Why do airlines sell too many tickets? - Nina Klietsch

Niçin havayolu şirketleri fazladan bilet satar? - Nina Klietsch

Çeviri: Hüseyin ÖZKAY Gözden geçirme: Ramazan Şen

Have you ever sat in a doctor's office for hours

Hiç belirli bir zamanda randevunuz olduğu hâlde

despite having an appointment at a specific time?

bir doktorun ofisinde saatlerce oturdunuz mu?

Has a hotel turned down your reservation because it's full?

Bir otel dolu olduğu için hiç sizin rezervasyonunuzu geri çevirdi mi?

Or have you been bumped off a flight that you paid for?

Ya da hiç ücretini ödediğiniz hâlde uçağa alınmadığınız oldu mu?

These are all symptoms of overbooking,

Bunlar hep işletmelerin ve kuruluşların

a practice where businesses and institutions

kendi tam kapasitelerinin üzerinde satış

sell or book more than their full capacity.

ve rezervasyon yapma uygulamalarının belirtileri.

While often infuriating for the customer,

Müşteri için sinir bozucu olmasına karşın,

overbooking happens because it increases profits

fazladan yer satma işletmelerin kârını artırdığı

while also letting businesses optimize their resources.

ve ayrıca kaynaklarını en iyi şekilde kullanmalarını sağladığı için yapılır.

They know that not everyone will show up to their appointments,

Onlar, bazılarının randevularına, rezervasyonlarına

reservations,

ve uçuşlarına

and flights,

gelmeyeceklerini biliyorlar,

so they make more available than they actually have to offer.

bu yüzden gerçekte olduğundan daha fazla yeri müsait gösteriyorlar.

Airlines are the classical example, partially because it happens so often.

Havayolu şirketleri klasik bir örnektir, çünkü bu onlarda çok sık olmaktadır.

About 50,000 people get bumped off their flights each year.

Her yıl 50 bin kişi bileti olduğu hâlde uçağa alınmamaktadır.

That figure comes at little surprise to the airlines themselves,

Bu rakam tam olarak ne kadar bilet satılacağını belirlemek için

which use statistics to determine exactly how many tickets to sell.

istatistikleri kullanan havayolu firmalarını da şaşırtmaktadır.

Bu hassas bir işlem.

It's a delicate operation.

Sell too few, and they're wasting seats.

Çok az satsalar, koltuklar boş kalıyor.

Sell too many, and they pay penalties -

Çok fazla satsalar ceza yiyorlar:

money, free flights, hotel stays, and annoyed customers.

Para, ücretsiz uçuş, otel konaklaması ve kızgın müşteriler.

So here's a simplified version of how their calculations work.

İşte burada onların hesaplarının nasıl çalıştığının basit bir hâli var.

Airlines have collected years worth of information

Havayolu şirketleri bazı uçuşlara kimin gelip

about who does and doesn't show up for certain flights.

kimin gelmediği hakkında yıllarca bilgi topladılar.

They know, for example, that on a particular route,

Mesela onlar biliyor ki belli bir rotada,

the probability that each individual customer will show up on time is 90%.

her bireysel müşterinin uçuşa zamanında gelme olasılığı %90’dır.

For the sake of simplicity,

Basit olsun diye,

we'll assume that every customer is traveling individually

her müşterinin aile veya grup olarak değil de

rather than as families or groups.

bireysel olarak uçtuklarını farz edeceğiz.

Sonra, eğer bir uçakta 180 koltuk var ve onlar 180 koltuk satarlarsa,

Then, if there are 180 seats on the plane and they sell 180 tickets,

the most likely result is that 162 passengers will board.

sonuç olarak büyük bir ihtimalle 162 yolcu uçağa binecektir.

But, of course, you could also end up with more passengers,

Fakat, tabii ki bundan daha fazla yolcu da binebilir

or fewer.

ya da daha az.

Her değer için bu olasılık

The probability for each value is given by what's called

a binomial distribution,

en iyi ihtimalde doruğa ulaşan

which peaks at the most likely outcome.

binomial değer tarafından verilir.

Now let's look at the revenue.

Şimdi, gelin gelire bir bakalım.

The airline makes money from each ticket buyer

Havayolu şirketi bilet satın alan herkesten para kazanır

and loses money for each person who gets bumped.

ve uçağa alınmayan her yolcu için para kaybeder.

