The myth of Hercules: 12 labors in 8-bits - Alex Gendler

Vertaald door: Oeds Eilander Nagekeken door: Peter van de Ven

Hercules, son of Zeus and champion of humankind,

Herakles,

zoon van Zeus, en kampioen der mensheid,

gazed in horror as he realized

was vol afschuw toen hij zich realiseerde

he had just committed the most unspeakable crime imaginable.

dat hij kort daarvoor de ergste misdaad denkbaar had gepleegd.

The goddess Hera, who hated Hercules for being born of her husband’s adultery,

De godin Hera,

die Herakles verfoeide

omdat hij werd geboren uit het overspel van haar echtgenoot,

had stricken him with a temporary curse of madness.

had hem middels een tijdelijke vloek met razernij vervuld --

en zijn eigen familie was het slachtoffer.

And his own family were the casualties.

Consumed by grief, Hercules sought out the Oracle of Delphi,

Verteerd door verdriet bezocht Herakles het Orakel van Delphi,

who told him the path to atonement lay with his cousin,

volgens wie hij het pad der boetedoening bij zijn neef kon vinden,

King Eurystheus of Tiryns, a favorite of Hera’s.

koning Eurystheus van Tiryns,

een gunsteling van Hera.

Eurystheus hoped to humiliate Hercules with ten impossible tasks

Eurystheus hoopte Herakles te vernederen met tien onmogelijke taken

that pitted him against invincible monsters

die hem tegenover machtige monsters en onmetelijke krachten zouden stellen.

and unfathomable forces.

Instead, the king set the stage for an epic series of adventures

De koning creëerde echter een setting voor een epische reeks avonturen

that would come to be known as the Labors of Hercules.

die als de werken van Herakles bekend zijn komen te staan.

The first labor was to slay the Nemean Lion,

Het eerste werk was het doden van de leeuw van Nemea,

who kidnapped women and devoured warriors.

welke vrouwen had ontvoerd en strijders had verslonden.

Its golden fur was impervious to arrows,

Zijn gouden vacht was ongevoelig voor pijlen,

but Hercules cornered the lion in its dark cave,

maar Herakles dreef de leeuw in zijn donkere grot in het nauw,

stunned it with a club,

sloeg hem met een knuppel bewusteloos

en wurgde hem met zijn blote handen.

and strangled it with his bare hands.

He found no tool sharp enough to skin the beast,

Hij vond echter niets scherps om het beest te villen,

until the goddess Athena suggested using one of its own claws.

totdat de godin Athena adviseerde een van zijn eigen klauwen te gebruiken.

Hercules returned to Tiryns wearing the lion’s hide,

De leeuwenhuid dragend keerde Herakles terug naar Tiryns,

frightening King Eurystheus so much that he hid in a wine jar.

waardoor koning Eurystheus zo erg schrok dat hij zich in een wijnkruik verstopte.

From then on, Hercules was ordered

Herakles werd opgedragen zijn trofeeën voortaan op veilige afstand te tonen.

to present his trophies at a safe distance.

The second target was the Lernaean Hydra, a giant serpent with many heads.

Het tweede doel was de Hydra van Lerna,

een reusachtig serpent met vele hoofden.

Herakles vocht fel,

Hercules fought fiercely,

but every time he cut one head off, two more grew in its place.

maar steeds als hij een kop afhakte, groeiden er twee terug.

The battle was hopeless

De strijd was uitzichtloos,

until his nephew Iolaus thought to cauterize the necks with fire,

totdat zijn neef Iolaos op het idee kwam de nekken met vuur dicht te schroeien,

keeping the heads from regrowing.

zodat de koppen niet terug zouden groeien.

The dead serpent’s remains became the Hydra constellation.

De resten van het dode serpent vormden het sterrenbeeld Waterslang.

Instead of slaying a beast, Hercules next had to catch one, alive.

In plaats van het te doden,

moest Herakles het volgende dier levend proberen te vangen.

The Ceryneian Hind was a female deer so fast it could outrun an arrow.

De hinde van Keryneia was een hinde die sneller dan een pijl kon rennen.

