Why is biodiversity so important? - Kim Preshoff

Biyoçeşitlilik neden bu kadar önemli? - Kim Preshoff

Çeviri: Tugce Senel Gözden geçirme: güney örnek

Our planet's diverse thriving ecosystems may seem like permanent fixtures,

Gezegenimizdeki farklı ve muazzam ekosistemler, değişmez şeyler gibi

but they're actually vulnerable to collapse.

gözükseler de aslında bozulmalara karşı çok hassaslar.

Jungles can become deserts,

Ormanlar çöllere,

and reefs can become lifeless rocks,

mercanlar cansız kayalara dönüşebilir,

even without cataclysmic events, like volcanoes and asteroids.

hem de volkanlar ve asteroitler gibi afetler olmaksızın.

What makes one ecosystem strong and another weak in the face of change?

Peki değişikliklere karşı bir ekosistemi güçlü, diğerini zayıf yapan şey ne?

The answer, to a large extent, is biodiversity.

Cevap, büyük ölçüde biyoçeşitlilik.

Biodiversity is built out of three intertwined features:

Biyoçeşitlilik, iç içe geçmiş üç bileşenden oluşur:

ecosystem diversity,

ekosistem çeşitliliği,

species diversity,

tür çeşitliliği,

and genetic diversity.

ve genetik çeşitlilik.

The more intertwining there is between these features,

Bu bileşenler birbirine ne kadar sıkı bağlanırsa,

the denser and more resilient the weave becomes.

oluşacak örgü de o kadar sık ve dirençli olur.

Take the Amazon rainforest,

Mesela, Amazon yağmur ormanı

one of the most biodiverse regions on Earth

karmaşık ekosistemleri,

due to its complex ecosystems,

geniş tür yelpazesi ve

huge mix of species,

bu türler arasındaki genetik çeşitlilik sayesinde

and the genetic variety within those species.

biyoçeşitlilik açısından en zengin bölgelerden biridir.

Here are tangled liana vines,

Burada, tropik sarmaşıklar,

which crawl up from the forest floor to the canopy,

orman tabanından kanopiye tırmanır,

intertwining with treetops

ağaç tepelerine sarılır ve

and growing thick wooden stems that support these towering trees.

kalın odunsu saplar geliştirerek bu yüksek ağaçlara destek olurlar.

Helped along by the vines,

Sarmaşıkların yardım ettiği

trees provide the seeds, fruits and leaves to herbivores,

bu ağaçlar agutiler ve tapirler gibi otçulların beslendiği

such as the tapir and the agouti,

tohum, meyve ve yaprakları sağlar,

which disperse their seeds throughout the forest so they can grow.

otçullar da tohumları büyüyebilmeleri için ormana dağıtır.

Leftovers are consumed by the millions of insects

Artıklar, milyonlarca ayrıştırıcı böcek tarafından

that decompose and recycle nutrients to create rich soil.

tüketilerek besin döngüsüne geri kazandırılır böylece toprak zenginleşir.

The rainforest is a huge system filled with many smaller systems, like this,

Yağmur ormanı, bu örnekteki gibi, birbiriyle bağlantılı türlerden oluşan

each packed with interconnected species.

daha küçük sistemlerle dolu dev bir sistemdir.

Every link provides stability to the next,

Her bağlantı, bir sonraki için denge sağlayarak

strengthening biodiversity's weave.

biyoçeşitlilik örgüsünü güçlendirir.

That weave is further reinforced

Bu örgü, türlerin değişimlere uyum

by the genetic diversity within individual species,

sağlayabilmelerine olanak tanıyan tür içi

which allows them to cope with changes.

genetik çeşitlilik ile daha da güçlenir.

Species that lack genetic diversity due to isolation

İzolasyon yada nüfus azlığı gibi sebeplerden dolayı

or low population numbers,

genetik çeşitliliği az olan türler

are much more vulnerable to fluctuations

iklim değişimi, hastalık ve habitat bölünmesinin

caused by climate change, disease or habitat fragmentation.

getirdiği sorunlara karşı çok daha savunmasızdır.

