How the world's first metro system was built - Christian Wolmar

Çeviri: Beril Marhan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

It was the dawn of 1863,

1863'ün ilk günleriydi,

and London’s not-yet-opened subway system,

dünyada türünün ilk örneği olan Londra metro sistemi henüz

the first of its kind in the world, had the city in an uproar.

açılmasa da şehirde büyük bir kargaşaya neden olmuştu.

Digging a hole under the city and putting a railroad in it

Şehrin tam altında bir çukur kazıp içine demiryolu inşa etmek

seemed the stuff of dreams.

ancak bir rüyadan ibaretti.

Pub drinkers scoffed at the idea

Barlardaki insanlar bu fikirle dalga geçti

and a local minister accused the railway company of trying to break into hell.

ve yerli bir papaz demiryolu şirketini cehenneme girmeye çalışmakla suçladı.

Most people simply thought the project,

Çoğu insan günümüzün parasıyla

which cost more than 100 million dollars in today’s money,

100 milyon dolardan fazlaya mal olan bu projenin

would never work.

işe yaramayacağını düşündü.

But it did.

Ama yaradı.

On January 10, 1863,

10 Ocak 1863'te Londra'da 30.000 kişi

30,000 people ventured underground to travel on the world’s first subway

4 mil uzunluğunda olan dünyanın ilk metrosunda

on a four-mile stretch of line in London.

seyahat etti.

After three years of construction and a few setbacks,

Üç yıl süren inşaattan ve birkaç aksilikten sonra

the Metropolitan Railway was ready for business.

Metropolitan Demiryolu kullanıma hazırdı.

The city’s officials were much relieved.

Şehir memurları rahat bir nefes almıştı.

They’d been desperate to find a way

Yollardaki yoğunluğu azaltmak için

to reduce the terrible congestion on the roads.

umutsuzca bir yol bulmaya çalışıyorlardı.

London, at the time the world’s largest and most prosperous city,

O zamanlar dünyanın en büyük ve en zengin şehri olan Londra

was in a permanent state of gridlock,

at arabaları,

with carts,

seyyar satıcılar,

costermongers,

inekler ve her gün

cows,

işe gidip gelen

and commuters jamming the roads.

insanlar yüzünden sürekli sıkışık ve kalabalıktı.

It’d been a Victorian visionary, Charles Pearson,

Yerin altına demiryolu inşa etmeyi düşünen ilk kişi

who first thought of putting railways under the ground.

Viktoria dönemi vizyonerlerinden Charles Pearson'dı.

He’d lobbied for underground trains throughout the 1840s,

1840'lı yıllar boyunca yeraltı trenleri konusunda rakiplerine baskıda bulundu

but opponents thought the idea was impractical

fakat onlar o zamanlarda demiryolları sadece tepelerin

since the railroads at the time only had short tunnels under hills.

altında kısa tünellere sahip olduğu için bu fikrin imkânsız olduğunu düşündüler.

How could you get a railway through the center of a city?

Şehir merkezi boyunca uzanan bir demiryolunu nasıl inşa edebilirsin?

The answer was a simple system called "cut and cover."

Cevap "kaz ve ört" denen basit bir sistemdi.

Workers had to dig a huge trench,

İşçiler büyük bir çukur kazmalı, tuğla kemerden bir

construct a tunnel out of brick archways,

tünel inşa etmeli ve ardından çukuru yeni inşa edilmiş

and then refill the hole over the newly built tunnel.

olan tünelin üzerinden yeniden doldurmalılardı.

Because this was disruptive

Bu yol yıkıcı olduğundan ve

and required the demolition of buildings above the tunnels,

tünellerin üzerindeki binaların yıkımını gerektirdiğinden

most of the line went under existing roads.

dolayı hatların çoğu mevcut yolların altından geçti.

Of course, there were accidents.

Elbette kazalar da oldu.

On one occasion, a heavy rainstorm flooded the nearby sewers

Bir keresinde, yakınlardaki kanalizasyonları şiddetli bir fırtına

and burst through the excavation,

yüzünden su bastı ve kazım yerinde büyük bir hasara neden oldu,

delaying the project by several months.

bundan dolayı proje birkaç ay ertelendi.

