The most common STI in the world - Emma Bryce

820,115 views ・ 2019-07-09

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Eda Nur Şahaner Gözden geçirme: Gözde Alpçetin
00:07
At some point,
0
7367
940
Bir yerde,
00:08
most sexually active people will be infected with human papillomavirus,
1
8307
3900
cinsel anlamda aktif insanların çoğuna papilloma virüsü bulaşacak
00:12
or ‘HPV.’
2
12207
1730
ya da diğer bir adıyla "HPV."
00:13
There are over 100 types of HPV,
3
13937
2410
HPV'nin 100'den fazla türü bulunmaktadır,
00:16
and most of the time the body eliminates infections without symptoms–
4
16347
3900
çoğu zaman belirtiler olmadan vücut enfeksiyonu ortadan kaldırır
00:20
but some strains can pose serious health risks down the line.
5
20247
3700
fakat bazı türler gelecekte ciddi sağlık riskleri teşkil edebilir.
00:23
HPV causes contact infections,
6
23947
2990
HPV kontakt enfeksiyonlarına sebep olur,
00:26
which means the virus stays in the cells near the point of infection
7
26937
3210
yani tüm vücuda yayılmak yerine
virüs enfeksiyon noktasının yakınındaki hücrelerde kalır.
00:30
rather than spreading throughout the whole body.
8
30147
2580
00:32
Since HPV is often transmitted through sexual activity,
9
32727
3480
HPV genellikle cinsel faaliyetle bulaştığından
00:36
this usually means the cells of the vagina, vulva, penis, anus,
10
36207
4080
bu; vajina, vulva, penis, anüs,
ağız ve boğaz hücrelerine yayılabileceği anlamına geliyor.
00:40
mouth and throat.
11
40287
1510
00:41
We can test for HPV in cells from these areas,
12
41797
3130
Bu bölgelerdeki hücrelerde HPV testleri yapabiliriz
00:44
but while testing for the virus is scientifically possible,
13
44927
2870
fakat virüs için test yapmak bilimsel açıdan mümkün olmasına rağmen
00:47
it isn’t common.
14
47797
1550
yaygın bir uygulama değildir.
00:49
The main reason is that,
15
49347
1420
Bunun temel sebebi şudur:
00:50
while there are treatments for the adverse health effects caused by HPV,
16
50767
3640
HPV'nin sebep olduğu kötü etkiler için tedaviler bulunur
00:54
there’s no treatment for the virus itself.
17
54407
2350
fakat virüsün kendisi için tedavi bulunmamakta.
00:56
So testing for HPV would yield many, many positives,
18
56757
3310
Yani, HPV testi yapmanın birçok olumlu yanı var
01:00
and although most of them won’t be cause for concern,
19
60067
2670
ve çoğu endişe nedeni olmamasına rağmen
01:02
there is still no treatment plan for clearing the body of the virus.
20
62737
4510
virüsün vücuttan temizlenmesi için hala bir tedavi planı yok.
Ama HPV'den korunman için başka iyi yollar var.
01:07
But there are other good ways to protect yourself from HPV.
21
67247
3576
01:10
We’re going to walk through how HPV can cause harm,
22
70823
2990
HPV'nin nasıl zarar verebileceği, kimin risk altında olduğu
01:13
who’s at risk, and how to minimize those risks.
23
73813
3420
ve bu riskleri nasıl azaltabileceğimiz üzerine duracağız.
01:17
The body’s immune system is able to eradicate most strains of HPV
24
77233
4160
Vücudun bağışıklık sistemi, HPV'nin çoğu türü bir zarar oluşturmadan önce
01:21
before they cause any harm—
25
81393
2085
ve insanlar virüsün kendilerine
01:23
and without people even knowing they’ve been infected.
26
83478
3330
bulaştığını bilmeden önce imha eder.
01:26
Certain other strains–
27
86808
1330
HPV 6 ve 11 gibi
01:28
like HPV 6 and 11–
28
88138
2200
bazı diğer türler ise
01:30
cause abnormalities in the cells of the infected tissue,
29
90338
3250
iltihaplı dokuların hücrelerinde genital siğiller oluşturabilecek
01:33
which can develop into genital warts.
30
93588
2640
bazı anormalliklere sebep olur.
01:36
While these are infectious and require treatment,
31
96228
2920
Bu siğiller bulaşıcı olmasına ve tedavi gerektirmesine rağmen
01:39
usually with topical creams,
32
99148
1920
siğil oluşturan türler,
01:41
wart-causing strains don’t create longer-term damage.
33
101068
4000
genellikle topikal kremlerle uzun vadede zarar teşkil etmez.
01:45
But another 13 strains can cause DNA mutations that cause cells to divide
34
105068
4720
Fakat diğer 13 tür, hücrelerin normalden daha hızlı bir sürede
01:49
at a much faster pace than normal,
35
109788
2245
ayrılmasına sebep olan ve kanserin büyümesinde itici güç olan
01:52
propelling the development of cancerous growths.
36
112033
3000
DNA mutasyonlarına neden olabilir.
01:55
The cells of the cervix are especially at risks.
37
115033
2830
Rahim boynu hücreleri özellikle risk altında.
01:57
Two in particular–
38
117863
1270
Özellikle iki tür-
01:59
HPV 16 and 18–
39
119133
2260
HPV 16 ve 18-
02:01
are responsible for the majority of cases of cervical cancer,
40
121393
3710
rahim ağzı kanseri vakalarının çoğundan sorumlu
02:05
which is now the fourth most common type of cancer in women.
