How brain parasites change their host's behavior - Jaap de Roode

Μετάφραση: Georgios Villias Επιμέλεια: Ioannis Papacheimonas

Which of these entities has evolved the ability

Ποια από αυτές τις οντότητες έχει εξελίξει την ικανότητα

to manipulate an animal many times its size?

να χειραγωγεί ένα ζώο με πολλαπλάσιο μέγεθος από αυτό;

The answer is all of them.

Η απάντηση είναι, όλες τους.

These are all parasites,

Όλα τους είναι παράσιτα,

organisms that live on or inside another host organism,

οργανισμοί που ζουν εις βάρος ή μέσα σε έναν άλλο ξενιστή οργανισμό,

which they harm and sometimes even kill.

τον οποίο βλάπτουν και περιστασιακά τον θανατώνουν κιόλας.

Parasite survival depends on transmitting from one host to the next,

Η επιβίωσή τους εξαρτάται από τη μετάδοσή τους από τον έναν ξενιστή στον επόμενο,

sometimes through an intermediate species.

μερικές φορές μέσω κάποιου ενδιάμεσου είδους.

Our parasites elegantly achieve this by manipulating their host's behavior,

Τα παράσιτα το επιτυγχάνουν μαεστρικά μέσω χειραγώγησης της συμπεριφοράς του ξενιστή,

sometimes through direct brain hijacking.

μερικές φορές με απ' ευθείας απόκτηση ελέγχου του εγκεφάλου τους.

For example, this is the Gordian worm.

Για παράδειγμα, αυτό είναι ο νηματώδης σκώληκας Gordian.

One of its hosts, this cricket.

Ένας από τους ξενιστές του, αυτός ο γρύλος.

The Gordian worm needs water to mate, but the cricket prefers dry land.

Ο σκώληκας θέλει νερό για να ζευγαρώσει, αλλά ο γρύλος προτιμά τα χερσαία εδάφη.

So once it's big enough to reproduce,

Όταν λοιπόν γίνει αρκετά μεγάλο για να αναπαραχθεί,

the worm produces proteins that garble the cricket's navigational system.

ο σκώληκας παράγει πρωτεΐνες που μπερδεύουν τον προσανατολισμό του γρύλου.

The confused cricket jumps around erratically,

Ο μπερδεμένος γρύλος χοροπηδάει σπασμωδικά,

moves closer to water,

προσεγγίζει το νερό

and eventually leaps in, often drowning in the process.

και τελικά, πηδάει μέσα, με συχνό επακόλουθο τον πνιγμό του.

The worm then wriggles out to mate

Ο σκώληκας εξέρχεται για να ζευγαρώσει

and its eggs get eaten by little water insects

και τα αυγά του τρώγονται από μικρά υδρόβια έντομα

that mature,

τα οποία ωριμάζουν,

colonize land,

εποικίζουν την ξηρά,

and are, in turn, eaten by new crickets.

και με τη σειρά τους, γίνονται τροφή για νέους γρύλους.

And thus, the Gordian worm lives on.

Με αυτό τον τρόπο, ο νηματώδης σκώληκας συνεχίζει τον κύκλο του.

And here's the rabies virus, another mind-altering parasite.

Εδώ έχουμε τον ιό της λύσσας, άλλο ένα παράσιτο που παρεμβαίνει στον εγκέφαλο.

This virus infects mammals, often dogs,

Αυτός ο ιός μολύνει θηλαστικά, συχνά σκύλους,

and travels up the animal's nerves to its brain

και ταξιδεύει, μέσω των νεύρων του ζώου, μέχρι τον εγκέφαλό του,

where it causes inflammation that eventually kills the host.

όπου προκαλεί φλεγμονή, η οποία τελικά σκοτώνει τον ξενιστή.

