Can plants talk to each other? - Richard Karban

Tłumaczenie: Małgorzata Ledwoń Korekta: Rysia Wand

Can plants talk to each other?

Czy rośliny potrafią ze sobą rozmawiać?

It certainly doesn't seem that way.

Nie wyglądają na to.

Plants don't have complex sensory or nervous systems like animals do,

Nie mają złożonego układu czuciowego lub nerwowego jak zwierzęta

and they look pretty passive,

i wyglądają dość biernie,

basking in the sun,

wygrzewając się w słońcu

and responding instinctively to inputs like light and water.

i instynktownie reagując na stymulanty takie jak światło czy woda.

But odd as it sounds, plants can communicate with each other.

Jednak, choć brzmi to dziwnie, rośliny potrafią się porozumiewać.

Just like animals, plants produce all kinds of chemical signals

Podobnie jak zwierzęta, rośliny emitują różnorodne sygnały chemiczne

in response to their environments,

w odpowiedzi na otoczenie

and they can share those signals with each other,

i dzielą się tymi sygnałami z innymi roślinami,

especially when they're under attack.

szczególnie w sytuacji zagrożenia.

These signals take two routes:

Sygnały te rozchodzą się na dwa sposoby:

through the air,

w powietrzu

and through the soil.

albo w glebie.

When plant leaves get damaged,

Kiedy liście rośliny zostaną uszkodzone

whether by hungry insects or an invading lawn mower,

przez głodne owady lub najazd kosiarki,

they release plumes of volatile chemicals.

uwalniają obłoki lotnych chemikaliów.

They're what's responsible for the smell of freshly cut grass.

Stąd bierze się zapach świeżo skoszonej trawy.

Certain kinds of plants, like sagebrush and lima beans,

Pewne gatunki roślin, jak bylica czy fasola limeńska,

are able to pick up on those airborne messages

umieją wychwycić te wiadomości znajdujące się w powietrzu

and adjust their own internal chemistry accordingly.

i odpowiednio dostosować swój własny skład chemiczny.

In one experiment, sagebrush leaves were deliberately damaged by insects

W pewnym eksperymencie liście bylicy zostały celowo zniszczone przez owady

or scissor-wielding scientists.

lub przez naukowców wyposażonych w nożyce.

Throughout the summer,

Przez całe lato

other branches on the same sagebrush plant

inne gałęzie tej samej bylicy

got eaten less by insects wandering through,

były rzadziej jedzone przez owady,

and so did branches on neighboring bushes,

podobnie jak gałęzie sąsiednich krzaków,

suggesting that they had beefed up their anti-insect defenses.

co wskazuje na to, że wzmocniły obronę przed owadami.

Even moving the air from above a clipped plant to another one

Nawet przepływ powietrza znad przyciętej rośliny

made the second plant more insect-resistant.

wzmagał odporność innych roślin na owady.

These airborne cues increase the likelihood of seedling survival,

Te powietrzne sygnały zwiększają szanse przetrwania sadzonek

and made adult plants produce more new branches and flowers.

i sprawiają, że dorosłe rośliny produkują więcej nowych gałęzi i kwiatów.

But why would a plant warn its neighbors of danger,

Dlaczego roślina miałaby ostrzegać sąsiadów przed zagrożeniem,

especially if they're competing for resources?

tym bardziej, że konkurują o zasoby naturalne?

Well, it might be an accidental consequence of a self-defense mechanism.

Może to być przypadkowa konsekwencja mechanizmu samoobronnego.

Plants can't move information through their bodies as easily as we can,

Rośliny nie potrafią przenosić informacji przez organizm tak łatwo jak my,

especially if water is scarce.

szczególnie przy ograniczonej ilości wody.

So plants may rely on those airborne chemicals

Mogą powierzyć lotnym związkom

to get messages from one part of a plant to another.

przekaz informacji z jednej części rośliny do drugiej.

Nearby plants can eavesdrop on those signals,

Pobliskie rośliny mogą podsłyszeć te sygnały,

like overhearing your neighbor sneeze and stocking up on cold medicine.

jak my kichnięcie sąsiada, w wyniku czego gromadzimy leki na przeziębienie.

