The first and last king of Haiti - Marlene Daut

610,124 views ・ 2019-10-07

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Lisette Feenstra Nagekeken door: Peter van de Ven
00:06
The royal couple of Haiti rode into their coronation to thunderous applause.
0
6975
4770
Het koningspaar van Haïti werd op weg naar hun kroning door een menigte begroet.
00:11
After receiving his ornate crown and scepter,
1
11745
2596
Nadat hij z'n kroon en scepter kreeg,
00:14
Henry Christophe ascended his throne, towering 20 meters in the air.
2
14341
5060
nam Henri Christophe plaats op z'n troon, die 20 meter boven de grond rees.
00:19
But little did the cheering onlookers know that the first king of Haiti
3
19401
3848
De blije toeschouwers wisten niet dat de eerste koning van Haïti
00:23
would also be its last.
4
23249
2727
ook meteen de laatste zou zijn.
00:25
Enslaved at birth on the island of Grenada,
5
25976
2705
Christophe werd als slaaf geboren op het eiland Grenada
00:28
Christophe spent his childhood being moved between multiple Caribbean islands.
6
28681
4836
en van het ene Caraïbische eiland naar het andere gebracht.
00:33
Just 12 years old in 1779,
7
33517
2722
In 1779, hij was toen twaalf jaar oud,
00:36
he accompanied his master to aid the American revolutionaries
8
36239
3589
ging hij samen met z'n meester de Amerikaanse revolutionairen helpen
00:39
in the Battle of Savannah.
9
39828
1849
in de Strijd om Savannah.
00:41
This prolonged siege would be Christophe’s first encounter with violent revolution.
10
41677
6160
Dit beleg was z'n eerste kennismaking met een gewelddadige revolutie.
00:47
There are few surviving written records
11
47837
2060
Slechts enkele overgebleven verslagen
00:49
about Christophe’s life immediately after the war.
12
49897
2943
vertellen over Christophes leven direct na de oorlog.
00:52
Over the next decade,
13
52840
1080
Tien jaar lang
00:53
we know he worked as a mason and a waiter at a hotel
14
53920
2835
werkte hij als metselaar en als ober in een hotel
00:56
in the French colony of Saint-Domingue, as Haiti was then known.
15
56755
3977
in de Franse kolonie Saint-Domingue, zoals Haïti toen heette.
01:00
In 1791, when the colony’s slaves rose up in rebellion,
16
60732
4344
Door de slavenopstand in 1791 in de kolonie
01:05
Christophe got another opportunity to fight for freedom.
17
65076
3765
kreeg Christophe een nieuwe kans om te vechten voor vrijheid.
01:08
Led by Toussaint Louverture, the rebels fought against plantation owners,
18
68841
4270
Onder Toussaint Louverture vochten de rebellen tegen plantagehouders
01:13
as well as British and Spanish forces seeking control of the island.
19
73111
4198
en tegen Britse en Spaanse troepen die de eilanden wilden veroveren.
01:17
Christophe quickly rose through the ranks,
20
77309
2239
Christophe maakte een bliksemcarrière
01:19
proving himself the equal of more experienced generals.
21
79548
3748
en verwierf al snel de rang van generaal.
01:23
By 1793,
22
83296
1568
In 1793 had Louverture alle slaven van Saint-Domingue bevrijd.
01:24
Louverture had successfully liberated all of Saint-Domingue’s enslaved people,
23
84864
4490
01:29
and by 1801 he’d established the island as a semi-autonomous colony.
24
89354
5008
In 1801 had hij van het eiland een deels onafhankelijke kolonie gemaakt.
01:34
But during this time, Napoleon Bonaparte had assumed power in France,
25
94362
4238
Maar toen Napoleon Bonaparte in Frankrijk naar de macht greep,
01:38
and made it his mission to restore slavery and French authority
26
98600
3713
deed hij er alles aan om de slavernij en de Franse autoriteit te herstellen
01:42
throughout the empire.
27
102313
2140
door het hele rijk.
01:44
French attempts to reinstate slavery met fierce resistance,
28
104453
3482
Het verzet tegen pogingen de slavernij weer in te voeren was enorm.
01:47
with General Christophe even burning the capital city
29
107935
2819
Christophe zette zelfs de hoofdstad in lichterlaaie
01:50
to prevent military occupation.
30
110754
2524
om een militaire bezetting te voorkomen.
01:53
Finally, the rebellion and an outbreak of yellow fever
31
113278
3252
Uiteindelijk dwongen de opstand en de gele koorts
01:56
forced French soldiers to withdraw— but the fight was not without casualties.
32
116530
5300
de Franse soldaten zich terug te trekken, maar dat ging niet zonder slag of stoot.
02:01
Louverture was captured, and left to die in a French prison;
33
121830
3870
Louverture werd in de gevangenis gegooid en aan z'n lot overgelaten,
02:05
a fate that Christophe’s nine-year-old son would share only a few years later.
34
125700
5250
zoals ook zijn negenjarige zoon een paar jaar later.
02:10
Following the revolution,
35
130950
1436
Na de revolutie
02:12
Christophe and generals Jean-Jacques Dessalines and Alexandre Pétion
36
132386
4320
kregen Christophe en de generaals Jean-Jaques Dessalines en Alexandre Pétion
02:16
rose to prominent positions in the new government.
37
136706
2898
belangrijke posities in de nieuwe regering.
02:19
In 1804, Dessalines was proclaimed the emperor of independent Haiti.