But before it does, it often increases its host's aggressiveness

Πριν όμως το κάνει, συχνά αυξάνει την επιθετικότητα του ξενιστή

and ramps up the production of rabies-transmitting saliva,

και αυξάνει την παραγωγή σάλιου που περιέχει και μεταδίδει τη λύσσα,

while making it hard to swallow.

ενώ κάνει δύσκολη την κατάποσή του.

These factors make the host more likely to bite another animal

Έτσι αυξάνεται η πιθανότητα ο ξενιστής να δαγκώσει ένα άλλο ζώο

and more likely to pass the virus on when it does.

οπότε και η πιθανότητα να μεταδώσει έτσι τον ιό όταν το κάνει.

And now, meet Ophiocordyceps, also known as the zombie fungus.

Τώρα, να σας γνωρίσω τον Ophiocordyceps, γνωστό και ως ο μύκητας «ζόμπι».

Its host of choice is tropical ants that normally live in treetops.

Επιλέγει τροπικά μυρμήγκια τα οποία κανονικά ζουν σε κορυφές δέντρων.

After Ophiocordyceps spores pierce the ant's exoskeleton,

Αφού τα σπόρια του μύκητα Ophiocordyceps τρυπήσουν τον εξωσκελετό του μυρμηγκιού,

they set off convulsions that make the ant fall from the tree.

ενεργοποιούν την πρόκληση σπασμών που κάνουν το μυρμήγκι να πέσει από το δέντρο.

The fungus changes the ant's behavior, compelling it to wander mindlessly

Ο μύκητας αλλάζει τη συμπεριφορά του, εξαναγκάζοντάς το να περιπλανάται άσκοπα

until it stumbles onto a plant leaf with the perfect fungal breeding conditions,

μέχρι να πέσει πάνω σε φύλλα φυτών με τις ιδανικές συνθήκες αναπαραγωγής μυκήτων,

which it latches onto.

όπου και προσκολλάται.

The ant then dies,

Το μυρμήγκι πεθαίνει,

and the fungus parasitizes its body to build a tall, thin stalk from its neck.

και ο μύκητας παρασιτεί στο σώμα

για να φτιάξει έναν ψηλό, λεπτό μίσχο από τον λαιμό.

Within several weeks, the stalk shoots off spores,

Μέσα σε λίγες εβδομάδες, ο μίσχος εκτοξεύει μακριά σπόρια,

which turn more ants into six-legged leaf-seeking zombies.

τα οποία μετατρέπουν περισσότερα μυρμήγκια σε εξάποδα ζόμπι που αναζητούν φύλλα.

One of humanity's most deadly assailants is a behavior-altering parasite,

Ένας θανατερούς εχθρούς της ανθρωπότητας είναι ένα παράσιτο αλλαγής συμπεριφοράς,

though if it's any consolation,

το οποίο, αν αποτελεί καθόλου παρηγοριά,

it's not our brains that are being hijacked.

δεν παίρνει τον έλεγχο του εγκεφάλου μας.

I'm talking about Plasmodium, which causes malaria.

Μιλάω για το Πλασμώδιο, το οποίο προκαλεί την ελονοσία.

This parasite needs mosquitoes to shuttle it between hosts,

Το παράσιτο αυτό χρειάζεται τα κουνούπια για να μεταφερθεί μεταξύ των ξενιστών του,

so it makes them bite more frequently and for longer.

οπότε και τα κάνει να τσιμπάνε πιο συχνά και για περισσότερη διάρκεια.

There's also evidence that humans infected with malaria

Υπάρχουν αποδείξεις ότι οι άνθρωποι που μολύνονται από ελονοσία

are more attractive to mosquitoes,

ελκύουν περισσότερο τα κουνούπια,

which will bite them and transfer the parasite further.

τα οποία θα τους τσιμπήσουν και θα μεταφέρουν το παράσιτο παραπέρα.

This multi-species system is so effective,

Αυτό το σύστημα πολλών ξενιστών είναι τόσο αποτελεσματικό,

that there are hundreds of millions of malaria cases every year.