Hercules tracked it for a year,

Herakles volgde haar spoor een jaar lang

finally trapping it in the northern land of Hyperborea.

en ving haar uiteindelijk in het noordelijk gelegen Hyperborea.

The animal turned out to be sacred to Artemis, goddess of the hunt,

Het dier bleek gewijd te zijn aan Artemis,

de godin van de jacht,

dus zwoer Herakles het dier terug te brengen.

and Hercules swore to return it.

When Eurystheus saw the hind, he demanded to keep it instead,

Toen Eurystheus de hinde zag, eiste hij haar te mogen houden,

but as soon as Hercules let go, the animal ran to its mistress.

maar toen Herakles haar losliet, rende het dier meteen naar zijn meesteres.

Thus, Hercules completed his task without breaking his promise.

Bijgevolg voltooide Herakles zijn taak zonder zijn belofte te breken.

The fourth mission was to capture the Erymanthian boar,

De vierde missie was het vangen van het Erymantische zwijn,

which had ravaged many fields.

dat vele velden had verwoest.

Advised by the wise centaur Chiron,

Op advies van de wijze centaur Cheiron

Hercules trapped it by chasing it into thick snow.

joeg Herakles het dier een dikke laag sneeuw in.

For the fifth task, there were no animals, just their leftovers.

Bij de vijfde taak waren er geen dieren --

alleen hun restjes.

The stables where King Augeas kept his hundreds of divine cattle

De stallen waar koning Augeias zijn enorme aantallen goddelijk vee hield,

had not been maintained in ages.

waren in geen jaren onderhouden.

Hercules promised to clean them in one day

Herakles beloofde deze in één dag schoon te maken

if he could keep one-tenth of the livestock.

als hij een tiende van het vee mocht hebben.

Augeas expected the hero to fail.

Augeias verwachtte dat de held zou falen,

Instead, Hercules dug massive trenches,

maar Herakles groef enorme geulen om twee naburige rivieren om te leiden,

rerouting two nearby rivers to flow through the stables

zodat deze de stallen brandschoon zouden spoelen.

until they were spotless.

Next came three more beastly foes,

Daarna volgden nog eens drie beestachtige vijanden,

each requiring a clever strategy to defeat.

ieder een slimme strategie om verslagen te worden verlangend.

The carnivorous Stymphalian birds nested in an impenetrable swamp,

De vleesetende Stymphaliden nestelden in een ondoordringbaar moeras,

but Hercules used Athena’s special rattle to frighten them into the air,

maar Herakles gebruikte Athena's rammelaar om hen de lucht in te jagen,

at which point he shot them down.

waarna hij hen neerschoot.

No mortal could stand before the Cretan bull’s mad rampage,

Geen sterveling kon op tegen de losgeslagen stier van Kreta,

but a chokehold from behind did the trick.

maar een wurggreep van achteren gaf de doorslag.

And the mad King Diomedes,

En de verknipte koning Diomedes,

who had trained his horses to devour his guests,

die zijn paarden had getraind om zijn gasten te verslinden,

got a taste of his own medicine

kreeg een koekje van eigen deeg

when Hercules wrestled him into his own stables.

toen Herakles hem in zijn eigen stallen smeet.

The ensuing feast calmed the beasts enough for Hercules to bind their mouths.

Het feestmaal kalmeerde de dieren zodanig dat Herakles hun mond kon dichtbinden.

But the ninth labor involved someone more dangerous than any beast,

Het negende werk had echter betrekking op iemand

die vele malen gevaarlijker was dan eender welk beest --

Hippolyta, Queen of the Amazons.

Hippolyte,

koningin van de Amazones.

Hercules was to retrieve the belt given to her by her father Ares, the god of war.

Herakles moest de gordel terughalen

welke ze had gekregen van haar vader Ares,

de god van de oorlog.

He sailed to the Amazon land of Themyscira prepared for battle,

Hij zeilde naar het land van de Amazones,

Thermiskyra,

klaar om te strijden --

but the queen was so impressed with the hero and his exploits

maar de koningin was zo onder de indruk van de held en zijn heldendaden

that she gave the belt willingly.

dat ze de gordel vrijwillig afstond.

