Kabuki: The people's dramatic art - Amanda Mattes

Kabuki: dramska umetnost ljudi - Amanda Mets (Amanda Mattes)

Prevodilac: Anja Saric Lektor: Mile Živković

Many elements of traditional Japanese culture,

Mnogi elementi tradicionalne japanske kulture,

such as cuisine

kao što su kuhinja

and martial arts,

i borilačke veštine,

are well-known throughout the world.

poznati su širom sveta.

Kabuki, a form of classical theater performance,

Kabuki, vrsta klasičnog pozorišnog izvođenja,

may not be as well understood in the West

možda nije najbolje shvaćena na Zapadu

but has evolved over 400 years

ali se razvija preko 400 godina

to still maintain influence and popularity to this day.

i dalje zadržava svoju popularnost i uticaj do danas.

The word Kabuki is derived

Reč "kabuki" potiče

from the Japanese verb kabuku,

od japanskog glagola "kabuku",

meaning out of the ordinary or bizarre.

koji označava nešto neobično ili bizarno.

Its history began in early 17th century Kyoto,

Njegova istorija počinje u ranom 17. veku u Kjotu,

where a shrine maiden named Izumo no Okuni

gde je devojka u svetilištu, Izumo no Okuni

would use the city's dry Kamo Riverbed as a stage

koristila isušeno rečno korito Kamoa kao pozornicu

to perform unusual dances for passerby,

za izvođenje neobičnih plesova za prolaznike

who found her daring parodies of Buddhist prayers

koji su smatrali njene parodije budističkih molitvi

both entertaining and mesmerizing.

zabavnim i opčinjavajućim.

Soon other troops began performing

Ubrzo su druge grupe počele da nastupaju

in the same style,

u istom stilu,

and Kabuki made history

i Kabuki je ušao u istoriju

as Japan's first dramatic performance form

kao prvi oblik japanske dramske umetnosti

catering to the common people.

izvođene za obično stanovištvo.

By relying on makeup, or keshou,

Oslanjajući se na šminku ili kešu,

and facial expressions instead of masks

i izraz lica umesto na maske

and focusing on historical events

i fokusirajući se na istorijske događaje

and everyday life rather than folk tales,

i svakodnevni život, umesto na narodne priče,

Kabuki set itself apart

Kabuki se razlikovao

from the upper-class dance theater form

od plesnog pozorišta više klase

known as Noh

poznatog kao Noh

and provided a unique commentary on society

i obezbedio jedinstveno tumačenje društva

during the Edo period.

tokom perioda Edo.

At first, the dance was practiced only by females

U početku su ples izvodile samo žene

and commonly referred to as Onna-Kabuki.

i zvao se Ona-Kabuki.

It soon evolved to an ensemble performance

Ubrzo se razvio u izvedbu ansambla

and became a regular attraction at tea houses,

i postao stalna atrakcija u čajdžinicama,

drawing audiences from all social classes.

privlačeći publiku svih društvenih slojeva.

At this point, Onna-Kabuki was often risque

U to doba, Ona-Kabuki bio je veoma smeo

as geishas performed not only to show off

jer su gejše nastupale ne samo da bi pokazale

their singing and dancing abilities

svoje pevačke i igračke sposobnosti

but also to advertise their bodies to potential clients.

već da bi reklamirale svoje telo potencijalnim klijentima.

A ban by the conservative Tokugawa shogunate

Zabrana konzervativnog šoguna Tokugava

in 1629

iz 1629.

led to the emergence of Wakashu-Kabuki

dovela je do pojave Vakašu-Kabukija

with young boys as actors.

sa mladim dečacima kao glumcima.

But when this was also banned for similar reasons,

Ali kada je i ovo zabranjeno iz sličnih razloga

there was a transition to Yaro-Kabuki,

dogodio se prelaz u Jaro-Kabuki,

performed by men,

izvođen od strane muškaraca

necessitating elaborate costumes and makeup

koji je zahtevao složene kostime i šminku

for those playing female roles,

za glumce koji su igrali ženske uloge,

or onnagata.

ili onagate.

