How long will human impacts last? - David Biello

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Eren Gokce

Imagine aliens land on the planet a million years from now

Bir milyon yıl sonra dünyaya gelen ve jeolojik kayıtlara bakan

and look into the geologic record.

uzaylıları hayal edin.

What will these curious searchers find of us?

Bu meraklı araştırmacılar bizde ne bulacak?

They will find what geologists, scientists, and other experts

Jeologların, bilim adamlarının ve diğer uzmanların

are increasingly calling the Anthropocene,

Antroposen veya yeni insanlık çağı

or new age of mankind.

dedikleri şeyi bulacaklar.

The impacts that we humans make have become so pervasive,

Bazı jeologların kendi çağımıza layık olduğuna inandıkları

profound,

insan etkileri,

and permanent

çokça yaygın,

that some geologists argue we merit our own epoch.

derin ve kalıcı hâle geldi.

That would be a new unit in the geologic time scale

Bu, jeolojik zaman ölçeğinde 4,5 milyar yıldan fazla süren

that stretches back more than 4.5 billion years,

ya da Dünya şekillendiğinden beri geçen zamanda

or ever since the Earth took shape.

yeni bir birim olurdu.

Modern humans may be on par with the glaciers behind various ice ages

Modern insanlar, çeşitli buz devirlerinin arkasındaki buzullarla

or the asteroid that doomed most of the dinosaurs.

veya dinozorların çoğunun sonunu getiren asteroitlerle eşit olabilir.

What is an epoch?

Çağ nedir?

Most simply, it's a unit of geologic time.

En basiti, jeolojik bir zaman birimidir.

There's the Pleistocene,

Modern insanların evrimini gören

an icy epoch that saw the evolution of modern humans.

Pleistosen buz devri var.

Or there's the Eocene, more than 34 million years ago,

Ya da 34 milyon yıl önce Eosen,

a hothouse time during which

kıtaların bugünkü konfigürasyonlarına

the continents drifted into their present configuration.

sürüklendiği bir sera zamanı.

Changes in climate or fossils found in the rock record

Kaya kayıtlarında bulunan iklim ve fosillerdeki değişiklikler,

help distinguish these epochs and help geologists tell deep time.

bu dönemleri ayırt etmeye ve jeologların zamanı söylemelerine yardımcı olmaktadır.

So what will be the record of modern people's impact on the planet?

Peki modern insanın gezegene etkilerinin kaydı ne olacak?

It doesn't rely on the things that may seem most obvious to us today,

Bugün bizim en açık gördüğümüz, örneğin büyüyen şehirler

like sprawling cities.

gibi şeylere dayanmıyor.

Even New York or Shanghai may prove hard to find

New York veya Şangay'ı bile, bundan bir milyon yıl sonra

buried in the rocks a million years from now.

kayalara gömülü bulmak zor olabilir.

But humans have put new things into the world

Fakat insanlar dünyada daha önce var olmamış şeyleri

that never existed on Earth before,

ortaya koydu.

like plutonium

Örneğin, plütonyum

and plastics.

ve plastikler.

In fact, the geologists known as stratigraphers

Aslında, jeolojik zaman çizelgesini belirleyen

who determine the geologic timescale,

stratigraferler olarak bilinen jeologlar,

have proposed a start date for the Anthropocene around 1950.

Antroposen için başlangıç tarihini 1950 civarında önermişlerdir.

That's when people started blowing up nuclear bombs all around the world

O zaman insanlar dünyanın dört bir yanına atom bombaları atmaya

and scattering novel elements to the winds.

ve rüzgârda ilginç elementler savurmaya başladılar.

Those elements will last in the rock record,

O elementler kaya kayıtlarında olacak,

even in our bones and teeth for millions of years.

hatta milyonlarca sene kemiklerimiz ve dişlerimizde de.

And in just 50 years, we've made enough plastic,

Sadece ellli yılda bütün dünyayı ince bir film ile sarmaya yetecek kadar

at least 8 billion metric tons,

en azından sekiz milyon ton

to cover the whole world in a thin film.

plastik ürettik.

People's farming, fishing, and forestry will also show up as a before and after

Çiftçilik, balık avı ve ormancılık da bu tür tabakalarda

in any such strata

önce ve sonra ortaya çıkacaktır,

because it's those kinds of activities

çünkü eşsiz bitki

that are causing unique species of plants and animals to die out.

ve hayvan türlerinin ölmesine neden olan bu tür faaliyetlerdir.