41
125103
3880
ve bu kanser türü şuan kadınlarda en sık görülen 4. kanser türü.
02:08
It can take up to 20 years for cancer symptoms to appear,
42
128983
3400
Kanser belirtilerinin görülmesi 20 yıldan fazla sürebilir
02:12
but with regular screening,
43
132383
1370
ama düzenli kontrollerle
02:13
we can discover cellular abnormalities in the cervix
44
133753
3030
rahim boynundaki hücresel anormallikler
02:16
before they develop into cancer.
45
136783
2340
kansere dönüşmeden önce ortaya çıkarabiliriz.
02:19
Women over 21 can undergo a regular pap smear,
46
139123
3370
21 yaşın üstündeki kadınlar düzenli smear testi yaptırabilirler.
02:22
where a sample of tissue is gently scraped from the lining of the cervix
47
142493
3430
Bu testte anormal hücrelerin test edilmesi için doku örneği
02:25
to test for abnormal cells.
48
145923
2100
rahim boynu zarından yavaşça çekilir.
02:28
A positive test doesn’t mean the person has cervical cancer,
49
148023
3720
Olumlu bir test kişinin rahim ağzı kanseri olduğunu ifade etmez,
02:31
but rather that there are irregular cells in the cervix
50
151743
2620
rahim boynunda düzensiz hücrelerin olduğu
02:34
that could develop into cancer in the future.
51
154363
3300
ve bunların gelecekte kansere dönüşebileceği anlamına gelir.
02:37
Patients are then either monitored with more frequent pap smears,
52
157663
3280
Sonrasında hastalar daha sık yapılan smear testi ile izlenir
02:40
or, for more severe irregularities,
53
160943
2300
ya da daha ciddi düzensizliklerde
02:43
undergo a procedure called a colposcopy.
54
163243
2680
hastalara kolposkopi adlı bir yöntem uygulanır.
02:45
This involves a doctor examining the cervix through a microscope,
55
165923
3950
Bu uygulamada doktor rahim boynunu mikroskopla inceler
02:49
and possibly taking a small biopsy of tissue for closer examination.
56
169873
4150
ve daha yakından inceleme yapmak için küçük bir doku biyopsisi alabilir.
02:54
In some cases, the affected tissue may be removed.
57
174023
4000
Bazı durumlarda etkilenen doku alınabilir.
02:58
HPV infections of the throat may lead to head and neck cancers,
58
178023
4150
Boğazdaki HPV enfeksiyonları baş ve boyun kanserine yol açabilir
03:02
but for now there’s no equivalent of the pap smear for the throat.
59
182173
3615
fakat şu an boğaz için yapılacak eş bir smear testi bulunmamaktadır.
03:05
Using condoms helps prevent the spread of HPV during sex.
60
185788
3910
Seks sırasında prezervatif kullanmak HPV'nin yayılmasını önleyebilir.
03:09
And there are three safe, effective vaccines that all target HPV 16 and 18.
61
189698
5740
HPV 16 ve 18'e karşı güvenli ve etkin 3 aşı bulunmaktadır.
03:15
The vaccine comes in two or three doses a few months apart,
62
195438
3600
Bu aşı, birkaç ay ara ile 2 ya da 3 doz yapılır
03:19
and it’s only beneficial if you receive them all.
63
199038
3220
ve yalnızca tümünü yaptırdığınız takdirde faydalı olur.
03:22
Right now the vaccine is part of standard care for girls aged 11 to 18
64
202258
4900
Bu aşı gittikçe artan oranda, erkek çocuklar için de bulunmasına rağmen,
03:27
in many countries–
65
207158
1438
şu an birçok ülkede
03:28
though it’s increasingly becoming available to boys as well.
66
208596
3300
11-18 yaşları arasındaki kızlar için standart bakımın bir parçası.
03:31
Adult women and men in countries including the United States and the United Kingdom
67
211896
4570
Birleşik Krallık ve ABD dahil olmak üzere ülkelerde yetişkin kadın ve erkekler
03:36
can opt to receive the vaccine,
68
216466
1976
bu aşıyı yaptırmak isteyebilir.
03:38
and evidence suggests that vaccination of women and men
69
218442
2820
Kanıtlar kadın ve erkeklerin aşı olmasının dünya genelinde rahim ağzı kanseri oranını
03:41
could reduce the worldwide incidence of cervical cancer by almost 90%.
70
221262
5640
neredeyse %90 oranında düşürebildiğini öne sürüyor.
03:46
Researchers are also developing an injection
71
226902
2439
Araştırmacılar, HPV 16 ve HPV 18 bulaşan insanlar için
03:49
for people who are already infected with HPV 16 and 18,
72
229341
3640
enfekte olan hücrelerin
03:52
which would target the infected cells
73
232981
1810
kanser hücresi olmalarını engellemek için de iğne geliştiriyorlar.
03:54
to stop them from developing into cancerous ones.
74
234791
3030
03:57
So while there’s still room for improvement in screening,
75
237821
2720
Kontroller konusunda gelişmeye ihtiyaç duyulsa da
04:00
treatment, and access to each,
76
240541
1920
tedavi, kontroller ve bunlara erişim,
04:02
condom use, vaccination, and cervical screening
77
242461
2780
prezervatif kullanımı, aşı ve rahim boynu kontrolü
04:05
can each reduce the harm caused by HPV.
78
245241
4110
HPV'nin verdiği zararları azaltabilir.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7