How does cancer spread through the body? - Ivan Seah Yu Jun

2,002,352 views ・ 2014-11-20

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agnieszka Fijałkowska Korekta: Rysia Wand
00:06
The onset of cancer usually begins as a solitary tumor
0
6774
4207
Nowotwór zwykle zaczyna się od pojedynczego guza
00:10
in a specific area of the body.
1
10981
2578
w określonym miejscu w ciele.
00:13
If the tumor is not removed,
2
13559
1860
Jeżeli guz nie zostanie usunięty,
00:15
cancer has the ability to spread to nearby organs,
3
15419
3109
nowotwór może się rozprzestrzenić na pobliskie narządy
00:18
as well as places far away from the origin, such as the brain.
4
18528
4743
i do miejsc położonych dalej, na przykład mózgu.
00:23
So how does cancer move to new areas,
5
23271
2335
Jak nowotwór się przemieszcza?
00:25
and why are some organs more likely to get infected than others?
6
25606
4198
Dlaczego niektóre organy atakuje częściej?
00:29
The process of cancer spreading across the body is known as metastasis.
7
29804
4734
Rozprzestrzenianie się raka nazywamy przerzutami.
00:34
It begins when cancer cells from an initial tumor invade nearby normal tissue.
8
34538
5613
Najpierw komórki rakowe z pierwotnego guza
atakują pobliskie tkanki.
00:40
As the cells proliferate,
9
40151
1567
Wtedy komórki mnożą się
00:41
they spread via one of the three common routes of metastasis:
10
41718
4079
i mogą się rozprzestrzeniać na trzy następujące sposoby:
00:45
transcoelomic, lymphatic, or hematogenous spread.
11
45797
3863
miejscowo, węzłowo lub odlegle.
00:49
In transcoelomic spread, malignant cells penetrate the covering surfaces
12
49660
5336
Miejscowo, złośliwe komórki wnikają w błony
00:54
of cavities in our body.
13
54996
2285
pokrywające jamy ciała.
00:57
These surfaces are known as peritoneum
14
57281
2508
Te ściany to otrzewna,
00:59
and serve as walls to segment the body cavity.
15
59789
3503
która rozdziela segmenty jamy.
01:03
Malignant cells in ovarian cancer, for example,
16
63292
2723
Przykładowo, złośliwe komórki raka jajnika
01:06
spread through peritoneum, which connects the ovary to the liver,
17
66015
3692
rozsiewają się przez otrzewną, która łączy jajnik z wątrobą,
01:09
resulting in metastasis on the liver surface.
18
69707
3535
czego rezultatem jest rak wątroby.
01:13
Next, cancerous cells invade blood vessels when they undergo hematogenous spread.
19
73242
5760
Podczas przerzutu odległego komórki rakowe przenoszą się przez krew.
01:19
As there are blood vessels almost everywhere in the body,
20
79002
2843
Ponieważ naczynia krwionośne wypełniają prawie całe ciało,
01:21
malignant cells utilize this to reach more distant parts of the body.
21
81845
4631
złośliwe komórki mogą dotrzeć do odległych miejsc.
01:26
Finally, lymphatic spread occurs when the cancer invades the lymph nodes,
22
86476
4470
Przerzut węzłowy jest wtedy, gdy rak atakuje węzły limfatyczne
01:30
and travels to other parts of the body via the lymphatic system.
23
90946
4312
i przemieszcza się nimi do innych części ciała.
01:35
As this system drains many parts of the body,
24
95258
2330
Naczynia limfatyczne otaczają wiele części ciała
01:37
it also provides a large network for the cancer.
25
97588
3400
i są świetną drogą transportu nowotworu.
01:40
In addition, the lymphatic vessels empty into the blood circulation,
26
100988
3906
Naczynia limfatyczne są połączone z układem krwionośnym,
01:44
allowing the malignant cells to undergo hematogenous spread.
27
104894
3810
więc złośliwe komórki mogą rozprzestrzeniać przez krew.
01:48
Once at a new site, the cells once again undergo proliferation,
28
108704
4100
Gdy komórki raka są w nowym miejscu, zaczynają się namnażać
01:52
and form small tumors known as micrometastases.
29
112804
3904
formując małe guzy, czyli mikroprzerzuty.
01:56
These small tumors then grow into full-fledged tumors,
30
116708
3116
Dalej kształtują się z nich dojrzałe guzy,
01:59
and complete the metastatic process.
31
119824
3018
co zwieńcza proces przerzutu.
02:02
Different cancers have been known to have specific sites of metastasis.
32
122842
4143
Różne nowotwory przerzucają się do konkretnych miejsc.
02:06
For example, prostate cancer commonly metastasizes to the bone,
33
126985
4058
Przykładowo rak prostaty często przerzuca się do kości,
02:11
while colon cancer metastasizes to the liver.
34
131043
3384
a rak okrężnicy przerzuca się na wątrobę.
