Why is biodiversity so important? - Kim Preshoff

Dlaczego bioróżnorodność jest tak ważna? - Kim Preshoff

Tłumaczenie: Magdalena Tyka Korekta: Kacper Borowiecki

Our planet's diverse thriving ecosystems may seem like permanent fixtures,

Dobrze prosperujące ziemskie ekosystemy mogą wydawać się trwałymi elementami,

but they're actually vulnerable to collapse.

ale w rzeczywistości są one podatne na upadek.

Jungles can become deserts,

Dżungle mogą stać się pustyniami,

and reefs can become lifeless rocks,

a rafy skałami bez życia,

even without cataclysmic events, like volcanoes and asteroids.

nawet bez kataklizmów, takich jak wulkany czy asteroidy.

What makes one ecosystem strong and another weak in the face of change?

Co czyni jeden ekosystem silnym, a drugi słabym w obliczu zmian?

The answer, to a large extent, is biodiversity.

Odpowiedzią jest w dużym stopniu bioróżnorodność.

Biodiversity is built out of three intertwined features:

Na bioróżnorodność skłądają się trzy przeplatające się cechy:

ecosystem diversity,

różnorodność ekosystemowa,

species diversity,

różnorodność gatunkowa

and genetic diversity.

i różnorodność genetyczna.

The more intertwining there is between these features,

Im bardziej się przeplatają,

the denser and more resilient the weave becomes.

tym gęstszy i odporniejszy jest splot.

Take the Amazon rainforest,

Na przykład puszcza amazońska,

one of the most biodiverse regions on Earth

jeden z najbardziej bioróżnorodnych regionów na Ziemi

due to its complex ecosystems,

z powodu swoich złożonych ekosystemów,

huge mix of species,

mieszanki gatunków

and the genetic variety within those species.

i różnorodności genetycznej w obrębie tych gatunków.

Here are tangled liana vines,

To są splątane plącza liany,

which crawl up from the forest floor to the canopy,

które pną się od leśnego podłoża do korony drzew,

intertwining with treetops

przeplatając się z wierzchołkami drzew

and growing thick wooden stems that support these towering trees.

i zapuszczając grube łodygi, podtrzymujące te górujące drzewa.

Helped along by the vines,

Wzmocnione przez liany,

trees provide the seeds, fruits and leaves to herbivores,

drzewa dostarczają nasiona, owoce i liście roślinożercom,

such as the tapir and the agouti,

takim jak tapir czy agouti,

which disperse their seeds throughout the forest so they can grow.

które roznoszą ich nasiona po lesie, dzięki czemu mogą rosnąć.

Leftovers are consumed by the millions of insects

Resztki są jedzone przez miliony insektów,

that decompose and recycle nutrients to create rich soil.

które rozkładając i przetwarzając składniki odżywcze, tworzą żyzne gleby.

The rainforest is a huge system filled with many smaller systems, like this,

Las deszczowy jest ogromnym systemem złożonym z mniejszych systemów, jak ten,

each packed with interconnected species.

a każdy z nich jest wypełniony powiązanymi ze sobą gatunkami.

Every link provides stability to the next,

Każde ogniwo zapewnia stabilność następnemu.

strengthening biodiversity's weave.

wzmacniając splot bioróżnorodności.

That weave is further reinforced

Splot wzmacnia się jeszcze bardziej

by the genetic diversity within individual species,

poprzez różnorodność genetyczną w obrębie poszczególnych gatunków,

which allows them to cope with changes.

dzięki której radzą sobie ze zmianami.

Species that lack genetic diversity due to isolation

Gatunki, którym z powodu izolacji lub nielicznej poplulacji

or low population numbers,

brakuje różnorodności genetycznej,

are much more vulnerable to fluctuations

są bardziej wrażliwe na wahania

caused by climate change, disease or habitat fragmentation.

spowodowane przez zmiany klimatyczne, choroby lub fragmentację siedlisk.

Whenever a species disappears because of its weakened gene pool,

Kiedy jakiś gatunek znika z powodu osłabionej puli genetycznej,

a knot is untied and parts of the net disintegrate.

węzeł się rozplątuje i części sieci się rozpadają.

So, what if we were to remove one species from the rainforest?

Co by się stało, gdyby usunąć jeden gatunek z ekosystemu?

Would the system fall apart?

Czy system by się rozpadł?

Probably not.

Raczej nie.

The volume of species,

Liczba gatunków, ich różnorodność genetyczna

their genetic diversity,

and the complexity of the ecosystems

i złożoność ekosystemów

form such rich biodiversity in this forest

tworzą tak bogatą bioróżnorodność w tym lesie,

that one species gap in the weave won't cause it to unravel.

że luka w splocie nie spowoduje rozplątania.

The forest can stay resilient and recover from change.

Las pozostaje odporny i może otrząsnąć się po zmianach.

But that's not true in every case.

Nie działa to jednak w każdym przypadku.

In some environments, taking away just one important component

W niektórych środowiskach usunięcie jedego z ważnych komponentów

can undermine the entire system.

może zachwiać cały system.

Take coral reefs, for instance.

Na przykład rafy koralowe.

Many organisms in a reef are dependent on the coral.

Wiele organizmów rafy zależy od koralowców.

It provides key microhabitats, shelter and breeding grounds

Zapewniają one mikrosiedlska, schronienie i miejsce do rozrodu

for thousand of species of fish, crustaceans and mollusks.

dla tysięcy gatunków ryb, skorupiaków i mięczaków.

Corals also form interdependent relationships with fungi and bacteria.

Koralowce tworzą też współzależne relacje z grzybami i bakteriami.

The coral itself is a loom

Koralowiec jest krosnem,

that allows the tangled net of biodiversity to be woven.

które pozwala upleść zaplątane sieci bioróżnorodności.

That makes coral a keystone organism,

To sprawia, że koralowce są kluczowymi organizmami,

one that many others depend on for their suvival.

od których zależy przeżycie wielu innych organizmów.

So what happens when destructive fishing practices,

Co się stanie, gdy niszczące praktyki połowowe,

pollution and ocean acidification

zanieczyszczenia i zakwaszenia oceanów

weaken coral or even kill it altogether?

osłabią, a nawet zabijają je wszystkie?

Exactly what you might think.

Dokładnie to, o czym myślisz.

The loss of this keystone species leaves its dependents at a loss, too,

Utrata tych kluczowych gatunków naraża uzależnione gatunki na wymarcie,

threatening the entire fabric of the reef.

zagrażając całej strukturze rafy.

Ecosystem, species and genetic diversity

Ekosystemy, gatunki i różnorodność genetyczna

together form the complex tangled weave of biodiversity

tworzą razem skomplikowany splot bioróżnorodności,

that is vital for the survival of organisms on Earth.

który jest niezbędny dla przetrwania organizmów na Ziemi.

We humans are woven into this biodiversity, too.

My, ludzie, też jesteśmy wpleceni w bioróżnorodność.

When just a few strands are lost,

Wystarczy, że zaniknie kilka nici, a już będzie zagrożony nasz dobrobyt.

our own well-being is threatened.

Cut too many links, and we risk unraveling it all.

Usunięcie zbyt wielu połączeń grozi rozplątaniem wszystkiego.

What the future brings is unpredictable,

Przyszłość jest nieprzewidywalna,

but biodiversity can give us an insurance policy,

ale bioróżnorodność daje nam polisę ubezpieczeniową,

Earth's own safety net to safeguard our survival.

zabezpieczenie naszego przetrwania.