The myth of Hercules: 12 labors in 8-bits - Alex Gendler

Translator: mabbast chato Reviewer: Daban Q. Jaff

Hercules, son of Zeus and champion of humankind,

هەرقلی کوڕی زوس و پاڵەوانی مرۆڤایەتی،

gazed in horror as he realized

لە ترسدا چاوی زەق بوو کاتێک زانی

he had just committed the most unspeakable crime imaginable.

تاوانێکی ئەنجام داوە کە وێنەی نییە.

The goddess Hera, who hated Hercules for being born of her husband’s adultery,

خوداوەند هێرا، ڕقی لە هەرقل بوو چونکە بە زینا کردنی مێردەکەی لە دایک ببوو،

had stricken him with a temporary curse of madness.

توشی نەفرەتێکی توڕەبوونی کاتی کرد و

And his own family were the casualties.

خێزانەکەشی بوونە قوربانی.

Consumed by grief, Hercules sought out the Oracle of Delphi,

خەمی زۆر دەخوارد، هەرقل فاڵچییەکی دەلفی دۆزییەوە،

who told him the path to atonement lay with his cousin,

کە ڕێگەیەکی پێ گوت تا لەو تاوانە پاک ببێتەوە لەلای ئامۆزاکەی،

King Eurystheus of Tiryns, a favorite of Hera’s.

پاشا ئۆریسیەسی تایرینس، باشترینەکەی هێرا.

Eurystheus hoped to humiliate Hercules with ten impossible tasks

ئۆریسیەس هیوادار بوو کە هەرقل فریو بدات بە سزادانی بە ١٠ ئەرکی ئەستەم

that pitted him against invincible monsters

کە دەیخستە شەڕێکەوە لە دژی دڕندە نادیارەکان و

and unfathomable forces.

هێزێکی بێ شومار.

Instead, the king set the stage for an epic series of adventures

لەجاتی ئەوە، پاشا شانۆیەکی دروست کرد بۆ زنجیرە داستانێکی سەرکەشی

that would come to be known as the Labors of Hercules.

کە بە ئیشەکانی هەرقل دەناسرێت.

The first labor was to slay the Nemean Lion,

یەکەم ئیش کوشتنی شێری نێمیان،

who kidnapped women and devoured warriors.

کە خانمانی دەفڕاند و جەنگاوەرانی دەخوارد.

Its golden fur was impervious to arrows,

فەروە ئاڵتونیەکەی دژە تیر بوو،

but Hercules cornered the lion in its dark cave,

بەڵام هەرقل خستییە ناو ئەشکەوتە تاریکەکەی،

stunned it with a club,

بە گۆچانەکەی وڕی کرد،

and strangled it with his bare hands.

و بە دەستەکانی خۆی خنکاندی.

He found no tool sharp enough to skin the beast,

هیچی نەدۆزیەوە ئەوەندە تیژ بێت دڕندەکەی پێ کەوڵ بکات،

until the goddess Athena suggested using one of its own claws.

تاکو خواوەند ئەسێنا پێشنیاری بۆ کرد کە چڕنوکەکانی شێرەکە بەکار بهێنێت.

Hercules returned to Tiryns wearing the lion’s hide,

هەرقل پێستی شێرەکەی لەبەر کرد بوو و گەڕایەوە تایریس

frightening King Eurystheus so much that he hid in a wine jar.

پاشا ئیروسیەس ئەوەندە ترسا بوو خۆی لە بەرمیلی شەرابدا شاردبۆوە.

From then on, Hercules was ordered

دواتر، هەرقل فەرمانی پێکرا

to present his trophies at a safe distance.

دەستەکەوتی شەڕەکەی لە دوورەوە پێشکەش بکات.

The second target was the Lernaean Hydra, a giant serpent with many heads.

ئامانجی دووەم لێرنایان هایدرا بوو، مارێکی گەورەی چەند سەر بوو.

Hercules fought fiercely,

هەرقل زۆر ئازایانە شەڕی کرد،

but every time he cut one head off, two more grew in its place.

