How tall can a tree grow? - Valentin Hammoudi

Translator: Tun Min Reviewer: sann tint

Reaching heights of over 100 meters,

၁၀၀ မီတာကျော်အမြင့်ရှိတဲ့

Californian sequoias tower over Earth’s other estimated 60,000 tree species.

Californian sequoiaတွေဟာကမ္ဘာ့တခြား ခန့်မှန်းအပင်မျိုးစိတ် ၆၀၀၀၀ထက်ပိုမြင့်တယ်

Growing in the misty Sierra Nevada mountains,

မြူဆိုင်းနေတဲ့ Sierra Nevada တောင်တွေမှာ ပေါက်ရောက်တဲ့

their massive trunks support the tallest known trees in the world.

ဒီပင်စည်လုံးကြီးတွေဟာ ကမ္ဘာ့အရှည်ဆုံးအဖြစ် သိကြတဲ့သစ်ပင်တွေကို ထောက်ပံ့ပေးကြတယ်

But even these behemoths seem to have their limits.

ဒါပေမဲ့ ဒီသစ်ပင်ကြီးတွေတောင် အကန့်အသတ်ရှိပုံပါပဲ

No sequoia on record has been able to grow taller than 130 meters –

မှတ်တမ်းရှိသမျှ ဘယ် Sequoia သစ်ပင်မှ ၁၃၀ မီတာထက် ပိုမမြင့်ဖူးဘူး

and many researchers say these trees won’t beat that cap

သုတေသီတွေက ဒီသစ်ပင်တွေ ဒီထက် ပိုမမြင့်တော့ဘူးလို့ ပြောကြတယ်

even if they live for thousands of years to come.

နှစ်ထောင်ချီ အသက်ရှင်ရင်တောင် ဒီထက်ပိုမမြင့်တော့ဘူးတဲ့

So what exactly is stopping these trees from growing taller, forever?

ဒီတော့ ဒီသစ်ပင်တွေဒီထက်ပိုမမြင့်တော့အောင် ဘယ်အရာ ရပ်တန့်ထားတာလဲ

It all comes down to sap.

နောက်ဆုံးတော့ သစ်ရည်ဆီရောက်တာပါပဲ

In order for trees to grow,

သစ်ပင်တွေကြီးထွားနိုင်ဖို့

they need to bring sugars obtained from photosynthesis

အလင်းမှီအစာဖွဲ့ခြင်းကရတဲ့ သကြားတွေကို ယူလာဖို့လိုတယ်

and nutrients brought in through the root system to wherever growth is happening.

ပြီးတော့ အမြစ်စနစ်ကနေ ကြီးထွားမှုဖြစ်နေတဲ့ ဘယ်နေရာကိုမဆို ယူသွင်းတဲ့အဟာရတွေရောပဲ

And just like blood circulates in the human body,

လူ့ခန္ဓာကိုယ်မှာ သွေးလည်ပတ်သလိုပဲ

trees are designed to circulate two kinds of sap throughout their bodies –

သစ်ပင်တွေလည်း ခန္ဓာကိုယ်တလျှောက် သစ်ရည်နှစ်မျိုးလှည့်ပတ်နေပါတယ်

carrying all the substances a tree’s cells need to live.

သစ်ပင်ဆဲလ်တွေရှင်သန်ဖို့လိုအပ်တဲ့ အရာအားလုံးကိုသယ်ယူလို့ပေါ့

The first is phloem sap.

ပထမတစ်ခုက phloem သစ်ရည်ပါ

Containing the sugars generated in leaves during photosynthesis,

ဒီထဲမှာ အလင်းမှီအစာဖွဲ့တုန်း သစ်ရွက်တွေထဲ ထွက်လာတဲ့ သကြားတွေပါတယ်

phloem sap is thick, like honey,

phloem သစ်ရည်ဟာ ပျားရည်လို စေးပျစ်ပါတယ်

and flows down the plant’s phloem tissue to distribute sugar throughout the tree.

ဒီသစ်ရည်ဟာ သစ်ပင်ရဲ့phloemတစ်သျှူးအတိုင်း စီးဆင်းပြီး သစ်ပင်အနှံ့သကြားဓာတ်ပို့ပေးတယ်

By the end of its journey,

ခရီးအဆုံးမှာ

the phloem sap has thinned into a watery substance,

ဒီphloemသစ်ရည်ဟာ ရေလိုပစ္စည်းအဖြစ် ပါးလွှာသွားပြီး

pooling at the base of the tree.

သစ်ပင်အောက်ခြေပိုင်းမှာ သွားစုတယ်

Right beside the phloem is the tree’s other tissue type: the xylem.