38
139604
4820
In 1804 werd Dessalines uitgeroepen tot keizer van een onafhankelijk Haïti.
02:24
But his desire to hold exclusive power alienated his supporters.
39
144424
4904
Maar z'n despotische bewind zette kwaad bloed bij het volk.
02:29
Eventually, Dessalines’ rule incited a political conspiracy
40
149328
3931
Dit leidde uiteindelijk tot een politiek complot
02:33
that ended in his assassination in 1806.
41
153259
3326
en in 1806 werd hij vermoord.
02:36
The subsequent power struggle led to a Civil War, which split the country in two.
42
156585
5320
De burgeroorlog die volgde, verdeelde het land in tweeën.
02:41
By 1807, Christophe was governing as president of the north in Cap-Haïtien,
43
161905
5426
In 1807 werd Christophe president van het noordelijke Cap-Haïtien
02:47
and Pétion was ruling the south from Port-au-Prince.
44
167331
3285
en Pétion regeerde over het Zuiden, bij Port-au-Prince.
02:50
Pétion tried to stay true to the revolution’s democratic roots
45
170616
3648
Pétion bleef democraat in hart en nieren
02:54
by modeling his republic after the United States.
46
174264
2984
en richtte de republiek in naar voorbeeld van de Verenigde Staten.
02:57
He even supported anti-colonial revolutionaries in other nations.
47
177248
4071
Ook steunde hij vrijheidsstrijders in andere koloniën.
03:01
These policies endeared him to his people,
48
181319
2376
Zijn beleid maakte hem geliefd,
03:03
but they slowed trade and economic growth.
49
183695
3381
maar was slecht voor de handel en de economie.
03:07
Christophe, conversely, had more aggressive plans for an independent Haiti.
50
187076
4205
Christophe had veel ambitieuzere plannen voor een onafhankelijk Haïti.
03:11
He redistributed land to the people, while retaining state control of agriculture.
51
191281
4610
Hij verdeelde het land onder het volk,
maar de landbouw bleef onder staatstoezicht.
03:15
He also established trade with many foreign nations,
52
195891
2692
Hij dreef handel met het buitenland,
03:18
including Great Britain and the United States,
53
198583
2456
waaronder het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten,
03:21
and pledged non-interference with their foreign policies.
54
201039
3044
en zwoer zich niet met hun buitenlandbeleid te bemoeien.
03:24
He even built a massive Citadel in case the French tried to invade again.
55
204083
4650
Ook liet hij een enorme citadel bouwen voor als de Fransen weer binnenvielen.
03:28
To accomplish all of this, Christophe instituted mandatory labor,
56
208733
3680
Hiervoor maakte hij gebruik van dwangarbeid
03:32
and to strengthen his authority, he crowned himself king in 1811.
57
212413
4850
en om z'n positie te versterken kroonde hij zichzelf tot koning in 1811.
03:37
During his reign, he lived in an elegant palace called Sans Souci
58
217263
4019
Tijdens z'n regeerperiode woonde hij in het mooie paleis Sans-Souci
03:41
along with his wife and their three remaining children.
59
221282
3385
met z'n vrouw en hun drie nog levende kinderen.
03:44
Christophe’s kingdom oversaw rapid development of trade, industry, culture,
60
224667
4560
In het koninkrijk ontstond bloeiende handel,
industrie, cultuur en onderwijs.
03:49
and education.
61
229227
1378
03:50
He imported renowned European artists to Haiti’s cultural scene,
62
230605
3799
Hij haalde Europese kunstenaars naar Haïti om de cultuur te bevorderen
03:54
as well as European teachers, in order to establish public education.
63
234404
4474
en hij liet onderwijzers komen om openbare scholen te stichten.
03:58
But while the king was initially popular among his subjects,
64
238878
3064
Maar hij raakte z'n populariteit onder de bevolking kwijt.
04:01
his labor mandates were an uncomfortable reminder
65
241942
2690
Het instellen van dwangarbeid, was een nare herinnering
04:04
of the slavery Haitians fought to destroy.
66
244632
2973
aan de slavernij waar de Haïtianen zo hard tegen hadden gevochten.
04:07
Over time, his increasingly authoritarian policies lost support,
67
247605
4401
Met z'n autoritaire beleid verloor hij langzaam hun steun
04:12
and his opponents to the south gained strength.
68
252006
2950
en z'n tegenstanders in het zuiden werden steeds sterker.
04:14
In October 1820, his reign finally reached its tragic conclusion.
69
254956
5427
In 1820 kwam hij tragisch aan z'n einde.
04:20
Months after a debilitating stroke left him unable to govern,
70
260383
3657
Kort nadat een hartaanval het hem onmogelijk maakte te regeren,
04:24
key members of his military defected to southern forces.
71
264040
3579
liep de legertop over naar de zuidelijke troepenmacht.
04:27
Betrayed and despondent, the king committed suicide.
72
267619
4740
Verraden en wanhopig, pleegde de koning daarop zelfmoord.
04:32
Today, the traces of Christophe’s complicated history
73
272359
3408
Nog steeds vind je sporen van z'n gecompliceerde geschiedenis
04:35
can still be found in the crumbling remains of his palaces,
74
275767
3315
in de ruïnes van z'n paleizen
04:39
and in Haiti’s legacy as the first nation to permanently abolish slavery.
75
279082
5700
en in het feit dat Haïti als eerste land voorgoed de slavernij heeft afgeschaft.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7