This die-off started perhaps more than 40,000 years ago

Yok oluş, büyük ihtimalle kırk bin yıl önce,

insanların Afrika'ya yayılıp Avustralya gibi yerleri aşıp

as humanity spread out of Africa

and reached places like Australia,

sonrasında büyük, sevimli, yenilebilir hayvanların

kicking off the disappearance of big, likable, and edible animals.

ortadan kaybolmasını başlatması ile başladı.

This is true of Europe and Asia, think woolly mammoth,

Bu Avrupa ve Asya için de geçerlidir, yünlü mamutu,

as well as North and South America, too.

Kuzey ve Güney Amerika'yı da düşünün.

For a species that has only roamed

Sadece birkaç yüz bin yıl boyunca

the planet for a few hundred thousand years,

gezegeni dolaşan bir tür için, Homo sapiens'in,

Homo sapiens has had a big impact on the future fossil record.

gelecekteki fosil kayıtları üzerinde büyük bir etkisi oldu.

That also means that even if people were to disappear tomorrow,

Bu şu anlama geliyor, yarın sonumuz gelse bile,

evolution would be driven by our choices to date.

evrim bugüne kadar yaptığımız seçimler tarafından yönlendirilecek.

We're making a new homogenous world of certain favored plants and animals,

Mısır ve sıçanlar gibi belirli bitki ve hayvanların

like corn and rats.

yeni bir homojen dünyasını yapıyoruz.

But it's a world that's not as resilient as the one it replaces.

Ama yerini aldığı kadar esnek olmayan bir dünya.

As the fossil record shows,

Fosil kayıtlarının da gösterdiği gibi,

it's a diversity of plants and animals

flora ve fauna çiftlerinin çevresel zorluklara cevap vermesine

that allows unique pairings of flora and fauna

ve hatta bir kıyamet sonrası gelişmesine izin veren

to respond to environmental challenges, and even thrive after an apocalypse.

çeşitli bitki ve hayvanlardır.

That goes for people, too.

Bu insanlar için de geçerli.

If the microscopic plants of the ocean suffer

Diyelim ki, eğer okyanusun mikroskobik bitkileri

as a result of too much carbon dioxide, say,

çok fazla karbondioksitin bir sonucu olarak zarar görürse,

we'll lose the source of as much as half of the oxygen we need to breathe.

nefes almak için ihtiyacımız olan oksijenin yarısını kaybedeceğiz.

Then there's the smudge in future rocks.

Gelecekteki kayalara leke bulaşır.

People's penchant for burning coal, oil, and natural gas

İnsanların kömür, petrol ve doğal gaz yakma tutkusu,

has spread tiny bits of soot all over the planet.

gezegenin her yerinde çok küçük lekeler yayıyor.

That smudge corresponds with a meteoric rise

Bu leke, havadaki karbondioksit miktarında,

in the amount of carbon dioxide in the air,

şu anda milyonda 400 parçadan daha fazla

now beyond 400 parts per million,

veya herhangi bir Homo sapiens'in nefes aldığından

or higher than any other Homo sapiens has ever breathed.

daha yüksek bir meteorik yükselmeye karşılık gelir.

Similar soot can still be found in ancient rocks

66 milyon yıl önceki volkanik yangınlardan antik kayalarda da

from volcanic fires of 66 million years ago,

geç Kretase döneminin sonunda

a record of the cataclysm touched off by an asteroid

bir asteroit tarafından meydana gelen felaketin bir kaydı olarak

at the end of the late Cretaceous epoch.

benzer lekeler bulunmaktadır.

So odds are our soot will still be here 66 million years from now,

Şu andan itibaren 66 milyon yıl sonra o izler burada olmaya devam edecek,

easy enough to find for any aliens who care to look.

bakmak isteyen uzaylılar için bu kadar kolay.

Of course, there's an important difference between us and an asteroid.

Tabii ki bir asteroit ile aramızda büyük bir fark var.

A space rock has no choice but to follow gravity.

Bir uzay kayasının yer çekimini takip etmekten başka seçeneği yok.

We can choose to do differently.

Biz farklı bir şekilde yapmayı seçebiliriz.

And if we do, there might still be some kind of human civilization thousands

Eğer yaparsak, bundan binlerce hatta milyonlarca yıl sonra bile

or even millions of years from now.

bir tür insan uygarlığı olabilir.

Not a bad record to hope for.

Umut etmek için kötü bir kayıt değil.