History vs. Augustus - Peta Greenfield & Alex Gendler

Çeviri: Betül Tanrıkulu Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

His reign marked the beginning of one of history’s greatest empires

Hükümdarlığı tarihteki en büyük imparatorluklardan birinin başlangıcı

and the end of one of its first republics.

ve ilk cumhuriyetlerden birinin sonu oldu.

Was Rome’s first emperor

Roma'nın ilk imparatoru

a visionary leader who guaranteed his civilization’s place in history

uygarlığının tarihteki yerini garantiye alan öngörülü bir lider mi

or a tyrant who destroyed its core values?

yoksa uygarlığının en temel değerlerini yok eden bir tiran mıydı?

Find out in History versus Augustus.

Tarih Augustus'a karşı ile öğrenin.

Order, order.

Sessizlik! Sessizlik!

The defendant today is Gaius Octavius?

Bugünkü davalı Gaius Octavius mu?

Gaius Julius Caesar/Augustus...

Gaius Julius Caesar/Augustus...

Do we have the wrong guy?

Yanlış adam mı bu?

No, your Honor.

Hayır, Sayın Yargıç.

Gaius Octavius, born in 63 BCE, was the grand-nephew of Julius Caesar.

M.Ö. 63'te doğan Gaius Octavius, Jül Sezar'ın yeğeniydi.

He became Gaius Julius Caesar

Jül Sezar onu evlat edindi

upon being named his great-uncle’s adoptive son and heir.

ve varisi olarak Gaius Julius Caesar adını aldı.

And he gained the title Augustus in 27 BCE

Roma Senatosu M.Ö. 27 yılında

when the Senate granted him additional honors.

ona Augustus ünvanını verdi.

You mean when he established sole authority and became emperor of Rome.

Tüm yetkileri kendinde topladığı ve İmparator olduğu zamandan bahsediyorsun.

Is that bad?

Bu kötü mü?

Didn’t every place have some king or emperor back then?

O zamanlarda her yerde kral ve imparatorlar yok muydu zaten?

Actually, your Honor,

Aslında, Sayın Yargıç

the Roman people had overthrown their kings centuries before

Romalılar o zamandan yüzlerce yıl önce krallarını devirmişti.

to establish a republic,

Amaçları cumhuriyeti kurmaktı.

a government meant to serve the people, not the privilege of a ruling family.

Hükûmetin halkı yöneten aileye değil, halka hizmet etmesini istiyorlardı.

And it was Octavius who destroyed this tradition.

Ve Octavius bu geleneği yok etti.

Octavius was a model public servant.

Octavius, halka hizmet eden örnek bir kişiydi.

At 16, he was elected to the College of Pontiffs

16 yaşındayken dini bir kurul olan

that supervised religious worship.

Pontifler Koleji'ne seçildi.

He fought for Rome in Hispania alongside his great-uncle Caesar

Roma için amcası Jül Sezar'la birlikte Hispanya'da savaştı.

and took up the responsibility of avenging Caesar’s death

Ve Senato'daki yozlaşmış yöneticilerin Sezar'a ihanet etmesi

when the corrupt oligarchs in the Senate betrayed and murdered him.

ve öldürmesinin intikamını alma sorumluluğunu üstlendi.

Caesar had been a power-hungry tyrant who tried to make himself a king

Sezar kral olmaya çalışan, güce aşık bir tirandı.

while consorting with his Egyptian queen Cleopatra.

Ve Mısır Kraliçesi Kleopatrasıyla keyfine bakıyordu.

After his death,

Sezar'ın ölümünden sonra

Octavius joined his general Mark Antony

Octavius, general Mark Antony'ye katıldı

in starting a civil war that tore Rome apart,

ve Roma'yı bölmek için iç savaş başlattı.

then stabbed his ally in the back to increase his own power.

Sonra da kendi gücünü arttırmak için müttefekini sırtından bıçakladı.

Antony was a fool.

Antony bir aptaldı.

He waged a disastrous campaign in Parthia

Parthia'da korkunç bir sefer başlattı

and plotted to turn Roman territories

ve Roma topraklarını kendisi

into personal kingdoms for himself and Cleopatra.

ve Kleopatra'nın krallığına çevirmeye çalıştı.

Isn’t that what Caesar had been accused of?

Bunu Sezar'ın yaptığı söylenmiyor muydu?

Well...

Yani...

So Octavius destroyed Antony for trying to become a king

Yani Octavius Antony'yi kral olmak istediği için yok etti

and then became one himself?

sonra da kendisi mi kral oldu?

That’s right.

Bu doğru.

You can see the megalomania even in his adopted title – "The Illustrious One."

Megalomanlığını kendisine "şanlı" ünvanını vermesinden anlayabilirsiniz.

That was a religious honorific.

Bu dini bir ünvandı.

And Augustus didn’t seek power for his own sake.

Ve Augustus gücü kendisi için istemiyordu.

As winner of the civil war and commander of the most troops,

İç savaşın galibi ve çoğu askeri birliğin kumandanı olarak

it was his duty to restore law and order to Rome

diğer grupların savaşmaya devam etmesini engellemek

so that other factions didn’t continue fighting.

ve Roma'daki kanun ve düzeni sağlamak onun göreviydi.

