The true story of 'true' - Gina Cooke

Translator: Rawee Ma

Everyone knows that stories

ใคร ๆ ก็รู้ว่าเรื่องราว

are made up of words,

คือคำที่เรียงต่อกัน

from short poems

จะกลอนสั้น

to epic novels.

หรือมหากาพย์ก็ตาม

But did you know

แต่รู้ไหมว่า

that a single word itself

คำคำหนึ่ง

can tell an entire story?

ก็มีเรื่องราวของตัวเองเหมือนกัน

You see, just as we can look at a story's plot,

เหมือนเวลาเราดูว่าเรื่องหนึ่งมีโครงเรื่อง

setting,

ฉาก

and characters,

ตัวละครอะไรบ้าง

we can also study the history

เราก็ศึกษาประวัติ

of an individual word,

ของคำได้เหมือนกัน

where it developed,

ว่ามันมาจากไหน

and the cultures and people

คนและวัฒนธรรมไหน

who helped shape it.

สร้างมันขึ้นมา

Looking into the story of a word

จะสืบสาวราวเรื่องคำคำหนึ่ง

is like counting the rings of a tree.

ก็เหมือนนับวงต้นไม้

Newer words, like Google

คำใหม่ ๆ อย่างกูเกิ้ล

or cyborg,

หรือไซบอร์ก

have shorter stories.

เรื่องก็สั้นกว่า

But the older the word,

แต่ยิ่งคำอายุมากเท่าไร

the longer the story

เรื่องก็ยิ่งยาวขึ้นเท่านั้น

and the more it stands to reveal to us

และยิ่งบอกอะไรเราได้มากมาย

not only about itself,

ทั้งเกี่ยวกับคำนั้นเอง

but about ourselves and our history.

และประวัติศาสตร์ของเราด้วย

The oldest words in present-day English

คำที่เก่าแก่มาก ๆ ในภาษาอังกฤษ

are those that come from Old English,

มีรากมาจากภาษาอังกฤษโบราณ

the ancestor of our modern language

ต้นตระกูลของภาษาอังกฤษปัจจุบัน

whose first seeds were planted

ซึ่งเริ่มฝังรากเมื่อประมาณ

about 1500 years ago.

1500 ปีก่อน

Compared to languages like Greek or Chinese

เมื่อเทียบกับภาษากรีกหรือจีน

that date back thousands of years,

ที่อายุเป็นพัน ๆ ปีแล้ว

English is just a sapling in the lexical forest.

ภาษาอังกฤษเป็นแค่ต้นอ่อนในป่าใหญ่เท่านั้น

But the stories of its words

แต่เรื่องราวของคำในภาษาอังกฤษ

often start long before English itself took root.

มักย้อนกลับไปก่อนที่จะมีภาษาอังกฤษซะอีก

One such word is the familiar word true,

อย่างเช่น คำที่เราคุ้นหูกัน true

as in true stories.

อย่างใน true stories

Let's take a look.

เรามาลองดูกัน

True usually means factual, correct,

true มักแปลว่า จริง ถูกต้อง

or faithful to reality.

หรือ เที่ยงตรง

It can also mean exact,

แปลว่า แม่นยำ

properly positioned,

ถูกที่

upright,

ตั้งตรง

or straight.

หรือตรง ได้ด้วย

A true friend is loyal,

"True friend" คือเพื่อนที่ซื่อสัตย์

reliable,

พึ่งได้

faithful,

ไว้ใจได้

and steadfast.

และมั่นคง

The word true is a simple word,

true เป็นคำง่าย ๆ

and we can add some affixes

เราเติมคำต่อท้าย

to grow its family tree

เพื่อเพิ่มสมาชิกในครอบครัวได้อีก

with words like truer,

เช่น จริงกว่า

truest,

จริงที่สุด

truly,

แท้จริง

truth,

and untruth.

ความจริง

และไม่จริง

But if we go in the other direction

แต่ถ้าเราย้อนกลับไป

to look at the roots of true itself,

ดูรากศัพท์ของคำว่า true

we find even more relatives

เราจะเจอญาติในตระกูลเดียวกัน

further up the family tree.

อีกหลายคำ

The words trust,

เช่น เชื่อใจ

bethroth,

หมั้น

and truce

และสงบศึก

all derive from the same source as true,

มาจากรากเดียวกับคำว่า true

and these words all denote faithfulness

ทุกคำสื่อถึงความซื่อสัตย์

or confidence.

หรือมั่นใจ

A thousand years ago,

เมื่อพันกว่าปีก่อน

the word true looked and sounded

คำว่า true ออกเสียงและสะกด

different than it does today.

ต่างจากที่เราคุ้นกัน

In several Old English dialects,

ชาวอังกฤษโบราณหลายถิ่น

the word treow was a noun

ใช้คำว่า treow เป็นคำนาม

that meant good faith or trust,

แปลว่า ศรัทธา ความไว้ใจ

a pledge or a promise.

