The “myth” of the boiling frog

Tłumaczenie: Paulina Kaniewska Korekta: Ola Królikowska

Two frogs are minding their own business in the swamp when WHAM—

Dwie żaby siedzą sobie na moczarach zajęte własnymi sprawami, kiedy nagle...

they’re kidnapped.

zostają porwane.

They come to in a kitchen, captives of a menacing chef.

Trafiają w ręce groźnego szefa kuchni.

He boils up a pot of water and lobs one of the frogs in.

Mężczyzna doprowadza wodę w garnku do wrzenia i wrzuca do niej jedną z żab.

But it’s having none of this.

A tu niespodzianka!

The second its toes hit the scalding water it jumps right out the window.

Żaba natychmiast wyskakuje przez okno.

The chef refills the pot, but this time he doesn’t turn on the heat.

Kucharz ponownie napełnia garnek, ale tym razem nie zapala pod nim gazu.

He plops the second frog in, and this frog’s okay with that.

Wrzuca drugą żabę do wody.

Żaba wydaje się zadowolona.

The chef turns the heat on, very low, and the temperature of water slowly rises.

Kucharz ustawia słaby ogień pod garnkiem.

Temperatura wody rośnie powoli.

So slowly that the frog doesn’t notice.

Tak wolno, że żaba nie zauważa niczego złego.

In fact, it basks in the balmy water.

Pławi się w rozkosznie ciepłej wodzie.

Only when the surface begins to bubble does the frog realize: it’s toast.

Do czasu gdy woda w garnku zacznie bulgotać, ale wtedy jest już po żabie.

What’s funny about this parable is that it’s not scientifically true... for frogs.

Co ciekawe, historyjka o gotowaniu żaby nie ma pokrycia w faktach... na temat żab.

In reality, a frog will detect slowly heating water and leap to safety.

W rzeczywistości żaba zauważyłaby, że woda staje się coraz cieplejsza,

i uratowałaby się ucieczką.

Humans, on the other hand, are a different story.

Tak zrobiłaby żaba, ale nie ludzie.

We’re perfectly happy to sit in the pot and slowly turn up the heat,

Dobrze nam w naszym garnku z wodą.

Sami zwiększamy płomień palnika.

all the while insisting it isn’t our hand on the dial,

A przy tym upieramy się, że to nie my poruszamy pokrętłem kuchenki.

arguing about whether we can trust thermometers,

Sprzeczamy, czy można ufać termometrom.

and questioning— even if they’re right, does it matter?

A jeśli nawet termometry nie kłamią, pytamy, czy to ma jakieś znaczenie.

It does.

Otóż ma.

Since 1850, global average temperatures have risen by 1 degree Celsius.

Od 1850 roku średnia temperatura na świecie wzrosła o 1 stopień Celsjusza.

That may not sound like a lot, but it is.

Wydaje się, że to niewiele, ale to dużo.

Why? 1 degree is an average.

Czemu? Ten 1 stopień to średnia dla Ziemi.

Many places have already gotten much warmer than that.

W wielu miejscach naszej planety ociepliło się znacznie bardziej.

Some places in the Arctic have already warmed 4 degrees.

Są obszary w Arktyce, gdzie wzrost temperatury wyniósł już 4 stopnie.

If global average temperatures increase 1 more degree,

Jeśli średnia globalna temperatura wzrośnie o jeszcze 1 stopień,

the coldest nights in the Arctic might get 10 degrees warmer.

najzimniejsze arktyczne noce mogą się okazać o 10 stopni cieplejsze.

The warmest days in Mumbai might get 5 degrees hotter.

A najbardziej upalne dni w Bombaju o 5 stopni gorętsze.

So how did we get here?

Jak znaleźliśmy się w tym miejscu?

Almost everything that makes modern life possible relies on fossil fuels:

Życie współczesnego człowieka niemal w całości bazuje na paliwach kopalnych.

coal, oil, and gas full of carbon from ancient organic matter.