Let's say a ticket costs $250 and isn't exchangeable for a later flight.

Diyelim ki bir bilet 250$ ve bir sonraki uçuşa da değiştirilemiyor.

And the cost of bumping a passenger is $800.

Ve bir yolcuyu uçuşa kabul etmemenin bedeli ise 800$.

These numbers are just for the sake of example.

Bu rakamlar sadece örnek olsun diye verilmiştir.

Gerçek oranlar önemli oranda değişiklik gösterir.

Actual amounts vary considerably.

So here, if you don't sell any extra tickets, you make $45,000.

İşte burada, eğer hiç fazladan bilet satmazsanız 45.000$ kazanırsınız.

If you sell 15 extras and at least 15 people are no shows,

Eğer 15 adet fazladan bilet satarsanız ve en az 15 kişi uçuşa gelmezse,

you make $48,750.

$48,750 kazanırsınız.

Bu en iyi senaryo.

That's the best case.

En kötü senaryoda ise herkes uçuşa gelir.

In the worst case, everyone shows up.

15 unlucky passengers get bumped, and the revenue will only be $36,750,

15 şanssız yolcu uçuşa kabul edilmez ve gelir sadece 36.750$ olur,

even less than if you only sold 180 tickets in the first place.

ilkin sadece 180 bilet satmış olmandan daha az.

But what matters isn't just how good or bad a scenario is financially,

Fakat önemli olan sadece parasal açıdan senaryonun iyi veya kötü olması değil,

but how likely it is to happen.

ne kadar olası olduğudur.

So how likely is each scenario?

Her iki senaryonun olma olasılığı ne o zaman?

We can find out by using the binomial distribution.

Binomial değeri kullanarak bunu öğrenebiliriz.

In this example, the probability of exactly 195 passengers boarding

Bu örnekte, tam olarak 195 yolcunun uçağa binme ihtimali

is almost 0%.

neredeyse %0’dır.

The probability of exactly 184 passengers boarding is 1.11%, and so on.

184 yolcunun uçağa gelme ihtimali %1,11’dir ve böyle devam ediyor.

Multiply these probabilities by the revenue for each case,

Her durum için bu olasılıkları gelirle çarpın

add them all up,

ve hepsini toplayın

and subtract the sum from the earnings by 195 sold tickets,

ve 195 satılan biletten elde edilen kazançtan toplamı çıkarın.

and you get the expected revenue for selling 195 tickets.

Böylece 195 bilet satmaktan beklenen geliri elde edersiniz.

By repeating this calculation for various numbers of extra tickets,

Bu hesaplamanın fazladan biletlerin çeşitli sayıları için tekrarıyla

the airline can find the one likely to yield the highest revenue.

havayolu şirketi en yüksek gelir elde edebileceği durumu bulabilir.

In this example, that's 198 tickets,

Bu örnekte, 198 biletten, havayolu şirketi

from which the airline will probably make $48,774,

belki 48.774$ elde edecek,

almost 4,000 more than without overbooking.

ki bu fazladan yer satış olmadan yaklaşık 4.000 daha fazla demek.

And that's just for one flight.

Ve bu sadece bir uçuş için.

Multiply that by a million flights per airline per year,

Bunu her yıl her havayolu şirketi için milyon uçuşla çarpın,

and overbooking adds up fast.

ve fazladan yer satma bayağı bir yekûn tutar.

Of course, the actual calculation is much more complicated.

Tabii ki, gerçek hesaplama çok daha karmaşık.

Airlines apply many factors to create even more accurate models.

Hava yolları daha doğu modeller yaratmak için çok sayıda faktör uyguluyor.

But should they?

Peki böyle yapmalılar mı?

Some argue that overbooking is unethical.

Bazıları fazladan yer satmanın etik olmadığını savunuyor.

You're charging two people for the same resource.

Aynı kaynak için iki kişiye para ödetiyorsun.

Of course, if you're 100% sure someone won't show up,

Eğer birisinin gelmeyeceğinden %100 eminseniz,

it's fine to sell their seat.

onun koltuğunu başkasına satmak sorun olmaz.

But what if you're only 95% sure?

Peki sadece %95 eminseniz?

75%?

%75?

Is there a number that separates being unethical from being practical?

Etik olmamaktan pratik olmayı ayıran bir sayı var mı?