The survival of the sea turtle

Przetrwanie żółwi morskich

2,013,924 views

2012-07-23 ・ TED-Ed


New videos

The survival of the sea turtle

Przetrwanie żółwi morskich

2,013,924 views ・ 2012-07-23

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Sylwia Gliniewicz Korekta: Marta Grochowalska
(Muzyka)
00:14
Sea turtles are miraculous.
0
14500
1865
Żółwie morskie są niezwykłe.
Po pierwsze, istnieją od później jury,
00:17
First, they've been around since the late Jurassic,
1
17158
2502
00:19
roughly 150 million years ago.
2
19684
2093
czyli około 150 milionów lat.
00:22
Cohorts of the dinosaurs,
3
22364
1601
Żółwie morskie, krewni dinozaurów, poradziły sobie z wyzwaniami wieków,
00:23
sea turtles have survived through the challenges of eons,
4
23989
3221
00:27
existing still today,
5
27234
1524
dlatego żyją do dziś, gdy wiele gatunków skończyło ewolucyjny wyścig.
00:28
where many others have ended their evolutionary run.
6
28782
2738
00:31
Second, throughout the centuries and up till today,
7
31847
2957
Po drugie, przez wieki aż do dnia dzisiejszego,
00:34
every living adult sea turtle has overcome the odds,
8
34828
3388
każdy dorosły żółw morski, żeby przeżyć
00:38
existing as a consequence of chance,
9
38240
2444
wykorzystuje zrządzenia losu,
00:40
skill, and capability.
10
40708
1990
umiejętności i zdolności.
00:42
The gauntlet each sea turtle faces in the course of its lifetime goes thus:
11
42722
4139
Żółw morski walczy w życiu z różnymi przeciwności losu.
00:47
First, deposited as a clutch of leathery, ping-pong ball-sized eggs
12
47640
4392
Skórzaste jajka wielkości piłeczki do ping-ponga są składane
00:52
into a nesting pit dug by its mother high on the beach,
13
52056
3078
do dziury wykopanej przez matkę w odległej części plaży.
00:55
of the 50 to 200 eggs laid,
14
55158
2180
Z 50 do 200 złożonych jaj
00:57
roughly 20 percent will never hatch.
15
57362
2266
nie wykluje się prawie 20% żółwi.
01:00
Roughly a month and a half after having been laid,
16
60390
2446
Około półtora miesiąca po złożeniu jaj
01:02
the surviving eggs hatch,
17
62860
1465
wykluwają się te, które przetrwały,
01:04
and the young turtles, each small enough to fit in the palm of your hand,
18
64349
3608
a młode żółwiki są tak malutkie, że mogą zmieścić się w dłoni.
01:07
squirm to the surface, emerging from the sand en masse,
19
67981
3347
Dostają się na powierzchnię, masowo wyłaniając się z piasku,
01:11
and making their desperate dash for the sea.
20
71352
2155
i zaczynają desperacki wyścig ku morzu.
01:13
Along the way, debris, pitfalls, crabs,
21
73914
3154
Na drodze stoją śmieci, pułapki, kraby,
01:17
gulls, raccoons, and other threats
22
77092
2178
mewy, szopy, i inne niebezpieczeństwa,
01:19
will claim roughly 50 percent of those who rose from the sand.
23
79294
3377
zabijające prawie połowę żółwi,
które wydostały się z piasku.
01:23
For those that actually reach the surf,
24
83437
1995
Te, które dostaną się do morza,
01:25
they trade one set of threats for another,
25
85456
2197
zamienią jedne niebezpieczeństwa na inne,
01:27
as they first face the repelling force of the waves,
26
87677
2744
kiedy pierwszy raz zmierzą się z odrzucającą siłą fal,
01:30
and then find a whole new host of predators awaiting them:
27
90445
3026
a potem odkryją czyhające na nie drapieżniki,
01:33
Various fish, dolphins, sharks, and sea birds,
28
93923
3255
takie jak ryby, delfiny, rekiny i ptaki morskie,
kiedy tylko wypłyną zaczerpnąć tlenu.
01:37
as the young turtles come to the surface for air.
29
97202
2703
01:39
For their first few days of life,
30
99929
1842
Przez pierwszych kilka dni życia,
01:41
should they count themselves amongst the living,
31
101795
2291
chcąc pozostać wśród żywych,
narażone na niebezpieczeństwa żółwie płyną gorączkowo przed siebie.
01:44
the vulnerable turtles swim frantically forward.
32
104110
2636
01:46
Ultimately, they will often look to settle in a patch of flotsam,
33
106770
3547
Ich celem często są unoszące się na powierzchni przedmioty,
01:50
preferably a patch of floating seaweed.
34
110341
2268
a szczególnie lubią chować się w wodorostach.
01:52
Now for the next several months,
35
112919
1611
Teraz przez kilka miesięcy będą chować się przez drapieżnikami,
01:54
they will seek to avoid those that would eat them,
36
114554
2389
01:56
find that which they might eat themselves,
37
116967
2046
same szukając pokarmu,
nie poddając się zmiennej pogodzie czy niesprzyjającym prądom.
01:59
and not fall to the pressures of challenging weather
38
119037
2452
02:01
or unfortunate currents.
39
121513
1381
02:03
In this phase, roughly 50 percent of those who reach the surf
40
123285
3657
Na tym etapie prawie połowa z tych, którym udało się wypłynąć,
02:06
will perish.
