There may be extraterrestrial life in our solar system - Augusto Carballido

Translator: Sanda Aung Reviewer: Myo Aung

Deep in our solar system,

ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ နေစနစ် အတွင်းပိုင်းထဲတွင်

a new era of space exploration is unfolding.

အာကာသစူးစမ်းလေ့လာမှု ခေတ်သစ်ကို စတင်နေပါပြီ။

Beneath the thick ice of Europa,

Europa ပေါ်က ထူထပ်တဲ့ ရေခဲအောက်ပိုင်းမှာ၊

in the vapor plumes on Enceladus,

Enceladus ရဲ့ အခိုးအငွေ့များထဲတွင်၊

and within the methane lakes of Titan,

ပြီးတော့ Titan ရဲ့ မီသိန်း ကန်ကြီးများထဲတွင်၊

astrobiologists are on the hunt for extraterrestrial life.

နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်တွေက ကမ္ဘာပြင်ပရှိ သက်ရှိဘဝကို ရှာဖွေနေကြတယ်။

We’ve honed in on these three moons because each is an ‘ocean world,’

အဲဒီ လသုံးလုံးကို ကျုပ်တို့ ရှာကြည့်လိုတာက ၎င်းတို့ဆီမှာ “သမုဒ္ဒရာကမ္ဘာ” ရှိနေလို့ပါ။

an environment that contains a liquid ocean–

အရည်ဖြစ်တဲ့ သမုဒ္ဒရာ ဝန်းကျင် ရှိနေရာ

and liquid can support the formation of life.

အရည်ဆိုတာ သက်ရှိဘဝ ဖြစ်ပေါ်လာမှုကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်ပါတယ်။

Living organisms have to be able to grow, reproduce, and feed themselves,

သက်ရှိ အကောင်တို့ဟာ အခြားလိုအပ်ချက်တွေ အပြင် ကြီးထွားရန်၊ မျိုးပွားရန်နဲ့

among other things.

မိမိကိုမိမိ ကျွေးမွေးရန် လိုအပ်ပါတယ်။

All of those functions require the formation of complex molecules

အဲဒီလို လုပ်နိုင်စွမ်းများအတွက် အခြေခံ အစိတ်အပိုင်းများမှနေပြီး

ရှုပ်ထွေးတဲ့ မော်လီကျူးတွေကို ဖွဲ့စည်းနိုင်ဖို့ လိုအပ်တယ်။

from more basic components.

Liquids such as water allow chemical compounds to remain in suspension

ရေလို အရည်တွင် ဓာတုဒြပ်ပေါင်းတွေ ဆွဲငင်အား ကြောင့် အောက်ကို နစ်မြုပ် မသွားကြဘဲ

instead of sinking under the force of gravity.

အရည်ထဲ မျောပါလျက် ရှိစေနို​င်ပါတယ်။

This enables them to interact frequently in a 3-dimensional space and,

အဲဒီအခြေအနေမှာ ၎င်းတို့ဟာ ဝန်းရံနေတဲ့ ပတ် ဝန်းကျင်နဲ့ မကြာခဏ တုံ့ပြန်နိုင်တာမို့လို့

in the right conditions,

မှန်ကန်တဲ့ အခြေအနေမျိုးထဲတွင်

go through chemical reactions that lead to the formation of living matter.

သက်ရှိအရာတွေ ပေါ်ထွန်းလာနိုင်ကြတဲ့ ဓာတုဓာတ်ပြုမှုတွေ ရှိလာနိုင်ပါတယ်။

That alone isn’t enough;

အဲဒီအချက် တစ်ခုတည်းဟာ မလုံလောက်သေးပါဘူး၊

the small but complex biomolecules that we’re familiar with

ကျုပ်တို့ သိရှိကြတဲ့ သေးငယ်ကြပေမဲ့ ရှုပ်ထွေးကြတဲ့ ဇီဝမော်လီကျူးတွေဟာ

are sensitive to temperature—

အပူချိန်ကို အာရုံခံနိုင်စွမ်း ရှိကြပြီး

too hot or cold, and they won’t mix.

