The best nose in the animal kingdom - Chase LaDue & Bruce A. Schulte

268,842 views ・ 2021-03-15

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Marena Marshall Nagekeken door: Esther van Driel
00:08
As a breeze blows through the savannah,
0
8871
2333
Terwijl een briesje over de savanne waait,
00:11
a snake-shaped tube stretches into the air and scans the horizon like a periscope.
1
11204
6334
komt een slangachtige buis omhoog en speurt als een periscoop de horizon af.
00:17
But it’s not seeing— it’s sniffing for odors
2
17538
3208
Maar de buis ziet niet -- ze speurt naar geuren,
00:20
like the scent of a watering hole or the musk of a dangerous predator.
3
20746
4417
zoals de geur die op een waterplas duidt of de lucht van een gevaarlijke vijand.
00:25
The trunk’s owner is a young African elephant.
4
25163
3583
De eigenaar van de slurf is een jonge Afrikaanse olifant.
00:28
At only 8 years old, she still has a lot to learn about her home.
5
28746
4458
Hoewel ze nog maar 8 jaar is, moet ze nog veel over haar omgeving leren.
00:33
Fortunately, she’s not alone.
6
33204
2208
Maar gelukkig is ze niet alleen.
00:35
Elephants are extremely social creatures,
7
35412
2834
Olifanten zijn heel sociale dieren
00:38
with females living in tight-knit herds led by a single matriarch.
8
38246
5083
en de vrouwtjes leven in een hechte kudde onder leiding van een matriarch.
00:43
And every member of the group has one of the most versatile tools
9
43329
3750
Elk lid van de groep beschikt over een van de meest veelzijdige werktuigen
00:47
in the savannah to help them get by.
10
47079
2292
om op de savanne te kunnen overleven.
00:50
Today her herd is looking for water.
11
50121
2583
Vandaag kijkt de kudde of er ergens water is.
00:52
Or, more accurately, smelling for water.
12
52704
3000
Of liever gezegd, ze ruiken of er water is.
00:55
Elephants have more genes devoted to smell than any other creature,
13
55704
4583
Olifanten hebben meer reukgenen dan ieder ander levend wezen
01:00
making them the best sniffers in the animal kingdom.
14
60287
3250
en dat maakt ze de beste snuffelaars die het dierenrijk kent.
01:04
Even at our elephant’s young age, her trunk is already 1.5 meters long
15
64163
5791
Hoewel onze olifant nog maar jong is, is haar slurf al 1,5 meter lang
01:09
and contains five times as many olfactory receptors as a human nose,
16
69954
5667
met vijf keer zo veel reukreceptoren als de neus van de mens,
01:15
allowing her to smell standing water several kilometers away.
17
75621
4375
waardoor ze stilstaand water van kilometers ver kan ruiken.
01:20
And now, the matriarch uses her own keen sense of smell to plot the herd’s course.
18
80079
5875
De matriarch gebruikt haar reukvermogen om de route van de kudde uit te stippelen.
01:26
Their journey is long, so our elephant keeps her energy up
19
86704
3584
Het is een lange tocht en onze olifant houdt haar energie op peil
01:30
by snacking on the occasional patch of thick grass.
20
90288
3625
door af en toe op wat dik gras te kauwen.
01:33
But this light lunch isn’t just about staying fed—
21
93913
3166
Maar deze lichte lunch is niet alleen om de honger te stillen --
01:37
she’s also looking for clues.
22
97079
2834
ze zoekt zo ook naar aanwijzingen.
01:39
Like many other mammals,
23
99913
1583
Zoals bij zoveel zoogdieren
01:41
vents in the roof of an elephant’s mouth lead directly to the vomeronasal organ.
24
101496
6000
leiden openingen in het gehemelte rechtstreeks naar het vomeronasaal orgaan.
01:47
This structure can detect chemical signals left by other elephants.
25
107496
4708
Dit orgaan is in staat chemische signalen van andere olifanten waar te nemen.
01:52
So as the herd forages, they’re also gathering information
26
112204
4084
Terwijl de kudde foerageert, krijgen ze zo ook informatie
01:56
about what other herds have come this way.
27
116288
3125
over andere kuddes die langsgekomen zijn.
01:59
All the while, the group’s adults are on the lookout for signs of other animals,
28
119704
5042
De volwassen dieren in de groep letten voortdurend op tekenen van andere dieren,
02:04
including potential threats.
29
124746
1917
die een mogelijke bedreiging zijn.
02:07
Fortunately, while lions might attack a young or sickly elephant,
30
127621
4250
Hoewel leeuwen een jonge of zieke olifant zouden kunnen aanvallen,
02:11
few are foolish enough to take on a healthy adult.
31
131871
3542
zijn er gelukkig maar weinig gek genoeg om een gezonde olifant te pakken.
02:15
Weighing 3 tons and bearing powerful tusks nearly a meter long,
32
135413
5166
Met haar 3 ton en geweldige slagtanden van bijna een meter lang,
02:20
our elephant’s mother is a force to be reckoned with.
33
140579
3084
is onze olifantenmoeder een geduchte tegenstander.
02:24
Her dexterous trunk doubles as a powerful, flexible arm.
