Why should you read Shakespeare’s “The Tempest”? - Iseult Gillespie

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Claps of thunder and flashes of lightning illuminate a swelling sea,

Gök gürültüleri ve şimşek patlamaları, kabarık bir denizi aydınlatıyor,

as a ship buckles beneath the waves.

bir gemi dalgaların altında kalıyor.

This is no ordinary storm, but a violent and vengeful tempest,

Bu sıradan bir fırtına değil, şiddetli ve hınçlı bir fırtına

and it sets the stage for Shakespeare’s most enigmatic play.

ve Shakespeare'in en esrarengiz oyunu için zemin hazırlıyor.

As the skies clear, we are invited into a world

Gökyüzü belirginleştikçe bizimkinden çok uzak gibi görünen

that seems far removed from our own, but is rife with familiar concerns

bir dünyaya davet ediliyoruz, fakat özgürlük, güç ve kontrolle ilgili

about freedom, power, and control.

benzer kaygılarla dolu bir dünya.

The Tempest is set on a desert island, exposed to the elements

"Fırtına" doğa olaylarına maruz kalan ıssız bir adada geçiyor

and ruled with magic and might by Prospero, the exiled Duke of Milan.

ve sürgün edilmiş Milan Dükü Prospero'nun büyüsüyle ve gücüyle yönetiliyor.

Betrayed by his brother Antonio, Prospero has been marooned on the island

Erkek kardeşi Antonio tarafından ihanete uğrayan Prospero,

for twelve years with his daughter Miranda and his beloved books.

adada kızı Miranda ve sevgili kitaplarıyla on iki yıl mahsur kalıyor.

In this time he’s learned the magic of the island

Zamanında adanın büyüsünü öğrenmiş

and uses it to harness its elementary spirits.

ve bunu, adanın doğal ruhunu dizginlemek için kullanıyor.

He also rules over the island’s only earthly inhabitant,

Ayrıca tek dünyevi yerli olan, kederli ve şeytanlaştırılmış

the dejected and demonized Caliban.

Caliban'ı da yönetiyor.

But after years of plotting revenge, Prospero’s foe is finally in sight.

Fakat yıllarca birikmiş intikamdan sonra, Prospero'nun düşmanı ortaya çıkıyor.

With the help of the fluttering sprite Ariel,

Büyücü, çırpınan hayalet Ariel'in yardımıyla

the magician destroys his brother’s ship and washes its sailors ashore.

erkek kardeşinin gemisini yok ediyor ve denizcilerini de kıyıya atıyor.

Prospero’s plotting even extends to his daughter’s love life,

Prospero'nun entrikası, kızının aşk hayatına bile uzanıyor,

whom he plans to fall for stranded prince Ferdinand.

kızının, sahile vurmuş prens Ferdinand'a aşık olmasını planlıyor.

And as Prospero and Ariel close in on Antonio,

Prospero ve Ariel, Antonio'ya yaklaştıkça

Caliban joins forces with some drunken sailors,

Caliban, adayı almak için komik bir plan yapan

who hatch a comic plot to take the island.

birkaç sarhoş gemiciyle birlik oluyor.

The play strips society down to its basest desires,

Oyun, toplumu en temel arzularına kadar götürüyor,

with each faction in hot pursuit of power- be it over the land, other people,

her grup - ada, diğer insanlar veya kendi kaderleri üzerinde kuracakları -

or their own destiny.

gücün sıcak takibinde.

But Shakespeare knows that power is always a moving target;

Fakat Shakespeare, gücün her zaman hareket eden bir hedef olduğunu biliyor

and as he reveals these characters’ dark histories,

ve karakterlerin karanlık geçmişini ortaya çıkardıkça

we begin to wonder if this vicious cycle will ever end.

bu korkunç döngünün bitip bitmeyeceğini merak ediyoruz.

Although Prospero was wronged by Antonio,

Antonio, Prospero'ya haksızlık etmiş olsa da

he has long inflicted his own abuses on the island,

Prospero uzun süredir adayı kendi emellerine alet etmiş,

hoarding its magical properties and natural re-sources for himself.

büyülü mülklerini ve doğal kaynaklarını kendisi için saklamıştır.

Caliban especially resents this takeover.

Özellikle Caliban, bu ele geçirişi arzuluyor.

The son of Sycorax,

Adayı daha önce yönetmiş

a witch who previously ruled the island,

bir cadı olan Sycorax'ın oğlu,

he initially helped the exiles find their footing.

ilk başlarda sürgünlere yer bulmaları için yardım ediyordu.

