How long will human impacts last? - David Biello

Translator: Hà Vinh Cao Quang Reviewer: Thuy Dung Chu

Imagine aliens land on the planet a million years from now

Hãy tưởng tượng người ngoài hành tinh đến Trái đất sau một triệu năm nữa

and look into the geologic record.

và tìm kiếm những bằng chứng hóa thạch.

What will these curious searchers find of us?

Những kẻ tò mò này sẽ tìm thấy được gì về loài người chúng ta?

They will find what geologists, scientists, and other experts

Họ sẽ thấy thứ mà các nhà địa chất, nhà khoa học, và những chuyên gia khác

are increasingly calling the Anthropocene,

vẫn gọi là Kỷ Nhân sinh, hay thời đại mới của loài người.

or new age of mankind.

Những tác động mà loài người gây ra đã trở nên phổ biến, sâu sắc và vĩnh viễn

The impacts that we humans make have become so pervasive,

profound,

and permanent

đến mức một số nhà địa chất cho rằng

that some geologists argue we merit our own epoch.

loài người đang tạo ra kỷ nguyên riêng của mình.

That would be a new unit in the geologic time scale

Đó sẽ là một đơn vị mới trong chuỗi niên đại địa chất

that stretches back more than 4.5 billion years,

đã kéo dài hơn 4.5 tỷ năm, từ khi Trái đất hình thành.

or ever since the Earth took shape.

Modern humans may be on par with the glaciers behind various ice ages

Con người hiện đại có lẽ cũng giống như dòng sông băng trong vài kỷ băng hà

or the asteroid that doomed most of the dinosaurs.

hay thiên thạch đã tuyệt diệt hầu hết các loài khủng long.

What is an epoch?

Vậy kỷ nguyên là gì?

Most simply, it's a unit of geologic time.

đơn giản nhất, là một đơn vị trong niên đại địa chất

There's the Pleistocene,

Ví dụ như Thế Canh Tân,

an icy epoch that saw the evolution of modern humans.

một kỷ nguyên băng giá, với cách mạng tiến hóa của loài người.

Or there's the Eocene, more than 34 million years ago,

Hoặc như Thế Thủy Tân, hơn 34 triệu năm trước,

a hothouse time during which

thời kỷ nóng chảy khi các lục địa dịch chuyển và thành hình như bây giờ.

the continents drifted into their present configuration.

Changes in climate or fossils found in the rock record

Nhiều thay đổi trong khí hậu hoặc hóa thạch được tìm thấy

help distinguish these epochs and help geologists tell deep time.

giúp xác định những kỷ nguyên này và độ dài của chúng.

So what will be the record of modern people's impact on the planet?

Vậy những hóa thạch nào sẽ cho thấy tác động của con người hiện đại?

It doesn't rely on the things that may seem most obvious to us today,

Nó không dựa vào những thứ quen thuộc với ta ngày nay,

like sprawling cities.

như đô thị ngổn ngang.

Even New York or Shanghai may prove hard to find

Thậm chí New York hay Thượng Hải cũng rất khó để tìm ra

buried in the rocks a million years from now.

khi bị chôn vùi dưới đất đá sau một triệu năm nữa.

But humans have put new things into the world

Nhưng con người đã tạo ra những thứ mới mẻ

that never existed on Earth before,

vốn chưa từng tồn tại trên Trái đất trước đây,

like plutonium

như plutonium và nhựa.

and plastics.

Trên thực tế, nhà địa chất, còn được biết như nhà nghiên cứu địa tầng

In fact, the geologists known as stratigraphers

who determine the geologic timescale,

xác định niên đại địa chất,

have proposed a start date for the Anthropocene around 1950.

đã công bố thời điểm bắt đầu của Kỷ Nhân Sinh là khoảng năm 1950.

That's when people started blowing up nuclear bombs all around the world

Đó là thời điểm loại người thả bom hạt nhân khắp nơi trên thế giới

and scattering novel elements to the winds.

và phát tán những nguyên tố phóng xạ ra không khí.

Those elements will last in the rock record,

Những nguyên tố đó sẽ tồn tại trong hóa thạch,

even in our bones and teeth for millions of years.

thậm chí, trong xương và răng của chúng ta trong hàng triệu năm.

And in just 50 years, we've made enough plastic,

Và chỉ trong 50 năm, chúng ta đã làm ra đủ nhựa,

at least 8 billion metric tons,

ít nhất 8 tỷ tấn,

to cover the whole world in a thin film.

đủ để bọc cả thế giới trong một cái màng mỏng.

People's farming, fishing, and forestry will also show up as a before and after

Hoạt động làm nông, đánh cá và đốn rừng đều được thể hiện đầy đủ

in any such strata

trong bất kỳ địa tầng nào

because it's those kinds of activities

vì chúng khiến những sinh vật đặc chủng chết đi.

that are causing unique species of plants and animals to die out.

