How does cancer spread through the body? - Ivan Seah Yu Jun

1,993,188 views ・ 2014-11-20

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Hatice Çulha Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:06
The onset of cancer usually begins as a solitary tumor
0
6774
4207
Kanser, genelde vücudun belli bir bölgesinde
00:10
in a specific area of the body.
1
10981
2578
tek bir tümör olarak ortaya çıkar.
00:13
If the tumor is not removed,
2
13559
1860
Tümör çıkarılmazsa,
00:15
cancer has the ability to spread to nearby organs,
3
15419
3109
kanserin beyin gibi merkezden uzak bölgelerin yanı sıra
00:18
as well as places far away from the origin, such as the brain.
4
18528
4743
yakındaki organlara yayılma gibi bir özelliği vardır.
00:23
So how does cancer move to new areas,
5
23271
2335
Peki kanser nasıl yeni bölgelere doğru ilerliyor
00:25
and why are some organs more likely to get infected than others?
6
25606
4198
ve neden bazı organların diğerlerinden daha fazla enfekte olma ihtimali vardır?
00:29
The process of cancer spreading across the body is known as metastasis.
7
29804
4734
Vücuda yayılan kanser süreci metastaz olarak bilinir.
00:34
It begins when cancer cells from an initial tumor invade nearby normal tissue.
8
34538
5613
Bu, ilk tümörün kanser hücreleri yakındaki normal dokuya saldırdığında başlar.
00:40
As the cells proliferate,
9
40151
1567
Hücreler çoğaldıkça,
00:41
they spread via one of the three common routes of metastasis:
10
41718
4079
üç yaygın metastaz yolundan biri ile yayılırlar:
00:45
transcoelomic, lymphatic, or hematogenous spread.
11
45797
3863
transkoelomik, lenfatik veya hematojen yayılım.
00:49
In transcoelomic spread, malignant cells penetrate the covering surfaces
12
49660
5336
Transkoelomik yayılımda, kötü huylu hücreler vücudumuzdaki boşlukların
00:54
of cavities in our body.
13
54996
2285
yüzeylerine nüfuz eder.
00:57
These surfaces are known as peritoneum
14
57281
2508
Bu yüzeyler periton olarak bilinir
00:59
and serve as walls to segment the body cavity.
15
59789
3503
ve vücut boşluğunu ayırmak için duvar olarak işlev görürler.
01:03
Malignant cells in ovarian cancer, for example,
16
63292
2723
Örneğin yumurtalık kanserindeki kötü huylu hücreler,
01:06
spread through peritoneum, which connects the ovary to the liver,
17
66015
3692
karaciğer yüzeyinde metastaz ile sonuçlanan,
01:09
resulting in metastasis on the liver surface.
18
69707
3535
yumurtalığı karaciğere bağlayan periton aracılığıyla yayılırlar.
01:13
Next, cancerous cells invade blood vessels when they undergo hematogenous spread.
19
73242
5760
Daha sonra, kanserli hücreler hematojen yayılıma maruz kaldıklarında
kan damarlarını ele geçirirler.
01:19
As there are blood vessels almost everywhere in the body,
20
79002
2843
Vücudun hemen her yerinde kan damarları olduğu için,
01:21
malignant cells utilize this to reach more distant parts of the body.
21
81845
4631
kötü huylu hücreler vücudun daha uzak bölümlerine ulaşmak için bunu kullanır.
01:26
Finally, lymphatic spread occurs when the cancer invades the lymph nodes,
22
86476
4470
En sonunda, kanser lenf boğumlarını ele geçirdiğinde lenfatik yayılım gerçekleşir
01:30
and travels to other parts of the body via the lymphatic system.
23
90946
4312
ve lenfatik sistem yoluyla vücudun diğer bölümlerine doğru ilerler.
01:35
As this system drains many parts of the body,
24
95258
2330
Bu sistem vücudun birçok bölümünü güçsüzleştirirken
01:37
it also provides a large network for the cancer.
25
97588
3400
aynı zamanda kanser için geniş bir ağ oluşturur.
01:40
In addition, the lymphatic vessels empty into the blood circulation,
26
100988
3906
Ayrıca, lenf damarları kötü huylu hücrelerin
01:44
allowing the malignant cells to undergo hematogenous spread.
27
104894
3810
hematojen yayılımını sağlayarak kan dolaşımına dâhil olur.
01:48
Once at a new site, the cells once again undergo proliferation,
28
108704
4100
Yeni bir bölgeye girdikten sonra, hücreler bir kez daha çoğalmaya maruz kalırlar
01:52
and form small tumors known as micrometastases.
29
112804
3904
ve mikrometastaz olarak bilinen küçük tümörleri oluştururlar.
01:56
These small tumors then grow into full-fledged tumors,
30
116708
3116
Bu küçük tümörler daha sonra gerçek tümörlere dönüşürler
01:59
and complete the metastatic process.
31
119824
3018
ve metastatik süreci tamamlarlar.
02:02
Different cancers have been known to have specific sites of metastasis.
32
122842
4143
Farklı kanserlerin özgün metastaz bölgelerinin olduğu bilinmektedir.
02:06
For example, prostate cancer commonly metastasizes to the bone,
33
126985
4058
Örneğin prostat kanseri genellikle kemiğe bulaşırken,
02:11
while colon cancer metastasizes to the liver.
34
131043
3384
kolon kanseri de karaciğere bulaşır.
02:14
Various theories have been proposed to explain the migration pattern
35
134427
3465
Kötü huylu hücrelerin yer değiştirme düzenini açıklamak için
02:17
of malignant cells.