Na węglu, ropie naftowej i gazie ziemnym powstałym z pradawnej materii organicznej.

When we burn fossil fuels,

Spalając paliwa kopalne,

we release carbon dioxide that builds up in our atmosphere,

uwalniamy dwutlenek węgla, który gromadzi się w atmosferze.

where it remains for hundreds or even thousands of years,

Tam pozostaje przez setki, a nawet tysiące lat,

letting heat in, but not out.

wpuszczając i zatrzymując ciepło.

The heat comes from sunlight, which passes through the atmosphere to Earth,

Ciepło słoneczne przechodzi przez atmosferę i dociera do Ziemi.

where it gets absorbed and warms everything up.

Tam zostaje pochłonięte i nagrzewa wszystko wokół.

Warm objects emit infrared radiation, which should pass back out into space,

Nagrzane obiekty emitują promieniowanie podczerwone,

które mogłoby wydostać się z atmosfery ziemskiej,

because most atmospheric gases don’t absorb it.

bo większość gazów atmosferycznych go nie pochłania.

But greenhouse gases— carbon dioxide and methane—

Większość, ale nie gazy cieplarniane, dwutlenek węgla i metan,

do absorb infrared wavelengths.

które pochłaniają podczerwień.

So when we add more of those gases to the atmosphere,

Kiedy więc uwalniamy ich do atmosfery jeszcze więcej,

less heat makes it back out to space, and our planet warms up.

mniej ciepła ucieka w kosmos i nasza planeta się ociepla.

If we keep emitting greenhouse gases at our current pace,

Jeśli tempo emisji gazów cieplarnianych nie zwolni,

scientists predict temperatures will rise 4 degrees

według naukowców średnia temperatura na Ziemi do 2100 roku wzrośnie o 4 stopnie

from their pre-industrial levels by 2100.

powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej.

They’ve identified 1.5 degrees of warming—

Zdaniem klimatologów wzrost temperatury o 1,5 stopnia,

global averages half a degree warmer than today’s—

czyli o zaledwie pół stopnia więcej niż obecnie,

as a threshold beyond which the negative impacts of climate change

to próg, po przekroczeniu którego negatywne skutki globalnego ocieplenia

will become increasingly severe.

stają się dużo poważniejsze.

To keep from crossing that threshold,

Żeby się zatrzymać, zanim będzie za późno,

we need to get our greenhouse gas emissions down to zero

musimy jak najszybciej zredukować emisje gazów cieplarnianych do zera.

as fast as possible.

Or rather, we have to get emissions down to what's called net zero,

A raczej osiągnąć zerowe emisje netto,

meaning we may still be putting some greenhouse gases into the atmosphere,

co nie znaczy, że przestajemy całkiem emitować gazy cieplarniane,

but we take out as much as we put in.

ale że wychwytujemy z atmosfery tyle, ile do niej wyemitowaliśmy.

This doesn’t mean we can just keep emitting and sequester all that carbon—

To nie tak, że emitujemy gazy cieplarniane, żeby je potem wychwycić.

we couldn’t keep up with our emissions through natural methods,

Naturalne sposoby wiązania CO2 okazałyby się niewystarczające,

and technological solutions would be prohibitively expensive

a technologie do wychwytu zbyt drogie

and require huge amounts of permanent storage.

i wymagające dużo miejsca do składowania.

Instead, while we switch from coal, oil, and natural gas

Ponieważ przejście od węgla, ropy i gazu

to clean energy and fuels, which will take time,

do czystej energii zajmie trochę czasu,

we can mitigate the damage by removing carbon from the atmosphere.

możemy próbować zminimalizować szkody, usuwając węgiel z atmosfery.

Jumping out of the proverbial pot isn’t an option,

Z garnka z gotującą się wodą raczej nie wyskoczymy,

but we can do something the frogs can’t:

ale możemy zrobić coś, czego żaby nie są w stanie.

reach over, and turn down the heat.

Możemy sięgnąć do pokrętła kuchenki i zmniejszyć płomień.