What happened when these 6 dictators took over? - Stephanie Honchell Smith

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Kanhaiya Verma

According to legend, the ancient Roman statesman Cincinnatus

ဒဏ္ဍာရီအရ၊ ရောမရဲ့ အင်အားကြီးမားတဲ့ ရန်သူ အေကွီက

was plowing his fields when news arrived that the Aequi,

အရှေ့ဘက်ကို ကျူးကျော်လိုက်ပြီဆိုတဲ့ သတင်းရောက်ရှိလာတဲ့အခါ၊

Rome’s powerful enemy to the east, had invaded.

ရှေးဟောင်း ရောမ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင် စင်စင်နာတပ်စ်ဟာ လယ်ထွန်နေတယ်။

Rome was in need of swift, decisive action,

ရောမဟာ လျင်မြန်၊ ပြတ်သားတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု လိုအပ်နေပြီး

and the senate had chosen him to serve as dictator,

အထက်လွှတ်တော်က စစ်တပ်နဲ့ အစိုးရအပေါ် အကြွင်းမဲ့ အာဏာရှိတဲ့

with absolute power over the military and government.

အာဏာရှင်အဖြစ် ထမ်းဆောင်ဖို့ သူ့ကို ရွေးချယ်ခဲ့တယ်။

Cincinnatus set down his plow, took control and,

စင်စင်နာတပ်စ်က လယ်ထွန်တာကို ချပြီး ကွပ်ကဲကာ

in a matter of weeks, saved Rome.

ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်း ရောမကို ကယ်တင်ခဲ့တယ်။

This story reinforces the myth of the “benevolent dictator”—

ဒီဖြစ်ရပ်က “အကျိုးပြုတဲ့ အာဏာရှင်” ယုံမှတ်မှားမှုကို အားဖြည့်ပေးတယ်၊

the idea of a leader who holds absolute power,

အကြွင်းမဲ့ အာဏာကို ဆုပ်ကိုင်ပေမဲ့၊ ဒါကို ပြဿနာတွေကို ထိရောက်စွာ

yet only uses it for the common good, to address problems efficiently,

ဖြေရှင်းဖို့၊ တရားမျှတတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်ကို ဖန်တီးဖို့၊ ဘုံကောင်းကျိုးအတွက်သာ

and create a just regime.

အသုံးပြုတဲ့ ခေါင်းဆောင် တစ်ယောက်ရဲ့ အယူအဆပါ။

But can a truly benevolent dictator exist in today’s world?

ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့ကမ္ဘာမှာ အကျိုးပြုတဲ့အာဏာရှင် တစ်ယောက်ဆိုတာ တကယ် တည်ရှိနိုင်လား။

Nations established modern democracies to safeguard

နိုင်ငံတွေဟာ တစ်ဦးချင်းရဲ့ ဖျက်လိုဖျက်ဆီး လုပ်နိုင်လောက်တဲ့ စိတ်ရူးပေါက်တာတွေကနေ

against the potentially destructive whims of a single individual.

ကာကွယ်ဖို့ ခေတ်သစ် ဒီမိုကရေစီတွေကို တည်ထောင်ခဲ့ကြတယ်။

When functioning properly, democracies enable a society to be freer,

ကောင်းကောင်း လုပ်ဆောင်နေတဲ့အခါ၊ ဒီမိုကရေစီတွေက ခြစားမှုနဲ့ အာဏာ

and provide stability by protecting against corruption and the abuse of power.

အလွဲသုံးစားတာကိုကာကွယ်ရင်း လူ့အဖွဲ့အစည်း ကို ပိုလွတ်လပ်စေကာ တည်ငြိမ်မှုပေးနိုင်တယ်။

This is accomplished by holding regular, free, and fair elections,

ပုံမှန်၊ လွတ်လပ်၊ တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပတာ၊

imposing term limits,

သက်တမ်း ကန့်သတ်ချက်တွေ ချမှတ်တာနဲ့

and establishing strong legislative branches and court systems.

ခိုင်မာတဲ့ဥပဒေပြု ဌာနခွဲတွေ၊တရားရေးစနစ်တွေ တည်ထောင်တာနဲ့ ဒါကို ပြီးမြောက်စေတယ်။

Maintaining a free press also helps keep politicians accountable for their actions

စာနယ်ဇင်းလွတ်လပ်မှုကို ထိန်းသိမ်းတာကလည်း နိုင်ငံရေးသမားတွေကို သူတို့လုပ်ရပ်တွေအတွက်

and encourages citizens to engage in their governments and communities.

