The truth about electroconvulsive therapy (ECT) - Helen M. Farrell

825,779 views ・ 2019-01-14

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:06
In 1982, a young nurse was suffering from severe, unrelenting depression.
0
6748
6500
1982 yılında genç bir hemşire sert, amansız depresyon geçiriyordu.
00:13
She couldn’t work, socialize,
1
13248
1640
Çalışamıyor, sosyalleşemiyor
00:14
or even concentrate well enough to read the newspaper.
2
14888
4300
ve hatta gazete okumak için bile yeterince odaklanamıyordu.
00:19
One treatment changed everything.
3
19188
2690
Bir tedavi, her şeyi değiştirdi.
00:21
After two courses of electroconvulsive therapy, or ECT, her symptoms lifted.
4
21878
6790
İki elektrokonvülsif terapi, yani EKT seansı sonrası, semptomları iyileşti.
00:28
She went back to work, then on to graduate school, where she earned high grades.
5
28668
4840
İşe geri döndü, sonra da yüksek notlar aldığı okulundan mezun oldu.
00:33
At first, she talked openly about her life changing treatment.
6
33508
4410
İlk başta yaşamını değiştiren tedaviden açıkça bahsetti.
00:37
But as she realized many people had an extremely negative impression of ECT,
7
37918
4270
Fakat sonra, insanların EKT üzerinde aşırı olumsuz düşünceleri olduğunu görünce
00:42
she stopped sharing her experience.
8
42188
3350
deneyimini paylaşmaktan vazgeçti.
00:45
ECT carried a deep stigma,
9
45538
2190
EKT'de, modern prosedür ile
00:47
leftover from a history that bears little resemblance to the modern procedure.
10
47728
4540
çok az benzerlikler taşıyan bir tarihten kalma derin bir leke vardır.
00:52
The therapy was first used in medicine in 1938.
11
52268
3770
Terapi, tıpta ilk kez 1938'de kullanıldı.
00:56
In its early years, doctors administered a strong electrical current to the brain,
12
56038
5190
İlk yıllarında doktorlar beyne güçlü bir elektrik akımı uyguluyordu,
01:01
causing a whole-body seizure during which
13
61228
2770
bu da hastaların dillerini ısırmalarına veya kemiklerinin
01:03
patients might bite their tongues or even break bones.
14
63998
4280
kırılmasına neden olabilecek bir tüm-vücut felcine neden oluyordu.
01:08
Modern ECT is very different.
15
68278
3050
Modern EKT çok farklıdır.
01:11
While a patient is under general anesthesia,
16
71328
3010
Bir hasta genel anestezi altındayken
01:14
electrodes deliver a series of mild electrical pulses to the brain.
17
74338
4960
elektrotlar beyne bir dizi hafif elektrik titreşimleri gönderir.
01:19
This causes huge numbers of neurons to fire in unison:
18
79298
4430
Bu da yüksek sayıda nöronun aynı anda ateşlenmesine neden olur:
01:23
a brief, controlled seizure.
19
83728
3190
Kısa, kontrol edilebilir felç.
01:26
A muscle relaxant keeps spasms from spreading to the rest of his body.
20
86918
4220
Kas rahatlatıcı, spazmların, vücudun geri kalanına yayılmasını engeller.
01:31
The only physical indication of the electricity flooding the brain
21
91138
3970
Beyne elektik akımı verildiğinin tek fiziksel göstergesi,
01:35
is a twitching foot.
22
95108
2210
ayak kaslarının seğirmesidir.
01:37
The treatment lasts for about a minute, and most patients are able
23
97318
3110
Tedavi yaklaşık bir dakika sürer ve çoğu hasta her seanstan
01:40
to resume normal activities about an hour after each session.
24
100428
4670
yaklaşık bir saat sonra normal aktivitelerine geri döner.
01:45
ECT is commonly used to treat severe cases of major depression or bipolar disorder
25
105098
6200
EKT yaygın olarak diğer terapilere cevap vermeyen ağır depresyon
01:51
in patients who haven’t responded to other therapies,
26
111298
3330
veya bipolar rahatsızlık durumlarında ya da ilaç tedavisine
01:54
or who have had adverse reactions to medication.
27
114628
3320
olumsuz reaksiyon veren hastalarda tedavi amacıyla kullanılıyordu.
01:57
Half or more of those who undergo treatment experience an improvement
28
117948
3940
Tedavi olanların yarısı veya daha fazlası, semptomlarında
02:01
in their symptoms.
29
121888
1870
bir gelişme tecrübe ediyor.
02:03
Most patients treated with ECT have two or three sessions per week for several weeks.
30
123758
5610
EKT tedavisi gören çoğu hasta birkaç hafta, haftada iki veya üç seans görür.
02:09
Some begin to notice an improvement in their symptoms after just one session,
31
129368
4540
Bazıları bir seans sonrası semptomlarında bir gelişme fark eder,
02:13
while others take longer to respond.