بەڵام هەر جارێک سەرێکی دەبڕی، دوو دانەی تر لەجێگەی دەڕوانەوە،

The battle was hopeless

شەڕێکی بێ هیوا بوو

until his nephew Iolaus thought to cauterize the necks with fire,

تاکو لۆلاوسی برازای بیری کردەوە کە ملەکان بسوتێنن،

keeping the heads from regrowing.

بۆ ئەوەی سەرەکان نەڕوێنەوە.

The dead serpent’s remains became the Hydra constellation.

پاشماوەی مارە گەورەکە بوو بە بورجی هایدرا.

Instead of slaying a beast, Hercules next had to catch one, alive.

کاری داهاتووی هەرقل بریتی بوو لە گرتنی دڕندەیەک بە زیندووی نەک کوشتنی.

The Ceryneian Hind was a female deer so fast it could outrun an arrow.

سێرینیان ئاسکێکی مێینە بوو کە لە تیرێک خێراتر بوو.

Hercules tracked it for a year,

هەرقل بۆ ماوەی ساڵێک چاودێری کرد،

finally trapping it in the northern land of Hyperborea.

لەکۆتایدا لە باکوری هایپێربۆریا تەڵەی بۆ دانا و گرتی.

The animal turned out to be sacred to Artemis, goddess of the hunt,

ئاژەڵەکە لە ئارتەمیس دەترسا، کە خودای ڕاوکردن بوو،

and Hercules swore to return it.

هەرقل سوێندی خوارد بیگەڕێنێتەوە.

When Eurystheus saw the hind, he demanded to keep it instead,

کاتێک ئیروسیاس ئاسکەکەی بینی، داوای کرد بیهێڵێتەوە،

but as soon as Hercules let go, the animal ran to its mistress.

بەڵام کە هەرقل ئاژەڵەکەی بەردا، ڕایکرد بۆ لای خاوەنەکەت کە خانمێک بوو.

Thus, Hercules completed his task without breaking his promise.

بەم شێوەیە، هەرقل بەبێ شکاندنی بەڵێنەکەی ئەرکەکەی تەواو کرد.

The fourth mission was to capture the Erymanthian boar,

ئەرکی چوارەم گرتنی بەرازی ئێریمانسیان بوو،

which had ravaged many fields.

کە چەندین کێڵگەی وێران کردبوو.

Advised by the wise centaur Chiron,

هەرقل لە لایەن سێنتور چیرۆنی زیرەک ئامۆژگاری کرا،

Hercules trapped it by chasing it into thick snow.

هەرقل تەڵەی بۆ دانا و گرتی بە ڕاونانی بۆ ناو بەفرێکی چڕ.

For the fifth task, there were no animals, just their leftovers.

بۆ ئەرکی پێنجەم، ئاژەڵ نەبوو، تەنیا پەشەڕۆکانیان بوو.

The stables where King Augeas kept his hundreds of divine cattle

تەویلەیەک کە پاشا ئەوگێس سەدان ڕەشە وڵاخی پیرۆزی تێدا ڕادەگرت

had not been maintained in ages.

و چەندین ساڵە خاوێن نەکراوەتەوە.

Hercules promised to clean them in one day

هەرقل بەڵێنی دا لەماوەی ڕۆژێکدا پاکی بکاتەوە

if he could keep one-tenth of the livestock.

بەو مەرجەی یەک لەسەر دەی ئاژەڵەکانی پێ بدەین.

Augeas expected the hero to fail.

ئەوگێس پێشبینی کرد پاڵەوانەکە شکست بهێنێت.

Instead, Hercules dug massive trenches,

لەجیاتی ئەوە، هەرقل کەندێکی گەورەی هەڵکەند،

rerouting two nearby rivers to flow through the stables

ڕێڕەوی دوو ڕوباری نزیک یەکی گۆڕی بۆ ناو تەویلەکەکان

until they were spotless.

تا پاک بوونەوە.

Next came three more beastly foes,

ئەرکی دواتری سێ دوژمنی دڕندە بوون،

each requiring a clever strategy to defeat.