ပူလွန်း ဒါမှမဟုတ် အေးလွန်းရင် မရောနှောနိုင်ကြပါ။

Liquid water has an additional advantage

အရည်ဖြစ်တဲ့ ရေဆီမှာ ထပ်ဆောင်း သာလွန်ချက် ရှိပြီး

in that it’s relatively temperature-stable,

နှိုင်းယှဉ်ပြောရပါက အပူချိန်အရ အတော်လေး တည်ငြိမ်ပါတယ်၊

meaning it can insulate molecules against large shifts in heat.

၎င်းဟာ မော်လီကျူးတွေ အပူချိန် အကြီးအကျယ် ပြောင်းလဲမှုမှ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

On Earth, these and other conditions in aquatic environments

ကမ္ဘာဂြိုဟ်ပေါ်တွင် အထက်ပါနဲ့ အဏ္ဏဝါ ဝန်းကျင်ထဲရှိ တခြားအခြေအနေတွေက

may have supported the emergence of life billions of years ago.

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ဘီလီယံချီမှာ သက်ရှိ ဘဝပေါ်လာရေးကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့ပုံ ရပါတယ်။

Tantalizingly, the same could be true in other parts of our solar system,

အလားတူပဲ ကျုပ်တို့ နေစနစ်ထဲက ခုနက ပြောခဲ့တဲ့ ရေခဲလတွေ အပါအဝင်

like these three icy moons.

ကျန်တဲ့ အပိုင်းတွေထဲမှာပါ အဲဒီအချက်ဟာ မှန်ကန်နိုင်ပါတယ်။

Europa, which is a moon of Jupiter,

ဂျူပီတာရဲ့ လဖြစ်တဲ့ Europa ဟာ

is probably the most intriguing ocean world.

သိပ်ကို စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကောင်းတဲ့ သမုဒ္ဒရာကမ္ဘာပါ။

Beneath a surface layer of ice thicker than Mount Everest,

ဧဝရက်တောင်ထက်ကို ပိုထူတဲ့ ရေခဲထုရဲ့ အောက်မှာ

there exists a liquid ocean as much as 100 kilometers deep.

ကီလိုမီတာ ၁၀၀ လောက် နက်ရှိုင်းတဲ့ အရည်သမုဒ္ဒရာ ရှိနေပါတယ်။

Astrobiologists think this hidden ocean could harbor life.

နက္ခတ္တဇီဝဗေဒပညာရှင်တွေက မြင်မရတဲ့ အဲဒီ သမုဒ္ဒရာတွင် သက်ရှိဘဝ ရှိနိုင်တယ် ယူဆတယ်။

Thanks to the Galileo probe,

Galileo ရဲ့ စမ်းသပ်မှု ရလဒ် ကျေးဇူးကြောင့်

we can deduce that its potential salt content

၎င်းထဲက ဆားပါဝင်မှု အချိုးအစားဟာ

is similar to that of some lakes on Earth.

ကမ္ဘာပေါ်က ရေကန်အချို့တို့နဲ့ ဆင်တူပါတယ်။

But most of its characteristics will be a mystery until we can explore it further.

ကျုပ်တို့ ရှေ့ဆက်မစူးစမ်းနိုင်ခင် ၎င်းရဲ့ လက္ခဏာ အများစုကို ခန့်မှန်းကြရုံပါပဲ။

Like Jupiter, Saturn also has moons that might have the right conditions for life.

Jupiter လိုပဲ Saturn ဆီမှာလည်း သက်ရှိဘဝ အတွက် လိုအပ်တဲ့ အခြေအနေရှိတဲ့ လတွေ ရှိတယ်။

For instance– Enceladus is a tiny ball of ice that’s small enough to nestle

ဥပမာ - Enceladus ဆိုရင် ရေခဲဘောလုံးလေးနဲ့ တူပြီး

within the surface area of the Gulf of Mexico.