ဒီPhloemဘေးမှာ သစ်ပင်ရဲ့တခြားတစ်သျှူး xylemရှိတယ်

This tissue is packed with nutrients and ions like calcium, potassium, and iron,

ဒီတစ်သျှူးဟာ အဟာရဓာတ်တွေအပြင် ကယ်လ်စီယမ်၊ ပိုတက်စီယမ်နဲ့သံဓာတ်လို ion ဓာတ်တွေပါတယ်

which the tree has absorbed through its roots.

ဒီဓာတ်တွေကို သစ်ပင်ဟာ အမြစ်ကနေ စုပ်ယူပါတယ်

Here at the tree’s base,

သစ်ပင်အောက်ခြေပိုင်းမှာပဲ

there are more of these particles in one tissue than the other,

ဒီပစ္စည်းတွေဟာ တစ်သျှူးတစ်ခုမှာထက် အခြားတစ်ခုမှာ ပိုရှိနေတတ်တယ်

so the water from the phloem sap is absorbed into the xylem

phloemသစ်ရည်ကရတဲ့ အရည်ကို xylemထဲ စုပ်ယူတယ်

to correct the balance.

ချိန်ခွင်လျှာညီစေဖို့ပါ

This process, called osmotic movement,

osmotic လှုပ်ရှားမှုခေါ်တဲ့ ဒီဖြစ်စဉ်ဟာ

creates nutrient-rich xylem sap,

အာဟာရကြွယ် xylem ရည်ဖြစ်စေတယ်

which will then travel up the trunk to spread those nutrients through the tree.

ဒီအရည်ဟာ ပင်စည်လုံးအတိုင်းတက်ပြီး အဲဒီအဟာရတွေကိုသစ်ပင်အနှံ့ဖြန့်ပေးတယ်

But this journey faces a formidable obstacle: gravity.

ဒီခရီးမှာ မြေဆွဲအားဆိုတဲ့အတားအဆီးကြီးကို ရင်ဆိုင်ရတယ်

To accomplish this herculean task, the xylem relies on three forces:

ဒီလိုကြီးမားတဲ့အလုပ်လုပ်နိုင်ဖို့ xylem သစ်ရည်ဟာ အင်အားသုံးရပ်ပေါ် မှီခိုနေပါတယ်

transpiration, capillary action, and root pressure.

ဖြစ်ပေါ်လာမှု၊ဆံခြည်မျှင်လှုပ်ရှားမှုနဲ့ အမြစ်ဖိအားတို့ပါ

As part of photosynthesis, leaves open and close pores called stomata.

အလင်းမှီအစာဖွဲ့မှုအနေနဲ့ stomata ခေါ်တဲ့ အပေါက်တွေကို သစ်ရွက်တွေကဖွင့်ပိတ်ပေးတယ်

These openings allow oxygen and carbon dioxide in and out of the leaf,

ဒီအဟတွေကနေ အောက်ဆီဂျင်နဲ့ကာဗွန် ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်တို့ သစ်ရွက်ထဲ ဝင်ထွက်တယ်

but they also create an opening through which water evaporates.

ဒါပေမဲ့ ရေအငွေ့ပျံဖို့ အဟတစ်ခုကိုလည်း ဖြစ်စေတယ်

This evaporation, called transpiration,

ဖြစ်ပေါ်လာမှုခေါ်တဲ့ ဒီအငွေ့ပျံခြင်းဟာ

creates negative pressure in the xylem, pulling watery xylem sap up the tree.

xylem သစ်ရည်ကို သစ်ပင်အထက်ဆီဆွဲခေါ်ပြီး xylem တွင်း ဆန့်ကျင်ဘက်ဖိအား ဖြစ်စေတယ်

This pull is aided by a fundamental property of water called capillary action.

ဒီဆွဲငင်မှုကိုဆံခြည်မျှင်လှုပ်ရှားမှုလို့ ခေါ်တဲ့အခြေခံရေဂုဏ်သတ္တိကကူညီပေးတယ်

In narrow tubes,

ပြွန်ကျဉ်းလေးတွေထဲ

the attraction between water molecules

ရေမော်လီကျူးတွေကြားဆွဲအားနဲ့

and the adhesive forces between the water and its environment can beat out gravity.

ရေနဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကြား ပူးစပ်အင်အားတွေဟာ မြေဆွဲအားကို နိုင်ပါတယ်

This capillary motion is in full effect in xylem filaments

ဒီဆံခြည်မျှင်လှုပ်ရှားမှုဟာ xylemမျှင်တွေထဲ အပြည်အဝ ဖြစ်ပါတယ်

thinner than human hair.

ဒါတွေဟာလူ့ဆံပင်ထက်ပိုမိုပါးလွှာတယ်

And where these two forces pull the sap,

ဒီအားနှစ်ခုက သစ်ရည်ကိုဆွဲယူတဲ့နေရာမှာ

the osmotic movement at the tree’s base creates root pressure,

သစ်ပင်အောက်ခြေက osmotic လှုပ်ရှားမှုက သစ်မြစ်ဖိအားကိုဖန်တီးပေးတယ်

pushing fresh xylem sap up the trunk.