คำปฏิญาณ หรือสัญญา

But it also had another definition,

แต่ยังมีอีกความหมายนึง

tree,

ต้นไม้

and that's no coincidence.

ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ

If we trace the roots back even farther,

ถ้าเราสืบย้อนกลับไปอีก

we find that both meanings

เราจะพบว่าทั้งสองความหมาย

derive from a common origin,

มาจากต้นกำเนิดเดียวกัน

where some of the earliest expressions

ตั้งแต่สมัยก่อนนั้นที่คนสื่อถึง

of the concept of truth

ความจริง

were associated with the uprightness of an oak,

โดยเปรียบเทียบกับต้นโอ๊กที่ตั้งตรง

the steadiness of a silver birch,

ความมั่นคงของต้นเบิร์ช

and the fidelity of an orchard baring fruit

และสวนผลไม้ที่ออกผลเป็นประจำทุกปี

year after year.

ปีแล้วปีเล่า

This may sound like a stretch at first,

แรก ๆ ฟังดูไม่เห็นเกี่ยวกันสักหน่อย

but trees are the oldest living organisms

แต่ต้นไม้เป็นสิ่งมีชีวิตที่เก่าแก่ที่สุด

on this planet.

ชนิดหนึ่งของโลก

Some that would have been called treow long ago

ต้นไม้ที่คนสมัยก่อนเรียก treow บางต้น

still stand today.

ยังอยู่เลย

The Fortingall Yew in Scotland

ต้นยิวฟอร์ทิงกอลในสก็อตแลนด์

is more than 2,000 years old.

อายุกว่า 2,000 ปี

A Californian Bristlecone Pine

สนบริสเติลโคนในแคลิฟอร์เนีย

is more than 5,000.

มากกว่า 5,000 ปี

And Utah's Pando-quaking Aspen Grove

ส่วน “แพนโด” ป่าต้นแอสเพนในยูทาห์

has a single root system

ใช้ระบบรากเดิม

that dates back more than 80 millennia.

ที่อยู่มา 80,000 ปีแล้ว

Trees have also held a sacred place

ต้นไม้นับเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์

in many cultures throughout history.

ในหลายวัฒนธรรมตั้งแต่โบราณ

The Celtic peoples

ชาวเคลต์

who first inhabited the British Isles

ชนเผ่าแรกที่มาอยู่บนเกาะอังกฤษ

believed that trees housed deities.

เชื่อว่าต้นไม้มีเทพเจ้าสิงอยู่

And, in fact, the ancient Druids take their name

และจริง ๆ แล้ว ชาวดรูอิดส์ก็ได้ชื่อ

from the same ancient root as tree.

มาจากรากศัพท์เดียวกับคำว่า tree

Planting a tree is itself an act of faith

การปลูกต้นไม้สื่อถึงความศรัทธา

and commitment.

และพันธสัญญาบางอย่าง

Not only are trees upright and prototypically straight,

ต้นไม้ ไม่เพียงแต่ยืนต้นและตั้งตรงเท่านั้น

but they are actual, solid, and real,

แต่ยังเป็นของแข็ง มีอยู่จริง

something you can see and touch.

เรามองเห็นและจับต้องได้

And they are as reliable and steadfast to us today

พึ่งพิงได้และมั่นคงต่อเรา

as they were a millennium ago,

อย่างที่เป็นมาเป็นพันปี

nurturing us,

คอยให้อาหาร

sheltering us,

ให้ร่มเงา

and providing the pages of our books.

และกลายมาเป็นกระดาษในหนังสือให้เรา

Philosophers and poets,

นักปรัชญา กวี

people in search of the truth,

ใครก็ตามที่เสาะหาความจริง

have often sought it in trees.

ก็มักจะหันไปหาต้นไม้

"What did the tree learn from the Earth

“ต้นไม้เรียนรู้อะไรจากผืนดิน

to be able to talk with the sky?"

จึงสนทนากับผึนฟ้าได้”

asked Pablo Neruda.

พาโบล เนรูด้าถาม

"A tree falls the way it leans,"

ต้นไม้ล้มตามทางที่เอน

says an old proverb.

ภาษิตโบราณ

Just as trees mark our landscapes

ต้นไม้ประดับวิวทิวทัศน์

and witness our histories,

และบันทึกประวัติศาสตร์ของเรา

the stories of words landscape our language,

เรื่องราวของคำก็เหมือนกัน คอยเติมสีสันให้ภาษา

capturing the rains and sunshine of generations

บันทึกทั้งรอยยิ้มและน้ำตาจากรุ่นสู่รุ่น

and sending roots and branches far and wide.

และแผ่รากออกไปกว้างไกล

As there is a whole orchard in a single seed,

สวนผลไม้สร้างขึ้นด้วยเมล็ดพันธุ์หนึ่งเม็ด

there is a whole story in a single word,

คำหนึ่งคำก็บันทึกทุกเรื่องราวได้ฉันนั้น

and that's the truth.

และนั่นเป็นเรื่องจริง