If superpowers were real: Body mass - Joy Lin

1,430,731 views ・ 2013-06-27

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
00:14
Some superheroes can grow
0
14205
1651
စူပါ ဟီးရိုးအချို့ဟာ တိုက်တစ်လုံးရဲ့
00:15
to the size of a building at will.
1
15880
3700
အရွယ်အစားအထိ ကြီးထွားလာနိုင်တယ်။
00:19
That's very intimidating!
2
19604
1481
ဒါက အလွန် ကြောက်စရာပါ။
00:21
But a scientist must ask
3
21109
1582
ဒါပေမဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်ကတော့
00:22
where the extra material is coming from.
4
22715
3559
ဒီအပိုအသားတွေက ဘယ်ကလာတာလဲလို့ မေးမှာပါ။
00:26
The Law of Conservation of Mass implies
5
26298
2072
ဒြပ်ထု တည်မြဲခြင်း နိယာမက
00:28
that mass can neither be created
6
28394
2690
ဒြပ်ထုကို ဖန်တီးလို့မရသလို ဖျက်ဆီးလို့လည်း မရဘူးလို့
00:31
nor destroyed,
7
31108
1140
သွယ်ဝိုက်ဆိုတယ်၊
00:32
which means that our hero's mass
8
32272
1646
လူစွမ်းကောင်း ရဲ့ ဒြပ်ထုဟာ
00:33
will not change just because his size changes.
9
33942
3916
အရွယ်အစား ပြောင်းလဲမှုနဲ့သာ ပြောင်းလဲမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုလိုတာပါ။
00:37
For instance, when we bake a fluffy sponge cake,
10
37882
4330
ဥပမာ၊ ကိတ်မုန့်ပွပွတစ်လုံးကို ဖုတ်တဲ့အခါ၊
00:42
even though the resulting delicious treat
11
42236
1953
ရလာတဲ့ အရသာာရှိတဲ့ စားချင်စဖွယ်က
00:44
is much bigger in size than the cake batter
12
44213
2454
ဖိုထဲဝင်သွားတဲ့ ကိတ် အနှစ်ထက် အများကြီး
00:46
that went into the oven,
13
46691
1491
အရွယ်အစား ပိုကြီးတာတောင်၊
00:48
the weight of the cake batter should still equal
14
48206
2596
ကိတ် အနှစ်ရဲ့ အလေးချိန်က ကိတ်ရဲ့အလေးချိန်နဲ့
00:50
the weight of the cake
15
50826
1151
အငွေ့ပြန်သွားတဲ့
စိုထိုင်းမှု ပေါင်းတာနဲ့ ညီမျှနေသင့်သေးတယ်။
00:52
plus the moisture that has evaporated.
16
52001
3670
00:55
In a chemical equation,
17
55695
1259
ဓာတု ညီမျှခြင်းတစ်ခုမှာ
00:56
molecules rearrange to make new compounds,
18
56978
2587
မော်လီကျူးတွေက ဒြပ်ပေါင်းအသစ်တွေ ဖန်တီးဖို့ ပြန်စီပေမဲ့
00:59
but all the components should still be accounted for.
19
59589
3669
အစိတ်အပိုင်းအားလုံးကို ထည့်တွက်သင့်တယ်။
01:03
When our hero expands
20
63282
1867
လူစွမ်းကောင်းက
01:05
from 6 feet tall
21
65173
1849
၆ ပေ အရပ်ကနေ
01:07
to 18 feet tall,
22
67046
2358
၁၈ ပေအထိ ဆန့်သွားတဲ့အခါ
01:09
his height triples.
