Does stress cause pimples? - Claudia Aguirre

Translator: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Tłumaczenie: Magdalena Pająk Korekta: Rysia Wand

She's only a few feet away.

Ona stoi niedaleko.

The closer he gets, the more nervous he becomes,

On podchodzi i coraz bardziej się denerwuje,

the budding zit on his nose growing bigger and bigger until it practically eclipses his face.

a na nosie rośnie mu pryszcz, prawie zasłaniając całą twarz.

She looks at him hovering nearby, sees the massive zit, and giggles.

Ona patrzy na jego zgarbioną sylwetkę, widzi gigantyczny pryszcz i chichocze.

He slumps away, feeling sick.

On odchodzi, czując się fatalnie.

Stress can sure make a mess, and it happens to both teens and adults.

Stres to prawdziwy problem, zarówno dla nastolatków, jak i dorosłych.

But how does it happen?

Ale co go powoduje?

Let's rewind to before the zit, to before Justin even sees his crush.

Zobaczmy, co się dzieje z Justinem, jeszcze zanim widzi dziewczynę.

Already late for school, Justin got to class just in time to hear the teacher say "pop quiz."

Już jest spóźniony, wpada do klasy, a tam nauczyciel robi kartkówkę.

He hadn't done his homework the night before, and felt more unprepared

Justin nie zrobił wczoraj lekcji i jest bardziej nieprzygotowany,

than the ambushed World War II soldiers he was supposed to write about.

niż osaczeni żołnierze z II wojny, o których miał pisać.

A sudden rush of panic swept over his body, leaving him with sweaty palms,

Chłopak panikuje, pocą mu się ręce,

a foggy mind and a racing heart.

serce wali i w ogóle nie może się skupić.

He stumbled out of class in a daze, and ran straight into his all-time crush, spiking up his stress.

Wypada z klasy i zderza się z tą fajną dziewczyną. Poziom stresu rośnie.

Stress is a general biological response to a potential danger.

Stres to biologiczna reakcja na potencjalne zagrożenie.

In primitive caveman terms, stress can make you fight for your life,

Stres sprawiał, że jaskiniowcy walczyli o życie

or run for your life, if, for example, you're confronted by a hungry saber-tooth tiger.

albo uciekali, w przypadku spotkania z głodnym tygrysem szablozębnym.

Special chemicals called stress hormones run through your body,

Wydzielają się wtedy hormony,

giving you more oxygen and power to run away from danger

dostarczają więcej tlenu i energii, by uciec przed zagrożeniem

or to face it and fight for your life,

lub stawić mu czoła,

stąd reakcja "walki lub ucieczki".

hence the term "fight or flight."

But when you don't fight, or take flight, you face the plight.

Jeśli nie walczysz ani nie uciekasz, marny twój los.

When we're taking final exams, sitting in traffic or pondering pollution,

W czasie egzaminów, tkwienia w korku lub rozmyślań o zanieczyszczeniach

we internalize stress.

dusimy w sobie stres.

It all begins in the brain.

Wszystko zaczyna się w mózgu.

The hypothalamus, the master controller of your hormones,

Podwzgórze kontroluje hormony.

releases something called corticotropin-releasing hormone.

Wydziela substancję zwaną kortykoliberyną.

This triggers the pituitary gland,

Wtedy przysadka mózgowa,

a pea-sized gland found at the base of the brain,

gruczoł u podstawy mózgu, wielkości groszku,

to release adrenocorticotropic hormone

wydziela hormon adrenokortykotropowy.

which then stimulates the adrenal gland sitting on top of the kidneys

Wtedy nadnercza, umiejscowione nad nerkami,

to release cortisol, the major stress hormone.

wydzielają kortyzol, główny hormon stresu.

These natural chemicals are a great help when you need to run away quickly,

To właśnie hormony pomagają w szybkiej ucieczce

or do superhuman feats of courage,

albo ujawniają skryte pokłady odwagi,

but when you're simply sitting, these stress hormones collect in the body and affect your overall health.

ale kiedy tylko siedzimy, kumulują się w ciele i wpływają na nasze zdrowie.

Stress hormones increase inflammation in the body,

Hormony stresu powodują stan zapalny organizmu,

suppress the immune system,

osłabiają układ odpornościowy,

which makes you more susceptible to infection by acne-causing bacteria,

co sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na infekcje bakterii trądzikowych,

and can even increase oil production in the skin.

a nawet mogą zwiększyć produkcję łoju w skórze.

And this is the perfect storm for forming a pimple.

To idealna recepta na pryszcza.

Cortisol is a major stress hormone involved in making skin cells

Kortyzol to hormon stresu, który sprawia, że komórki skóry

churn out oily lipids from special glands called sebaceous glands.

wyrzucają mnóstwo łoju z gruczołów łojowych.

But when there's too much of these oily lipids,

Jeśli jednak tego łoju, zwanego sebum,

called sebum, they can plug up the swollen, inflamed pores

jest za dużo, może on zatkać spuchnięte, podrażnione pory

and trap the pesky, acne-causing bacteria inside,

i zamknąć w środku bakterie trądzikowe,

where they set up house and thrive.

które będą się tam dobrze rozwijać.

Add a dash of inflammatory neuropeptides released by the nervous system when you're --

Dodaj trochę neuropeptydów,

które układ nerwowy wydziela przy zdenerwowaniu

well, nervous -- and angry zits follow.

i pojawia się ogromny pryszcz.

To make matters worse, Justin is a boy, meaning he's got more testosterone than girls.

Co gorsza, Justin to chłopak - ma więcej testosteronu od koleżanek.

Testosterone is another hormone that increases oil production in the skin.

Testosteron również zwiększa produkcję łoju skórnego.

So, his already oily skin, together with a boost in oil and inflammation from stress,

Tłusta skóra, dodatkowy łój i stan zapalny powodowany stresem

is the perfect environment for bacteria

to idealne środowisko dla rozwoju bakterii,

to swell, swell, swell up into a major zit.

które przeradzają się w gigantycznego pryszcza.

Jak Justin może uniknąć pryszczy?

So what could've Justin done to avoid the big pimple?

Stressful situations are unavoidable.

Sytuacje stresowe są nieuniknione,

ale możemy zmienić nastawienie i jednak się nie stresować.

But we can try to change our responses so that we're not so stressed in the end.

And had he been confident in approaching her,

Gdyby Justin podszedł do dziewczyny pewnie,

she might not have noticed the pimple, or he might not have had one.

mogłaby nie zauważyć pryszcza... albo on w ogóle by go nie miał.