The treadmill's dark and twisted past - Conor Heffernan

Tłumaczenie: Aleksandra Kryger Korekta: Marta Konieczna

The constant thud underneath your feet,

Bezustanne dudnienie pod stopami,

the constrained space,

ograniczona przestrzeń

and the monotony of going nowhere fast.

i monotonia szybkiego biegu donikąd.

It feels like hours have gone by, but it's only been eleven minutes,

Wydaje się, że minęły godziny, a to zaledwie jedenaście minut.

and you wonder,

Zastanawiasz się:

"Why am I torturing myself?

"Dlaczego się tak torturuję?

This thing has got to be considered a cruel and unusual punishment."

Przecież to wygląda jak okrutna kara".

Actually, that's exactly what it is, or was.

Tak naprawdę to właśnie tym jest, a raczej było kiedyś.

You see, in the 1800s,

Bieżnię stworzono w XIX wieku

treadmills were created to punish English prisoners.

jako karę dla angielskich więźniów.

At the time, the English prison system was abysmally bad.

Angielskie więziennictwo było w tamtych czasach wręcz fatalne.

Execution and deportation were often the punishments of choice,

Ulubionymi karami były egzekucja lub deportacja,

and those who were locked away faced hours of solitude in filthy cells.

a osadzeni w więzieniach spędzali samotne godziny w brudnych celach.

So social movements led by religious groups, philanthropies,

Ruchy społeczne kierowane przez grupy religijne i dobroczynne,

and celebrities, like Charles Dickens,

a także znane osobistości, takie jak Charles Dickens,

sought to change these dire conditions and help reform the prisoners.

próbowały zmienić te okropne warunki i pomóc więźniom wrócić na dobrą drogę.

When their movement succeeded,

Kiedy osiągnęli sukces,

entire prisons were remodeled and new forms of rehabilitation,

więzienia zostały przebudowane i wprowadzono nowe formy resocjalizacji,

such as the treadmill, were introduced.

w tym koło deptakowe.

Here's how the original version,

Tak działała jego oryginalna wersja,

invented in 1818 by English engineer Sir William Cubitt, worked.

wynaleziona w 1818 roku przez angielskiego inżyniera, sir W. Cubitta.

Prisoners stepped on 24 spokes of a large paddle wheel.

Więźniowie następowali na 24 stopnie dużego koła łopatkowego.

As the wheel turned,

Koło się obracało,

the prisoner was forced to keep stepping up or risk falling off,

a więźniowie zmuszeni byli wchodzić na kolejne stopnie lub spadali.

similar to modern stepper machines.

Wyglądało to podobnie jak na współczesnych stepperach.

Meanwhile, the rotation made gears pump out water,

Ruch koła umożliwiał pompowanie wody,

crush grain,

miażdżenie ziarna

or power mills,

lub zasilanie młynów,

which is where the name "treadmill" originated.

skąd pochodzi nazwa "treadmill" (tread - krok, mill - młyn).

These devices were seen as a fantastic way of whipping prisoners into shape,

Uważano je za świetny sposób na doprowadzenie więźniów do formy,

and that added benefit of powering mills

a dodatkowa korzyść z zasilania młynów

helped to rebuild a British economy decimated by the Napoleonic Wars.

odbudowywała zdziesiątkowaną przez wojny napoleońskie brytyjską gospodarkę.

It was a win for all concerned, except the prisoners.

Wszyscy byli zadowoleni, oprócz więźniów.

It's estimated that, on average,

Szacuje się, że więźniowie

prisoners spent six or so hours a day on treadmills,

spędzali na kołach deptakowych średnio sześć godzin dziennie,

the equivalent of climbing 5,000 to 14,000 feet.

co odpowiada wspinaniu się na wysokość od 1500 do 4200 m.

14,000 feet is roughly Mount Everest's halfway point.

4200 m to mniej więcej połowa wysokości Mount Everestu.

Imagine doing that five days a week with little food.

Wyobraźcie sobie taką wspinaczkę pięć razy w tygodniu przy złym wyżywieniu.

Cubitt's idea quickly spread across the British Empire and America.

Pomysł Cubitta szybko rozprzestrzenił się w całym Imperium Brytyjskim i Ameryce.

Within a decade of its creation,

W ciągu dekady od jego powstania

over 50 English prisons boasted a treadmill,

ponad 50 więzień w Anglii chwaliło się kołem deptakowym,

and America, a similar amount.

podobnie w Ameryce.

Unsurprisingly, the exertion combined with poor nutrition

Nie dziwi fakt, że wysiłek w połączeniu z kiepską dietą

saw many prisoners suffer breakdowns and injuries,

wywoływał u wielu więźniów kontuzje i załamania,

not that prison guards seemed to care.

chociaż strażników raczej to nie obchodziło.

In 1824, New York prison guard James Hardie credited the device

W 1824 roku strażnik z Nowego Jorku, James Hardie, przypisał urządzeniu

with taming his more boisterous inmates, writing that

ujarzmienie niesfornych więźniów.

the "monotonous steadiness, and not its severity...constitutes its terror,"

Pisał: "to monotonia kary,

a nie jej surowość wpływa na jej koszmar",

a quote many still agree with.

z czym wiele osób wciąż się zgadza.

And treadmills lasted in England until the late 19th century,

Koła deptakowe przetrwały w Anglii do końca XIX wieku,

when they were banned for being excessively cruel

kiedy ustawa o więziennictwie z 1898 roku zabroniła ich stosowania

under the Prison's Act of 1898.

z powodu nadmiernego okrucieństwa.

But of course the torture device returned with a vengeance,

Ale oczywiście to narzędzie tortur powróciło ze zdwojoną siłą,

this time targeting the unsuspecting public.

tym razem obierając na cel niepodejrzewające niczego społeczeństwo.

In 1911, a treadmill patent was registered in the U.S.,

W 1911 roku zgłoszono patent w Stanach Zjednoczonych,

and by 1952, the forerunner for today's modern treadmill had been created.

a do 1952 roku stworzono pierwowzór dzisiejszej bieżni.

When the jogging craze hit the U.S. in the 1970s,

Kiedy w latach 70. moda na bieganie opanowała USA,

the treadmill was thrust back into the limelight

bieżnia znów stanęła blasku jupiterów,

as an easy and convenient way to improve aerobic fitness,

jako prosty i wygodny sposób na poprawę sprawności

and lose unwanted pounds,

i utratę zbędnych kilogramów,

which, to be fair, it's pretty good at doing.

co, szczerze mówiąc, całkiem nieźle jej wychodzi.

And the machine has maintained its popularity since.

Od tego czasu urządzenie nie traci na popularności.

So the next time you voluntarily subject yourself to what was once

Następnym razem, kiedy dobrowolnie poddacie się temu,

a cruel and unusual punishment,

co dawniej było okrutną i niezwykłą karą,

just be glad you can control when you'll hop off.

cieszcie się, że przynajmniej możecie się w dowolnej chwili zatrzymać.