But he’s since become their slave, and rants with furious regret:

Fakat onların kölesi haline geldi ve öfkeli pişmanlıkla söyleniyor:

“And then I loved thee,/ And showed thee

"Ve sonra sizi sevdim,/ Ve sizlere adanın

all the qualities o’ th’ isle/ The fresh springs,

tüm özelliklerini gösterdim/ Serin kaplıcalar,

brine pits, barren place and fertile./

tuzlu sular, çorak yerler ve bereketliler./

Cursed be I that did so!”

Böyle yaptığım için lanetlendim!"

With his thunderous language and seething anger,

Bu gürleyen dil ve kaynayan öfkeyle,

Caliban constantly reminds Prospero of what came before:

Caliban, Prospero'ya sürekli kimin önce geldiğini hatırlatıyor:

this island’s mine by Sycorax my mother, Which thou takest from me.

ada, annem Sycorax'dan bana kalmıştır, onu sen benden aldın.

Yet Sycorax also abused the island,

Ancak Sycorax da adayı suistimal etmişti

and imprisoned Ariel until Prospero released him.

ve Prospero serbest bırakana dek, Ariel'i hapsetmişti.

Now Ariel spends the play hoping to repay his debt and earn his freedom,

Şimdi Ariel borcunu ödeme ve özgürlüğünü kazanma umuduyla vaktini geçirirken

while Caliban is enslaved indefinitely, or at least as long

Caliban da süresiz olarak ya da Prospero iş başında olduğu sürece

as Prospero is in charge.

esir edildi.

For these reasons and many more,

Bu ve diğer birçok nedenle,

The Tempest has often been read as an exploration of colonialism,

Fırtına sıklıkla bir sömürgecilik ve "cesur yeni dünya(lar)la" karşılaşma

and the moral dilemmas that come with en-counters of “brave new world(s)."

sonucu ortaya çıkan ahlaki ikilemlerin incelemesi olarak okundu.

Questions of agency and justice hang over the play:

Oyunda kurum ve adaletlerle ilgili sorular asılı duruyor:

is Caliban the rightful master of the land?

Caliban adanın haklı yöneticisi mi?

Will Ariel flutter free?

Ariel özgürlüğe uçacak mı?

And is Prospero the mighty overseer-

Prospero ise güçlü idareci mi, -

or is there some deeper magic at work, beyond any one character's grasp?

yoksa bu işte karakterlerin idrakinin ötesinde, daha derin bir sihir mi var?

Throughout the play,

Ariel oyun boyunca

Ariel constantly reminds Prospero of the freedom he is owed.

Prospero'ya sürekli borçlu olduğu özgürlüğü hatırlatıyor.

But the question lingers of whether the invader will be able

Fakat istilacının, onun kontrolünü bırakıp bırakamayacağı

to relinquish his grip.

sorusu orada duruyor.

The question of ending one’s reign is particularly potent given that The Tempest

Shakespeare'in son oyununun "Fırtına" olduğuna inanıldığına göre,

is believed to be Shakespeare’s final play.

oyunda bir saltanatın bitmesi sorusu özellikle güç kazanmaktadır.

In many ways Prospero’s actions echo that of the great entertainer him-self,

Prospero'nun eylemleri birçok yönden özenle entrikalar hazırlayan,

who hatched elaborate plots, maneuvered those around him,

etrafındakilere hile yapan ve karakterlere ve seyirciye de

and cast a spell over characters and audience alike.

büyü yapan büyük göstericinin kendi eylemlerini yansıtır.

But by the end of his grand performance of power and control,

Fakat o büyük güç ve kontrol performansının sonunda,

Prospero’s final lines see him humbled by his audience -

Prospero'nun son sözleri, Shakespeare'in seyirciler -

and the power that they hold over his creations.

ve karakterleri üzerindeki gücü - aracılığıyla alçak gönüllülüğünü gösterir.

"With the help of your good hands./ Gentle breath of yours my sails/

"Gönül almasını bilen ellerinizle/ Kibar nefesiniz doldursun yelkenlerimi/

Must fill or else my project fails,/ Which was to please."

Doldurmalı yoksa, memnun etmek için tasarladığımı başaramam."

This evokes Shakespeare’s own role as the great entertainer

Bu, Shakespeare'in büyük gösterici olarak, kendisini alkışımıza teslim eden

who surrenders himself, ultimately, to our applause.

kendi rolünü anımsatmaktadır.