Can you solve "Einstein’s Riddle"? - Dan Van der Vieren

12,941,794 views ・ 2015-11-30

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Merve Heyfegil Gözden geçirme: Yunus ASIK
00:08
Before he turned physics upside down,
0
8980
3183
Genç Einstein fizik dünyasını değiştirmeden önce,
00:12
a young Albert Einstein supposedly showed off his genius
1
12163
3686
bu ipuçlarını içeren bir bilmece hazırlayarak
00:15
by devising a complex riddle involving this list of clues.
2
15849
6103
zekâsını göstermiş oldu.
00:21
Can you resist tackling a brain teaser
3
21952
2153
Tarihteki en zeki insanlardan biri tarafından yazılmış
00:24
written by one of the smartest people in history?
4
24105
3018
bu zekâ oyununu oynamaya hayır diyebilir misiniz?
00:27
Let's give it a shot.
5
27123
1473
Deneyelim.
00:28
The world's rarest fish has been stolen from the city aquarium.
6
28596
4080
Dünyanın en nadir bulunan balığı şehir akvaryumundan çalındı.
00:32
The police have followed the scent to a street with five identical looking houses.
7
32676
6110
Polis izleri 5 özdeş evin olduğu bir sokağa kadar takip etti.
00:38
But they can't search all the houses at once,
8
38786
2505
Ama bütün evleri aynı anda aramaları mümkün değil
00:41
and if they pick the wrong one, the thief will know they're on his trail.
9
41291
3953
ve eğer yanlış evi seçerlerse, hırsız takip edildiğini anlayarak kaçacak.
00:45
It's up to you, the city's best detective, to solve the case.
10
45244
4945
Bu davayı çözmek şehrin en iyi dedektifi olduğunuz için size verildi.
00:50
When you arrive on the scene, the police tell you what they know.
11
50189
3302
Olay yerine vardığınızda, polis size bildiklerini anlatıyor.
00:53
One:
12
53491
1640
Birincisi:
00:55
each house's owner is of a different nationality,
13
55131
3084
Her evin sahibi farklı bir milliyete mensup,
00:58
drinks a different beverage,
14
58215
1501
farklı türde bir içecek
00:59
and smokes a different type of cigar.
15
59716
2993
ve farklı türde bir sigara tüketiyor.
01:02
Two:
16
62709
859
İkincisi:
01:03
each house's interior walls are painted a different color.
17
63568
4492
Her evin iç duvarları farklı renkte boyanmış.
01:08
Three:
18
68060
873
01:08
each house contains a different animal, one of which is the fish.
19
68933
5674
Üçüncüsü:
Her evde farklı bir hayvan var. Bunlardan biri balık.
01:14
After a few hours of expert sleuthing, you gather some clues.
20
74607
3821
Birkaç saat süren dedektiflik işinden sonra birkaç ipucu buldunuz.
01:18
It may look like a lot of information,
21
78428
2118
Bu bilgiler çok fazla gibi görünebilir,
01:20
but there's a clear logical path to the solution.
22
80546
3051
ama cevaba giden açık bir mantık yolu var.
01:23
Solving the puzzle will be a lot like Sudoku,
23
83597
2606
Bilmeceyi çözmek, sudokuya çok benziyor.
01:26
so you may find it helpful to organize your information in a grid, like this.
24
86203
6465
Bu yüzden aklınızdakileri bunun gibi bir tabloda düzenlemek isteyebilirsiniz.
01:32
Pause the video on the following screen to examine your clues and solve the riddle.
25
92668
3747
İpuçlarını gördüğünüzde, incelemek ve bilmeceyi çözmek için videoyu durdurun.
01:39
Answer in: 3
26
99285
830
Cevap için 3
01:40
2
27
100115
1031
2
01:41
1
28
101146
1161
1
01:42
To start, you fill in the information from clues eight and nine.
29
102307
4717
Başlarken, 8. ve 9. bilgiler için kanıtları sıralıyoruz.