Attempts by the government to control Kabuki

Pokušaji vlade da kontroliše Kabuki

didn't end with bans on the gender

nisu doveli do ograničenja u polu

or age of performers.

ili starosti glumaca.

The Tokugawa military group,

Vojna grupa Tokugava,

or Bakufu,

ili Bakufu,

was fueled by Confucian ideals

vođena Konfučijevskim idealima

and often enacted sanctions

često je uvodila sankcije

on costume fabrics,

na materijale kostima,

stage weaponry,

scensko oružje

and the subject matter of the plot.

i temu zapleta.

At the same time,

U isto vreme,

Kabuki became closely associated with

Kabuki je postao usko povezan

and influenced by Bunraku,

i podložan uticaju Bunrakua,

an elaborate form of puppet theater.

složene vrste lutkarskog pozorišta.

Due to these influences,

Zbog ovih uticaja,

the once spontaneous, one-act dance

nekada spontani ples u jednom činu

evolved into a structured, five-act play

razvio se u strukturiranu predstavu od pet činova

often based on the tenets of Confucian philosophy.

često baziranu na principima Konfučijeve filozofije.

Before 1868, when the Tokugawa shogunate fell

Pre 1868, kada je šogun Tokugava svrgnut

and Emperor Meiji was restored to power,

i imperator Meiđi vraćen na vlast,

Japan had practiced isolation from other countries,

Japan je vršio izolaciju od drugih zemalja

or Sakoku.

ili Sakoku.

And thus, the development of Kabuki

Tako da je razvoj Kabukija

had mostly been shaped by domestic influences.

u najvećem delu oblikovan domaćim uticajima.

But even before this period,

Ali čak i pre ovog perioda,

European artists, such as Claude Monet,

evropski umetnici, kao što je Klod Mone,

had become interested in

zainteresovali su se

i bivali inspirisani japanskom umetnošću,

and inspired by Japanese art,

such as woodblock prints,

kao što je rezbarenje na drvenim pločama,

as well as live performance.

i izvođenje uživo.

After 1868, others such as Vincent van Gogh

Nakon 1868., drugi umetnici, kao Vinsent van Gog

and composer Claude Debussy

ili kompozitor Klod Debisi

began to incorporate Kabuki influences in their work,

počeli su da inkorporiraju uticaj Kabukija u svoj rad,

while Kabuki itself underwent

dok je sam Kabuki pretrpeo

much change and experimentation

mnoge promene i eksperimente

to adapt to the new modern era.

kako bi se prilagodio modernom dobu.

Like other traditional art forms,

Kao druge tradicionalne vrste umetnosti,

Kabuki suffered in popularity

Kabuki je izgubio na popularnosti

in the wake of World War II.

početkom drugog svetskog rata.

But innovation by artists

Ali inovacije umetnika,

such as director Tetsuji Takechi

kao što je reditelj Tetsudži Takeči,

led to a resurgence shortly after.

dovele su brzog ponovnog oživljavanja.

Indeed, Kabuki was even considered

Zaista, Kabuki se čak smatrao

a popular form of entertainment

popularnom vrstom zabave

amongst American troops stationed in Japan

među američkim trupama u Japanu

despite initial U.S. censorship

uprkos početnoj cenzuri japanske tradicije

of Japanese traditions.

od strane SAD-a.

Today, Kabuki still lives on

Danas, Kabuki i dalje živi

as an integral part of Japan's rich cultural heritage,

kao integralni deo bogatog kulturnog nasleđa Japana

extending its influence beyond the stage

šireći svoje uticaje van pozornice

to television,

do televizije,

film,

and anime.

filma,

i animea.

The art form pioneered by Okuni

Vrsta umetnosti čije je put raskrčila Okuni

continues to delight audiences

nastavlja da oduševljava publiku

with the actors' elaborate makeup,

sa komplikovanom šminkom glumaca,

extravagant and delicately embroidered costumes,

ekstravagantnim i delikatno izvezenim kostimima,

and the unmistakable melodrama

i nepogrešivom melodramom

of the stories told on stage.

priča koje su ispričane na bini.