41
126966
1198
nie przeżyje.
02:08
Ultimately, with the passage of years,
42
128639
2251
Z upływem lat
02:10
the survivors will increase in size,
43
130914
2020
żółwie, które przetrwały, zwiększą rozmiary
02:12
from that of a dinner plate at year one
44
132958
1871
od talerza w pierwszym roku aż do stołu jadalnego,
02:14
to that of a dinner table,
45
134853
1287
02:16
in the case of one species at least, the leatherback,
46
136164
2662
przynajmniej w przypadku gatunku żółwia skórzastego,
02:18
a decade or so later.
47
138850
1361
około dekadę później.
02:20
With size comes some measure of protection.
48
140830
2565
Wraz z wielkością rośnie bezpieczeństwo.
02:23
The only truly worrisome predators now are some of the larger shark species--
49
143419
4199
Wówczas jedynymi groźnymi drapieżnikami są duże gatunki rekinów,
02:27
bulls, tigers, and whites --
50
147642
2165
żarłacze tygrysie, tępogłowe i białe,
02:29
and the occasional killer whale.
51
149831
1770
i okazjonalnie orki.
02:32
At approximately two decades of age,
52
152220
2026
W wieku około 20 lat
02:34
the survivors will be old enough themselves to breed,
53
154270
2706
żółwie, które przetrwały, będą na tyle dorosłe,
02:37
and continue the cycle which their very existence heralds.
54
157000
3267
aby rozmnażać się i kontynuować cykl, o którym świadczy ich istnienie.
02:40
Of those that began as eggs on a distant beach,
55
160291
2843
Z tych, które zaczynały jako jajka złożone na odległej plaży,
02:43
now less than 10 percent remain,
56
163158
2696
pozostało mniej niż 10%,
02:45
at least, those were the odds prior to significant human interference.
57
165878
3711
przynajmniej tak to wyglądało przed poważną ingerencją ludzi.
02:50
Over the past century, and in particular in the last several decades,
58
170289
4327
W ciągu ubiegłego wieku, a zwłaszcza w jego ostatnich dekadach,
02:54
human endeavors, from beach development
59
174640
2237
ludzkie przedsięwzięcia, takie jak zabudowa plaż,
02:56
to plastic refuse to poaching, long lines, nets,
60
176901
4025
plastikowe śmieci, kłusownictwo, połowy sznurami haczykowatymi i sieciami,
03:00
and even noxious chemicals, including oil,
61
180950
2595
a nawet szkodliwe substancje jak ropa naftowa,
03:03
have upped the ante for sea turtles,
62
183569
2077
tylko zwiększyły zagrożenia dla żółwi morskich,
03:05
causing their survival rate to drop to around one percent or less,
63
185670
4306
doprowadzają do spadku przeżywalności do około 1%, a nawet mniej,
03:10
from each nesting cycle.
64
190000
1831
dla każdego lęgu.
03:11
It is this added human pressure which has pushed
65
191855
2678
To dodatkowe zagrożenie ze strony ludzi oznacza dla ośmiu gatunków żółwi morskich
03:14
each of the eight sea turtle species
66
194557
1755
03:16
into either a threatened or endangered state.
67
196336
2459
stan zagrożenia lub ryzyko wyginięcia.
03:19
For while they have evolved to overcome a host of obstacles,
68
199591
3205
Długo ewoluowały, żeby pokonać wiele trudności,
03:22
the most recent has arisen so quickly
69
202820
2472
ale te ostatnie pojawiły się tak szybko
03:25
and at such scale that the species find themselves overwhelmed.
70
205316
3878
i na taką skalę,
że z trudem sobie radzą.
03:29
So let's quickly recap this cycle of odds.
71
209874
2363
Podsumujmy krótko, jakie są szanse na przeżycie
03:32
Using a hypothetical nesting season,
72
212261
1782
na przykładzie hipotetycznego lęgu,
03:34
for females may nest multiple times in a single year,
73
214067
2909
bo samice mogą składać jaja wielokrotnie w ciągu roku.
03:37
of 1,000 eggs, for sake of ease.
74
217000
2109
Dla ułatwienia przyjmijmy, że złożonych zostaje tysiąc jaj,
03:39
1000 eggs laid.
75
219730
1439
03:41
800 hatch.
76
221898
1247
z czego wykluwa się osiemset,
03:43
400 make it to the water.
77
223784
1877
a drogę do morza pokonuje czterysta żółwi.
03:46
200 progress toward adulthood.
78
226430
2350
Dwieście wchodzi w dorosłość.
03:49
20 survive to breeding age --
79
229540
2271
Do wieku rozrodczego dochodzi dwadzieścia, ale bez ingerencji człowieka.
03:51
that is, without human interference.
80
231835
2110
03:54
Two survive to breeding age with human interference.
81
234840
3709
Dwóm udaje się przetrwać ludzką ingerencję.
03:59
So a breeding adult sea turtle is the very embodiment of a long shot.
82
239299
4816
Dorosły żółw morski w wieku rozrodczym jest uosobieniem powodzenia.
04:04
It is the exception, not the rule.
83
244139
2049
Jest wyjątkiem, nie regułą.
04:06
A jackpot.
84
246660
1203
Jak szóstka w totka.
04:07
It is, in a very real sense,
85
247887
2588
Prawdziwy cud. Dosłownie.
04:10
a miracle.
86
250499
1150

Original video on YouTube.com
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7