For his tenth labor,

Als tiende werk moest Herakles magisch rood rundvee roven bij Geryones,

Hercules had to steal a herd of magical red cattle from Geryon,

a giant with three heads and three bodies.

een reus met drie hoofden en drie lichamen.

On his way, Hercules was so annoyed by the Libyan desert heat

Onderweg ergerde Herakles zich zo aan de hitte van de Libische woestijn

that he shot an arrow at the Sun.

dat hij een pijl naar de zon schoot.

The sun god Helios admired the hero’s strength

Zonnegod Helios bewonderde de kracht van de held

and lent his chariot for the journey to the island of Erytheia.

en leende hem zijn strijdwagen voor de reis naar het eiland Erytheia.

There, Hercules fought off Geryon’s herdsman

Aldaar bevocht Herakles Geryones' herder en diens tweekoppige hond,

and his two-headed dog, before killing the giant himself.

alvorens de reus zelf te doden.

That should have been the end.

Dat had het einde moeten zijn --

But Eurystheus announced that two labors hadn’t counted:

maar Eurystheus verklaarde dat twee werken niet geldig waren:

the Hydra, because Iolaus had helped Hercules kill it,

de Hydra, omdat Iolaos Herakles had geholpen deze te doden,

and the stables, because he’d accepted payment.

en de stallen, omdat hij een betaling had geaccepteerd.

And so, the hero set about his eleventh task,

Dus vertrok de held voor zijn elfde taak:

obtaining golden apples from the garden of the Hesperides nymphs.

gouden appels uit de tuin van de Hesperiden halen.

Hercules began by catching the Old Man of the Sea

Herakles ving eerst de oude man van de zee --

and holding the shape-shifting water-god until he revealed the garden’s location.

en gijzelde de van gedaante verwisselende god,

totdat deze de locatie van de tuin prijsgaf.

Once there, the hero found the titan Atlas holding up the heavens.

Daar aangekomen vond de held de hemelgewelf torsende Titan Atlas.

Hercules offered to take his place if Atlas would retrieve the apples.

Herakles bood aan dit over te nemen als Atlas de appels zou halen.

Atlas eagerly complied, but Hercules then tricked him into trading places again,

Atlas stemde gretig in,

maar Herakles haalde een truc uit om weer met hem van plaats te wisselen,

escaping with apples in hand.

en ontsnapte met de appels in zijn hand.

The twelfth and final task was to bring back Cerberus,

Het twaalfde en tevens laatste werk was het terugbrengen van Kerberos,

the three-headed hound guarding the underworld.

een driekoppige, dodenrijk bewakende hond.

Helped by Hermes and Athena, Hercules descended and met Hades himself.

Geholpen door Hermes en Athena

daalde Herakles neer en ontmoette Hades in eigen persoon.

The lord of the dead allowed Hercules to take the beast

De heer des doods stond toe dat Herakles het beest zou meenemen,

if he could do it without weapons,

mits hij dit zonder wapens zou doen,

which he achieved by grabbing all three of its heads at once.

hetgeen hem lukte door de drie koppen tegelijkertijd te grijpen.

When he presented the hound to a horrified Eurystheus,

Toen hij de geschokte Eurystheus de hond toonde,

the king finally declared the hero’s service complete.

verklaarde de koning de dienstverlening afgerond.

After 12 years of toil,

Na twaalf jaar zwoegen,

Hercules had redeemed the tragic deaths of his family

had Herakles de tragische dood van zijn familie goedgemaakt

and earned a place in the divine pantheon.

en een plaats in het pantheon verworven.

But his victory held an even deeper importance.

Maar zijn overwinning droeg een hogere betekenis dan dat.

In overcoming the chaotic and monstrous forces of the world,

Door de chaotische en monstrueuze machten van de wereld te overwinnen,

the hero swept away what remained of the Titans’ primordial order,

had de held hetgeen was overgebleven van de oerorde van de Titanen weggevaagd,

reshaping it into one where humanity could thrive.

plaats makend voor een orde waarin de mensheid kon gedijen.

Through his labors,

Middels zijn werken

Hercules tamed the world’s madness by atoning for his own.

temde Herakles 's werelds waanzin door te boeten voor die van hemzelf.