Why should you read "Waiting For Godot"? - Iseult Gillespie

Tłumaczenie: Barbara Guzik Korekta: Marta Konieczna

A shabby man named Estragon,

O zmierzchu nędzarz o imieniu Estragon

sits near a tree at dusk and struggles to remove his boot.

siada pod drzewem i usiłuje zdjąć but.

He’s soon joined by his friend Vladimir,

Dołącza do niego przyjaciel, Vladimir,

who reminds his anxious companion that

który przypomina zaniepokojonemu towarzyszowi,

they must wait here for someone called Godot.

że muszą poczekać tu na Godota.

So begins a vexing cycle in which the two debate

Mężczyźni zaczynają zadręczać się tym,

when Godot will come, why they’re waiting,

kiedy nadejdzie Godot, dlaczego go oczekują

and whether they’re even at the right tree.

i czy są pod właściwym drzewem.

From here, Waiting for Godot only gets stranger -

Od tej chwili utwór staje się jeszcze bardziej dziwaczny,

but it’s considered a play that changed

jednak uważany jest za dzieło,

the face of modern drama.

które zmieniło oblicze współczesnego dramatu.

Written by Samuel Beckett between 1949 and 1955,

Sztuka napisana przez Samuela Becketta między 1949 a 1955 rokiem

it offers a simple but stirring question -

stawia proste, ale poruszające pytanie:

what should the characters do?

Co bohaterowie powinni zrobić?

Estragon: Don’t let's do anything. It's safer.

Estragon: Nic. Tak jest bezpieczniej.

Vladimir: Let’s wait and see what he says.

Vladimir: Czekajmy, zobaczymy, co nam powie.

Estragon: Who?

Estragon: Kto?

Vladimir: Godot.

Vladimir: Godot.

Estragon: Good idea.

Estragon: O, bardzo słusznie.

Such cryptic dialogue and circular reasoning are

Enigmatyczny dialog i pokrętna argumentacja

key features of the Theatre of the Absurd,

są kluczowymi elementami teatru absurdu,

a movement which emerged after the Second World War

ruchu, który powstał po II Wojnie Światowej

and found artists struggling

wśród artystów usiłujących

to find meaning in devastation.

odnaleźć sens w tym, co szokujące.

The absurdists deconstructed plot, character and language

Artyści absurdu poddawali dekonstrukcji fabułę, bohatera i język,

to question their meaning and share

żeby zakwestionować ich sens

their profound uncertainty on stage.

i podzielić się z widzami swoją wielką niepewnością.

While this may sound grim,

Choć absurd wydaje się czymś ponurym,

the absurd blends its hopelessness with humor.

jednak rozpacz połączona jest tu z humorem.

This is reflected in Beckett’s unique approach

W sztuce "Czekając na Godota" jest to widoczne

to genre in Waiting for Godot,

w wyjątkowym podejściu Becketta do gatunku,

which he branded “a tragicomedy in two acts."

który nazwał "tragikomedią w dwóch aktach".

Tragically, the characters are locked in an

Tragiczne jest to, że bohaterowie są zamknięci

existential conundrum: they wait in vain

w egzystencjalnym labiryncie, gdzie na próżno czekają

for an unknown figure to give them a sense of purpose,

na pojawienie się nieznajomego, który da im poczucie celu,

but their only sense of purpose

podczas gdy ich jedyne poczucie celu

comes from the act of waiting,

pochodzi z czekania.

While they wait, they sink into boredom,

Czekając, zanurzają się w nudzie,

express religious dread and contemplate suicide.

rozmawiają o lękach duchowych i samobójstwie.

But comically, there is a jagged humor to their predicament,

Ale pojawia się też komizm wyrażony nieokrzesanym humorem,

which comes across in their language and movements.

który widoczny jest w języku i gestach bohaterów.

Their interactions are filled with bizarre wordplay,

Interakcje bohaterów pełne są dziwacznej gry słów,

repetition and double entendres,

powtórzeń i dwuznacznych wyrażeń,

as well as physical clowning, singing and dancing,

którym towarzyszą wygłupy, śpiew, taniec

and frantically swapping their hats.

i gorączkowa wymiana kapeluszy.

