How to use a semicolon - Emma Bryce

2,353,554 views ・ 2015-07-06

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Korekta: Rysia Wand
00:07
It may seem like the semicolon is struggling with an identity crisis.
0
7569
4596
Średnik od zawsze zmagał się z kryzysem osobowości.
00:12
It looks like a comma crossed with a period.
1
12165
2918
Graficznie stanowi połączenie przecinka i kropki.
00:15
Maybe that's why we toss these punctuation marks around like grammatical confetti.
2
15083
5525
Może właśnie dlatego sypiemy średnikami jak konfetti,
00:20
We're confused about how to use them properly.
3
20608
3020
nie bardzo wiedząc, jaką funkcję pełnią w zadaniu.
00:23
In fact, it's the semicolon's half-half status that makes it useful.
4
23628
5715
Tymczasem to właśnie ta dwojaka natura nadaje średnikowi sens.
00:29
It's stronger than a comma, and less final than a period.
5
29343
4050
Średnik jest silniejszy od przecinka, ale nie kończy zdania jak kropka.
00:33
It fills the spaces in between, and for that reason,
6
33393
3371
Pełni funkcję pośrednią i dlatego właśnie
00:36
it has some specific and important tasks.
7
36764
3762
ma istotną i szczególną rolę.
00:40
For one, it can clarify ideas in a sentence
8
40526
3053
Po pierwsze objaśnia sens zdania
00:43
that's already festooned with commas.
9
43579
3102
upstrzonego przecinkami.
00:46
"Semicolons: At first, they may seem frightening,
10
46681
3536
"Średnik: z początku nas przeraża,
00:50
then, they become enlightening,
11
50217
2540
potem zaczynamy go lepiej rozumieć,
00:52
finally, you'll find yourself falling for these delightful punctuation marks."
12
52757
5106
i wreszcie zakochujemy się w nim bez pamięci".
00:57
Even though the commas separate different parts of the sentence,
13
57863
3103
Chociaż zadaniem przecinków jest podzielenie zdania na części,
01:00
it's easy to lose track of what belongs where.
14
60966
3410
ich nadmiar może być kłopotliwy w wychwyceniu sensu.
01:04
But then the semicolon edges in to the rescue.
15
64376
3375
Wtedy właśnie średnik śpieszy nam na ratunek.
01:07
In list-like sentences, it can exert more force than commas do,
16
67751
4518
Kiedy zdanie zawiera listę wyrazów, średnik jest bardzo skuteczny,
01:12
cutting sentences into compartments and grouping items that belong together.
17
72269
5259
pomaga bowiem w dzieleniu zdań na sensowne grupy.
01:17
The semicolon breaks things up, but it also builds connections.
18
77528
4885
Średnik łamie wypowiedzi na części, jednocześnie łącząc je w spójną całość.
01:22
Another of its tasks is to link together independent clauses.
19
82413
4192
Średnik służy też łączeniu zdań pojedynczych.
01:26
These are sentences that can stand on their own,
20
86605
2831
Zdania pojedyncze mogą występować niezależnie.
01:29
but when connected by semicolons,
21
89436
2120
Jednak kiedy łączy je średnik,
01:31
look and sound better because they're related in some way.
22
91556
4106
nabierają pełniejszego znaczenia, ponieważ są ze sobą powiązane.
01:35
"Semicolons were once a great mystery to me.
23
95662
3150
"Średnik był dla mnie kiedyś nie lada zagadką.
01:38
I had no idea where to put them."
24
98812
2714
Nie wiedziałem, kiedy go użyć".
01:41
Technically, there's nothing wrong with that.
25
101526
2169
Technicznie, obydwa zdania są poprawne.
01:43
These two sentences can stand alone.
26
103695
2818
Ich zapis też jest prawidłowy.
01:46
But imagine they appeared in a long list of other sentences,
27
106513
3471
Ale załóżmy, że ta wypowiedź pojawia się w strukturze wielozdaniowej,
01:49
all of the same length, each separated by periods.
28
109984
4234
gdzie każde zdanie ma podobną długość i każde oddzielone jest przecinkiem.
01:54
Things would get monotonous very fast.
29
114218
3571
Taka wypowiedź szybko stała by się monotonna.
01:57
In that situation,
30
117789
1546
W tej sytuacji
01:59
semicolons bring fluidity and variation to writing
31
119335
3047
średnik nadaje wypowiedzi płynności, łącząc w sposób spójny
02:02
by connecting related clauses.
32
122382
2545
powiązane ze sobą zdania.
02:04
But as beneficial as they are, semicolons don't belong just anywhere.
33
124927
4760
Jednak, choć bardzo przydatny, średnik nie wszędzie pasuje.
02:09
There are two main rules that govern their use.
34
129687
2976
Na straży jego użycia stoją dwie podstawowe zasady.
02:12
Firstly, unless they're being used in lists,
35
132663
3029
Po pierwsze, jeśli nie jest używany w zdaniach tworzących listy,
02:15
semicolons should only connect clauses that are related in some way.
36
135692
5036
średnik powinien łączyć zdania, które są ze sobą powiązane w jakiś sposób.
02:20
You wouldn't use one here, for instance:
37
140728
2156
W następującym przykładzie nie użyjemy średnika:
02:22
"Semicolons were once a great mystery to me;
38
142884
3019
"Średnik był dla mnie kiedyś nie lada zagadką.
02:25
I'd really like a sandwich."
39
145903
3148
Zjadłbym kanapkę".
02:29
Periods work best here because these are two totally different ideas.
40
149051
4596
Zdania te oddzielimy kropką, bo dotyczą osobnych idei.
02:33
A semicolon's job is to reunite two independent clauses
41
153647
4140
Zadaniem średnika jest połączenie dwóch niezależnych zdań pojedynczych,
02:37
that will benefit from one another's company
42
157787
2475
które czerpią korzyści z występowania wspólnie,
02:40
because they refer to the same thing.
43
160262
2184
bo odwołują się do tej samej treści.
02:42
Secondly, you'll almost never find a semicolon willingly stationed
44
162446
4043
Po drugie, średnik zazwyczaj nie występuje
02:46
before coordinating conjunctions:
45
166489
2761
przed spójnikami czyli wyrazami takimi jak
02:49
the words, "and," "but," "for," "nor," "or," "so," and "yet."
46
169250
6513
"i", "ale", "ponieważ", "ani", "lub", "zatem", "jednak".
02:55
That's a comma's place, in fact.
47
175763
2089
W tych przypadkach użyjemy przecinka.
02:57
But a semicolon can replace a conjunction to shorten a sentence
48
177852
4305
Średnik jednak może zastępować spójnik, skracając tym samym zdanie
03:02
or to give it some variety.
49
182157
1992
lub je urozmaicając.
03:04
Ultimately, this underappreciated punctuation mark
50
184149
3952
Podsumowując, ten jakże niedoceniany znak interpunkcyjny
03:08
can give writing clarity, force, and style,
51
188101
3681
nadaje wypowiedzi pisemnej jasność, siłę i styl.
03:11
all encompassed in one tiny dot and squiggle
52
191782
3563
A wszystko to zawarte w malutkiej kropce z ogonkiem,
03:15
that's just waiting to be put in the right place.
53
195345
3141
która tylko czeka, żeby ją postawić w odpowiednim miejscu.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7