هەر یەکێکیان پێویستی بە ستراتیجییەکی زیرەکانە هەبوو بۆ لەناو بردنی.

The carnivorous Stymphalian birds nested in an impenetrable swamp,

باڵندەی گۆشتخۆری ستیمفالی هێلانەیان لەسەر زەلکاوێک کردبوو کە گوزەری بۆ نە دەکرا،

but Hercules used Athena’s special rattle to frighten them into the air,

بەڵام هەرقل شەقشەقە تایبەتییەکی ئەسینای بەکارهێنا تا بترسن و بفڕن،

at which point he shot them down.

بەمەش بتوانێت لێیان بدات و بیانخاتە خوارەوە.

No mortal could stand before the Cretan bull’s mad rampage,

هیچ مەرگەساتێک خۆی لەبەردەم توڕەیی گای کرێتان نە دەگرت،

but a chokehold from behind did the trick.

بەڵام گرتنی ملی لە دواوە ئیشی خۆی کرد.

And the mad King Diomedes,

پاشا دیۆمێدسی توڕە،

who had trained his horses to devour his guests,

کە ئەسپەکانی وا ڕاهێنابوو میوانەکان قوت بدەن،

got a taste of his own medicine

تامی هەمان دەرمانی خۆی کردەوە

when Hercules wrestled him into his own stables.

کاتێک هەرقل هەڵیدایە ناو تەویلەکەوە.

The ensuing feast calmed the beasts enough for Hercules to bind their mouths.

بەمەش هەرقل میوانداری ئەسپەکانی کرد بە ژەمی پاشاکە.

But the ninth labor involved someone more dangerous than any beast,

بەڵام ئەرکی نۆیەم کەسێکی زۆر ترسناکتر بوو لە هەر دڕندەیەک،

Hippolyta, Queen of the Amazons.

هیپۆلیتا، شاژنی ئەمازۆن.

Hercules was to retrieve the belt given to her by her father Ares, the god of war.

هەرقل دەبوو کەمەربەندەکەی گەڕاندبایەوە کە ئارێسی باوکی پێی دابوو، خوداوەندی شەڕ.

He sailed to the Amazon land of Themyscira prepared for battle,

سەوڵی لێدا بەرەو ئامازۆن زەوی سێمسکیرا، ئامادەکاری کرد بۆ شەڕ،

but the queen was so impressed with the hero and his exploits

بەڵام شاژن سەرسامی هەرقل و پاڵەوانەتییەکانی بوو

that she gave the belt willingly.

بۆیە هەر خۆی کەمەربەندەکەی پێدا.

For his tenth labor,

بۆ ئەرکی دەیەم،

Hercules had to steal a herd of magical red cattle from Geryon,

هەرقل دەبوایە ڕەوەیەک وڵاخی سور لە گێریۆن بدزێت،

a giant with three heads and three bodies.

کە دێوێکی سێ سەر و سێ لاشە بوو.

On his way, Hercules was so annoyed by the Libyan desert heat

لەڕێگەدا، هەرقل زۆر بە گەرمای بیابانی لیبیان بێزار بوو بوو،

that he shot an arrow at the Sun.

بۆیە تیرێکی لە خۆر گرت.

The sun god Helios admired the hero’s strength

خوداوەندی خۆر هێلیۆس سەرسام بوو بە هێزی پاڵەوانەکە

and lent his chariot for the journey to the island of Erytheia.

و گالیسکەیەکی بە قەرز پێدا بۆ گەشتەکەی بۆ دورگەی ئێریسیا.

There, Hercules fought off Geryon’s herdsman

لەوێ، شەڕی لەگەڵ شوانی گاگەلەکەی گێریۆن و

and his two-headed dog, before killing the giant himself.

سەگە دوو سەرەکە کرد، پێش کوشتنی دێوەکە خۆی.

That should have been the end.

ئەمە دەبوایە کۆتای بێت.