But as soon as the Metropolitan Railway opened,

Ama Metropolitan Demiryolu açılır açılmaz,

Londoners rushed in to ride the new trains.

Londralılar yeni metroyu denemek için yeraltına akın ettiler.

The Metropolitan quickly became a vital part of London’s transport system.

Metropolitan kısa zamanda Londra ulaşım siteminin hayati bir parçası oldu.

Additional lines were soon built,

Yakın zamanda ek hatlar inşa edildi

and new suburbs grew around the stations.

ve istasyonların etrafında yeni banliyöler oluştu.

Big department stores opened next to the railroad,

Metronun yakınlarında büyük mağazalar açıldı

and the railway company even created attractions,

ve hatta demiryolu şirketi turistlerin tren ile seyahat

like a 30-story Ferris wheel in Earls Court to bring in tourists by train.

etmesini sağlamak için Earls Court'da bir dönme dolap inşa etti.

Within 30 years,

Londra metro sistemi

London’s subway system covered 80 kilometers,

30 yıl içinde şehir merkezi altındaki tünellerden

with lines in the center of town running in tunnels,

geçen 80 kilometrelik bir hatta dönüştü

and suburban trains operating on the surface, often on embankments.

ve yüzeyde çalışan banliyö trenleri için sıklıkla set inşa edildi.

But London was still growing,

Ama Londra büyümeye devam ediyordu

and everyone wanted to be connected to the system.

ve herkes metroya yakın olmak istiyordu.

By the late 1880s,

1880'lerin sonuna doğru,

the city had become too dense with buildings, sewers, and electric cables

şehir binalar, kanalizasyonlar ve elektrik kabloları yüzünden

for the "cut and cover" technique,

"kaz ve ört" sistemi için kalabalıklaştı,

so a new system had to be devised.

bu yüzden yeni bir sitem bulunması gerekiyordu.

Using a machine called the Greathead Shield,

"Greathead Shield" (Büyük baş kalkanı) denen bir makine kullanılarak

a team of just 12 workers could bore through the earth,

sadece 12 kişilik bir ekip zemini yeraltına kadar delip

carving deep underground tunnels through the London clay.

Londra'nın altına derin yeraltı tünelleri inşa edebiliyordu.

These new lines, called tubes, were at varying depths,

"Tüp" adı verilen bu yeni hatlar çeşitli derinliklere sahipti

but usually about 25 meters deeper than the "cut and cover" lines.

ama genelde "kaz ve ört" hatlarından 25 metre daha derindeydiler.

This meant their construction didn’t disturb the surface,

Bu, inşaatın yüzeyi rahatsız etmediği

and it was possible to dig under buildings.

ve binaların altından kazmanın kolay olduğu anlamına geliyordu.

The first tube line, the City and South London,

"Şehir ve Güney Londra" adı verilen ilk "tüp" hattı 1890 yılında açıldı

opened in 1890 and proved so successful

ve o kadar başarılı oldu ki 20 yıl içinde

that half a dozen more lines were built in the next 20 years.

yarım düzine hat daha inşa edildi.

This clever new technology was even used to burrow several lines

Yeni teknoloji birkaç hattın Londra'da bulunan "Thames"

under London’s river, the Thames.

nehrinin altından inşa edilmesini bile mümkün kıldı.

By the early 20th century,

20. yüzyılın başlarında,

Budapest,

Budapeşte,

Berlin,

Berlin,

Paris,

and New York

Paris

ve New York,

had all built subways of their own.

hepsi kendi metro sistemlerini kurdular.

And today, with more than 160 cities in 55 countries

Ve bugün 55 ülkede 160'tan fazla şehir, yoğunluğu önlemek

using underground rails to combat congestion,

için yeraltı raylarını kullanıyor,

we can thank Charles Pearson and the Metropolitan Railway

bu katkılarından dolayı Charles Pearson'a ve Metropolitan Demiryolları'na

for getting us started on the right track.

teşekkür edebiliriz.