The true story of 'true' - Gina Cooke

Η αληθινή ιστορία της αγγλικής λέξης «true» - Τζίνα Κουκ

Μετάφραση: Toula Papapantou Επιμέλεια: Stefanos Reppas

Everyone knows that stories

Όλοι ξέρουμε ότι οι αφηγήσεις

are made up of words,

φτιάχνονται με λέξεις,

from short poems

από μικρά ποιήματα

to epic novels.

μέχρι επικά μυθιστορήματα.

But did you know

Ξέρατε όμως

that a single word itself

ότι μία και μόνο λέξη

can tell an entire story?

μπορεί να διηγηθεί μια ολόκληρη ιστορία;

You see, just as we can look at a story's plot,

Βλέπετε, όπως ακριβώς εξετάζουμε την πλοκή μιας ιστορίας,

setting,

το υπόβαθρο

and characters,

και τους χαρακτήρες,

we can also study the history

μπορούμε να μελετήσουμε

of an individual word,

την ιστορία μίας και μόνο λέξης,

where it developed,

πού αναπτύχθηκε,

and the cultures and people

τους πολιτισμούς και τους ανθρώπους

who helped shape it.

που βοήθησαν στον σχηματισμό της.

Looking into the story of a word

Εξετάζοντας την ιστορία μιας λέξης

is like counting the rings of a tree.

είναι σαν να μετράμε τους δακτυλίους ενός δέντρου.

Newer words, like Google

Νεότερες λέξεις, όπως το Google

or cyborg,

ή το σάιμποργκ,

have shorter stories.

έχουν μικρότερες ιστορίες.

But the older the word,

Όμως, όσο παλαιότερη είναι μια λέξη,

the longer the story

τόσο μεγαλύτερη η ιστορία της

and the more it stands to reveal to us

και τόσο περισσότερο μας αποκαλύπτεται

not only about itself,

όχι μόνο για την ίδια τη λέξη,

but about ourselves and our history.

αλλά και για τους εαυτούς μας και για την ιστορία μας.

The oldest words in present-day English

Οι παλαιότερες λέξεις των σημερινών Αγγλικών

are those that come from Old English,

είναι εκείνες που προέρχονται από τα αρχαία Αγγλικά,

the ancestor of our modern language

τον πρόγονο της σύγχρονης γλώσσας μας

whose first seeds were planted

του οποίου οι πρώτοι σπόροι φυτεύτηκαν

about 1500 years ago.

πριν από περίπου 1500 χρόνια.

Compared to languages like Greek or Chinese

Αν τη συγκρίνουμε με γλώσσες όπως τα Ελληνικά ή τα Κινέζικα,

that date back thousands of years,

που χρονολογούνται πριν από χιλιάδες χρόνια,

English is just a sapling in the lexical forest.

τα Αγγλικά είναι απλώς ένα δείγμα στο γλωσσολογικό δάσος.

But the stories of its words

Οι ιστορίες όμως των λέξεών τους

often start long before English itself took root.

συχνά αρχίζουν πολύ πριν τα ίδια τα Αγγλικά αποκτήσουν ρίζες.

One such word is the familiar word true,

Μια τέτοια λέξη είναι η αγγλική λέξη «true», αληθινός,

as in true stories.

όπως στις αληθινές ιστορίες.

Let's take a look.

Ας ρίξουμε μια ματιά.

True usually means factual, correct,

Αληθινός σημαίνει συνήθως πραγματικός, σωστός,

or faithful to reality.

ή πιστός στην πραγματικότητα.

It can also mean exact,

Μπορεί ακόμη να σημαίνει ακριβής,

properly positioned,

σωστά τοποθετημένος,

upright,

όρθιος,

or straight.

ή ευθύς.

A true friend is loyal,

Ένας αληθινός φίλος είναι αφοσιωμένος,

reliable,

αξιόπιστος,

faithful,

πιστός,

and steadfast.

και σταθερός.

The word true is a simple word,

Η λέξη αληθινός είναι μια απλή λέξη,

and we can add some affixes

και μπορούμε να προσθέσουμε μερικές καταλήξεις

to grow its family tree

για να αναπτύξουμε το γενεαλογικό της δέντρο

with words like truer,

με λέξεις όπως αληθινότερος,

truest,

αληθέστατος,

truly,

αληθινά,

truth,

and untruth.

αλήθεια,

και αναλήθεια.

But if we go in the other direction

Αν όμως πάμε από την άλλη μεριά

to look at the roots of true itself,

για να αναζητήσουμε τις ρίζες αυτού καθεαυτού του αληθινού,

we find even more relatives

βρίσκουμε ακόμη περισσότερους συγγενείς

further up the family tree.

στο γενεαλογικό δέντρο.

The words trust,

Οι αγγλικές λέξεις για εμπιστοσύνη,

bethroth,

αρραβωνιάζω,

and truce

και εκεχειρία

all derive from the same source as true,

προέρχονται από την ίδια πηγή με την αγγλική λέξη για το αληθινό,

and these words all denote faithfulness

και οι λέξεις αυτές υπονοούν πίστη

or confidence.

ή εμπιστοσύνη.

A thousand years ago,

Πριν από χίλια χρόνια,

the word true looked and sounded

η λέξη αληθινός ακουγόταν και έμοιαζε

different than it does today.

διαφορετικά απ' ότι σήμερα.

