How does cancer spread through the body? - Ivan Seah Yu Jun

Ung thư phát triển trong cơ thể như thế nào? - Ivan Seah Yu Jun

1,993,188 views

2014-11-20 ・ TED-Ed


New videos

How does cancer spread through the body? - Ivan Seah Yu Jun

Ung thư phát triển trong cơ thể như thế nào? - Ivan Seah Yu Jun

1,993,188 views ・ 2014-11-20

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Thu Ha Tran Reviewer: Nhu PHAM
00:06
The onset of cancer usually begins as a solitary tumor
0
6774
4207
Sự tấn công của ung thư thường bắt đầu từ một khối u đơn lẻ
00:10
in a specific area of the body.
1
10981
2578
ở một khu vực nhất định trong cơ thể.
00:13
If the tumor is not removed,
2
13559
1860
Nếu khối u không bị loại bỏ,
00:15
cancer has the ability to spread to nearby organs,
3
15419
3109
ung thư có thể lan sang bộ phận bên cạnh,
00:18
as well as places far away from the origin, such as the brain.
4
18528
4743
thậm chí tới những nơi xa hơn, như não chẳng hạn.
00:23
So how does cancer move to new areas,
5
23271
2335
Làm thế nào ung thư di chuyển tới chỗ mới
00:25
and why are some organs more likely to get infected than others?
6
25606
4198
và tại sao một vài bộ phận lại thường bị tấn công hơn những phần khác?
00:29
The process of cancer spreading across the body is known as metastasis.
7
29804
4734
Quá trình ung thư lan rộng trong cơ thể được gọi là di căn.
00:34
It begins when cancer cells from an initial tumor invade nearby normal tissue.
8
34538
5613
Nó bắt đầu khi tế bào của khối u ban đầu lấn chiếm sang mô bình thường.
Khi tế bào phát triển,
00:40
As the cells proliferate,
9
40151
1567
00:41
they spread via one of the three common routes of metastasis:
10
41718
4079
chúng phát tán qua 1 trong 3 con đường di căn phổ biến:
00:45
transcoelomic, lymphatic, or hematogenous spread.
11
45797
3863
transcoelomic (khoang phúc mạc), lymphatic (bạch cầu) hay hematogenous (máu).
00:49
In transcoelomic spread, malignant cells penetrate the covering surfaces
12
49660
5336
Ở đường phúc mạc, tế bào bệnh xuyên qua bề mặt bao phủ
00:54
of cavities in our body.
13
54996
2285
các khoang trong cơ thể.
00:57
These surfaces are known as peritoneum
14
57281
2508
Những bề mặt này được gọi là màng bụng
00:59
and serve as walls to segment the body cavity.
15
59789
3503
và có chức năng ngăn cách các khoang trong cơ thể.
01:03
Malignant cells in ovarian cancer, for example,
16
63292
2723
Ví dụ như tế bào bệnh của buồng trứng,
01:06
spread through peritoneum, which connects the ovary to the liver,
17
66015
3692
di chuyển theo khoang phúc mạc, nối buồng trứng với gan,
01:09
resulting in metastasis on the liver surface.
18
69707
3535
dẫn tới di căn trên bề mặt của gan.
01:13
Next, cancerous cells invade blood vessels when they undergo hematogenous spread.
19
73242
5760
Sau đó, tế bào ung thư tấn công mạch máu khi di chuyển theo đường máu.
01:19
As there are blood vessels almost everywhere in the body,
20
79002
2843
Vì mạch máu có mặt ở hầu hết các nơi,
01:21
malignant cells utilize this to reach more distant parts of the body.
21
81845
4631
tế bào bệnh tận dụng điều này để đi tới những phần xa nhất của cơ thể.
01:26
Finally, lymphatic spread occurs when the cancer invades the lymph nodes,
22
86476
4470
Cuối cùng, di căn qua bạch cầu xuất hiện khi ung thư tấn công hạch bạch huyết,
01:30
and travels to other parts of the body via the lymphatic system.
23
90946
4312
và di chuyển tới những bộ phận khác qua hệ thống bạch cầu.
01:35
As this system drains many parts of the body,
24
95258
2330
Vì hệ thống này đi qua nhiều bộ phận,
01:37
it also provides a large network for the cancer.
25
97588
3400
nó đồng thời cung cấp một mạng lưới lớn cho ung thư.
01:40
In addition, the lymphatic vessels empty into the blood circulation,
26
100988
3906
Thêm nữa, mạch bạch huyết lại đổ vào hệ tuần hoàn máu,
01:44
allowing the malignant cells to undergo hematogenous spread.
27
104894
3810
cho phép tế bào bệnh phát tán qua con đường máu.
01:48
Once at a new site, the cells once again undergo proliferation,
28
108704
4100
Khi tới địa điểm mới, tế bào lại bắt đầu quá trình sinh sôi,
01:52
and form small tumors known as micrometastases.
29
112804
3904
và tạo ra những khối u nhỏ được gọi là tiểu di căn.
01:56
These small tumors then grow into full-fledged tumors,
30
116708
3116
Những khối u nhỏ này phát triển thành khối u trưởng thành,
01:59
and complete the metastatic process.
31
119824
3018
và hoàn thiện quá trình di căn.
02:02
Different cancers have been known to have specific sites of metastasis.
32
122842
4143
Các loại ung thư khác nhau có những khu vực di căn đặc trưng.
02:06
For example, prostate cancer commonly metastasizes to the bone,
33
126985
4058
Ví dụ, ung thư tuyến tiền liệt thường di căn đến xương,
02:11
while colon cancer metastasizes to the liver.
34
131043
3384
còn ung thư đại tràng thường di căn đến gan.
02:14
Various theories have been proposed to explain the migration pattern
35
134427
3465