ဧရိယာဟာ မက္ကဆီကိုပင်လယ်ကွေ့လောက် ရှိပါတယ်။

Similarly to Europa, it likely contains an ocean deep under the ice.

Europa လိုပဲ ၎င်းဆီမှာပါ ရေခဲထုရဲ့ အနက်ပိုင်းမှာ သမုဒ္ဒရာရှိပုံ ရပါတယ်။

But Enceladus also has geysers

ပြီးတော့ Enceladus ပေါ်တွင် ရေပူပန်းတွေ မြင်ရပြီး

that frequently vent water vapor and tiny ice grains into space.

ရေငွေ့တွေနဲ့ ရေခဲအစေ့တွေကို အာကာသထဲသို့ မကြာခဏ မှုတ်ထုတ်ပစ်တတ်ပါတယ်။

Astrobiologists are curious about whether these geysers

အဲဒီ ရေပူပန်းတွေဟာ အနက်ပိုင်းရှိ သမုဒ္ဒရာ နဲ့ ဆက်စပ်နေကြလားကို

are connected to the ocean below.

နက္ခတ္တဇီဝဗေဒပညာရှင်တွေ သိပ်ကို သိချင်ကြပါတယ်။

They hope to send a probe to test whether the geysers’ plumes of vapor

သူတို့ဟာ မြင်မရတဲ့ သမုဒ္ဒရာထံမှ သက်ရှိဘဝ ပေါ်ထွန်းနိုင်တဲ့ အရာတွေ ရေပူပန်း အငွေ့ထဲ

contain life-enabling material from that hidden sea.

ရှိမရှိကို သိနိုင်ရန် သူတို့ဟာ စမ်းသပ်မှုကို ပြုလုပ်ချင်ကြပါတယ်။

Although it’s the best known substance for nurturing life,

ရေဟာ သက်ရှိဘဝ ရှင်သန်ရေးအတွက် အကောင်းဆုံး အရာဖြစ်ပေမဲ့

water isn’t necessarily the only medium that can support living things.

သက်ရှိများကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော အရာတော့ မဟုတ်ပါ။

Take Titan, Saturn’s largest moon,

Saturn ရဲ့ အကြီးဆုံးလ Titan ကိုယူကြည့်ရင်၊

which has a thick nitrogen atmosphere

အဲဒီမှာ ထူထပ်တဲ့ နိုက်ထရိုဂျင် လေထုရှိပြီး

containing methane and many other organic molecules.

မီသိန်းနဲ့ များပြားတဲ့ အခြားအော်ဂဲနစ် မော်လီကျူးတွေ ပါဝင်ကြတယ်။

Its clouds condense and rain onto Titan’s surface,

Titan တိမ်တွေဟာလည်း ၎င်းရဲ့ မျက်နှာပြင်ပေါ်သို့ မိုးရွာတတ်ရာ

sustaining lakes and seas full of liquid methane.

ရေကန်များနဲ့ ပင်လယ်တွေဟာ မီသိန်းအရည်တွေနဲ့ ပြည့်နေကြတယ်။

This compound’s particular chemistry means it’s not as supportive a medium as water.

အဲဒီဒြပ်ပေါင်းရဲ့ ဓာတုဗေဒက ရေလို ပံ့ပိုးတဲ့ အရာ မဟုတ်တာကို ပြသပါတယ်။

But, paired with the high quantities of organic material

ဒါပေမဲ့ ကောင်းကင်ထံမှ ရွာချတဲ့ မိုးထဲမှာ အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းတွေ

that also rain down from the sky,

အများကြီးပါတယ် ဆိုတော့

these bodies of liquid methane could possibly support unfamiliar life forms.

အဲဒီ မီသိန်းအရည်ထဲက အဲဒီအရာတွေဟာ မသိရတဲ့ သက်ရှိပုံစံကို ပံ့ပိုးနိုင်ကြတယ်။

So what might indicate that life exists on these or other worlds?