01:47
Immediately, you also realize that since the Norwegian is at the end of the street,
30
107024
4431
Anında, Norveçli'nin sokağın sonunda oturduğu için
01:51
there's only one house next to him,
31
111455
2184
yanında sadece bir ev olduğunu fark ediyorsunuz,
01:53
which must be the one with the blue walls in clue fourteen.
32
113639
3744
ki bu ev 14. ipucundaki gibi mavi boyalı olmalı.
01:57
Clue five says the green-walled house's owner drinks coffee.
33
117383
4312
5. ipucuna göre yeşil boyalı evin sahibi kahve içiyor.
02:01
It can't be the center house since you already know its owner drinks milk,
34
121695
4520
Bu ortadaki ev olamaz çünkü sahibinin süt içtiğini biliyorsunuz
02:06
but it also can't be the second house, which you know has blue walls.
35
126215
4996
ve ikinci ev de olamaz, çünkü bu ev mavi duvarlı.
02:11
And since clue four says
36
131211
1350
Ve 4. ipucu.
02:12
the green-walled house must be directly to the left of the white-walled one,
37
132561
4262
Yeşil duvarlı ev, beyaz duvarlı evin hemen solunda dediği için
02:16
it can't be the first or fifth house either.
38
136823
3254
ilk ve beşinci ev de olamaz.
02:20
The only place left for the green-walled house
39
140077
2630
Yeşil duvarlı ev için tek kalan yer
02:22
with the coffee drinker is the fourth spot,
40
142707
2987
kahve içen sahibiyle 4. ev,
02:25
meaning the white-walled house is the fifth.
41
145694
3147
böylece 5. ev de beyaz boyalı olan.
02:28
Clue one gives you a nationality and a color.
42
148841
3043
1. ipucu sana milliyet ve renk veriyor.
02:31
Since the only column missing both these values is the center one,
43
151884
3655
Bu iki bilginin de eksik olduğu tek sütun ortadaki olduğu için
02:35
this must be the Brit's red-walled home.
44
155539
3384
bu, İngiliz'in kırmızı duvarlı evi olmalı.
02:38
Now that the only unassigned wall color is yellow,
45
158923
3041
Elimizde tek kalan duvar rengi sarı olduğundan
02:41
this must be applied to the first house,
46
161964
2503
bu 7. ipucunun Dunhill sigarasını içtiğini söylediği
02:44
where clue seven says the Dunhill smoker lives.
47
164467
2988
ilk ev olmalı.
02:47
And clue eleven tells you that the owner of the horse is next door,
48
167455
4208
11. ipucu at sahibinin bu evin komşusu olduğunu söylüyor,
02:51
which can only be the second house.
49
171663
3339
bu ancak 2. ev olabilir.
02:55
The next step is to figure out what the Norwegian in the first house drinks.
50
175002
4649
Bir sonraki adım ilk evdeki Norveçli'nin ne içtiğini bulmak.
02:59
It can't be tea, clue three tells you that's the Dane.
51
179651
3364
3. ipucu Danimarkalı'nın çay içtiğini söylediği için çay olamaz.
03:03
As per clue twelve, it can't be root beer since that person smokes Bluemaster,
52
183015
5659
12. ipucuna göre kök birası içen kişi Bluemaster içtiği için
03:08
and since you already assigned milk and coffee,
53
188674
2696
ve zaten süt ve kahveyi yerleştirdiğin için
03:11
it must be water.
54
191370
1797
aradığın içecek su olmalı.
03:13
From clue fifteen,
55
193167
1289
15. ipucundan
03:14
you know that the Norwegian's neighbor, who can only be in the second house,
56
194456
3620
Norveçli'nin 2. evde oturduğunu bildiğimiz komşusunun
03:18
smokes Blends.
57
198076
2094
Blends sigarasını içtiğini buluyoruz.