Nhiều giả thuyết được đưa ra để giải thích
02:17
of malignant cells.
36
137892
1841
đặc điểm di căn của tế bào bệnh.
02:19
Of particular interest are two conflicting theories.
37
139733
3335
Nổi bật là 2 giả thuyết mâu thuẫn nhau.
Stephen Paget, bác sĩ phẫu thuật người Anh
02:23
Stephen Paget, an English surgeon,
38
143068
1975
02:25
came up with the seed and soil theory of metastasis.
39
145043
3665
đưa ra giả thuyết hạt giống và đất.
02:28
The seed and soil theory stated that cancer cells die easily
40
148708
3750
Giả thuyết này cho rằng tế bào ung thư rất dễ chết
02:32
in the wrong microenvironment,
41
152458
1921
ở môi trường vi mô không phù hợp,
02:34
hence they only metastasize to a location with similar characteristics.
42
154379
4664
do đó chúng chỉ di căn tới nơi có đặc tính tương tự.
02:39
However, James Ewing, the first professor of pathology at Cornell University,
43
159043
4794
Tuy nhiên, James Ewing, giáo sư bệnh lý học đầu tiên ở đại học Cornell,
02:43
challenged the seed and soil theory,
44
163837
2235
đã phản bác học thuyết hạt giống và đất,
02:46
and proposed that the site of metastasis was determined by the location
45
166072
4317
và cho rằng điểm di căn được xác định bởi
vị trí của mạch máu và mạch bạch huyết chảy tới khối u sơ khai.
02:50
of the vascular and lymphatic channels which drain the primary tumor.
46
170389
5162
02:55
Patients with primary tumors that were drained by vessels leading to the lung
47
175551
4290
Bệnh nhân có khối u sơ khai có mạch máu chảy tới phổi
02:59
would eventually develop lung metastases.
48
179841
2990
cuối cùng sẽ dẫn đến di căn tới phổi.
03:02
Today, we know that both theories contain valuable truths.
49
182831
3856
Ngày nay, chúng ta đều biết cả 2 giả thuyết đều có những điểm đúng.
03:06
Yet the full stories of metastasis is much more complicated
50
186687
3762
Và câu chuyện về di căn còn phức tạp hơn rất nhiều
03:10
than either of the two proposed theories.
51
190449
2361
so với cả 2 giả thuyết được đưa ra.
03:12
Factors like the cancer cell's properties,
52
192810
2070
Những nhân tố như đặc điểm của tế bào ung thư,
03:14
and the effectiveness of the immune system in eliminating the cancer cells,
53
194880
3702
và tính hiệu quả của hệ miễn dịch trong việc phá hủy tế bào ung thư,
03:18
also play a role in determining the success of metastasis.
54
198582
4249
cũng có vai trò quyết định thành công của việc di căn.
03:22
Unfortunately, many questions about metastasis remain unanswered until today.
55
202831
5267
Không may, nhiều câu hỏi về di căn, ngày nay, vẫn chưa có câu trả lời.
03:28
Understanding the exact mechanism holds an important key
56
208098
2779
Hiểu về cơ chế chính xác là chìa khóa quan trọng
03:30
to finding a cure for advanced stage cancers.
57
210877
3334
để tìm ra cách chữa bệnh ung thư cấp tiến hơn.
03:34
By studying both the genetic and environmental factors,
58
214211
2881
Bằng nghiên cứu cả gen và nhân tố môi trường
03:37
which contribute to successful metastasis,
59
217092
2622
- những yếu tố liên quan tới sự thành công của ung thư-
03:39
we can pinpoint ways to shut down the process.
60
219714
3426
chúng ta có thể xác định chính xác cách kết thúc quá trình đó.
03:43
The war against cancer is a constant struggle,
61
223140
2689
Cuộc chiến chống lại ung thư là cuộc chiến lâu dài,
03:45
and scientists are hard at work developing new methods against metastasis.
62
225829
4721
và các nhà khoa học đang cố gắng phát triển phương pháp mới chống di căn.
03:50
Of recent interest is immunotherapy,
63
230550
2688
Nghiên cứu mới đây là liệu pháp miễn dịch,
03:53
a modality which involves harnessing the power of the immune system
64
233238
3593
một phương thức bao gồm sử dụng sức mạnh của hệ miễn dịch
03:56
to destroy the migrating cells.
65
236831
2683
để phá hủy tế bào di căn.
03:59
This can be done in different ways,
66
239514
1712
Việc này có thể được thực hiện theo nhiều cách,
04:01
such as training immune cells to recognize cancerous cells via vaccines.
67
241226
5541
như huấn luyện tế bào miễn dịch nhận biết tế bào ung thư bằng vaccine.
04:06
The growth and activity of the immune cells
68
246767
2057
Sự phát triển và hoạt động của tế bào miễn dịch
04:08
can also be stimulated by injecting man-made interleukins,
69
248824
4087
có thể được thúc đẩy bằng cách tiêm interleukin nhân tạo,
04:12
chemicals which are usually secreted by the immune cells of the body.
70
252911
3944
chất hóa học thường được tiết ra bởi tế bào miễn dịch.
04:16
These two treatments are only the tip of the iceberg.
71
256855
2863
Hai phương pháp điều trị này chỉ là phần nổi của tảng băng.
04:19
With the collaborated research efforts of governments, companies and scientists,
72
259718
4022
Với nỗ lực hợp tác nghiên cứu của chính phủ, công ty và các nhà khoa học,
04:23
perhaps the process of metastasis will be stopped for good.
73
263740
3896
có lẽ ta sẽ ngăn chặn được quá trình di căn.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7