23
69428
2313
သူ့အရပ်က သုံးဆတိုးလာတယ်။
01:11
Galileo's Square Cube Law says
24
71765
1904
ဂယ်လီလီလီယိုရဲ့ စကွဲကျူ့ နိယာမက
01:13
his weight will be 27
25
73693
2135
သူဟာ အတိုင်းအတာ
01:15
- 3 times 3 times 3 equals 27 -
26
75852
2435
သုံး ခု စလုံးမှာ တိုးလာတာကြောင့်
01:18
times his regular weight
27
78311
1188
အလေးချိန်က ၂၇ ( ၃X၃X၃)
01:19
since he has to expand in all three dimensions.
28
79523
3474
သူ့ရဲ့ပုံမှန် အလေးချိန်ရဲ့ ၂၇ ဆ နဲ့ ညီမျှမယ်လို့ဆိုတယ်။
01:23
So, when our superhero transforms into a giant,
29
83021
3521
ဒါကြောင့် စူပါဟီရိုးက ဧရာမလူသား အဖြစ် ပြောင်းလဲသွားတဲ့အခါ
01:26
we are dealing with two possibilities.
30
86566
2648
ဖြစ်နိုင်ခြေနှစ်ခုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနေပါတယ်။
01:29
Our hero towering at 18 feet
31
89238
2395
၁၈ ပေ မိုးနေတဲ့ လူစွမ်းကောင်းဟာ ဒီလူသားပုံစံမှာ
01:31
still only weighs 200 pounds,
32
91657
2864
မူလ အလေးချိန်
01:34
the original weight in this human form.
33
94545
2425
ပေါင် ၂၀၀ ပဲ ရှိသေးတယ်။
01:36
Now, option two, our hero weighs 5,400 pounds
34
96994
5108
ကဲ ရွေးချယ်စရာ နှစ်ကတော့ လူစွမ်းကောင်းက ပေါင် ၅,၄၀၀ အလေးချိန်ရှိတယ်၊
01:42
- 200 pounds times 27 equals 5,400 pounds -
35
102126
4428
ပေါင် ၂၀၀ X၂၇ က ပေါင် ၅,၄၀၀ နဲ့ ညီမျှပါတယ်၊
01:46
when he is 18 feet tall,
36
106578
1602
သူ ၁၈ ပေမြင့်တဲ့အချိန်မှာပါ၊
01:48
which means he also weighs 5,400 pounds
37
108204
4311
ဆိုလိုတာက သူ ၆ ပေမြင့်တဲ့အခါ ပေါင် ၅,၄၀၀
01:52
when he is 6 feet tall.
38
112539
2193
အလေးချိန်လည်းရှိနေတာပါ။
01:57
Nobody can get in the same elevator with him
39
117455
1585
သတိပေးချက်မမြည်ဘဲ ဘယ်သူမှ
01:59
without the alarm going off.
40
119064
1759
သူနဲ့အတူတူ ဓာတ်လှေကားမစီးနိုင်ဘူး။
02:00
Now, option two seems a little more
41
120847
1860
ကဲ ရွေးချယ်စရာ နှစ်က သိပ္ပံပညာအရ
02:02
scientifically plausible,
42
122731
1231
နည်းနည်းပိုယုတ္တိရှိပုံရပေမဲ့
02:03
but it begs the question,
43
123986
1923
မေးခွန်းပေါ်လာတာက
02:05
how does he ever walk through the park
44
125933
1696
မြေကြီးပေါ်မှာ သူ အသုံးပြုနေတဲ့
02:07
without sinking into the ground
45
127653
1221
ဖိအားကို သူ့ခြေထောက်
02:08
since the pressure he is exerting on the soil
46
128898
2210
အောက်ခြေ ဧရိယာနဲ့ စားထားတဲ့ ဒြပ်ထုနဲ့
02:11
is calculated by his mass
47
131132
1418
တွက်ချက်ထားတဲ့အတွက်
02:12
divided by the area of the bottom of his feet?
