What caused the French Revolution? - Tom Mullaney

Çeviri: Arda Yegül Gözden geçirme: Yunus ASIK

What rights do people have, and where do they come from?

İnsanların ne hakları var ve bu haklar nereden geliyor?

Who gets to make decisions for others and on what authority?

Kim diğerleri için kararlar alır ve yetkili kim?

And how can we organize society to meet people's needs?

İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak için toplumları nasıl organize ederiz ?

These questions challenged an entire nation

Bu sorular Fransız Devrimi’nin kargaşası sırasında

during the upheaval of the French Revolution.

bütün bir ulusu sorguladı.

By the end of the 18th century,

18. Yüzyılın sonunda,

Europe had undergone a profound intellectual and cultural shift

Avrupa Aydınlanma olarak bilinen entelektüel

known as the Enlightenment.

ve kültürel değişim geçirdi.

Philosophers and artists promoted reason and human freedom

Filozoflar ve sanatçılar mantık ve insan özgürlüğünü

over tradition and religion.

gelenek ve dinin yerine geliştirdi.

The rise of a middle class and printed materials

Orta sınıfın ve basılı malzemelerin ortaya çıkışı,

encouraged political awareness,

siyasi duyarlılığı teşvik etti

and the American Revolution had turned a former English colony

ve Amerikan Devrimi eski İngiliz sömürgesini

into an independent republic.

bağımsız bir cumhuriyete dönüştürdü.

Yet France, one of the largest and richest countries in Europe

Şimdiye kadar Avrupa’nın en büyük ve en zengin ülkelerinden biri olan Fransa,

was still governed by an ancient regime of three rigid social classes

hâlâ Zümre olarak adlandırılan 3 katı sosyal sınıfı olan

called Estates.

eski bir düzen ile yönetiliyordu.

The monarch King Louis XVI based his authority on divine right

Kral Louis XVI ‘in yetkileri ilahi bir hakka dayanıyordu.

and granted special privileges to the First and Second Estates,

Birincil ve ikincil Zümre üyelerine Katolik din adamlarına

the Catholic clergy, and the nobles.

ve soylulara özel ayrıcalıklar verdi.

The Third Estate, middle class merchants and craftsmen,

Üçüncül zümre üyeleri, orta sınıf tüccarlar ve esnaflar,

as well as over 20 million peasants, had far less power

20 milyonun üzerinde olan köylülerden oluşuyordu, en az gücü olan

and they were the only ones who paid taxes,

ve sadece vergi veren kişiler de onlardı,

not just to the king, but to the other Estates as well.

bir tek krala değil aynı zamanda diğer üst zümrelere de verirlerdi.

In bad harvest years,

Kötü hasat yıllarında

taxation could leave peasants with almost nothing

Kral ve soylular aşırı zenginlik içinde müsrifçe yaşarken,

while the king and nobles lived lavishly on their extracted wealth.

vergiler köylülerin neredeyse her şeylerini ellerinden almaktaydı.

But as France sank into debt due to its support of the American Revolution

Ama Fransa, Amerikan Devrimi'ne destekleri yüzünden borç batağına saplandı

and its long-running war with England,

ve İngiltere ile uzun süren savaşta

change was needed.

değişim gerekli oldu.

King Louis appointed finance minister Jacques Necker,

Kral Louis, vergi reformlarını isteyen Jacques Necker’ı

who pushed for tax reforms

maliye bakanlığına atadı

and won public support by openly publishing the government's finances.

ve hükûmetin mali yayınları açıkça halk desteğini kazandı.

But the king's advisors strongly opposed these initiatives.

Ama kralın danışmanları bu girişimlere şiddetle karşı çıktı.

Desperate for a solution, the king called a meeting of the Estates-General,

Bir çözüme umutsuz bakan kral, 175 yıldır ilk defa

an assembly of representatives from the Three Estates,

meclis toplantısı için Üçüncül Zümre'den temsilcileri çağırdı.

for the first time in 175 years.

Although the Third Estate represented 98% of the French population,

Üçüncül Zümre, Fransız nüfusunun %98’ini temsil ettiği hâlde

its vote was equal to each of the other Estates.

onların oyu diğer her bir zümrenin oyuna eşitti.

And unsurprisingly, both of the upper classes favored keeping their privileges.

Şaşırtıcı olmayan bir şekilde iki üst sınıf kendi ayrıcalıklarını elinde tuttu.

Realizing they couldn't get fair representation,

Üçüncül Zümre onların adil olmadıklarını anlayınca,

the Third Estate broke off,

bağını onlardan koparıp

declared themselves the National Assembly,

kendi Ulusal Meclis'lerini ilan ettiler

and pledged to draft a new constitution with or without the other Estates.

ve diğer Zümreler olsun olmasın yeni bir anayasa hazırlamaya ant içtiler.

King Louis ordered the First and Second Estates

Kral Louis, Ulusal Meclis'le görüşmesi için Birincil

to meet with the National Assembly,

ve İkincil Zümrelere emir yolladı.

but he also dismissed Necker, his popular finance minister.