He didn’t restore the law - he made it subordinate to him!

Kanunu sağlamadı. Kanunu kendi emri altına aldı.

Not true.

Bu doğru değil.

Augustus worked to restore the Senate’s prestige,

Augustus, Senato'nun prestij kazanması için çalıştı,

improved food security for the lower classes,

alt sınıflar için gıda güvenliğini iyileştirdi

and relinquished control of the army when he resigned his consul post.

ve konsüllük görevinden istifa ettiğinde ordu üzerindeki gücünden de feragat etti.

Mere optics.

Sadece görünüşte.

He used his military influence and personal wealth

Senato'yu kendi lehine çevirmek için

to stack the Senate in his favor,

askeri gücünü ve kişisel servetini kullandı.

while retaining the powers of a tribune

Bu arada kendisine tribün yetkileri

and the right to celebrate military triumphs.

ve askeri zaferleri kutlama hakkı verdi.

He kept control of provinces with the most legions.

Şehirlerin ve çoğu lejyonun kontrolünü elinde tuttu.

And if that wasn’t enough,

Bu da yetmiyormuş gibi,

he assumed the consul position twice more to promote his grandchildren.

konsül yetkilerini torunlarının yararına kullandı.

He was clearly trying to establish a dynasty.

Açık şekilde, bir hanedan kurmaya çalışıyordu.

But what did he do with all that power?

Peki bu kadar gücü nasıl kullandı?

Glad you asked, your Honor.

Sorduğunuza sevindim, Sayın Yargıç.

Augustus’s accomplishments were almost too many to name.

Augustus'un başarıları neredeyse sayılamayacak kadar çoktur.

He established consistent taxation for all provinces,

Tüm şehirlere istikrarlı bir vergilendirme sistemi getirerek

ending private exploitation by local tax officials.

yerel vergi memurlarının vergileri suistimal etmesini engelledi.

He personally financed a network of roads and employed couriers

Yol ağlarının maliyetini kendisi karşıladı ve ulaklar tuttu

so news and troops could travel easily throughout the realm.

böylece haberciler ve askeri birlikler ülke içinde kolayca yolculuk edebildiler.

And it was under Augustus

Augustus'un hükümdarlığında

that many of Rome’s famous public buildings were constructed.

Roma'daki ünlü kamu binalarının çoğu inşa edildi.

The writers of the time were nearly unanimous in praising his rule.

Zamanın yazarları onun hükümdarlığını övmekte adeta birlik olmuştu.

Did the writers have any other choice?

Yazarların başka şansı mı vardı ki?

Augustus exiled plenty of people on vague charges,

Augustus birçok insanı belirsiz suçlamalarla sürgüne gönderdi,

including Ovid, one of Rome’s greatest poets.

Roma'nın en büyük şairlerinden olan Ovid de buna dâhildi.

And you forgot to mention the intrusive laws regarding citizens’ personal lives –

Ayrıca, vatandaşların kişisel hayatına müdahale eden kanunları unuttun.

punishing adultery,

Zina, cezalandırılıyordu.

restricting marriage between social classes,

Sosyal sınıflar arasında evlilik kısıtlanmıştı.

even penalties for remaining unmarried.

Evlenmeyenler için bile cezalar vardı.

He was trying to improve the citizenry and instill discipline.

İnsanları geliştirmeye ve disiplin kurmaya çalışıyordu.

And he succeeded.

Ve başardı da.

His legacy speaks for itself:

Mirası her şeyi anlatıyor:

40 years of internal stability,

40 yıl süren iç istikrar,

a professional army that expanded Rome’s frontiers in all directions,

Roma sınırlarını her yönde genişleten profesyonel bir ordu

and a government still remembered as a model of civic virtue.

ve sivil erdem için bir model olmasıyla hatırlanan bir hükûmet.

His legacy was an empire

Mirası, yıkıldığı tarihe kadar

that would go on to wage endless conquest until it collapsed,

sayısız savaş açan bir imparatorluk

and a tradition of military autocracy.

ve askeri otokrasi geleneğiydi.

Any time a dictator in a general’s uniform commits atrocities

Ne zaman "halkın" yararını gözettiğini söyleyen,

while claiming to act on behalf of "the people,"

general üniforması içinde bir diktatör görsek

we have Augustus Caesar to thank.

Augustus Sezar'a teşekkür etmemiz gerekir.

So you’re saying Augustus was a good emperor,

Yani sen Augustus'un iyi bir imparator olduğunu,

and you’re saying there’s no such thing?

sen de böyle bir şeyin söz konusu olmadığını söylüyorsun?

We’re used to celebrating historical leaders

Tarihi liderleri başarı ve zaferleriyle

for their achievements and victories.

kutlamaya alışkınız.

But to ask whether an individual should have such power in the first place

Ama bir bireyin bu kadar güce sahip olma hakkını sorgulamak

is to put history itself on trial.

tarihin kendisini hakim karşısına çıkarmaktır.