Underwater farms vs. climate change - Ayana Elizabeth Johnson and Megan Davis

396,068 views ・ 2019-06-13

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Suleyman Cengiz
00:06
For 3 billion people around the world,
0
6857
1890
Dünya'daki 3 milyar insan için
00:08
seafood provides a significant source of protein and nutrition.
1
8747
3710
deniz mahsulleri, önemli bir protein ve besin kaynak sağlıyor.
00:12
But recent studies show that 33% of wild fisheries are overfished,
2
12457
4400
Ancak son araştırmalar gösteriyor ki balıkçıların %33'ü aşırı avlanıyor
00:16
while another 60% are fished at their maximum capacity.
3
16857
4130
ve diğer %60'ı maksimum kapasitede avlanıyor.
00:20
In fact, over half the seafood we eat–
4
20987
2440
Aslında yediğimiz deniz mahsüllerinin yarıdan fazlası–
00:23
from finfish and shellfish to seaweed and algae–
5
23427
2600
fin balinası ve kabuklu deniz ürünlerinden deniz yosununa kadar–
00:26
isn’t caught in the wild.
6
26027
1660
vahşi hayatta yakalanmıyor.
00:27
It’s grown through aquaculture, or aquatic farming.
7
27687
3600
Kültür balıkçılığı ile yetiştiriliyor.
00:31
Farmed seafood is one of the fastest-growing food industries,
8
31287
3040
İşlenmiş deniz mahsülleri en hızlı büyüyen yiyecek endüstrilerinden biri,
00:34
expanding in volume by 5.8% each year.
9
34327
3740
her yıl %5,8 oranında büyüyor.
00:38
But different methods of aquaculture come with different advantages and issues–
10
38067
4070
Ancak kültür balıkçılığının farklı yöntemleri
farklı avantajlar ve sorunlarla geliyor–
00:42
some of which echo the serious problems we’ve seen in industrial agriculture.
11
42137
4560
bazıları tarımda gördüğümüz ciddi problemleri yansıtıyor.
00:46
So how can we avoid repeating the mistakes we’ve made on land, at sea?
12
46697
4303
O halde karada yaptığımız hataları denizde tekrar yapmayı nasıl önleriz?
00:51
What aquaculture approaches are we currently using,
13
51000
2823
Şu anda hangi kültür balıkçılığı yolunu kullanıyoruz
00:53
and what does a sustainable way to farm the ocean really look like?
14
53823
4100
ve okyanusu işlemek için sürdürülebilir bir yol nedir?
00:57
One of the most common aquaculture methods involves large pens made of nets,
15
57923
4640
Kültür balıkçılığının en yaygın yöntemlerinden biri
balıkların boyutları yaklaşık olarak 1000 metrekare olan yüzen kafeslerde
01:02
where fish are farmed offshore in floating cages roughly 1000 square meters in size.
16
62563
5720
kıyıdan uzakta yetiştirildiği ağlardan yapılmış geniş çitleri içeriyor.
01:08
Commonly employed off the coast of Chile and in the fjords of Norway,
17
68283
3303
Şili kıyılarında ve Norveç'in fiyortlarında yaygın olarak yapılırken
01:11
these fish, like many industrially farmed animals,
18
71586
2670
birçok endüstriyel olarak yetişmiş hayvanlar gibi bu balıklar da
01:14
occupy stressful, overcrowded pens.
19
74256
2930
fazla kalabalık, stresli çitlerde bulunuyor.
01:17
They produce massive amounts of waste,
20
77186
1880
Muazzam miktarda atık üretiyorlar,
01:19
polluting the surrounding areas
21
79066
1410
yakın bölgeleri kirletiyor
01:20
and potentially spreading diseases to wild species.
22
80476
3530
ve potansiyel olarak vahşi türlere hastalık yayıyorlar.
Daha da kötüsü, hastalıkla savaşmak için kullanılan antibiyotikler
01:24
Worse still, since the antibiotics employed to fight disease
23
84006
3380
01:27
aren’t fully absorbed by the fish,
24
87386
1850
balıklar tarafından tamamen alınmadığı için
01:29
they get excreted back into the environment.
25
89236
3260
çevreye geri salınıyorlar.
01:32
Net pens are also susceptible to escapes,
26
92496
3140
Ağ kafesler aynı zamanda kaçışlara yatkın,
01:35
unleashing huge numbers of fish which compete for resources
27
95636
3440
kaynaklar için yarışan geniş sayıda balığı salıyor
01:39
and weaken the local gene pool with genes adapted for captivity.
28
99076
4090
ve esarete uyum sağlamış genler yerel gen havuzunu zayıflatıyor.
01:43
Escaped fish can even disrupt local ecosystems as invasive species.
29
103166
5020
Kaçan balıklar, istilacı türler olarak yerel ekosistemleri bile bozabilir.
01:48
Other techniques,
30
108186
1230
Genellikle Güneydoğu Asya'da karides yetiştiriciliği için kullanılan
01:49
such as man-made coastal ponds commonly used for shrimp farming in Southeast Asia,
31
109416
4610
insan yapımı kıyı göletleri gibi diğer teknikler,
01:54
create additional environmental problems.
32
114026
2509
ekstra çevre sorunları yaratıyor.
01:56
Just like net pens, these ponds are prone to spreading pollution and disease.
33
116535
4710
Tıpkı ağ kafesler gibi bu göletler, kirlilik ve hastalık yaymaya yatkın.
02:01
Their construction also frequently destroys important ecosystems
34
121245
3403
İnşaatları aynı zamanda sahil bölgelerini fırtınalardan koruyan,
02:04
like mangroves and marshes,
35
124648
1880
yaşam alanı sağlayan ve tonlarca sera gazını emen
02:06
which protect coastal areas from storms,
36
126528
2220
02:08
provide habitats, and absorb tons of greenhouse gases.