တာဝန်ခံကာ နိုင်ငံသားတွေကို အစိုးရးနဲ့လူမှု အသိုင်းအဝိုင်းတွေမှာ ပါဝင်ဖို့ အားပေးတာပါ။

In a dictatorship, absolute or near-absolute power

အာဏာရှင်စနစ်တစ်ခုမှာ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် သူ့အမြင်ကို

is held by a single individual

လွတ်လပ်စွာ ချမှတ်သူ တစ်ဦးတည်းက အကြွင်းမဲ့

who is free to impose their vision on society.

ဒါမှမဟုတ် အကြွင်းမဲ့နီးပါး အာဏာကို ဆုပ်ကိုင်ထားတယ်။

Under certain conditions, the idea of a dictator can sound appealing,

တချို့သော အခြေအနေတွေအောက်မှာ၊ ဒီမိုကရေစီတစ်ရပ်ဟာ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု

like when a democracy isn't functioning as it should due to corruption,

ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံရေးနှစ်ခြမ်းကွဲမှုကြောင့် ကောင်းသင့်သလောက်

economic instability, or extreme political polarization.

မကောင်းတဲ့အခါမျိုးမှာ၊အာဏာရှင်တစ်ယောက်ရဲ့ အယူအဆက ဆွဲဆောင်မှုရှိပုံပေါက်နိုင်တယ်။

At these moments,

ဒီအချိန်တွေမှာ လူတွေဟာ

people may be willing to give up some democratic rights and freedoms

ပိုကောင်းတဲ့ အနာဂတ် မျှော်လင့်ချက်တွေ၊ ဒီမိုကရေစီ ရပိုင်ခွင့်တွေနဲ့ လွတ်လပ်မှု

for hopes of a better future.

တချို့ကို စွန့်လွှတ်ဖို့လိုလားလောက်တယ်။

Authoritarian-leaning leaders present themselves

အာဏာရှင်ဆန်တဲ့ဘက်ကို ယိမ်းတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက အရာရာကို

as the ones who can fix everything.

ပြုပြင်နိုင်တဲ့သူတွေအဖြစ် တင်ပြကြပါတယ်။

They distill complex problems into simple talking points

ရှုပ်ထွေးတဲ့ပြဿနာတွေကို ရိုးရှင်းတဲ့ ဆွေးနွေးစရာတွေအဖြစ် အနှစ်ချုပ်ပြီး

and promise quick solutions.

တက်သုတ်ရိုက်ဖြေရှင်းနည်းတွေကို ကတိပြုတယ်။

Some of the most overt authoritarian leaders have taken this strategy,

ဩဂုစတို ပင်နိုချတ်၊ မိုဘူတို ဆီဆီဆေကိုနဲ့ မူအာမာ ဂဒါဖီလို အာဏာသိမ်းမှုတွေကနေ

including military dictators who seized control through coups

ထိန်းချုပ်မှုကို ရယူခဲ့တဲ့ စစ်အာဏာရှင်တွေ အပါအဝင်၊ ဗြောင်ကျတဲ့ အာဏာရှင်ဆန်တဲ့

like Augusto Pinochet, Mobuto Sese Seko, and Muammar Gaddafi.

ခေါင်းဆောင်အများစုက ဒီနည်းဗျူဟာကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြတယ်။

Gaddafi, for example, initially asserted himself as a revolutionary hero,

ဥပမာ၊ ဂဒါဖီဟာ နိုင်ငံရဲ့ အမြတ်ထုတ်တဲ့ နိုင်ငံခြားရေနံစာချုပ်တွေကို ဖျက်သိမ်းရင်း

canceling the country's exploitative foreign oil contracts.

အစမှာ တော်လှန်ရေး သူရဲကောင်းတစ်ယောက်အဖြစ် သူ့ကိုယ်သူ အခိုင်အမာပြောဆိုခဲ့တယ်။

But the longer he was in power, the more riddled with paranoia he became.

ဒါပေမဲ့ သူ အာဏာရတာ ပိုကြာလေ၊ ယုံမှားသံသယတွေ ပိုများလာလေပါ။

Like Pinochet and Mobuto, he used his position to target and torture opponents,

ပီနိုချက်နှင့် မိုဘူတိုလိုပဲ သူဟာ ပြိုင်ဘက်တွေကို ပစ်မှတ်ထား၊ ညှဉ်းပန်းဖို့၊

embark on campaigns of mass violence against everyday people,

သာမန်ပြည်သူတွေကို အစုလိုက် အကြမ်းဖက်မှု လှုပ်ရှားမှုတွေ စလုပ်ဖို့နဲ့

and build an enormous personal fortune.

