How brain parasites change their host's behavior - Jaap de Roode

Vertaald door: Kim Paulissen Nagekeken door: Peter van de Ven

Which of these entities has evolved the ability

Welke van deze wezens heeft het vermogen ontwikkeld

to manipulate an animal many times its size?

om dieren te kunnen manipuleren van vele malen zijn eigen grootte?

The answer is all of them.

Het antwoord is: allemaal.

These are all parasites,

Dit zijn allemaal parasieten,

organisms that live on or inside another host organism,

organismen die leven in of op een gast-organisme

which they harm and sometimes even kill.

dat ze dan kwetsen en soms zelfs doden.

Parasite survival depends on transmitting from one host to the next,

Overleven wordt bepaald door overdracht van één gastheer naar een andere,

sometimes through an intermediate species.

soms via een tussenliggende soort.

Our parasites elegantly achieve this by manipulating their host's behavior,

Parasieten slagen hier keurig in door het gastgedrag te manipuleren,

sometimes through direct brain hijacking.

soms door rechtstreeks het brein te hacken.

For example, this is the Gordian worm.

Dit is de paardehaarworm.

One of its hosts, this cricket.

De krekel is een van zijn gastheren.

The Gordian worm needs water to mate, but the cricket prefers dry land.

De worm heeft water nodig om te paren, maar de krekel zit op het droge.

So once it's big enough to reproduce,

Dus zodra hij groot genoeg is om zich te reproduceren,

the worm produces proteins that garble the cricket's navigational system.

maakt de worm eiwitten aan

die de navigatie van de krekel in de war brengen.

The confused cricket jumps around erratically,

De verwarde krekel springt dwalend rond,

moves closer to water,

gaat naar het water toe

and eventually leaps in, often drowning in the process.

en springt er uiteindelijk in, waarbij hij dikwijls verdrinkt.

The worm then wriggles out to mate

De worm kronkelt eruit om te paren

and its eggs get eaten by little water insects

en zijn eitjes worden opgegeten door waterinsecten

that mature,

die dan volwassen worden,

colonize land,

op het land gaan wonen

and are, in turn, eaten by new crickets.

en op hun beurt worden opgegeten door krekels.

And thus, the Gordian worm lives on.

Zo leeft de paardehaarworm voort.

And here's the rabies virus, another mind-altering parasite.

Dit is het rabiësvirus, een andere geestesveranderende parasiet.

This virus infects mammals, often dogs,

Het virus infecteert zoogdieren, meestal honden,

and travels up the animal's nerves to its brain

en verplaatst zich via de zenuwbanen naar de hersenen.

where it causes inflammation that eventually kills the host.

Daar veroorzaakt het ontstekingen die uiteindelijk de gastheer doden.

But before it does, it often increases its host's aggressiveness

Maar vooraleer dit gebeurt, maakt het de gastheer aggressiever,

and ramps up the production of rabies-transmitting saliva,

verhoogt het de productie van rabiës verspreidend speeksel,

while making it hard to swallow.

en maakt het het slikken moeilijker.

These factors make the host more likely to bite another animal

Dit zorgt ervoor dat de gastheer sneller een ander dier zal bijten

and more likely to pass the virus on when it does.

en het virus zal verspreiden wanneer het dat doet.

And now, meet Ophiocordyceps, also known as the zombie fungus.

Ziehier Ophiocordyceps, ook gekend als de zombie-schimmel.

Its host of choice is tropical ants that normally live in treetops.

Zijn favoriete gastheer: tropische mieren die meestal in boomtoppen leven.

After Ophiocordyceps spores pierce the ant's exoskeleton,

Nadat de sporen van de Ophiocordyceps

het exoskelet van de mier hebben doordrongen,

they set off convulsions that make the ant fall from the tree.

zorgen ze voor krampen waardoor de mier uit de boom valt.

The fungus changes the ant's behavior, compelling it to wander mindlessly

De schimmel verandert het gedrag waardoor de mier doelloos ronddwaalt,

until it stumbles onto a plant leaf with the perfect fungal breeding conditions,

tot hij een blad tegenkomt met de perfecte kweekomstandigheden

which it latches onto.

en dan grijpt hij zichzelf vast.

The ant then dies,

De mier sterft vervolgens

and the fungus parasitizes its body to build a tall, thin stalk from its neck.

en de schimmel parasiteert het lichaam

om een lange stengel vanuit zijn nek te bouwen.