ပင်စည်အထက်ဆီ xylemရည်သစ်ကိုတွန်းတင်ပေးတယ်

Together these forces launch sap to dizzying heights,

ဒီအားနှစ်ခုပေါင်းဟာ ခေါင်းမူးမတတ် အမြင့်ဆီ သစ်ရည်ကို ပို့လွှတ်ပေးတယ်

distributing nutrients, and growing new leaves to photosynthesize –

အဟာရပို့ပြီး အလင်းမှီအစာဖွဲ့လို့ ရွက်နုတွေဝေလာအောင်လုပ်တယ်

far above the tree’s roots.

သစ်မြစ်တွေအထက်အမြင့်ဆီပေါ့

But despite these sophisticated systems,

အဲဒီရှုပ်ထွေးတဲ့ စနစ်တွေရှိပေမယ့်

every centimeter is a fight against gravity.

စင်တီမီတာတိုင်းဟာ မြေဆွဲအားကို တွန်းလှန်ရတယ်

As trees grow taller and taller,

သစ်ပင်တွေ မြင့်မြင့်လာလေ

the supply of these vital fluids begins to dwindle.

ဒီအသက်ဆက်ရည်တွေထောက်ပံ့မှု နည်းစပြုလာလေလေပါပဲ

At a certain height,

သတ်မှတ်အမြင့်တစ်ခုမှာ

trees can no longer afford the lost water that evaporates during photosynthesis.

သစ်ပင်တွေဟာအလင်းမှီအစာဖွဲ့တုန်း ရေတွေ အငွေ့ ပျံ ပျောက်ဆုံးသွားတာ ခံနိုင်ရည်မရှိတော့ဘူး

And without the photosynthesis needed to support additional growth,

နောက်ထပ်ကြီးထွားမှုကိုထောက်ပံ့ဖို့ အလင်းမှီအစာဖွဲ့မှုမရှိတဲ့အခါ

the tree instead turns its resources towards existing branches.

သစ်ပင်ဟာ သူ့ရဲ့ဓာတ်တွေကို ရှိနေတဲ့သစ်ကိုင်းတွေဆီ ပြောင်းပေးတယ်

This model, known as the “hydraulic limitation hypothesis,”

ဒီပုံစံကို "ဟိုက်ဒြောလစ်ကန့်သတ်သီဝရီ" လို့ သိကြပြီး

is currently our best explanation for why trees have limited heights,

ဒါဟာ သစ်ပင်တွေကန့်သတ်အမြင့်ရှိရတဲ့ အကြောင်းကို ခေတ်မီအကောင်းဆုံးရှင်းပြချက်ပါ

even in perfect growing conditions.

အကောင်းဆုံးကြီးထွားမှုအခြေအနေမှာတောင်ပါပဲ

And using this model alongside growth rates

ဒီပုံစံကိုကြီးထွားမှုနှုန်း၊အဟာရဓာတ်တွေနဲ့

and known needs for nutrients and photosynthesis,

အလင်းမှီအစာဖွဲ့ဖို့ အများသိတဲ့လိုအင်တွေကို ယှဉ်တွဲသုံးပြီး

researchers have been able to propose height limits for specific species.

သုတေသီတွေက သီးခြားမျိုးစိတ်တွေအတွက် အမြင့်အကန့်အသတ်တွေကို အဆိုပြုနိုင်ကြပါပြီ

So far these limits have held up –

အခုထိ ဒီအကန့်အသတ်တွေ အားကောင်းနေတုန်းပဲ

even the world’s tallest tree still falls about fifteen meters below the cap.

ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံးသစ်ပင်တောင် အမြင့်ဆုံး စံချိန်အောက် မီတာ ၅၀ လောက် ပိုနိမ့်ဆဲပါ

Researchers are still investigating the possible explanations for this limit,

သုတေသီတွေက ဒီအကန့်အသတ်အတွက်ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှင်းလင်းချက်တွေကို လေ့လာနေဆဲပါ

and there may not be one universal reason why trees stop growing.

ပြီးတော့ သစ်ပင်တွေ အကြီးရပ်သွားရတဲ့ အမြဲမှန်တဲ့ အကြောင်းတရားမရှိဘူး။

But until we learn more,

ဒါပေမဲ့ ဒီထက်ပိုမသိခင်ထိ

the height of trees is yet another way that gravity,

သစ်ပင်တွေရဲ့အမြင့်ဟာ မြေဆွဲအားက ကမ္ဘာပေါ်က သက်ရှိတွေကို ပုံဖော်ပေးတဲ့

literally, shapes life on Earth.

နောက်ထပ်နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်နေပါသေးတယ်