32
133908
2890
diğerlerinin ise tepki vermesi daha uzun sürer.
02:16
Patients often continue less frequent treatments for several months to a year,
33
136798
4380
Hastalar genelde yılda birkaç aylığına daha az sıklıkla tedaviye devam eder
02:21
and some need occasional maintenance sessions for the rest of their lives.
34
141178
4760
ve bazılarının hayatlarının geri kalanı boyunca, ara sıra bakıma ihtiyacı vardır.
02:25
Modern ECT is much safer than it used to be,
35
145938
2630
Modern EKT artık daha güvenlidir
02:28
but patients can still experience side effects.
36
148568
3010
fakat hastalar hâlâ yan etki görebilirler.
02:31
They may feel achy, fatigued, or nauseated right after treatment.
37
151578
4530
Tedaviden hemen sonra ağrı, yorgunluk veya mide bulantısı hissedebilirler.
02:36
Some have trouble remembering what happened right before a session—
38
156108
3200
Bazıları seanstan önce ne olduğunu hatırlamakta güçlük çekiyor --
02:39
for example, what they had for dinner the previous evening.
39
159308
3260
örneğin, önceki akşam yemekte ne yedikleri gibi.
02:42
Rarely, they might have trouble remembering up to weeks and months before.
40
162568
4690
Nadiren, seans öncesi haftaları ve ayları hatırlamakta zorlanıyorlar.
02:47
For most patients, this memory loss does improve over time.
41
167258
4440
Çoğu hastada bu hafıza kaybı, zamanla iyileşiyor.
02:51
What's fascinating is that despite its proven track record,
42
171698
3120
Büyüleyici olan şey ise kanıtlanmış geçmiş kayıtlara rağmen,
02:54
we still don't know exactly why ECT works.
43
174818
4340
EKT'nin neden işe yaradığını hâlâ tam olarak bilmiyoruz.
02:59
Neurons in the brain communicate via electrical signals,
44
179158
2890
Beyindeki nöronlar, elektrik sinyalleri ile iletişim kurarlar
03:02
which influence our brain chemistry, contributing to mood and behavior.
45
182048
4620
ve bu da beyin kimyamızı etkilerken ruh hâli ve davranışa katkıda bulunur.
03:06
The flood of electrical activity sparked by ECT alters that chemistry.
46
186668
5750
EKT'nin tetiklediği elektriksel eylem akışı, bu kimyayı değiştirir.
03:12
For example, ECT triggers the release of certain neurotransmitters,
47
192418
4440
Örneğin, EKT, belirli sinir ileticilerin serbest bırakılmasını tetikler,
03:16
molecules that help carry signals between neurons and influence mental health.
48
196858
4310
bunlar nöronlar arası sinyalleri taşıyan, zihin sağlığını etkileyen moleküllerdir.
03:21
ECT also stimulates the flow of hormones that may help reduce symptoms of depression.
49
201178
5830
EKT, depresyon semptomlarının azalmasını sağlayan hormon akışını da canlandırır.
03:27
Interestingly, ECT maintenance works better when paired with medication,
50
207008
4490
İlginçtir ki EKT ilaç tedavisiyle birlikte daha çok işe yaramaktadır,
03:31
even in patients who were resistant to medication before.
51
211498
3660
daha önce ilaç tedavisine dirençli hastalarda bile.
03:35
As we come to a better understanding of the brain,
52
215158
2850
Artık beyni daha iyi anladığımız için, EKT'yi
03:38
we’ll likely be able to make ECT even more effective.
53
218008
5380
çok daha etkili bir hâle getirebiliriz.
03:43
In 1995, more than a decade after her first course of ECT,
54
223388
4740
1995'de, izlenen ilk EKT yolundan on yıl sonra,
03:48
the nurse decided to publish an account of her experience.
55
228128
3880
hemşire, tecrübesine dair bir açıklama yayınlama kararı aldı.
03:52
Because of the stigma surrounding the treatment,
56
232008
1990
Tedaviyle ilgili söylentiler yüzünden,
03:53
she worried that doing so might negatively impact
57
233998
2520
bunun kişisel ve profesyonel hayatını etkilemesinden endişe duymuştu
03:56
her personal and professional life,
58
236518
2360
03:58
but she knew ECT could make a difference for patients when all else failed.
59
238878
5510
fakat EKT'nin,
diğer yollarla tedavi olamayan hastalarda bir fark yaratacağını biliyordu.
04:04
Though misperceptions about ECT persist,
60
244388
2710
EKT ile ilgili yanlış anlamalar varlığını sürdürse de
04:07
accounts like hers have helped make doctors and patients alike
61
247098
3256
bu tür tecrübeler, doktor ve hastaların, tedavinin yaşam değiştirme
04:10
aware of the treatment’s life changing potential.
62
250354
3990
olasılığını fark etmesini sağladı.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7