The most common STI in the world - Emma Bryce

Translator: Lona Hamasalih Reviewer: halo fariq

At some point,

،هەندێک جار

most sexually active people will be infected with human papillomavirus,

،ئەو کەسانەی لە ڕووی سێکسییەوە چالاکن زۆرینەیان تووشی ڤایرۆسی پاپیلۆما دەبن

or ‘HPV.’

یاخود 'ئێج پی ڤی'

There are over 100 types of HPV,

،زیاتر لە ١٠٠ جۆر ئێج پی ڤی هەیە

and most of the time the body eliminates infections without symptoms–

زۆر کات جەستە بە بێ هیچ نیشانەیەک نەخۆشی لە ناو دەبات

but some strains can pose serious health risks down the line.

بەڵام هەندیك فشار دەتوانن زیانی تەندروستی گەورە دروست بکەن.

HPV causes contact infections,

ئێچ پی ڤی دەبێتە هۆی دروستبوونی نەخۆشییە گوازراوەکان بە بەرکەوتن

which means the virus stays in the cells near the point of infection

،واتە ڤایرۆسەکە لە ناو خانەکەدا لە نزیک خاڵی نەخۆشییەکە دەمێنێتەوە

rather than spreading throughout the whole body.

لە جیاتی ئەوەی بە هەموو جەستەکەدا بڵاو ببێتەوە

Since HPV is often transmitted through sexual activity,

لەبەر ئەوەی ئێج پی ڤی زۆر جار لە ڕێی چالاکی سێکسییە دەگوازرێتەوە

this usually means the cells of the vagina, vulva, penis, anus,

ئەمەش واتە، خانەکانی زێ، دەرچەی زێ چووک، کۆم

mouth and throat.

.دەم و قورگ

We can test for HPV in cells from these areas,

دەتوانین لە خانەکانی ئەم ناوچانەدا پشکنین ،بۆ ئێج پی ڤی بکەین

but while testing for the virus is scientifically possible,

هەرچەندە پشکنین بۆ ڤایرۆسەکە لە ڕووی زانستییەوە ڕێی تێدەچێت

it isn’t common.

.بەڵام زۆر باو نییە

The main reason is that,

،هۆکارەکەش ئەوەیە

while there are treatments for the adverse health effects caused by HPV,

هەرچەندە چارەسەری کاریگەرییە لاوەکییەکانی ڤایرۆسەکە بەردەستە،

there’s no treatment for the virus itself.

.بەڵام هیچ چارەسەرێک بۆ ڤایرۆسەکە نییە.

So testing for HPV would yield many, many positives,

دەرئەنجامی پشکنینی ئێج پی ڤی زۆر زۆر ئەرێنی دەبێت

and although most of them won’t be cause for concern,

لەگەڵ ئەوەش کە زۆرینەیان نیگەرانی ،دروست ناکەن

there is still no treatment plan for clearing the body of the virus.

هێشتا هیچ چارەسەرێک بۆ پاککردنەوەی .جەستە لە ڤایرۆسەکە نییە

But there are other good ways to protect yourself from HPV.

بەڵام چەندین ڕێگەی باش هەن بۆ خۆپاراستنت .لە ئێچ پی ڤی

We’re going to walk through how HPV can cause harm,

ئێستەش باس لەوە دەکەین چۆن ،ئێچ پی ڤی دەبێتە هۆی زیان

who’s at risk, and how to minimize those risks.

کێ لە ژێر مەترسیدایە، و چۆن ئەو .مەترسییانە کەم بکەینەوە

The body’s immune system is able to eradicate most strains of HPV

کۆئەندامی بەرگری جەستە دەتوانێت زۆرینەی جۆرەکانی ئێچ پی ڤی لە ناوبەرێت

before they cause any harm—

-پێش ئەوەی ببنە هۆی هیچ زیانێک

and without people even knowing they’ve been infected.

و بە بێ ئەوەی خەڵکی هەست بە تووش بوون .بە ڤایرۆسەکەش بکەن

Certain other strains–

-جۆرەکانی دیکە

like HPV 6 and 11–

وەک ئێچ پی ڤی ٦ یان ١١-

cause abnormalities in the cells of the infected tissue,

دەبنە هۆی ناتەواوی لە خانەکانی ،شانە تووشبووەکەدا

which can develop into genital warts.

ئەمەش دەبێتە هۆی دروست بوونی .بالووکەی کۆئەندامی زاوزێ

While these are infectious and require treatment,

هەرچەندە ئەم جۆرانە درمن و پێویستیان بە چارەسەر هەیە

usually with topical creams,

،زۆر جار بە مەرهەمی سەر پێست

wart-causing strains don’t create longer-term damage.

بەڵام ئەم جۆرانەی بالووکە دروست دەکەن .نابنە هۆی زیانێکی هەمیشەیی

But another 13 strains can cause DNA mutations that cause cells to divide

بەڵام ١٣ جۆرەکەی دیکە دەتوانن گۆڕانکاری لە دی ئێن ئەیدا بکەن و ببنە هۆی خێراتر

at a much faster pace than normal,

،دابەشبوونی خانەکە بەراورد بە باری ئاسایی

propelling the development of cancerous growths.

.هانی دروست بوونی گەشەی شێرپەنجەیی بدەن

The cells of the cervix are especially at risks.

خانەکانی ملی منداڵدان بە زۆری لە ژێر مەترسیدان.

Two in particular–

بە تایبەت دوو دانە-

HPV 16 and 18–

ئێچ پی ڤی ١٦و ١٨-

are responsible for the majority of cases of cervical cancer,

بەرپرسن لە زۆرینەی کەیسەکانی شێرپەنجەی ملی منداڵدان،،

which is now the fourth most common type of cancer in women.