03:20
Now that the only spot in the grid without a cigar and a drink
58
200170
2954
Şimdi tabloda hem sigara hem de içecek olmayan tek yer,
03:23
is in the fifth column,
59
203124
1476
5. sütun olduğu için
03:24
that must be the home of the person in clue twelve.
60
204600
3308
bu, 12. ipucundaki kişinin evi olmalı.
03:27
And since this leaves only the second house without a drink,
61
207908
3495
Bu durum sadece 2. evi içeceksiz bıraktığı için
03:31
the tea-drinking Dane must live there.
62
211403
4212
çay içen Danimarkalı orada yaşıyor olmalı.
03:35
The fourth house is now the only one missing a nationality and a cigar brand,
63
215615
5071
Şu an 4. ev hem milliyet hem sigara markası eksik tek yer olduğu için
03:40
so the Prince-smoking German from clue thirteen must live there.
64
220686
4495
13. ipucundaki Prince içen Alman burada yaşıyor olmalı.
03:45
Through elimination, you can conclude that the Brit smokes Pall Mall
65
225181
3442
Eleme metoduyla, İngiliz'in Pall Mall içtiğini,
03:48
and the Swede lives in the fifth house,
66
228623
2847
İsveçli'nin 5. evde oturduğunu,
03:51
while clue six and clue two tell you
67
231470
2214
6. ve 2. ipucunun yardımıyla da
03:53
that these two have a bird and a dog, respectively.
68
233684
4123
bu ikisinin sırayla kuşu ve köpeği olduğunu buluyoruz.
03:57
Clue ten tells you that the cat owner lives next to the Blend-smoking Dane,
69
237807
4167
10. ipucu kedi sahibinin, Blend içen Danimarkalı'nın yanında yaşadığını
04:01
putting him in the first house.
70
241974
3466
belirterek onu 1. eve yerleştiriyor.
04:05
Now with only one spot left on the grid,
71
245440
2218
Şimdi tablodaki tek boşlukla,
04:07
you know that the German in the green-walled house must be the culprit.
72
247658
4092
yeşil duvarlı Alman'ın suçlu olduğunu anlıyorsunuz.
04:11
You and the police burst into the house,
73
251750
1945
Polisle birlikte eve baskın yapıp
04:13
catching the thief fish-handed.
74
253695
3088
hırsızı balık elinde yakalıyorsunuz.
04:16
While that explanation was straightforward,
75
256783
2150
Bu açıklama anlaşılır olsa da
04:18
solving puzzles like this often involves false starts and dead ends.
76
258933
4816
bunun gibi bulmacalar genellikle yanlış başlangıçlar ve çıkmazlar içerir.
04:23
Part of the trick is to use the process of elimination
77
263749
2730
İşin püf noktası eleme metodunu kullanmak
04:26
and lots of trial and error to hone in on the right pieces,
78
266479
4026
ve birçok kere deneyip yanılmakla doğru parçalara odaklanmayı öğrenmek.
04:30
and the more logic puzzles you solve,
79
270505
1854
Ne kadar bulmaca çözersen,
04:32
the better your intuition will be
80
272359
1852
yeterli bilgi olduğunda,
04:34
for when and where there's enough information to make your deductions.
81
274211
4824
çıkarım yapma içgüdün o kadar gelişmiş olacak.
04:39
And did young Einstein really write this puzzle?
82
279035
3203
Peki genç Einstein gerçekten bu bulmacayı yazdı mı?
04:42
Probably not.
83
282238
1440
Muhtemelen hayır.
04:43
There's no evidence he did,
84
283678
1310
Yazdığına dair kanıt yok
04:44
and some of the brands mentioned are too recent.
85
284988
2796
ve bahsi geçen bazı markalar çok yeni.
04:47
But the logic here is not so different
86
287784
1676
Ama buradaki mantık,
04:49
from what you'd use to solve equations with multiple variables,
87
289460
3721
evrenin doğasını anlatan çok bilinmeyenli denklemleri
04:53
even those describing the nature of the universe.
88
293181
2601
çözmek için kullanılandan farklı değil.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7