37
128748
4260
mangrov ve bataklık gibi önemli ekosistemleri sık sık yok ediyor.
02:13
One way to solve these problems is to farm fish on land
38
133008
3372
Bu problemleri çözmenin bir yolu
balıkları karada tamamen kapsamlı sistemler içinde yetiştirmek.
02:16
in completely contained systems.
39
136380
2490
02:18
Tanks and raceways can recirculate and filter water to prevent pollution.
40
138870
4900
Havuzlar ve kanallar devridaim yapabilir ve kirliliği önleme için suyu süzülebilir.
02:23
But even fully contained facilities still contend with another major hurdle:
41
143770
4206
Ancak tamamıyla kapsamlı tesisler bile başka bir büyük sorunla mücadele ediyor:
02:27
fishmeal.
42
147976
1204
Balık yemi.
02:29
About 10% of the seafood caught globally is used to feed animals,
43
149180
3630
Küresel olarak yakalanan deniz mahsullerinin yaklaşık %10'u,
02:32
including carnivorous farmed fish.
44
152810
2610
etçil yetiştirilmiş balıklar da dahil hayvanları beslemek için kullanılıyor.
02:35
Researchers are working on fish feed made of insects and plant-based proteins,
45
155420
4630
Araştırmacılar bitki bazlı protein ve böceklerden yapılmış
balık yemleri üzerinde çalışıyorlar,
02:40
but for now many inland fish farms are connected to overfishing.
46
160050
4830
ancak şimdilik birçok iç su balık çiftlikleri aşırı avlanıyor.
02:44
All these obstacles can make sustainable aquaculture feel a long way off,
47
164880
4570
Tüm bu engeller, sürdürülebilir kültür balıkçılığını
çok uzak bir şey olarak gösterebilir.
02:49
but innovative farmers are finding new ways to responsibly farm the seas.
48
169450
4606
ancak yenilikçi çiftçiler bilinçli bir şekilde
denizleri işlemenin yeni yollarını buluyorlar.
02:54
The most promising solution of all may be to look lower on the food chain.
49
174056
4412
En umut vaat eden çözüm, besin zincirinin altlarına bakmak olabilir.
02:58
Instead of cramming large, carnivorous fish into pens,
50
178468
3430
Geniş, etçil balıkları kafeslere tıkmak yerine
03:01
we can work with natural ocean systems
51
181898
2340
doğal okyanus sistemlerini büyük miktarda kabuklu deniz ürünleri
03:04
to produce huge amounts of shellfish and seaweeds.
52
184238
3890
ve deniz yosunu yetiştirmek için kullanabiliriz.
03:08
These low-maintenance flora and fauna don’t need to be fed at all.
53
188128
4140
Bu az bakım gerektiren hayvanlar ve bitkilerin beslenmesi de gerekmiyor.
03:12
In fact, they naturally improve water quality,
54
192268
2940
Aslında doğal bir biçimde su kalitesini iyileştiriyorlar,
03:15
filtering it as they feed off of sunlight and nutrients in the seawater.
55
195208
4620
deniz suyunda besinlerden ve güneş ışığından beslenerek suyu filtreliyorlar.
03:19
By absorbing carbon through photosynthesis,
56
199828
2408
Fotosentez ile karbonu emerek
bu çiftlikler iklim değişikliğiyle savaşmamızda yardımcı oluyor
03:22
these farms help battle climate change,
57
202236
2050
03:24
and reduce local ocean acidification
58
204286
2460
ve diğer türlerin büyümesi için yaşam alanları yaratırken
03:26
while creating habitats for other species to thrive.
59
206746
3720
yerel okyanus asitlenmesini azaltıyor.
03:30
Shifting to restorative ocean farming
60
210466
2280
Canlandırıcı okyanus yetiştiriciliğine geçmek
03:32
could provide good jobs for coastal communities,
61
212746
2780
sahil toplumları için iyi işler sağlayabilir
03:35
and support healthy plant and shellfish-based diets
62
215526
3187
ve son derece düşük karbon izi olan
kabuklu deniz ürünleri bazlı ve sağlıklı bitkisel diyetleri destekleyebilir.
03:38
that have an incredibly low carbon footprint.
63
218713
2630
03:41
In just 5 months,
64
221343
1210
Sadece 5 ay içinde
03:42
4,000 square meters of ocean can produce 25 tons of seaweed
65
222553
5020
16 kilometre okyanus, 25 ton deniz yosunu ve 250 bin kabuklu deniz ürünü üretebilir.
03:47
and 250,000 of shellfish.
66
227573
3470
03:51
With the right distribution network,
67
231043
1770
Doğru iletişim ağı ile
03:52
a series of small farms, collectively the size of Washington State
68
232813
3620
Washington eyaleti büyüklüğündeki
bir dizi küçük çiftlikler gezegeni besleyebilir.
03:56
could feed the planet.
69
236433
2030
03:58
Farms like these are already popping up around the globe,
70
238463
2890
Bu gibi çiftlikler dünyada çoktan ortaya çıkmaya başladı
04:01
and a new generation of farmers is stepping up
71
241353
2380
ve yeni nesil çiftçiler,
04:03
to pursue a more sustainable future.
72
243733
3200
daha sürdürülebilir bir gelecek için harekete geçiyorlar.
04:06
Done properly,
73
246933
1050
Düzgünce yapıldığında
04:07
regenerative ocean farming could play a vital role in helping our oceans,
74
247983
4000
yenileyici okyanus yetiştiriciliği, okyanuslarımıza, iklimimize
04:11
our climate, and ourselves.
75
251983
2630
ve kendimize yardımcı olmada önemli bir rol oynayabilir.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7