Pavlovian reactions aren't just for dogs - Benjamin N. Witts

Odruchy Pawłowa nie dotyczą tylko psów - Benjamin N. Witts

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Tłumaczenie: Krystyna Wasilewska Korekta: Capa Girl

You've probably heard of Pavlov's dogs,

Pies Pawłowa, to termin

the phrase that often summarizes

odnoszący się do badania

Dr. Ivan Pavlov's early 20th century research,

dra Iwana Pawłowa z początku XX wieku,

in which he demonstrated that we can alter

w którym wykazał, że można przekształcić

what stimuli elicit a reflective response in canines.

bodziec wywołujący odruch warunkowy u psowatych.

He showed this by sounding a bell

Wykazał to dzwoniąc dzwonkiem

just before he presented

tuż przed podaniem

his group of dogs with meat powder.

grupie psów karmy.

After many presentations of the bell,

Po wielu próbach z dzwonkiem,

followed by tasty meat powder,

po których podawano pyszną karmę,

the dogs eventually began to salivate

psy zaczynały się ślinić

at just the sound of the bell.

na sam jego dźwięk.

They salivated even when

Śliniły się nawet wtedy,

there was no meat powder present.

gdy nie dostawały karmy.

This phenomenon isn't limited to dogs.

To zjawisko nie ogranicza się do psów.

Consider the placebo effect,

Na przykład efekt placebo,

in which a pill with no active substances

w którym lek bez substancji aktywnej

brings about a response

ma działanie podobne

similar to a pill with a substance present.

do leku zawierającego taką substancję.

What changes here is our reaction to our ailment,

Inaczej odczuwamy wtedy dolegliwości,

such as perceiving less pain

zmniejsza się ból,

and not the ailment itself.

mimo że choroba nadal trwa.

Or, consider the love humans have for a parent.

Kolejny przykład to miłość do rodzica.

Some would argue that this love is instinctual,

Niektórzy twierdzą, że jest to instynktowne

and they may be partially right.

i może częściowo mają rację.

But, the argument fails to account

Ale to podejście nie wyjaśnia uczucia,

for the equal amount of love

jakim dzieci adoptowane w późniejszym wieku

that children adopted later in life

jakim dzieci adoptowane w późniejszym wieku

hold for their adoptive parents.

darzą swoich przybranych rodziców.

But the behaviorist argument can account

Podejście behawiorystyczne

for both accounts of love.

wyjaśnia obydwa typy miłości.

A parent, biological or not,

Rodzic biologiczny czy nie,

is constantly paired with things like

kojarzy się z rzeczami typu:

food,

smiles,

jedzenie,

uśmiech,

toys,

zabawki,

affection,

games,

uczucie,

gry,

protection,

bezpieczeństwo

and entertainment.

i rozrywka.

And a parent's constant association

A ciągłe kojarzenie rodzica

with these wonderful or crucial aspects of a child's life

z tymi podstawowymi aspektami życia dziecka

has a similar, albeit more complicated,

działa podobnie, choć bardziej złożenie,

effect that meat powder had on Pavlov's salivating dogs.

jak karma na śliniącego się psa Pawłowa.

In other words, if one's parent is predictive

Zatem jeśli rodzic poprzedza

of really good or really important things,

bardzo dobre lub istotne rzeczy,

then one's parent becomes

to sam staje się

a really good and important thing, too.

bardzo dobrą i istotną rzeczą.

And there is also romantic advice to be gained

Z obserwacji Pawłowa można też uzyskać

from Pavlov's observations.

miłosną poradę.

We all need food to survive, right?

Wszyscy musimy jeść, żeby żyć.

And someone who can provide such things

Więc ktoś, kto może nam to zapewnić,

in a delicious, saliva-producing manner

w sposób, że aż ślinka cieknie,

stands to become our human equivalent of a ringing bell.

ma szansę stać się naszym ludzkim dzwonkiem.

In other words,

Czyli,

if you can cook one or more scrumptious meals

jeśli potrafisz przyrządzić pyszne danie

for a potential love interest,

dla swojej sympatii,

there's a good chance that you'll be viewed

jest spora szansa, że będzie cię

more favorably in the future,

lepiej postrzegać w przyszłości,

even if you didn't prepare the delicious food.

nawet, jeśli nie będziesz robić jedzenia.

And who wouldn't want the love of their life

A kto nie chciałby, aby miłość jego życia

drooling over them?

śliniła się na jego widok?

But life is not just bell rings and salivation.

Ale życie to nie tylko dzwonek i ślinienie się.

There's also a dark side to this type of learning,

Jest też ciemna strona tego typu uczenia się,

called "taste aversion".

zwana "awersją do smaku".

Taste aversion occurs when we ingest some food

Awersja do smaku pojawia się, gdy zjemy coś,

that eventually makes us sick,

co nam zaszkodzi i w efekcie

and, as a result, we avoid that food,

będziemy tego jedzenia unikać,

sometimes for the rest of our lives.

czasem nawet do końca życia.

Taste aversion is so powerful

Awersja do smaku jest tak silna,

that the effect can be seen

że objawy mogą być widoczne

even if the illness is experienced hours later

nawet jeśli zatrucie nastąpiło wiele godzin później

and even if the food itself did not actually make us sick.

i nawet jeśli to nie jedzenie nam zaszkodziło.

Such is the case when we have the flu, and, by accident,

Na przykład, gdy mamy grypę i przypadkowo zjemy coś

we ingest some food moments prior to vomiting.

chwilę przed zwymiotowaniem.

In this case, we know that the food

Wiemy, że to nie jedzenie

did not cause the vomiting,

wywołało wymioty,

but our bodies don't know that.

ale nasz organizm tego nie wie.

And the next time we encounter that food,

I następny raz, gdy natkniemy się na to jedzenie

we are likely to refuse eating it.

raczej go nie tkniemy.

Now, imagine the potential consequences

Wyobraźmy sobie konsekwencje

of undercooking a meal on a first date.

kiepskiego dania na pierwszej randce.

If the food makes your date sick,

Jeśli jedzenie wywoła mdłości,

it is possible for them

możliwe,

to associate that bad feeling with not just the food,

że będą kojarzone nie z jakimś jedzeniem,

but with <i>your</i> food in particular.

ale konkretnie z twoim jedzeniem.

If the episode was traumatizing enough,

Jeśli przeżycie było wystarczająco traumatyczne,

or if it also happens on a subsequent date,

lub powtórzy się na kolejnej randce,

they may come to relate you with the consequences,

twoja sympatia może skojarzyć cię z konsekwencjami,

just like Pavlov's dogs

tak jak pies Pawłowa

related the bell with the meat powder.

skojarzył dzwonek z pokarmem.

In other words,

Czyli,

the sight of you showing up at the next dinner date

na kolejnej randce z kolacją, twój widok

might actually make your date nauseous!

może przyprawić twoją sympatię o mdłości!

As the old saying goes,

Jak mówi stare przysłowie:

the fastest way to someone's heart

"Przez żołądek,

is through their stomach,

do serca",

assuming you don't make them sick in the process.

o ile jedzenie nikomu nie zaszkodzi.