36
137892
1841
çeşitli teoriler ileri sürülmüştür.
02:19
Of particular interest are two conflicting theories.
37
139733
3335
Özellikle birbiriyle çelişen iki teori vardır.
02:23
Stephen Paget, an English surgeon,
38
143068
1975
İngiliz bir cerrah olan Stephen Paget'in teorisi,
02:25
came up with the seed and soil theory of metastasis.
39
145043
3665
tohum ve toprak metastazına dayalıydı.
02:28
The seed and soil theory stated that cancer cells die easily
40
148708
3750
Tohum ve toprak teorisine göre, kanser hücreleri yanlış bir mikroortamda
02:32
in the wrong microenvironment,
41
152458
1921
kolayca ölüyorlardı,
02:34
hence they only metastasize to a location with similar characteristics.
42
154379
4664
bu yüzden sadece benzer özelliklere sahip oldukları bir bölgeye bulaşıyorlardı.
02:39
However, James Ewing, the first professor of pathology at Cornell University,
43
159043
4794
Ancak, Cornell Üniversitesi'nde ilk patoloji profesörü olan James Ewing,
02:43
challenged the seed and soil theory,
44
163837
2235
tohum ve toprak teorisine meydan okudu
02:46
and proposed that the site of metastasis was determined by the location
45
166072
4317
ve metastaz bölgesinin primer tümörü tahrip eden vasküler
02:50
of the vascular and lymphatic channels which drain the primary tumor.
46
170389
5162
ve lenfatik kanalların yeri ile belirlendiğini ileri sürmüştür.
02:55
Patients with primary tumors that were drained by vessels leading to the lung
47
175551
4290
Akciğere giden damarlar tarafından tahrip edilmiş primer tümörlü hastaların
02:59
would eventually develop lung metastases.
48
179841
2990
akciğer metazstazları ilerler.
03:02
Today, we know that both theories contain valuable truths.
49
182831
3856
Bugün, her iki teorinin de önemli gerçekleri içerdiğini biliyoruz.
03:06
Yet the full stories of metastasis is much more complicated
50
186687
3762
Ancak metastazın hikâyesinin tamamı,
03:10
than either of the two proposed theories.
51
190449
2361
ileri sürülen iki teoriden daha karmaşıktır.
03:12
Factors like the cancer cell's properties,
52
192810
2070
Ayrıca kanser hücresinin özellikleri gibi faktörler
03:14
and the effectiveness of the immune system in eliminating the cancer cells,
53
194880
3702
ve kanser hücrelerini yok etmede bağışıklık sisteminin etkinliği,
03:18
also play a role in determining the success of metastasis.
54
198582
4249
metastaz başarısını belirlemede rol oynar.
03:22
Unfortunately, many questions about metastasis remain unanswered until today.
55
202831
5267
Ne yazık ki, bugün bile metastaz hakkında cevaplanmamış pek çok soru vardır.
03:28
Understanding the exact mechanism holds an important key
56
208098
2779
Mekanizmanın anlaşılması, ileri evre kanserler için
03:30
to finding a cure for advanced stage cancers.
57
210877
3334
bir tedavi bulmada önemli bir rol oynar.
03:34
By studying both the genetic and environmental factors,
58
214211
2881
Başarılı metastaza katkıda bulunan hem genetik
03:37
which contribute to successful metastasis,
59
217092
2622
hem de çevresel faktörleri inceleyerek
03:39
we can pinpoint ways to shut down the process.
60
219714
3426
bu süreci durdurmak için yöntemleri belirleyebiliriz.
03:43
The war against cancer is a constant struggle,
61
223140
2689
Kansere karşı savaş, sürekli bir mücadele gerektirir
03:45
and scientists are hard at work developing new methods against metastasis.
62
225829
4721
ve bilim insanlarını metastaza karşı yeni yöntemler geliştirmede çok zorlar.
03:50
Of recent interest is immunotherapy,
63
230550
2688
Son zamanlarda bağışıklık tedavisi oldukça meşhur.
03:53
a modality which involves harnessing the power of the immune system
64
233238
3593
Bu terapi yer değiştiren hücreleri yok etmek için bağışıklık sisteminin gücünü
03:56
to destroy the migrating cells.
65
236831
2683
kullanmasını içeren bir yöntem.
03:59
This can be done in different ways,
66
239514
1712
Bu, aşı yoluyla kanserli hücreleri tanımada
04:01
such as training immune cells to recognize cancerous cells via vaccines.
67
241226
5541
bağışıklık hücrelerini eğitmekte olduğu gibi farklı şekillerde yapılabilir.
04:06
The growth and activity of the immune cells
68
246767
2057
Bağışıklık hücrelerinin gelişim ve faaliyetleri,
04:08
can also be stimulated by injecting man-made interleukins,
69
248824
4087
genellikle vücudun bağışıklık hücreleri tarafından salgılanan kimyasallardan olan
04:12
chemicals which are usually secreted by the immune cells of the body.
70
252911
3944
insan yapımı interlökinlerin enjeksiyonu ile de uyarılabilir.
04:16
These two treatments are only the tip of the iceberg.
71
256855
2863
Bu iki tedavi çeşidi de buzdağının sadece görünen kısmı.
04:19
With the collaborated research efforts of governments, companies and scientists,
72
259718
4022
Hükûmetler, şirketler ve bilim insanlarının birlikte
04:23
perhaps the process of metastasis will be stopped for good.
73
263740
3896
araştırmalar yapmalarıyla belki de metastaz süreci tamamen durdurulacak.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7