Pavlovian reactions aren't just for dogs - Benjamin N. Witts

Pavlovyan tepkiler köpeklere özgü değil- Benjamin N. Witts

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Bahar Tuncgenc Gözden geçirme: güney örnek

You've probably heard of Pavlov's dogs,

Pavlov'un köpeğini muhtemelen duymuşsunuzdur,

the phrase that often summarizes

Dr. Ivan Pavlov'un 20. yüzyıl başlarında yaptığı,

Dr. Ivan Pavlov's early 20th century research,

köpeklerde refleksif davranışları hangi uyaranların

in which he demonstrated that we can alter

tetiklediğini değiştirebileceğimizi kanıtlayan

what stimuli elicit a reflective response in canines.

araştırmalarını özetleyen şu meşhur deyiş.

He showed this by sounding a bell

Pavlov, bunu bizlere,

just before he presented

köpeklerine et tozu sunmadan

his group of dogs with meat powder.

hemen önce bir zil çalarak gösterdi.

After many presentations of the bell,

Defalarca kez zil çalınmasını takiben

followed by tasty meat powder,

leziz et tozunu alan köpekler, sonunda,

the dogs eventually began to salivate

sadece zil sesini duyunca

at just the sound of the bell.

tükürük salgılar hale geldiler.

They salivated even when

Hatta artık et tozu olmasa bile

there was no meat powder present.

tükürük salgılıyorlardı.

This phenomenon isn't limited to dogs.

Bu olgu köpeklerle sınırlı da değil.

Consider the placebo effect,

Plasebo etkisini düşünün,

in which a pill with no active substances

özünde hiç etken madde bulunmayan bir hap,

brings about a response

özünde etken madde bulunan hapın

similar to a pill with a substance present.

yarattığına benzer bir etki meydana getiriyor.

What changes here is our reaction to our ailment,

Burada değişen, rahatsızlığın kendisi değil,

such as perceiving less pain

bizim ona olan tepkimiz;

and not the ailment itself.

örneğin daha az acı hissetmek gibi.

Or, consider the love humans have for a parent.

Ya da insanların ebeveynlerine duydukları sevgiyi düşünün.

Some would argue that this love is instinctual,

Kimileri bunun içgüdüsel olduğunu iddia edebilirler

and they may be partially right.

ve kısmen haklı da olurlar.

But, the argument fails to account

Fakat bu çıkarım,

for the equal amount of love

evlat edinilmiş çocukların,

that children adopted later in life

üvey anne-babalarına duydukları

hold for their adoptive parents.

eşit miktardaki yoğun sevgiyi açıklayamaz.

But the behaviorist argument can account

Ama davranışçı çıkarım, iki tür sevgiyi de

for both accounts of love.

izah edebilir.

A parent, biological or not,

Biyolojik olsun ya da olmasın,

is constantly paired with things like

bir ebeveyn, sürekli olarak

food,

smiles,

yemek,

gülümseme,

toys,

oyuncak,

affection,

games,

şevkat,

oyun,

protection,

korunma

and entertainment.

ve eğlence gibi şeylerle eşleştirilir.

And a parent's constant association

Ve bir ebeveynin, hayatın bu harikulade ya da

with these wonderful or crucial aspects of a child's life

elzem taraflarıyla ilişkilendirilmesi, et tozunun Pavlov'un

has a similar, albeit more complicated,

tükürük salgılayan köpeklerinde yarattığına benzer,

effect that meat powder had on Pavlov's salivating dogs.

ancak biraz daha karmaşık, bir etki yaratır.

In other words, if one's parent is predictive

Başka bir deyişle, eğer birinin ebeveyni gerçekten iyi

of really good or really important things,

ya da gerçekten önemli şeyleri yorduyorsa,

then one's parent becomes

o zaman o kişinin ebeveyni de

a really good and important thing, too.

gerçekten iyi ve önemli hale gelir.

And there is also romantic advice to be gained

Pavlov'un gözlemlerinden çıkartılacak

from Pavlov's observations.

romantik dersler de vardır.

We all need food to survive, right?

Hayatta kalmak için hepimizin yiyeceğe ihtiyacı var, değil mi?