But Eurystheus announced that two labors hadn’t counted:

بەڵام ئێریسیەس ڕایگەیاند کە دوو ئەرک هەژمار نە کراون:

the Hydra, because Iolaus had helped Hercules kill it,

هایدراکە لەبەر ئەوەی لۆلاس یارمەتیدا بیکوژێت،

and the stables, because he’d accepted payment.

کادێنەکان، چونکە قازانجی وەر گرتووە.

And so, the hero set about his eleventh task,

هەروەها، پاڵەوانەکە ئەرکی یانزەیەمی دانا،

obtaining golden apples from the garden of the Hesperides nymphs.

دەستکەوتنی سێوی ئاڵتونی لە بەخچەی هیسپێریدسی پەری دەریا.

Hercules began by catching the Old Man of the Sea

هەرقل بە گرتنی پیاوە بە تەمەنەکەی دەریا دەستی پێکرد

and holding the shape-shifting water-god until he revealed the garden’s location.

و خواوەندی ئاوی گرت هەتا شوێنی باخچەکەی ئاشکرا کرد.

Once there, the hero found the titan Atlas holding up the heavens.

جارێکیان، پاڵەوانەکە ئاتڵاسی مەزنی دۆزییەوە کە بەهەشتەکانی هەڵگرتبوو.

Hercules offered to take his place if Atlas would retrieve the apples.

هەرقل پێشنیاری کرد شوێنەکەی بگرێت ئەگەر ئاتڵاس سێوەکانی بۆ بێنێت.

Atlas eagerly complied, but Hercules then tricked him into trading places again,

ئاتڵاس بە پەرۆشەوە گوێڕایەڵی بوو، بەڵام هەرقل فێڵی لێکرد بۆ شوێنەکەی دیسان،

escaping with apples in hand.

و بە سێوەکانەوە ڕای کرد.

The twelfth and final task was to bring back Cerberus,

ئەرکی دوانزە و کۆتایی گەڕاندنەوەی سێربێرس بوو،

the three-headed hound guarding the underworld.

کە سەگێکی سێ سەری ڕاو بوو، پاسەوانی جیهانی ژێر زەوی دەکرد.

Helped by Hermes and Athena, Hercules descended and met Hades himself.

بە یارمەتی هێرمێس و ئاسێنا هەرقل چوو بۆ خوارەوە و دۆزەخی بینی.

The lord of the dead allowed Hercules to take the beast

خودای مردن ڕێگەی بە هەرقل دا دڕندەکە ببات

if he could do it without weapons,

ئەگەر بتوانێت بەبێ چەک بیکات،

which he achieved by grabbing all three of its heads at once.

کە سەرکەوتوو بوو بە گرتنی هەرسێک سەرەکەی بەجارێک.

When he presented the hound to a horrified Eurystheus,

کاتێک سەگەکەی هێنا بۆ ئێرێسیەسی تۆقیو،

the king finally declared the hero’s service complete.

لە کۆتایدا پاشا ڕایگەیاند کە خزمەتی پاڵەوانەکە تەواو بووە.

After 12 years of toil,

پاش دوانزە ساڵ ڕەنج کێشان،

Hercules had redeemed the tragic deaths of his family

هەرقل ڕزگاری بوو لە خەمی مردنی خێزانەکەی

and earned a place in the divine pantheon.

و شوێنێکی لە گۆڕستانی پیرۆز بەدەست هێنا.

But his victory held an even deeper importance.

بەڵام سەرکەوتنەکەی گرینگییەکی قوڵتری هەڵگرت بوو.

In overcoming the chaotic and monstrous forces of the world,

جیهان ڕزگاری بوو لە دڕندە و هێزی دێوەکان،

the hero swept away what remained of the Titans’ primordial order,

پاڵەوانەکە داواکاری تایتانی کۆنی ڕەتکردەوە

reshaping it into one where humanity could thrive.

گۆڕی بۆ شتێک مرۆڤایەتی ڕزگاری ببێ لێی.

Through his labors,

هەرقل لە ئەرکەکانیدا،

Hercules tamed the world’s madness by atoning for his own.

توڕەیی جهانی بە سزادانی خۆی دەستەمۆ کرد.