کە لە ئێستەدا چوارەم بەربڵاوترین شێرپەنجەیە لە ئافرەتاندا.

It can take up to 20 years for cancer symptoms to appear,

نیشانەکانی شێرپەنجە دەکرێت ٢٠ ساڵیان بوێت تا دەردەکەون،

but with regular screening,

بەڵام بە پشکنینی بەردەوام،

we can discover cellular abnormalities in the cervix

دەتوانین خانە نائاساییەکانی ملی منداڵدان بدۆزینەوە

before they develop into cancer.

پێش ئەوەی ببنە شێرپەنجە.

Women over 21 can undergo a regular pap smear,

ئافرەتانی سەروو ٢١ ساڵ دەتوانن پشکنینی بەردەوامی پاپ سمیر بکەن،

where a sample of tissue is gently scraped from the lining of the cervix

نمونەیەک لە شانەی لێواری ملی منداڵدان بە ووریاییەوە وەردەگیرێت

to test for abnormal cells.

بۆ پشکنینی خانەی نائاسایی.

A positive test doesn’t mean the person has cervical cancer,

ئەنجامی ئەرێنی مانای ئەوەی نییە کەسەکە شێرپەنجەی ملی منداڵدانی هەیە،

but rather that there are irregular cells in the cervix

بەڵام جگە لەوە خانەی ناڕێک هەن لە ملی منداڵداندا

that could develop into cancer in the future.

کە ڕەنگە لە داهاتوودا ببنە شێرپەنجە.

Patients are then either monitored with more frequent pap smears,

پاشان نەخۆشەکان یان زوو زوو پشکنینی پاپ سمیریان بۆ دەکرێت،

or, for more severe irregularities,

یان، بۆ ناڕێکی زۆرتری خانەکان

undergo a procedure called a colposcopy.

پرۆسەیەکیان بۆ دەکرێت پێی دەگوترێت کۆلپۆسکۆپی.

This involves a doctor examining the cervix through a microscope,

کە تێیدا پزیشک بە مایکرۆسکۆپ پشکنینی وورد بۆ ملی منداڵدان دەکات

and possibly taking a small biopsy of tissue for closer examination.

ڕەنگە نمونەیەک لە شانەکەش وەربگرێت بۆ پشکنینی ووردتر.

In some cases, the affected tissue may be removed.

لە هەندێک کاتدا، ڕەنگە شانە تووشبووەکە لاببرێت.

HPV infections of the throat may lead to head and neck cancers,

ئێچ پی ڤی لە قورگدا ڕەنگە ببێتە هۆی شێرپەنجەی سەر و مل.

but for now there’s no equivalent of the pap smear for the throat.

بەڵام لە ئێستادا هیچ جێگرەوەیەکی پاپ سمیر نییە بۆ پشکنینی قورگ.

Using condoms helps prevent the spread of HPV during sex.

بەکارهێنانی کۆندۆم لە کاتی سێکسدا هاوکارە لە ڕێگری بڵاوبوونەوەی ئێچ پی ڤی .

And there are three safe, effective vaccines that all target HPV 16 and 18.

و سێ کوتانی بێ زیانی، کاریگەر هەن کە کار لە ئێج پی ڤی ١٦ و ١٨ دەکەن.

The vaccine comes in two or three doses a few months apart,

کوتانەکە بە دوو یان سێ بڕ دەکرێت لە چەند مانگێکی جیاوازدا،

and it’s only beneficial if you receive them all.

تەنها لە کاتی وەرگرتنی هەموو بڕەکاندا سوودی دەبێت.

Right now the vaccine is part of standard care for girls aged 11 to 18

لە ئێستادا ئەم کوتانە بەشێکە لە چاودێری ستاندارد بۆ کچانی تەمەن ١١ بۆ ١٨ساڵ

in many countries–

لە زۆر وڵاتدا-

though it’s increasingly becoming available to boys as well.

بە شێوەیەکی زۆر دەکەوێتە بەردەست بۆ کوڕانیش وەک کچان

Adult women and men in countries including the United States and the United Kingdom

لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و بەریتانیادا ژنان و پیاوانی پێگەیشتوو

can opt to receive the vaccine,

دەتوانن کوتانەکە وەربگرن،

and evidence suggests that vaccination of women and men

بەڵگەکان دەریدەخەن کە خۆ کوتان لە ژنان و پیاواندا

could reduce the worldwide incidence of cervical cancer by almost 90%.

دەتوانێت ڕوودانی شێرپەنجەی ملی منداڵدان لە جیهاندا بە ڕیژەی ٪٩٠ کەم بکاتەوە.

Researchers are also developing an injection

لێکۆلەرەوەکانیش دەرزییەکیان بەرهەم هێناوە

for people who are already infected with HPV 16 and 18,

بۆ کەسە توش بووەکان بە ئێج پی ڤی ١٦ و ١٨،

which would target the infected cells

کە ئامانجی خانە تووش بووەکانە

to stop them from developing into cancerous ones.

بۆ وەستاندنیان لە بوون بە خانەی شێرپەنجەیی.

So while there’s still room for improvement in screening,

بۆیە لە کاتێکدا هێشتا جێگە هەیە بۆ بەرەوپێشچوون لە پشکنین،

treatment, and access to each,

چارەسەرکردن و گەیشتن بە هەریەکەیان،

condom use, vaccination, and cervical screening

بەکارهێنانی کۆندۆم، کۆتان و پشکنینی ملی منداڵدان

can each reduce the harm caused by HPV.

هەریەکەیان دەتوانێت زیانەکانی ئێچ پی ڤی کەم بکاتەوە.