Whenever a species disappears because of its weakened gene pool,

Bir tür, zayıflayan gen havuzu yüzünden kaybolduğunda,

a knot is untied and parts of the net disintegrate.

bir ilmek çözülmüş olur ve ağın parçalarının bütünlüğü bozulur.

So, what if we were to remove one species from the rainforest?

Peki yağmur ormanından bir türü çıkarsaydık ne olurdu?

Would the system fall apart?

Bütün sistem çöker miydi?

Probably not.

Muhtemelen hayır.

The volume of species,

Tür sayısı,

their genetic diversity,

türlerin genetik çeşitliliği

and the complexity of the ecosystems

ve ekosistemlerin karmaşık yapısı bu ormanda

form such rich biodiversity in this forest

öyle zengin bir biyoçeşitlilik oluşturur ki

that one species gap in the weave won't cause it to unravel.

bir türün boşluğu bütün örgünün çözülmesine sebep olmaz.

The forest can stay resilient and recover from change.

Orman direncini koruyup, değişikliklerden sonra iyileşebilir.

But that's not true in every case.

Ama bu her durum için geçerli değil.

In some environments, taking away just one important component

Bazı ortamlarda, önemli tek bir bileşenin çıkarılması

can undermine the entire system.

bile bütün bir sisteme zarar verebilir.

Take coral reefs, for instance.

Mesela mercan kayalıklarını ele alalım.

Many organisms in a reef are dependent on the coral.

Bu kayalıklardaki pek çok organizma mercana bağımlıdır.

It provides key microhabitats, shelter and breeding grounds

Mercan, binlerce balık, kabuklu ve yumuşakçaya temel yaşam alanı,

for thousand of species of fish, crustaceans and mollusks.

üreme yeri ve korunma sağlar.

Corals also form interdependent relationships with fungi and bacteria.

Mercanların, mantar ve bakterilerle de birbirine bağımlı ilişkileri vardır.

The coral itself is a loom

Mercan, karmaşık biyoçeşitlilik

that allows the tangled net of biodiversity to be woven.

ağının üstünde örüldüğü bir dokuma tezgahı gibidir.

That makes coral a keystone organism,

Bu da mercanı, yaşamak için kendisine bağımlı

one that many others depend on for their suvival.

pek çok canlı olan kilit bir organizma yapar.

So what happens when destructive fishing practices,

Peki ya tahrip edici balıkçılık uygulamaları, kirlenme

pollution and ocean acidification

ve okyanus asitleşmesi mercanlara zarar verir

weaken coral or even kill it altogether?

ya da hepsini öldürürse ne olur?

Exactly what you might think.

Tam olarak aklınıza gelen şey olur.

The loss of this keystone species leaves its dependents at a loss, too,

Kilit bir türün kaybı, bütün resif sistemini tehdit ederek

threatening the entire fabric of the reef.

kendine bağımlı diğer canlıları da kayba sürükler.

Ecosystem, species and genetic diversity

Ekosistem çeşitliliği, tür çeşitliliği ve genetik çeşitlilik,

together form the complex tangled weave of biodiversity

Dünya'daki canlıların varlıklarını sürdürebilmesi için

that is vital for the survival of organisms on Earth.

hayati önem taşıyan karmaşık biyoçeşitlilik örgüsünü oluşturur.

We humans are woven into this biodiversity, too.

Biz insanlar da bu biyoçeşitlilik örgüsünün parçasıyız.

When just a few strands are lost,

Sadece bir kaç iplik kaybedildiğinde,

our own well-being is threatened.

bizim kendi refahımız tehdit altına girer.

Cut too many links, and we risk unraveling it all.

Pek çok bağlantı koparsa, tüm örgünün çözülmesi riskini almış oluruz.

What the future brings is unpredictable,

Geleceğin ne getireceği bilinmez,

but biodiversity can give us an insurance policy,

ama biyoçeşitlilik bize bir sigorta poliçesi sunabilir;

Earth's own safety net to safeguard our survival.

Dünya'nın hayatta kalmamızı sağlayabilecek kendi emniyet ağı.