What happened when these 6 dictators took over? - Stephanie Honchell Smith

Translator: 24 Anh

According to legend, the ancient Roman statesman Cincinnatus

Theo truyền thuyết, chính khách La Mã cổ đại Cincinnatus

was plowing his fields when news arrived that the Aequi,

đang cày ruộng thì nhận được tin

rằng Aequi, kẻ thù hùng mạnh ở phía đông của La Mã, đã xâm lược.

Rome’s powerful enemy to the east, had invaded.

Rome was in need of swift, decisive action,

La Mã cần hành động nhanh chóng, quyết đoán,

and the senate had chosen him to serve as dictator,

và viện nguyên lão đã chọn ông làm nhà độc tài,

with absolute power over the military and government.

trao cho ông quyền lực tuyệt đối đối với quân đội và chính phủ.

Cincinnatus set down his plow, took control and,

Cincinnatus đặt cày xuống, nắm quyền quản lý

in a matter of weeks, saved Rome.

và trong vài tuần, ông đã cứu được La Mã.

This story reinforces the myth of the “benevolent dictator”—

Câu chuyện này thúc đẩy lầm tưởng về “nhà độc tài nhân từ” --

the idea of a leader who holds absolute power,

ý tưởng về một nhà lãnh đạo nắm giữ quyền lực tuyệt đối,

yet only uses it for the common good, to address problems efficiently,

nhưng chỉ sử dụng nó vì lợi ích chung, để giải quyết các vấn đề một cách hiệu quả

and create a just regime.

và tạo ra một chế độ công bằng.

But can a truly benevolent dictator exist in today’s world?

Nhưng liệu một nhà độc tài thực sự nhân từ có tồn tại trong thế giới ngày nay không?

Nations established modern democracies to safeguard

Các quốc gia đã xây dựng các nền dân chủ hiện đại

để ngăn những ý định nhất thời có khả năng phá hoại

against the potentially destructive whims of a single individual.

của một cá nhân độc lập.

When functioning properly, democracies enable a society to be freer,

Khi vận hành bình thường, các nền dân chủ giúp xã hội được tự do hơn

and provide stability by protecting against corruption and the abuse of power.

và đem lại sự ổn định bằng cách ngăn ngừa tham nhũng và lạm dụng quyền lực.

This is accomplished by holding regular, free, and fair elections,

Mục tiêu này đạt được thông qua các cuộc bầu cử thường xuyên, tự do và công bằng,

imposing term limits,

đặt ra giới hạn nhiệm kỳ,

and establishing strong legislative branches and court systems.

và thiết lập các nhánh lập pháp và hệ thống tư pháp vững mạnh.

Maintaining a free press also helps keep politicians accountable for their actions

Duy trì tự do báo chí cũng khiến các chính trị gia

chịu trách nhiệm về hành động của họ

and encourages citizens to engage in their governments and communities.

và khuyến khích người dân tham gia vào chính phủ và cộng đồng của họ.

In a dictatorship, absolute or near-absolute power

Trong một chế độ độc tài, quyền lực tuyệt đối hoặc gần như tuyệt đối

is held by a single individual

do một cá nhân duy nhất nắm giữ,

who is free to impose their vision on society.

họ được tự do áp đặt quan điểm của mình lên toàn xã hội.

Under certain conditions, the idea of a dictator can sound appealing,

Trong một số điều kiện nhất định, ý niệm về nhà độc tài nghe có vẻ hấp dẫn,

like when a democracy isn't functioning as it should due to corruption,

như khi một nền dân chủ không thể vận hành như bình thường vì tham nhũng,

economic instability, or extreme political polarization.

bất ổn kinh tế hoặc phân cực chính trị cực đoan.

At these moments,

Vào những thời điểm này,

people may be willing to give up some democratic rights and freedoms

mọi người có thể sẵn sàng từ bỏ một số quyền và tự do dân chủ

for hopes of a better future.

vì hy vọng về tương lai tốt đẹp hơn.

Authoritarian-leaning leaders present themselves

Các nhà lãnh đạo có khuynh hướng độc đoán tự thể hiện mình

as the ones who can fix everything.

là người có thể giải quyết mọi việc.

They distill complex problems into simple talking points

Họ đúc kết các vấn đề phức tạp thành những luận điểm đơn giản

and promise quick solutions.

và hứa hẹn các giải pháp nhanh chóng.

Some of the most overt authoritarian leaders have taken this strategy,

Một số nhà lãnh đạo độc tài công khai nhất đã áp dụng chiến lược này,

including military dictators who seized control through coups

bao gồm các nhà độc tài quân sự đã lên nắm quyền qua các cuộc đảo chính

like Augusto Pinochet, Mobuto Sese Seko, and Muammar Gaddafi.

như Augusto Pinochet, Mobuto Sese Seko và Muammar Gaddafi.

Gaddafi, for example, initially asserted himself as a revolutionary hero,

Ví dụ, Gaddafi ban đầu khẳng định mình là một anh hùng cách mạng,

canceling the country's exploitative foreign oil contracts.

hủy bỏ các hợp đồng khai thác dầu mỏ mà đất nước đã ký với nước ngoài.

But the longer he was in power, the more riddled with paranoia he became.

Nhưng càng nắm quyền lâu, ông càng trở nên hoang đường.

Like Pinochet and Mobuto, he used his position to target and torture opponents,

Giống như Pinochet và Mobuto,

ông lợi dụng địa vị để nhắm mục tiêu và tra tấn các đối thủ,

embark on campaigns of mass violence against everyday people,

triển khai các chiến dịch bạo lực hàng loạt chống lại dân thường

and build an enormous personal fortune.

và tích lũy khối tài sản cá nhân khổng lồ.