Within several weeks, the stalk shoots off spores,

Binnen enkele weken verspreidt de stengel sporen

which turn more ants into six-legged leaf-seeking zombies.

die dan nog meer mieren omvormen tot bladzoekende zombies.

One of humanity's most deadly assailants is a behavior-altering parasite,

Er bestaat ook een gedragsveranderende dodelijke parasiet voor de mens die,

though if it's any consolation,

als het al een troost mag wezen,

it's not our brains that are being hijacked.

niet onze hersenen kaapt.

I'm talking about Plasmodium, which causes malaria.

Ik heb het over Plasmodium, die malaria veroorzaakt.

This parasite needs mosquitoes to shuttle it between hosts,

Deze parasiet heeft muggen nodig om van gastheer te wisselen,

so it makes them bite more frequently and for longer.

dus zorgt hij ervoor dat ze meer en langer bijten.

There's also evidence that humans infected with malaria

Er zijn ook bewijzen dat mensen die besmet zijn met malaria

are more attractive to mosquitoes,

aantrekkelijker zijn voor de muggen.

which will bite them and transfer the parasite further.

Die bijten hen dan waardoor de parasiet zich sneller verspreidt.

This multi-species system is so effective,

Dit multi-soort-systeem is zo effectief

that there are hundreds of millions of malaria cases every year.

dat er elk jaar honderden miljoenen gevallen van malaria zijn.

And finally, there are cats.

En tenslotte, zijn er katten.

Don't worry, there probably aren't any cats living in your body

Maak je geen zorgen, er leven waarschijnlijk geen katten in ons lichaam

and controlling your thoughts.

die je gedachten beïnvloeden.

I mean, probably.

Ik bedoel, waarschijnlijk.

But there is a microorganism called Toxoplasma

Wel is er een micro-organisme, Toxoplasma,

that needs both cats and rodents to complete its life cycle.

dat zowel katten als knaagdieren nodig heeft om zijn levenscyclus te voltooien.

When a rat gets infected by eating cat feces,

Wanneer een rat besmet raakt, door kattenuitwerpselen te eten,

the parasite changes chemical levels in the rat's brain,

verandert de parasiet de chemische niveaus in de hersenen van de rat.

making it less cautious around the hungry felines,

Hierdoor is hij onvoorzichtiger rond hongerige katachtigen

maybe even attracted to them.

en voelt zich er soms zelfs toe aangetrokken.

This makes them easy prey,

Dit maakt hun een gemakkelijke prooi,

so these infected rodents get eaten and pass the parasite on.

de besmette knaagdieren worden opgegeten en verspreiden de parasiet.

Mind control successful.

Hersenspoeling gelukt.

There's even evidence that the parasite affects human behavior.

Er is zelfs bewijs dat de parasiet menselijk gedrag beïnvloedt.

In most cases, we don't completely understand

In de meeste gevallen begrijpen we niet volledig

how these parasites manage their feats of behavior modification.

hoe deze parasieten deze gedragsveranderingen teweegbrengen.

But from what we do know,

Maar van wat we wel weten,

we can tell that they have a pretty diverse toolbox.

kunnen we zien dat ze uitgebreide trukendozen hebben.

Gordian worms seem to affect crickets' brains directly.

Paardehaarwormen lijken de hersenen van de krekel direct aan te tasten.

The malaria parasite, on the other hand,

De malaria parasiet, aan de andere kant,

blocks an enzyme that helps the mosquitoes feed,

blokkeert een enzyme dat de muggen helpt om zich te voeden,

forcing them to bite over and over and over again.

waardoor ze gedwongen worden steeds opnieuw te bijten.

The rabies virus may cause that snarling, slobbering behavior

Het rabiësvirus veroorzaakt het grommende, kwijlende gedrag

by putting the immune system into overdrive.

door het immuunsysteem te hard te laten werken.

But whatever the method,

Wat de methode ook is,

when you think about how effectively

als je bedenkt hoe effectief

these parasites control the behavior of their hosts,

deze parasieten het gedrag van hun gastheren beïnvloeden,

you may wonder how much of human behavior is actually parasites doing the talking.

kun je je afvragen bij hoeveel van ons gedrag

het feitelijk parasieten zijn die aan het roer staan.

Since more than half of the species on Earth are parasites,

Aangezien meer dan de helft van de soorten op aarde parasieten zijn,

it could be more than we think.

zou het meer kunnen zijn dan we denken.