an entire city,

tự nó có thể tạo ra năng lượng đủ cho cung cấp cho cả một thành phố

or destroy it one fell swoop.

hoặc tiêu diệt một thành phố chỉ trong tích tắc.

"How can such energy come from nowhere?" he would demand to know.

"Làm sao nguồn năng lượng lớn như vậy có thể tự xuất hiện ?"- Ông ta hỏi

"That's not science, that's magic."

"Đó không phải khoa học, đó là ma thuật."

And for all intents and purposes, he would be right.

Và về mặt nào đó, ông ta có thể đúng.

His 19th century grasp of science

Hiểu biết về khoa học từ thế kỉ 19 của ông ta

includes no knowledge of radioactivity or nuclear physics.

không tồn tại những kiến thức về năng lượng phóng xạ hay vật lý nguyên tử.

In his day, no forecast of the future could have predicted X-rays,

Thời của ông ấy, không hề có dự đoán nào về sự xuất hiện của tia X quang,

or the atom bomb,

hay là bom nguyên tử,

let alone the theory of relativity

chứ đừng nói đến thuyết tương đối

or quantum mechanics.

hay là cơ học lượng tử.

As Arthur C. Clarke has said,

Như Arthur C.Clarke đã nói,

"Any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic."

"Bất kì công nghệ tiên tiến thật sự nào đều không khác gì ma thuật".

How can we prepare, then, for a future that will be as magical to us

Làm thế nào để chúng ta có thể chuẩn bị cho một tương lai đầy kỳ diệu

as our present would appear to someone from the 19th century?

tương tự như hiện tại của chúng ta trong mắt một người ở thế kỷ 19?

We may think our modern technology and advanced data analysis techniques

Ta có thể nghĩ bằng công nghệ hiện đại và kỹ thuật phân tích dữ liệu tiên tiến

might allow us to predict the future with much more accuracy

chúng ta có thể dự đoán tương lai một cách chính xác hơn nhiều

than our 19th century counterpart,

so với những đồng nghiệp ở thế kỉ 19

and rightly so.

và đúng vậy.

However, it's also true that our technological progress

Tuy nhiên, sự phát triển kỹ thuật của chúng ta

has brought with it new increasingly complex and unpredictable challenges.

cũng mang theo những thách thức mới ngày càng phức tạp và khó lường.

The stakes for future generations to be able to imagine the unimaginable

Số tiền đặt cược vào thế hệ tương lai để chúng có thể vươn đến những điều không thể

are higher than ever before.

chưa bao giờ lớn như ở hiện tại.

So the question remains:

Vậy nên câu hỏi là:

how do we do that?

Làm thế nào ta làm được?

One promising answer has actually been with us since the 19th century

Câu trả lời đầy hứa hẹn thực ra đã có kể từ thế kỷ 19

and the Industrial Revolution

và chính Cách Mạng Công Nghiệp

that laid the foundation for our modern world.

đã đặt nền tảng cho thế giới hiện tại của chúng ta ngày nay.

During this time of explosive development and invention,

Trong thời đại của sự phát triển bùng nổ và những phát minh

a new form of literature, science fiction, also emerged.

một thể loại mới của văn học - khoa học viễn tưởng - đã xuất hiện.

Inspired by the innovations of the day, Jules Verne, H.G. Wells,

Được truyền cảm hứng bởi những sáng tạo thời kì đó, Jules Vern, H.G. Wells,

and other prolific thinkers explored fantastic scenarios,

và những nhà tư tưởng khác đã khám phá ra những kịch bản không tưởng,

depicting new frontiers of human endeavor.

vẽ nên những chân trời mới cho những nỗ lực của loài người

And throughout the 20th century and into the 21st,

Và trong suốt thế kỷ 20 và tới thế kỷ 21,

storytellers have continued to share their visions of the future

những người kể chuyện tiếp tục chia sẻ tầm nhìn của họ về tương lai

and correctly predicted many aspects of the world we inhabit decades later.

và đã dự đoán chính xác nhiều mặt của thế giới mà ta sống nhiều thập kỷ sau

In "Brave New World,"

Trong truyện "Brave New World"

Aldous Huxley foretold the use of antidepressants in 1932,

Aldous Huxley tiên đoán về việc sử dụng thuốc chống suy nhược vào năm 1932,

long before such medication became popular.

rất lâu trước khi loại thuốc đó trở nên phổ biến.

In 1953, Ray Bradbury's "Fahrenheit 451," forecast earbuds,

Năm 1953, cuốn sách "Fahrenheit 451" ,của Ray Bradbury đã báo trước về tai nghe

"thimble radios," in his words.

- "vòng sắt radio", theo miêu tả của ông

And in "2001: A Space Odyssey,"

Và trong cuốn "2001: A Space Odyssey"

Arthur C. Clarke described a portable, flat-screen news pad in 1968.

Tác giả C. Clarke đã miêu tả một bảng tin di động và có màn hình phẳng vào từ 1968.

In works that often combine entertainment and social commentary,

Trong những tác phẩm kết hợp giải trí và xã luận,

we are invited to suspend our disbelief and consider the consequences

chúng ta được gợi mở để gác lại sự hoài nghi và suy nghĩ về những hậu quả

of radical shifts in familiar and deeply engrained institutions.

của sự thay đổi tận gốc những thứ quen thuộc, những tập quán đã ăn sâu.

In this sense,

Theo nghĩa này

the best science fiction fulfills the words of philosopher Michel Foucault,

tác phẩm khoa học viễn tưởng hay nhất thể hiện được lời của triết gia Michel Foucault,

"I'm no prophet. My job is making windows where there were once walls."

"Tôi không phải tiên tri. Việc của tôi là tạo ra những cánh cửa ở nơi vốn sẵn chỉ là bức tường"

Free from the constraints of the present and our assumptions of what's impossible,

Thoát khỏi ràng buộc của hiện tại và sự quy chụp về về sự bất khả thi,

science fiction serves as a useful tool for thinking outside of the box.

khoa học viễn tưởng phục vụ như một công cụ hữu dụng cho việc sáng tạo.

Many futurists recognize this,

Nhiều người vị lai nhận ra điều này,

and some are beginning to employ science fictions writers in their teams.

và một số bắt đầu đưa những nhà văn viết chuyện viễn tưởng vào trong nhóm họ.

Just recently, a project called iKnow proposed scenarios

Ngay gần đây thôi, một dự án tên là iKnow đã đề xuất những viễn cảnh

that look much like science fiction stories.

giống như trong những câu chuyện khoa học viến tưởng

They include the discovery of an alien civilization,

Chúng bao gồm cả sự khám phá về nền văn minh ngoài trái đất

development of a way for humans and animals to communicate flawlessly,

sự phát triển cách thức để con người và động vật giao tiếp 1 cách trơn tru,

and radical life extension.

và cả thuốc trường sinh.

So, what does the future hold?

Vậy thì, tương lai đang nắm giữ điều gì?

Of course, we can't know for certain,

Tất nhiên, ta không thể biết chắc chắn,

but science fiction shows us many possibilities.

nhưng khoa học viễn tưởng đã cho chúng ta thấy nhiều điều khả thi.

Ultimately, it is our responsibility

Sau cùng, trách nhiệm của chúng ta

to determine which we will work towards making a reality.

là xác định phải làm gì để ta có thể hiện thực hóa những điều đó.