အဲဒီလများ ဒါမှမဟုတ် အခြား ကမ္ဘာများပေါ်မှ သက်ရှိဘဝ ရှိနိုင်တာ ဘာက ညွှန်ပြနိုင်သလဲ။

If it is out there, astrobiologists speculate that it would be microscopic,

အဲဒီမှာ သက်ရှိဘဝသာ ရှိရင် နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်တို့က ၎င်းဟာ သေးနုပ်ပြီး

ကျုပ်တို့ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဗက်တီးရီးယားတွေနဲ့ တူမယ်လို့ ဆိုကြတယ်။

comparable to the bacteria we have on earth.

This would make it difficult to directly observe from a great distance,

နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်တွေက ဇီဝလက္ခဏာတွေကို ရှာဖွေနေကြတယ် ဆိုတော့

so astrobiologists seek clues called biosignatures.

၎င်းတို့ကို အဝေးမှနေပြီး ရှာတွေ့ဖို့ ခဲယဉ်းပါလိမ့်မည်။

Those may be cells, fossils, or mineral traces left behind by living things.

သက်ရှိဘဝ နောက်မှာ ကျန်ရစ်တဲ့ ဆဲလ်၊ ကျောက် ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း၊ ခြေရာတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်။

And finding any biosignatures will be challenging for many reasons.

ဘယ်လို ဇီဝလက္ခဏာကိုပဲ ရှာတွေ့တွေ့၊ စိန်ခေါ်ဖွယ်ဖြစ်ဖို့ အကြောင်းတွေ ရှိပါတယ်။

One of the biggest concerns

စိုးရိမ်စရာ အကောင်းဆုံး အချက်တစ်ခုက

is to make sure we sterilize our probes extremely thoroughly.

ကျုပ်တို့က ကျုပ်တို့ စမ်းသပ်မှုတွေကို အသေ အချာ ပိုးသတ်ဖြစ်ဖို့ သိပ်အရေးကြီးပါတယ်။

Otherwise we could accidentally contaminate ocean worlds

နို့မဟုတ်ရင် ကျုပ်တို့ဟာ အဲဒီသမုဒ္ဒရာကမ္ဘာတွေကို မတော်တဆ

with Earth’s own bacteria,

ကမ္ဘာဂြိုဟ်မှ ဘက်တီးရီးယားတွေနဲ့ ညစ်ညမ်းသွားစေရင်

which could destroy alien life.

အဲဒီလတွေပေါ်က သက်ရှိဘဝကို ဖျက်ဆီးပစ်နိုင်မှာပါ။

Titan, Enceladus, and Europa

Titan၊ Enceladus နဲ့ Europa တို့ဟာ

are just three of possibly many ocean worlds that we could explore.

ကျုပ်တို့ စူးစမ်းနိုင်ကြတဲ့ များပြားတဲ့ သမုဒ္ဒရာကမ္ဘာများထဲက သုံးခုမျှပါ။

We already know of several other candidates in our solar system,

ကျုပ်တို့ နေစနစ်ထဲမှာ အလားအလာရှိကြတဲ့ နေရာတချို့ကို ကျုပ်တို့ သိထားကြရာ

including Jupiter’s moons Callisto and Ganymede,

ဂျူပီတာရဲ့ လတွေ Callisto နဲ့ Ganymede၊

Neptune’s Triton, and even Pluto.

Neptune ရဲ့ Triton နဲ့ Pluto လည်း ပါဝင်ကြတယ်။

If there’s this much potential for life to exist in our own tiny solar system,

သေးငယ်တဲ့ ကျုပ်တို့ရဲ့ နေစနစ်ထဲမှာကို သက်ရှိဘဝအတွက် အလားအလာ ဒီလိုရှိမှတော့၊

what unimagined secrets might the rest of the universe contain?

ကျန်တဲ့စကြာဝဠာထဲ ရှိုနိုင်ကြတဲ့ လျှို့ဝှက် ချက်တွေ စိတ်ကူးကြည့်ဖို့တောင် မလွယ်ပါဘူး။