And someone who can provide such things

Ve bize bu tür şeyleri leziz,

in a delicious, saliva-producing manner

tükürük-salgılatıcı bir şekilde temin edebilen kişi,

stands to become our human equivalent of a ringing bell.

bizim için, çalan zilin insan karşılığı olmuş oluyor.

In other words,

Başka bir deyişle,

if you can cook one or more scrumptious meals

eğer bir veya daha fazla yemeği, potansiyel bir sevgili için

for a potential love interest,

enfes bir şekilde pişirebiliyorsanız,

there's a good chance that you'll be viewed

gelecekte tercih edilme şansınız

more favorably in the future,

daha fazladır,

even if you didn't prepare the delicious food.

hatta o leziz yiyecekleri siz hazırlamamış olsanız bile.

And who wouldn't want the love of their life

Hem kim hayatının aşkının aynı zamanda

drooling over them?

ağzını sulandırmasını istemez ki?

But life is not just bell rings and salivation.

Ama hayat çalan ziller ve salyadan ibaret değildir.

There's also a dark side to this type of learning,

Bu tip öğrenmenin bir de karanlık yüzü vardır, buna

called "taste aversion".

"olumsuz tat koşullanması" denir.

Taste aversion occurs when we ingest some food

Olusuz tat koşullanması, bizi hasta eden bir yemek

that eventually makes us sick,

yediğimizde olur, nihayetinde,

and, as a result, we avoid that food,

o yemeği yemekten kaçınırız,

sometimes for the rest of our lives.

bazen ömrümüz boyunca.

Taste aversion is so powerful

Olumsuz tat koşullanması öyle

that the effect can be seen

güçlüdür ki etkisi, hastalık, yemekten

even if the illness is experienced hours later

saatler sonra gerçekleşse de,

and even if the food itself did not actually make us sick.

hatta aslında bizi hasta eden şey yemek olmasa da kendini gösterir.

Such is the case when we have the flu, and, by accident,

Örneğin; grip olmuşsak ve kazara, kusmadan birkaç dakika önce

we ingest some food moments prior to vomiting.

bir yemek yemişsek olan şey tam da budur.

In this case, we know that the food

Bu durumda, yemeğin kusmaya

did not cause the vomiting,

neden olmadığını biliriz,

but our bodies don't know that.

ama vücudumuz bunu bilmez

And the next time we encounter that food,

Bu yüzden, aynı yemekle yeniden karşılaştığımızda,

we are likely to refuse eating it.

kuvvetle muhtemel onu yemeyi reddederiz.

Now, imagine the potential consequences

Şimdi, ilk buluşmada yaptığınız yemeğin iyi pişmemesinin

of undercooking a meal on a first date.

ne gibi sonuçlar doğurabileceğini bir düşünün.

If the food makes your date sick,

Eğer yemek flörtünüzü hasta ederse,

it is possible for them

olasıdır ki o kötü hissiyatı

to associate that bad feeling with not just the food,

yalnızca yemekle değil, özel olarak

but with <i>your</i> food in particular.

"sizin" yaptığınız yemekle özdeşleştirecektir.

If the episode was traumatizing enough,

Eğer hadise yeterince sarsıcıysa,

or if it also happens on a subsequent date,

veya bir sonraki buluşmadan sonra da meydana gelirse,

they may come to relate you with the consequences,

sonuçlarla doğrudan sizi ilişkilendirebilirler,

just like Pavlov's dogs

tıpkı Pavlov'un köpeklerinin, çalan zili

related the bell with the meat powder.

et tozuyla ilişkilendirdiği gibi.

In other words,

Diğer bir deyişle,

the sight of you showing up at the next dinner date

yemek masasında sizi görmesi dahi

might actually make your date nauseous!

flörtünüzün midesini bulandırabilir!

As the old saying goes,

Ne demiş atalarımız,

the fastest way to someone's heart

birinin kalbine giden en kısa yol

is through their stomach,

midesinden geçer,

assuming you don't make them sick in the process.

tabii bu süreçte onları hasta etmediğinizi varsayıyoruz.