It’s often unclear whether the audience is supposed to

Często nie wiadomo, czy publiczność ma się śmiać, czy płakać,

laugh or cry - or whether Beckett saw

i czy dla Becketta to jakaś różnica.

any difference between the two.

Born in Dublin, Beckett studied English,

Urodzony w Dublinie Beckett studiował angielski,

French and Italian before moving to Paris,

francuski i włoski, a następnie przeniósł się do Paryża,

where he spent most of his life writing theatre,

gdzie spędził większość życia,

tworząc sztuki, poezję i prozę.

poetry and prose.

While Beckett had a lifelong love of language,

Chociaż Becket lubował się w języku,

he also made space for silence by incorporating gaps,

cenił też spokój, dlatego wprowadzał do swoich dzieł

pauses and moments of emptiness into his work.

luki, pauzy i momenty pustki.

This was a key feature of his trademark

To kluczowa cecha

charakterystycznego dla Becketta nierównego tempa i czarnego humoru,

uneven tempo and black humor,

which became popular throughout the Theatre of the Absurd.

które stały się popularne w teatrze absurdu.

He also cultivated a mysterious persona,

Autor podtrzymywał swój tajemniczy wizerunek,

and refused to confirm or deny any speculations

nie potwierdzając ani nie zaprzeczając domysłom

about the meaning of his work.

na temat znaczenia swoich dzieł.

This kept audiences guessing,

Widzowie musieli sami domyślać się,

increasing their fascination with his surreal worlds

co zwiększało fascynację jego surrealistycznym światem

and enigmatic characters.

i zagadkowymi bohaterami.

The lack of any clear meaning makes Godot

Brak jasnej wymowy tej sztuki sprawia,

endlessly open to interpretation.

że może być dowolnie interpretowana.

Critics have offered countless readings of the play,

Krytycy proponują niezliczoną liczbę interpretacji sztuki,

resulting in a cycle of ambiguity and speculation

co prowadzi do niejasności i spekulacji

that mirrors the plot of the drama itself.

odzwierciedlonych w samej fabule dramatu.

It's been read as an allegory of the Cold War,

Sztuka ta uważana jest za alegorię zimnej wojny,

the French Resistance,

francuskiego ruchu oporu

and Britain’s colonization of Ireland.

i kolonizacji Irlandii przez Wielką Brytanię.

The dynamic of the two protagonists has

Dynamika osobowości obu bohaterów

also sparked intense debate.

również wywołała ostrą dyskusję.

They’ve been read as survivors of the apocalypse,

Uznano ich za ocalałych z apokalipsy,

an aging couple, two impotent friends,

starzejącą się parę, dwóch bezsilnych przyjaciół,

and even as personifications of Freud’s ego and id.

a nawet za uosobienie ego i id Freuda.

Famously, Beckett said the only thing he could

Ponoć Beckett powiedział,

be sure of was that Vladimir and Estragon

że możemy być pewni jedynie tego, że Vladimir i Estragon

were "wearing bowler hats."

mieli na sobie meloniki.

Like the critical speculation and maddening plot,

Tak jak spekulacje krytyków i irytująca fabuła,

their language often goes in circles as the two

język często zatacza koło,

bicker and banter, lose their train of thought,

kiedy dwaj bohaterowie sprzeczają się i droczą,

tracąc wątek i zaczynając od początku.

and pick up right where they left off:

Vladimir: We could start all over again perhaps

Vladimir: Może by zacząć jeszcze raz.

Estragon: That should be easy

Estragon: To nie powinno być trudne.

Vladimir: It’s the start that’s difficult

Vladimir: Początek jest trudny.

Estragon: You can start from anything

Estragon: Zacząć można od czegokolwiek.

Vladimir: Yes, but you have to decide.

Vladimir: Tak, ale trzeba się zdecydować.

Beckett reminds us that just like our daily lives,

Beckett przypomina nam, że tak jak życie,

the world onstage doesn’t always make sense.

świat na scenie nie zawsze ma sens.

It can explore both reality and illusion,

Może dotykać zarówno rzeczywistości jak i iluzji,

the familiar and the strange.

tego, co znane i nieznane.

And although a tidy narrative still appeals,

Choć staranna narracja przemawia do widza,

the best theatre keeps us thinking – and waiting.

jednak najlepszy teatr to taki, który zmusza do refleksji i czekania.