34
144163
4375
Haar handige slurf is tevens een sterke, buigzame arm.
02:28
Containing no bones and an estimated 40,000 muscles,
35
148538
4041
Zonder botten en met wel 40000 spieren,
02:32
these agile appendages can bend, twist, contract, and expand.
36
152579
5375
kan dit handige aanhangsel buigen, draaien, samentrekken en uitrekken.
02:38
At 8 years old, our elephant’s trunk is already strong enough
37
158496
4208
De slurf van onze achtjarige olifant is al sterk genoeg
02:42
to move small fallen trees,
38
162704
2500
om kleine, omgevallen bomen te verleggen,
02:45
while finger-like extensions allow for delicate maneuvers like wiping her eye.
39
165204
5750
terwijl met het vingerachtige verlengstuk fijnere bewegingen gemaakt kunnen worden.
02:50
She can even grab a nearby branch,
40
170954
2709
Ze kan zelfs een laaghangende tak pakken,
02:53
break it to just the right length, and wave off pesky insects.
41
173663
4458
deze tot op de juiste lengte breken en vervelende insecten wegzwiepen.
02:59
Suddenly, the matriarch stops their march and sniffs the air.
42
179163
3958
Opeens onderbreekt de matriarch de tocht en snuffelt in de lucht.
03:03
Using smell alone, elephants can recognize each member of their herd,
43
183121
5125
Met slechts hun reukvermogen herkennen olifanten ieder lid van de kudde
03:08
and their exceptional memories can retain the smells of elephants
44
188246
3750
en hun buitengewoon goede geheugen slaat ook de geur op van olifanten
03:11
outside their herd as well.
45
191996
2333
van buiten de eigen kudde.
03:14
It’s one of these old but familiar odors that’s caught the matriarch’s attention.
46
194329
5000
Zo’n oude, maar bekende geur trekt de aandacht van de matriarch nu.
03:19
She bellows into the air,
47
199704
1834
Ze trompettert
03:21
sending out a sound wave that rings across the savannah.
48
201538
3583
en zendt zo een geluidsgolf uit over de hele savanne.
03:25
But it travels even further through the earth as infrasonic rumbles.
49
205121
5542
Het getrompetter reist nog verder over de grond als een infrasone trilling.
03:30
Elephants up to 10 kilometers away can receive these rumbles with their feet.
50
210663
5791
Deze trillingen kunnen olifanten tot op 10 kilometer met hun poten voelen.
03:36
If the matriarch’s nose is right, her herd should expect a response.
51
216454
4709
Als de matriarch het goed geroken heeft, dan zal haar kudde snel antwoord krijgen.
03:42
Smelling the secretions from her daughter’s temporal glands,
52
222079
3667
Uit de klierafscheiding van haar dochter
03:45
our elephant’s mother can sense her daughter’s unease
53
225746
2875
maakt moeder olifant op dat haar dochter nerveus is
03:48
about this unfamiliar encounter.
54
228621
2167
over deze ongewone ontmoeting.
03:51
As the herd of unknown elephants approaches,
55
231163
2958
Als de kudde onbekende olifanten aan komt wandelen,
03:54
trunks from both herds rise into the air, sounding trumpets of alarm.
56
234121
5542
gaan slurven uit beide kuddes omhoog en schalt er een alarmerend getrompetter.
03:59
But upon recognition, apprehension quickly gives way to happy rumbles.
57
239663
5625
Maar zodra ze elkaar herkennen, gaat achterdocht over in blijdschap.
04:05
Members from each herd recognize each other despite time apart,
58
245288
4000
Al hebben ze elkaar een tijd niet gezien, herkennen leden van beide kuddes elkaar
04:09
and many investigate each other’s mouths with their trunks
59
249288
3208
en met hun slurf onderzoeken ze elkaars bek
04:12
to smell what their counterparts have been eating.
60
252496
2625
om zo te ruiken wat de ander gegeten heeft.
04:15
With the reunion now in full swing, both herds head toward their final destination:
61
255538
5291
Met de reünie in volle gang, gaan de olifanten naar hun eindbestemming:
04:20
the long-awaited watering hole.
62
260829
2125
de waterplas waar ze zo naar uitkeken.
04:23
Here, older elephants suck up to 8 liters of water into their trunks
63
263871
5250
Hier zuigen de oudere olifanten zo’n 8 liter water in hun slurf
04:29
before spraying the contents on themselves to cool off.
64
269121
3625
om dat vervolgens ter afkoeling over zichzelf heen te spuiten.
04:32
Meanwhile, our young elephant plays in the mud with her peers,
65
272746
4333
Ons jonge olifantje speelt intussen met haar makkers in de modder,
04:37
digging into the muck and even using her trunk as a snorkel
66
277079
3792
ze graaft in de smurrie en gebruikt haar slurf als snorkel,
04:40
to breathe while submerged.
67
280871
1875
zodat ze onder water gewoon kan ademen.
04:42
The pair of matriarchs look contentedly on their herds,
68
282746
3583
Voldaan kijken de matriarchen naar hun kuddes,
04:46
before turning their trunks to the horizon once more.
69
286329
3542
alvorens hun slurf weer richting de horizon uit te steken.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7