ကိုယ်ပိုင် ဥစ္စာတည်ဆောက်ဖို့ သူ့ရာထူးကို အသုံးပြုခဲ့တယ်။

Other modern dictators were initially elected democratically,

အခြား ခေတ်သစ် အာဏာရှင်တွေကို အစမှာ ဒီမိုကရေစီအရ ရွေးကောက်ခဲ့ပြီးနောက်

then strategically accumulated power by embracing authoritarian forms of control.

အာဏာရှင်တဲ့ ထိန်းချုပ်မှု ပုံစံတွေကို ကျင့်သုံးရင်း ဗျူဟာအရ အာဏာစုဆောင်းခဲ့တာပါ။

Italy’s Benito Mussolini and Germany’s Adolf Hitler, for example,

ဥပမာ ၊ အီတလီက ဘင်နီတို မူဆိုလီနီနဲ့ ဂျာမနီက အဒေါ့ဖ် ဟစ်တလာတို့ဟာ

gained popularity during waves of mass discontent.

လူထု မကျေနပ်မှု လှိုင်းတွေအတွင်းမှာ လူ ကြိုက်များလာခဲ့တယ်။

Both channeled economic woes into racist rhetoric and embraced fascism,

စီးပွားရေး ပြဿနာနှစ်ခုစလုံးက နိုင်ငံတစ် တစ်ခု၊ လူမျိုးတစ်မျိုးက အခြားသူအားလုံးထက်

a type of authoritarianism which exalts the importance of one nation, or race,

ပိုအရေးပါတယ်လို့ ဂုဏ်တင်တဲ့ အာဏာရှင်ဆန်မှု တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ လူမျိုးရေးဝါဒနဲ့ ဖက်ဆစ်ဝါဒ

above all others.

ကျင့်သုံးတာဆီ ကြောင်းပေးခဲ့တယ်။

Once in office, such leaders gradually dismantle checks on their power,

အာဏာရတာနဲ့ ဒီလိုခေါင်းဆောင်တွေက သူတို့ကို ဆန့်ကျင် ပြဌာန်းလောက်တဲ့ တရားသူကြီးတွေကို

including removing judges who might rule against them,

ဖယ်တာ၊ သက်တမ်းသတ်မှတ်ချက်တွေကို ပယ်တာ၊ အကြိုက်မတွေ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ

abolishing term limits,

ရလဒ်တွေကို အသိအမှတ်ပြုဖို့

or refusing to acknowledge unfavorable election results.

ငြင်းတာအပါအဝင် သူတို့ အာဏာကို ကန့်သတ်တာတွေကိုတဖြည်းဖြည်း ဖျက်သိမ်းတယ်။

Since they punish dissenting voices,

သူတို့က ကွဲလွဲတဲ့ သဘောထားတွေကို အပြစ်ပေးတာကြောင့်၊

dictators are often surrounded with yes-men,

အာဏာရှင်တွေဟာ ကျွမ်းကျင်မှုအပေါ် သစ္စာစောင့်သိမှုကို

who are promoted based on loyalty over expertise,

အခြေခံပြီး ရာထူးတိုးခံရတဲ့ မှန်ပါ့သမားတွေနဲ့ ဝန်းရံနေလေ့ရှိပြီး

ultimately wreaking incalculable economic, social, and environmental costs.

နောက်ဆုံး တွက်မရနိုင်တဲ့ စီးပွား၊လူမှုနဲ့ ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုတွေကိုဖြစ်စေတယ်။

But these costs can also be hidden from view.

ဒါပေမဲ့ ဒီထိခိုက်မှုတွေကိုလည်း အများမမြင်အောင် ဖုံးကွယ်ထားနိုင်တယ်။

Dictators build up cults of personality by minimizing negative coverage

အာဏာရှင်တွေဟာ အပျက်သဘော သတင်းပို့ချက်တွေ လျှော့ချကာ

and pushing positive propaganda that presents them as strong or heroic.

အပြုသဘော ဝါဒဖြန့်မှုကို တွန်းအားပေးရင်း ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ဆည်းကပ်မှုတွေကို တည်ဆောက်တယ်။

This can make it almost impossible to accurately measure their success.

ဒါက သူတို့ရဲ့ အောင်မြင်မှုကို အတိအကျ တိုင်းဖို့ မဖြစ်နိုင်သလောက်ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

Did Mussolini really make the trains run on time?