In several Old English dialects,

Σε πολλές διαλέκτους της αρχαίας Αγγλικής,

the word treow was a noun

η λέξη αληθινός ήταν ουσιαστικό

that meant good faith or trust,

που σήμαινε καλή πίστη ή εμπιστοσύνη,

a pledge or a promise.

ενέχυρο ή υπόσχεση.

But it also had another definition,

Είχε, επιπλέον και έναν άλλον ορισμό,

tree,

δέντρο,

and that's no coincidence.

και αυτό δεν είναι σύμπτωση.

If we trace the roots back even farther,

Αν ιχνηλατήσουμε τις ρίζες ακόμη πιο πίσω,

we find that both meanings

βρίσκουμε ότι και οι δυο έννοιες

derive from a common origin,

έχουν κοινή προέλευση,

where some of the earliest expressions

όπου μερικές από τις πρώιμες εκφράσεις

of the concept of truth

της έννοιας αλήθεια

were associated with the uprightness of an oak,

συνδέονταν με το ευθυτενές της βελανιδιάς,

the steadiness of a silver birch,

τη σταθερότητα της σημύδας,

and the fidelity of an orchard baring fruit

και την πιστότητα ενός οπωρώνα που

year after year.

καρποφορεί κάθε χρόνο.

This may sound like a stretch at first,

Αρχικά μπορεί να ακούγεται κάπως τραβηγμένο,

but trees are the oldest living organisms

αλλά τα δέντρα είναι οι παλαιότεροι ζωντανοί οργανισμοί

on this planet.

στον πλανήτη.

Some that would have been called treow long ago

Κάποια που ονομάζονταν «treow» πριν από πολλά χρόνια

still stand today.

στέκονται ακόμη και σήμερα.

The Fortingall Yew in Scotland

Το πουρνάρι φόρτινγκαλ στη Σκωτία

is more than 2,000 years old.

έχει ηλικία πάνω από 2.000 χρόνια.

A Californian Bristlecone Pine

Ένα είδος πεύκου στην Καλιφόρνια

is more than 5,000.

είναι πάνω από 5.000 ετών.

And Utah's Pando-quaking Aspen Grove

Και το δασύλλιο Άσπεν με τις λεύκες στη Γιούτα

has a single root system

βασίζεται σε μία μόνο ρίζα

that dates back more than 80 millennia.

που χρονολογείται πάνω από 80 χιλιάδες χρόνια.

Trees have also held a sacred place

Τα δέντρα αποτελούσαν ιερά μέρη

in many cultures throughout history.

σε πολλούς πολιτισμούς στην ιστορία.

The Celtic peoples

Οι Κέλτες,

who first inhabited the British Isles

που ήταν οι πρώτοι κάτοικοι των Βρετανικών νήσων,

believed that trees housed deities.

πίστευαν ότι στα δέντρα κατοικούσαν θεότητες.

And, in fact, the ancient Druids take their name

Στην πραγματικότητα, οι αρχαίοι Δρυίδες έπαιρναν

from the same ancient root as tree.

τα ονόματα από κάποια αρχαία ρίζα όπως το δέντρο.

Planting a tree is itself an act of faith

Το φύτεμα του δέντρου είναι μια πράξη πίστης

and commitment.

και αφοσίωσης.

Not only are trees upright and prototypically straight,

Τα δέντρα δεν είναι μόνο ευθυτενή και ίσια,

but they are actual, solid, and real,

αλλά και πραγματικά, συμπαγή και αληθινά,

something you can see and touch.

κάτι που μπορούμε να δούμε και να αγγίξουμε.

And they are as reliable and steadfast to us today

Είναι το ίδιο αξιόπιστα και σταθερά σήμερα

as they were a millennium ago,

όπως ήταν πριν από μια χιλιετία,

nurturing us,

μας τρέφουν,

sheltering us,

μας προστατεύουν,

and providing the pages of our books.

και μας προμηθεύουν τις σελίδες των βιβλίων μας.

Philosophers and poets,

Οι φιλόσοφοι και οι ποιητές,

people in search of the truth,

άνθρωποι που αναζητούν την αλήθεια,

have often sought it in trees.

πολλές φορές την αναζήτησαν στα δέντρα.

"What did the tree learn from the Earth

«Τι έμαθε το δέντρο από τη Γη

to be able to talk with the sky?"

ώστε να είναι ικανό να μιλάει με τον ουρανό;»

asked Pablo Neruda.

ρωτάει ο Πάμπλο Νερούντα.

"A tree falls the way it leans,"

«Ένα δέντρο πέφτει με το τρόπο που γέρνει»,

says an old proverb.

λέει μια παλιά παροιμία.

Just as trees mark our landscapes

Όπως ακριβώς τα δέντρα σηματοδοτούν τα τοπία μας

and witness our histories,

και είναι μάρτυρες των ιστοριών μας,

the stories of words landscape our language,

έτσι και οι ιστορίες των λέξεων σχηματίζουν το τοπίο της γλώσσας μας,

capturing the rains and sunshine of generations

περικλείοντας τις βροχές και τις λιακάδες γενεών

and sending roots and branches far and wide.

και στέλνοντας ρίζες και κλαδιά πέρα και μακριά.

As there is a whole orchard in a single seed,

Όπως υπάρχει ένας ολόκληρος οπωρώνας σε ένα και μόνο σπόρο,

there is a whole story in a single word,

έτσι υπάρχει και μια ολόκληρη ιστορία σε μία και μόνη λέξη,

and that's the truth.

και αυτή είναι η αλήθεια.