Different plants convey those warnings using different chemical languages.

Różne rośliny przekazują te ostrzeżenia, używając różnych chemicznych języków.

Individual sagebrush plants in the same meadow

Pojedyncze rośliny bylicy rosnące na tej samej łące

release slightly different sets of alarm chemicals.

uwalniają nieco inną mieszankę alarmowych chemikaliów.

The makeup of that cocktail influences the effectiveness of communication.

Skład tego koktajlu wpływa na skuteczność komunikacji.

The more similar two plants' chemical fingerprints are,

Im podobniejsze są chemiczne "odciski palców" dwóch roślin,

the more fluently they can communicate.

tym lepsza jest ich komunikacja.

A plant will be most sensitive to the cues emitted by its own leaves.

Roślina będzie najbardziej wrażliwa na sygnały emitowane przez własne liście.

But because these chemicals seem to be inherited,

Chemikalia te wydają się dziedziczne,

like human blood types,

podobnie jak grupy krwi u ludzi,

sagebrush plants communicate more effectively

dlatego rośliny bylicy skuteczniej komunikują się

with relatives than with strangers.

z krewnymi niż z obcymi.

But sometimes, even other species can benefit.

Czasami również inne gatunki mogą na tym skorzystać.

Tomato and tobacco plants can both decipher sagebrush warning signals.

Rośliny pomidora i tytoniu potrafią rozszyfrować sygnały ostrzegawcze bylicy.

Plants don't have to rely solely on those airborne broadcasts.

Rośliny nie muszą polegać tylko na sygnałach z powietrza,

Signals can travel below the soil surface, too.

ale również na tych, które rozchodzą się pod powierzchnią ziemi.

Most plants have a symbiotic relationship with fungi,

Większość roślin żyje w symbiotycznym związku z grzybami,

which colonize the plants' roots and help them absorb water and nutrients.

które kolonizują ich korzenie,

pomagając wchłaniać wodę i składniki odżywcze.

These fungal filaments form extensive networks

Włókna grzybów tworzą rozległe sieci,

that can connect separate plants,

które łączą poszczególne rośliny,

creating an underground super highway for chemical messages.

tworząc podziemną autostradę dla chemicznych wiadomości.

When a tomato plant responds to blight

Kiedy roślina pomidora reaguje na zarazę

by acitvating disease-fighting genes and enzymes,

przez aktywację genów i enzymów walczących z chorobą,

signaling molecules produced by its immune system

cząsteczki sygnałowe produkowane przez jej system odpornościowy

can travel to a healthy plant

podążają do zdrowej rośliny,

and prompt it to turn on its immune system, too.

zachęcając ją do włączenia systemu odpornościowego.

These advance warnings increase the plants chance of survival.

Wczesne ostrzeganie zwiększa szanse roślin na przetrwanie.

Bean plants also eavesdrop on each other's health

Rośliny fasoli słuchają wzajemnie swoich organizmów

through these fungal conduits.

przez łączące je włókna grzybów.

An aphid investation in one plant

Inwazja mszyc w jednej roślinie

triggers its neighbor to ramp up production of compounds that repel aphids

pobudza sąsiada do wzmożenia produkcji związków,

które odstraszają szkodniki

and attract aphid-eating wasps.

i przyciągają żywiące się nimi osy.

If you think of communication as an exchange of information,

Jeśli myślisz o komunikacji jako o wymianie informacji,

then plants seem to be active communicators.

to rośliny wydają się aktywnymi komunikatorami.

They're sending, receiving, and responding to signals

Wysyłają, odbierają i odpowiadają na sygnały

without making a sound,

bez wydawania dźwięku

and without brains, noses, dictionaries, or the Internet.

i bez posiadania mózgu, nosa, słownika czy Internetu.

And if we can learn to speak to them on their terms,

Gdybyśmy nauczyli się rozmawiać z nimi na ich warunkach,

we may gain a powerful new tool to protect crops and other valuable species.

moglibyśmy zyskać nowe, potężne narzędzie do ochrony upraw i cennych gatunków.

It all makes you wonder what else are we missing?

Ciekawe, co jeszcze nam umyka?