မူဆိုလီနီက ရထားတွေကို အချိန်မှန် ပြေးဆွဲစေခဲ့သလား။

It’s hard to know, since he would have punished those who said otherwise.

သူက တစ်နည်းနည်းနဲ့ ပြောတဲသူတွေကို အပြစ်ပေးမှာဆိုတော့၊ ဒါက သိဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။

While some modern dictators have brought modest growth

ခေတ်သစ် အာဏာရှင်တချို့က နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးနဲ့

to their nation’s economies and industries,

စက်မှုလုပ်ငန်းတွေအတွက် အတော်အသင့် တိုးတက်စေခဲ့ပေမဲ့၊

most have enriched the few and left widespread destruction in their wake.

အများစုကတော့ လူနည်းစုကို ချမ်းသာစေပြီး နောက်ပိုင်းမှာ နေရာအနှံ့ပျက်စီးကျန်ခဲ့တယ်။

Even so-called benevolent dictators, whose regimes lacked overt violence,

ဗြောင်ကျတဲ့ အကြမ်းမဖက်တဲ့ အစိုးရတွေရဲ့ အကျိုးပြု အာဏာရှင်တွေလို့ ဆိုသူတွေတောင်

stand accused of censoring journalists

သတင်းစာဆရာတွေကို စိစစ်ပြီး နိုင်ငံသား အခွင့်အရေးနဲ့

and limiting the rights and freedoms of citizens.

လွတ်လပ်ခွင့်တွေကို ကန့်သတ်တယ်လို့ စွပ်စွဲခံရတယ်။

Back to ancient Rome.

ရှေးခေတ် ရောမကို ပြန်သွားရအောင်။

Perhaps the most important dimension

ဖြစ်လောက်တာက၊ စင်စင်နက်တပ်စ်ရဲ့

of Cincinnatus’ legendary benevolent dictatorship

ဒဏ္ဍာရီဆန်တဲ့ အကျိုးပြုတဲ့ အာဏာရှင် စနစ်ရဲ့ အရေးကြီးဆုံး ရှုထောင့်က

is not that he held total power,

သူဟာ အကြွင်းမဲ့ အာဏာကို ဆုပ်ကိုင်တာမဟုတ်ဘဲ၊

but that he gave it up after only 16 days.

၁၆ ရက်သာကြာပြီးနောက်မှာပဲ စွန့်လွှတ်လိုက်တာပါ။

Once Rome was safe, he stepped down and retired to his fields.

ရောမ ဘေးကင်းသွားတာနဲ့ သူက ရာထူးကနေ ဆင်းပြီး သူ့လယ်မှာ အငြိမ်းစားယူတယ်။

His willingness to relinquish control to the senate was as important

အထက်လွှတ်တော်မှာ ထိန်းချုပ်မှု စွန့်ဖို့ သူ့ဆန္ဒက ကျူးကျော်သူတွေကို ကာကွယ်ဖို့

to the common good as his ability to fend off invaders.

သူ့ရဲ့ စွမ်းရည်လိုပဲ ဘုံကောင်းကျိုးက အရေးကြီးပါခဲ့တယ်။

In practice, no modern dictator has lived up to this ideal.

လက်တွေ့မှာ၊ ဘယ်ခေတ်သစ်အာဏာရှင်တစ်ယောက်မှ ဒီစံနှုန်းနဲ့အညီ မနေထိုင်ခဲ့ဘူး။

Dictators don’t willingly walk away from power,

အာဏာရှင်တွေဟာ အာဏာကနေ လိုလိုလားလား ရှောင်မထွက်ကြဘဲ၊

they continuously crave more.

အဆက်မြတ် ပိုတောင် တောင့်တကြတာပါ။

That’s why institutions that provide checks on leaders must be safeguarded:

ဒါကြောင့် ခေါင်းဆောင်တွေကို ကန်သတ်တာတွေ လုပ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို ကာကွယ်ရမှာပါ။

in the hands of an aspiring dictator,

ရည်မှန်းချက်ကြီးတဲ့ အာဏာရှင် တစ်ယောက်ရဲ့လက်ထဲမှာ၊

even seemingly robust democracies

ခိုင်မာပုံရတဲ့ ဒီမိုကရေစီတွေတောင် ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်တဲ့

can sink into repressive, authoritarian regimes.

အာဏာရှင် အစိုးရတွေထဲမှာ နစ်မြုပ်သွားနိုင်ပါတယ်။