This die-off started perhaps more than 40,000 years ago

Sự diệt chủng này có thể đã diễn ra hơn 40.000 năm trước

as humanity spread out of Africa

trong quá trình loài người di cư khỏi châu Phi

and reached places like Australia,

tới những nơi như châu Úc,

kicking off the disappearance of big, likable, and edible animals.

xóa sổ sự hiện diện của các loài động vật lớn,

đáng yêu mà con người có thể làm thịt.

This is true of Europe and Asia, think woolly mammoth,

Điều này cũng tương tự với châu Âu và Á, như loài voi ma mút,

as well as North and South America, too.

và châu Mỹ cũng không ngoại lệ.

For a species that has only roamed

Từ một loài vật mới chỉ hiện diện trên Trái đất khoảng vài trăm ngàn năm,

the planet for a few hundred thousand years,

Homo sapiens has had a big impact on the future fossil record.

loài người hiện đại đã tạo ra những tác động lớn lên hóa thạch tương lai.

That also means that even if people were to disappear tomorrow,

Nghĩa là thậm chí nếu con người biến mất vào ngày mai,

evolution would be driven by our choices to date.

sự tiến hóa vẫn sẽ được định hướng bởi sự lựa chọn của chúng ta hôm nay.

We're making a new homogenous world of certain favored plants and animals,

Chúng ta đang tạo ra một thế giới đồng nhất của vài sinh vật được ưa thích,

like corn and rats.

như bắp và chuột.

But it's a world that's not as resilient as the one it replaces.

Nhưng đó là một thế giới không bền vững như trước kia.

As the fossil record shows,

Hóa thạch cho thấy, có một sự đa dạng sinh vật

it's a diversity of plants and animals

that allows unique pairings of flora and fauna

cho phép sự ghép đôi độc đáo giữa các loài động, thực vật

to respond to environmental challenges, and even thrive after an apocalypse.

để đối phó với thách thức từ môi trường, và thậm chí, gia tăng sau một biến cố.

Đó cũng giống với loài người,.

That goes for people, too.

If the microscopic plants of the ocean suffer

Nếu các tế bào tảo vi mô trong đại dương phải chịu đựng

as a result of too much carbon dioxide, say,

hậu quả của quá nhiều khí các-bon đi-ô-xít,

we'll lose the source of as much as half of the oxygen we need to breathe.

chúng ta sẽ mất một nửa nguồn oxi cần thiết để thở.

Then there's the smudge in future rocks.

Tiếp đó, là sự nhiễm bẩn trong đá ở tương lai.

People's penchant for burning coal, oil, and natural gas

Thói quen đốt than, dầu, khí tự nhiên của ta

has spread tiny bits of soot all over the planet.

đã phát tán các hạt bụi đen trên khắp hành tinh.

That smudge corresponds with a meteoric rise

Các vết bẩn đó tương ứng với một sự gia tăng nồng độ

in the amount of carbon dioxide in the air,

về lượng khí các-bon đi-ô-xít trong không khí,

now beyond 400 parts per million,

hiện tại là trên 400 phần triệu,

or higher than any other Homo sapiens has ever breathed.

cao hơn tổng lượng khí thải của các loài người cổ khác từng thải ra.

Similar soot can still be found in ancient rocks

Những hạt bụi đen tương tự cũng được tìm thấy trong đá cổ

from volcanic fires of 66 million years ago,

từ các vụ phun trào núi lửa khoảng 66 triệu năm trước,

a record of the cataclysm touched off by an asteroid

bằng chứng về thiên thạch đâm vào Trái đất vào cuối kỷ Phấn Trắng.

at the end of the late Cretaceous epoch.

So odds are our soot will still be here 66 million years from now,

Vì vậy, chắc chắn bụi đen của ta vẫn sẽ tồn tại sau 66 triệu năm nữa,

easy enough to find for any aliens who care to look.

mà người ngoài hành tinh sẽ dễ dàng nhận ra nếu chú tâm tìm kiếm.

Of course, there's an important difference between us and an asteroid.

Đương nhiên, chúng ta vẫn khác hoàn toàn so với tảng thiên thạch.

A space rock has no choice but to follow gravity.

Một hòn đá từ vũ trụ buộc phải tuân theo trọng lực.

We can choose to do differently.

Chúng ta vẫn có thể lựa chọn để làm khác đi.

And if we do, there might still be some kind of human civilization thousands

Và nếu làm thế, có thể sẽ có một dạng của văn minh nhân loại

or even millions of years from now.

còn tồn tại sau hàng triệu năm nữa.

Not a bad record to hope for.

MĐó là một tương lai đáng để hy vọng.