που οδηγεί σε εκατοντάδες εκατομμύρια κρούσματα ελονοσίας κάθε χρόνο.

And finally, there are cats.

Κλείνοντας, υπάρχουν και οι γάτες.

Don't worry, there probably aren't any cats living in your body

Μην ανησυχείτε, πιθανότατα δεν υπάρχουν γάτες που ζουν στο σώμα σας

and controlling your thoughts.

και ελέγχουν τις σκέψεις σας.

I mean, probably.

Εννοώ, πιθανότατα.

But there is a microorganism called Toxoplasma

Αλλά υπάρχει ένας μικροοργανισμός που ονομάζεται Τοξόπλασμα

that needs both cats and rodents to complete its life cycle.

και χρειάζεται γάτες και τρωκτικά ώστε να ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής του.

When a rat gets infected by eating cat feces,

Όταν ένας αρουραίος μολύνεται τρώγοντας περιττώματα γάτας,

the parasite changes chemical levels in the rat's brain,

το παράσιτο αλλάζει τα επίπεδα χημικών ουσιών στον εγκέφαλό του,

making it less cautious around the hungry felines,

κάνοντάς τον λιγότερο προσεκτικό όταν γυροφέρνει πεινασμένα αιλουροειδή

maybe even attracted to them.

ίσως ακόμα και να του προκαλεί έλξη προς αυτά.

This makes them easy prey,

Έτσι γίνονται εύκολα θύματα,

so these infected rodents get eaten and pass the parasite on.

οπότε τα μολυσμένα αυτά τρωκτικά καταναλώνονται και μεταφέρουν το παράσιτο.

Mind control successful.

Έλεγχος σκέψης, επιτυχής.

There's even evidence that the parasite affects human behavior.

Υπάρχουν ακόμα στοιχεία ότι το παράσιτο επηρεάζει και την ανθρώπινη συμπεριφορά.

In most cases, we don't completely understand

Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν κατανοούμε πλήρως

how these parasites manage their feats of behavior modification.

πώς τα παράσιτα αυτά κατορθώνουν τέτοια επιτεύγματα τροποποιήσης συμπεριφοράς.

But from what we do know,

Αλλά από αυτά που γνωρίζουμε,

we can tell that they have a pretty diverse toolbox.

μπορούμε να πούμε ότι έχουν μια ευρεία εργαλειοθήκη.

Gordian worms seem to affect crickets' brains directly.

Οι σκώληκες Gordian φαίνεται να επηρεάζουν άμεσα τους εγκεφάλους των γρύλων.

The malaria parasite, on the other hand,

Το παράσιτο της ελονοσίας από την άλλη,

blocks an enzyme that helps the mosquitoes feed,

αναστέλλει τη λειτουργία ενός ενζύμου που βοηθά τα κουνούπια να τραφούν

forcing them to bite over and over and over again.

εξαναγκάζοντάς τα να τσιμπάνε ξανά και ξανά.

The rabies virus may cause that snarling, slobbering behavior

Ο ιός της λύσσας ίσως να προκαλεί αυτήν την επιθετική, γεμάτη σάλια συμπεριφορά

by putting the immune system into overdrive.

λόγω υπερ-ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος.

But whatever the method,

Όποια κι αν είναι η μέθοδος,

when you think about how effectively

όταν σκέφτεστε πόσο αποτελεσματικά

these parasites control the behavior of their hosts,

αυτά τα παράσιτα ελέγχουν τη συμπεριφορά των ξενιστών τους,

you may wonder how much of human behavior is actually parasites doing the talking.

ίσως αναρωτιέστε

τι μέρος της ανθρώπινης συμπεριφοράς οφείλεται στα παράσιτα.

Since more than half of the species on Earth are parasites,

Δεδομένου ότι περισσότερα από τα μισά είδη της Γης είναι παράσιτα,

it could be more than we think.

ίσως να είναι περισσότερο από ότι φανταζόμαστε.