Other modern dictators were initially elected democratically,

Các nhà độc tài hiện đại khác ban đầu được bầu cử một cách dân chủ,

then strategically accumulated power by embracing authoritarian forms of control.

sau đó mưu mô tích lũy quyền lực bằng cách áp dụng các hình thức kiểm soát độc đoán.

Italy’s Benito Mussolini and Germany’s Adolf Hitler, for example,

Ví dụ, Benito Mussolini của Ý và Adolf Hitler của Đức

gained popularity during waves of mass discontent.

giành được sự ủng hộ từ những làn sóng bất mãn của quần chúng.

Both channeled economic woes into racist rhetoric and embraced fascism,

Cả hai đều biến tai ương kinh tế thành luận điệu phân biệt chủng tộc

và đi theo chủ nghĩa phát xít,

a type of authoritarianism which exalts the importance of one nation, or race,

kiểu chủ nghĩa độc đoán

đề cao tầm quan trọng của một quốc gia hoặc chủng tộc

above all others.

trên mọi quốc gia, chủng tộc khác.

Once in office, such leaders gradually dismantle checks on their power,

Khi nhậm chức, các nhà lãnh đạo này dần dỡ bỏ hạn chế với quyền lực của họ,

including removing judges who might rule against them,

bao gồm loại bỏ các thẩm phán có thể đưa ra phán quyết chống lại họ,

abolishing term limits,

bãi bỏ giới hạn nhiệm kỳ,

or refusing to acknowledge unfavorable election results.

hoặc từ chối công nhận kết quả bầu cử không có lợi cho mình.

Since they punish dissenting voices,

Vì họ trừng phạt những ai bất đồng chính kiến,

dictators are often surrounded with yes-men,

xung quanh các nhà độc tài thường là những kẻ phục tùng,

who are promoted based on loyalty over expertise,

những người thăng tiến nhờ vào lòng trung thành thay vì chuyên môn,

ultimately wreaking incalculable economic, social, and environmental costs.

sau cùng gây ra tổn thất kinh tế, xã hội và môi trường không thể đo lường được.

But these costs can also be hidden from view.

Nhưng những tổn thất này cũng có thể được che đậy.

Dictators build up cults of personality by minimizing negative coverage

Các nhà độc tài xây dựng sự sùng bái cá nhân

bằng cách giảm thiểu dư luận tiêu cực

and pushing positive propaganda that presents them as strong or heroic.

và thúc đẩy tuyên truyền tích cực miêu tả họ thật mạnh mẽ hoặc anh dũng.

This can make it almost impossible to accurately measure their success.

Thế nên, việc đo lường chính xác thành công của họ dường như là không thể.

Did Mussolini really make the trains run on time?

Mussolini có thực sự khiến các chuyến tàu chạy đúng giờ không?

It’s hard to know, since he would have punished those who said otherwise.

Khó mà biết được, vì ông ấy hẳn đã trừng phạt những người nói ngược lại.

While some modern dictators have brought modest growth

Dù một số nhà độc tài hiện đại mang lại sự tăng trưởng vừa phải

to their nation’s economies and industries,

cho nền kinh tế và công nghiệp của quốc gia,

most have enriched the few and left widespread destruction in their wake.

hầu hết đã làm giàu cho một số ít người và để lại sự tàn phá trên diện rộng.

Even so-called benevolent dictators, whose regimes lacked overt violence,

Kể cả những người được gọi là nhà độc tài nhân từ,

với chế độ không có hành vi bạo lực công khai,

stand accused of censoring journalists

cũng bị cáo buộc kiểm duyệt các nhà báo

and limiting the rights and freedoms of citizens.

và hạn chế quyền và tự do của công dân.

Back to ancient Rome.

Trở lại La Mã cổ đại.

Perhaps the most important dimension

Có lẽ khía cạnh quan trọng nhất

of Cincinnatus’ legendary benevolent dictatorship

của chế độ độc tài nhân từ huyền thoại của Cincinnatus

is not that he held total power,

không phải là ông nắm giữ toàn bộ quyền lực,

but that he gave it up after only 16 days.

mà là ông đã từ bỏ nó chỉ sau 16 ngày.

Once Rome was safe, he stepped down and retired to his fields.

Khi La Mã đã an toàn, ông thoái vị và lui về với đồng ruộng của mình.

His willingness to relinquish control to the senate was as important

Việc ông sẵn sàng trao lại quyền quản lý cho viện nguyên lão

cũng quan trọng đối với lợi ích chung

to the common good as his ability to fend off invaders.

hệt như khả năng chống lại quân xâm lược của ông.

In practice, no modern dictator has lived up to this ideal.

Trên thực tế, không có nhà độc tài hiện đại nào noi theo lý tưởng này.

Dictators don’t willingly walk away from power,

Những kẻ độc tài không sẵn lòng từ bỏ quyền lực,

they continuously crave more.

họ liên tục khao khát nhiều hơn.

That’s why institutions that provide checks on leaders must be safeguarded:

Đó là lý do tại sao các thể chế giám sát các nhà lãnh đạo phải được đảm bảo:

in the hands of an aspiring dictator,

đặt trong tay của nhà độc tài tham vọng,

even seemingly robust democracies

ngay cả những nền dân chủ tưởng chừng như vững mạnh

can sink into repressive, authoritarian regimes.

cũng có thể thoái hóa thành chế độ độc tài, áp bức.