02:14
Various theories have been proposed to explain the migration pattern
35
134427
3465
Jest wiele teorii na temat migracji
02:17
of malignant cells.
36
137892
1841
złośliwych komórek.
02:19
Of particular interest are two conflicting theories.
37
139733
3335
Najbardziej znane są dwie, sprzeczne ze sobą.
02:23
Stephen Paget, an English surgeon,
38
143068
1975
Stephen Paget, angielski chirurg,
02:25
came up with the seed and soil theory of metastasis.
39
145043
3665
opracował "teorię ziarna i ziemi".
02:28
The seed and soil theory stated that cancer cells die easily
40
148708
3750
Według niej komórki nowotworowe łatwo giną
02:32
in the wrong microenvironment,
41
152458
1921
w niesprzyjającym mikrośrodowisku,
02:34
hence they only metastasize to a location with similar characteristics.
42
154379
4664
przerzucają więc tylko do miejsc o podobnych cechach.
02:39
However, James Ewing, the first professor of pathology at Cornell University,
43
159043
4794
Profesor James Ewing, patolog z Cornell University,
02:43
challenged the seed and soil theory,
44
163837
2235
podważył tę teorię.
02:46
and proposed that the site of metastasis was determined by the location
45
166072
4317
Według niego miejsce przerzutu zależy od położenia
02:50
of the vascular and lymphatic channels which drain the primary tumor.
46
170389
5162
naczyń limfatycznych i krwionośnych oplatających pierwotny guz.
02:55
Patients with primary tumors that were drained by vessels leading to the lung
47
175551
4290
Pacjentom z guzem połączonym naczyniami prowadzącymi do płuc
02:59
would eventually develop lung metastases.
48
179841
2990
groziły przerzuty do płuc.
03:02
Today, we know that both theories contain valuable truths.
49
182831
3856
Dziś wiemy, że wiele w tym wszystkim prawdy.
03:06
Yet the full stories of metastasis is much more complicated
50
186687
3762
Jednak mechanizm przerzutu jest znacznie bardziej skomplikowany
03:10
than either of the two proposed theories.
51
190449
2361
niż obie teorie.
03:12
Factors like the cancer cell's properties,
52
192810
2070
Czynniki takie jak właściwości komórek rakowych,
03:14
and the effectiveness of the immune system in eliminating the cancer cells,
53
194880
3702
czy efektywność systemu odpornościowego w ich zwalczaniu
03:18
also play a role in determining the success of metastasis.
54
198582
4249
też grają rolę podczas przerzutów.
03:22
Unfortunately, many questions about metastasis remain unanswered until today.
55
202831
5267
Niestety nie znamy odpowiedzi na wszystkie pytania na ich temat.
03:28
Understanding the exact mechanism holds an important key
56
208098
2779
Zrozumienie mechanizmu przerzutu
03:30
to finding a cure for advanced stage cancers.
57
210877
3334
jest kluczem do znalezienia lekarstwa na raka.
03:34
By studying both the genetic and environmental factors,
58
214211
2881
Badając czynniki genetyczne i środowiskowe
03:37
which contribute to successful metastasis,
59
217092
2622
przyczyniające się do tego procesu,
03:39
we can pinpoint ways to shut down the process.
60
219714
3426
możemy określić, jak go powstrzymać.
03:43
The war against cancer is a constant struggle,
61
223140
2689
Wojna z rakiem to ciągłe zmagania.
03:45
and scientists are hard at work developing new methods against metastasis.
62
225829
4721
Naukowcy ciężko pracują nad metodami zapobiegania przerzutom.
03:50
Of recent interest is immunotherapy,
63
230550
2688
Ostatnio zainteresowaniem cieszy się immunoterapia,
03:53
a modality which involves harnessing the power of the immune system
64
233238
3593
która wykorzystuje system immunologiczny
03:56
to destroy the migrating cells.
65
236831
2683
do niszczenia migrujących komórek.
03:59
This can be done in different ways,
66
239514
1712
Robi się to na różne sposoby,
04:01
such as training immune cells to recognize cancerous cells via vaccines.
67
241226
5541
przykładowo ucząc komórki odpornościowe rozpoznawać komórki rakowe zastrzykami.
04:06
The growth and activity of the immune cells
68
246767
2057
Wzrost i aktywność komórek odpornościowych
04:08
can also be stimulated by injecting man-made interleukins,
69
248824
4087
można stymulować wstrzykiwaniem sztucznych interleukin,
04:12
chemicals which are usually secreted by the immune cells of the body.
70
252911
3944
substancji naturalnie wydzielanych przez komórki odpornościowe.
04:16
These two treatments are only the tip of the iceberg.
71
256855
2863
Obie kuracje to jedynie wierzchołek góry lodowej.
04:19
With the collaborated research efforts of governments, companies and scientists,
72
259718
4022
Być może gdy rządy, korporacje i naukowcy połączą siły,
04:23
perhaps the process of metastasis will be stopped for good.
73
263740
3896
uda się na zawsze pokonać przerzuty.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7