Ayrıca Kral, gözde maliye bakanını görevden aldı.

In response, thousands of outraged Parisians

Bunun üzerine, binlerce öfkeli Parisli,

joined with sympathetic soldiers to storm the Bastille prison,

sempatizan askerlere katılıp kraliyet gücünün simgesi olan

a symbol of royal power and a large storehouse of weapons.

ve büyük bir silah deposu olan Bastille hapishanesini bastı.

The Revolution had begun.

Devrim başlamıştı.

As rebellion spread throughout the country,

İsyan ülke geneline yayılırken

the feudal system was abolished.

feodal sistem yıkıldı.

The Assembly's Declaration of the Rights of Man and Citizen

İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi,

proclaimed a radical idea for the time --

kısa bir süreliğine bireysel haklar ve özgürlükler

that individual rights and freedoms were fundamental to human nature

insan doğası için temel bir radikal fikir olarak yayınlandı

and government existed only to protect them.

ve hükûmet sadece onları korumak için varlığını sürdürdü.

Their privileges gone, many nobles fled abroad,

Ayrıcalıklarını kaybeden birçok soylu yurtdışına kaçtı ve Fransa'yı

begging foreign rulers to invade France and restore order.

fethetmek ve düzenlerini tekrar tahsis etmek için diğer krallara yalvardılar.

And while Louis remained as the figurehead of the constitutional monarchy,

Louis meşruti monarşinin temsili lideri olarak kaldı

he feared for his future.

ve geleceği için korkmaya başladı.

In 1791, he tried to flee the country but was caught.

1791’de ülkeden kaçmayı denedi fakat yakalandı.

The attempted escape shattered people's faith in the king.

Kaçış teşebbüsü halkın krala olan güvenini yıktı.

The royal family was arrested and the king charged with treason.

Kraliyet ailesi tutuklandı ve kral vatan hainliği ile itham edildi.

After a trial,

Duruşma sonrası,

the once-revered king was publicly beheaded,

bir zamanlar saygı duyulan kral halk önünde giyotine vuruldu,

signaling the end of one thousand years of monarchy

bin yıllık monarşinin sonunun geldiğinin sinyallerini vererek

and finalizing the September 21st declaration of the first French republic,

ve Eylül 21'deki ilk Fransız Cumhuriyeti deklarasyonunu sonuçlandırarak

governed by the motto "liberté, égalité, fraternité."

şu sloganla yönetildi ”Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik”.

Nine months later,

Dokuz ay sonra,

Queen Marie Antoinette,

bir yabancı tarafından,

a foreigner long-mocked as "Madame Déficit"

kötü ünü yüzünden "Bayan Zarar " diye alaya alınan

for her extravagant reputation,

Kraliçe Marie Antoinette de

was executed as well.

infaz edildi.

But the Revolution would not end there.

Fakat Devrim burada bitmeyecekti.

Some leaders, not content with just changing the government,

Sadece hükûmetin değişmesinden tatmin olmayan bazı liderler,

Fransız toplumunu tamamen dönüştürmek için uğraştılar -

sought to completely transform French society --

its religion, its street names,

dinlerini,

sokak isimlerini,

even its calendar.

hatta takvimlerini.

As multiple factions formed,

Çeşitli gruplar oluştukça,

the extremist Jacobins lead by Maximilien Robespierre

bir terör dönemi başlatan Maximilien Robespierre tarafından yönetilen

launched a Reign of Terror

aşırı radikal parti Jakobenler çökmeden önce,

to suppress the slightest dissent,

en ufak karşıt görüşü bile ortadan kaldırmak için

executing over 20,000 people

before the Jacobin's own downfall.

20.000 üzerinde insanı infaz etti.

Meanwhile, France found itself at war with neighboring monarchs

Bu sırada Fransa kendini Devrim'in yayılmasını engel olma arayışında

seeking to strangle the Revolution before it spread.

olan komşu kraliyetlerle savaşta buldu.

Amidst the chaos, a general named Napoleon Bonaparte took charge,

Kaosun arasında Napolyon Bonapart adlı bir general Devrim’in demokratik değerlerini

becoming Emperor as he claimed to defend the Revolution's democratic values.

savunmak adı altında imparator olmak için idareyi ele aldı.

All in all, the Revolution saw three constitutions

Neticesinde, Devrim on yıl içerisinde, 3 anayasa,

and five governments within ten years,

5 hükûmet gördü.

followed by decades alternating between monarchy and revolt

1871’de bir sonraki Cumhuriyet oluşana kadar yıllarca,

before the next Republic formed in 1871.

monarşi ve isyan arasında gidip geldiler.

And while we celebrate the French Revolution's ideals,

Fransız Devrimi’nin ideallerini anarken,

we still struggle with many of the same basic questions

hâlâ daha 200 yıl önce ortaya çıkan

birçok benzer sorularla uğraşıyoruz.

raised over two centuries ago.