48
132574
3221
မြေကြီးထဲကို နစ်မြုပ်မသွားဘဲ ဥယျာဉ်ကို ဘယ်လို ဖြတ်သွားမလဲဆိုတာပါ။
02:15
And what kind of super socks and super shoes
49
135819
2564
သူ ပြေးတဲ့အခါ သူ့ရဲ့ ပေါင် ၅,၄၀၀ ကိုယ်ခန္ဓာကို လမ်းမှာ
02:18
is he putting on his feet to withstand all the friction
50
138407
3057
ဒရွတ်ဆွဲတာကနေဖြစ်ပေါ်တဲ့ ပွတ်အား အားလုံး ကို ခံနိုင်ဖို့
02:21
that results from dragging his 5,400 pound body
51
141488
3610
သူ့ခြေထောက်မှာ ဘယ် စူပါ ခြေအိတ်တွေနဲ့
02:25
against the road when he runs?
52
145122
3503
စူပါ ဖိနပ် အမျိုးအစား ကို ဝတ်ထားလဲ။
02:28
And can he even run?
53
148649
1654
သူ ပြေးတောင် ပြေးနိုင်လား။
02:30
And I won't even ask how he finds pants
54
150327
2322
ဆန့်ထွက်မှုကို ခနိုင်လောက်အောင် ပြောင်းသာ
02:32
flexible enough to withstand the expansion.
55
152673
3043
လွှဲသာရှိတဲ့ ဘောင်းဘီတွေကို သူ ဘယ်လိုတွေ့လဲတောင် မမေးချင်ဘူး။
02:41
Now, let's explore the density
56
161180
2146
အခုတော့ အထက်မှာဖော်ပြထားတဲ့
02:43
of the two options mentioned above.
57
163350
2482
ရွေးချယ်စရာ နှစ်ခုရဲ့ သိပ်သည်းမှုကို စူးစမ်းရအောင်။
02:45
Density is defined as mass divided by volume.
58
165856
3027
သိပ်သည်းမှုကို ထုထည်နဲ့ စားထားတဲ့ ဒြပ်ထုလို့ သတ်မှတ်ထားတယ်။
02:48
The human body is made out of bones and flesh,
59
168907
2838
လူ့ကိုယ်ခန္ဓာကို အရိုးတွေ၊ အသားတွေနဲ့ လုပ်ထားပြီး
02:51
which has a relatively set density.
60
171769
2618
အတော်လေး ခဲနေတဲ့ သိပ်သည်းမှုတစ်ခုပါ။
02:54
In option one, if the hero weighs 200 pounds all the time,
61
174411
3223
ရွေးချယ်စရာ တစ်အရ လူစွမ်းကောင်းဟာ တစ်ချိန်လုံး ပေါင် ၂၀၀ လေးနေရင်၊
02:57
then he would be bones and flesh at normal size.
62
177658
3174
သူဟာ သာမန်အရွယ်အစား အရိုးတွေနဲ့ အသားတွေဖြစ်မှာပါ။
03:00
When he expands to a bigger size
63
180856
2131
ပေါင် ၂၀၀ အလေးချိန် ရှိနေသေးချိန်မှာ
ပိုကြီးတဲ့အရွယ်အစားအထိ ချဲ့ထွင်တဲ့အခါ
03:03
while still weighing 200 pounds,
64
183011
1633
03:04
he essentially turns himself
65
184668
1815
အခြေခံအနေနဲ့ ဝက်ဝံရုပ်ွပွကြီးအဖြစ်
03:06
into a giant, fluffy teddy bear.
66
186507
3496
သူ့ဘာသာပြောင်းလဲသွားတယ်။
03:13
In option two, if the hero weighs
67
193188
2007
ရွေးချယ်စရာ နှစ်အရ လူစွမ်းကောင်းဟာ
03:15
5,400 pounds all the time,
68
195219
1899
တစ်ချိန်လုံး ပေါင် ၅,၄၀၀ လေးနေရင်၊
03:17
then he would be bones and flesh at 18 feet
69
197142
3065
ခြေနှစ်ချောင်းနဲ့ ထောက်ပံ့ထားတဲ့ အလေးချိန်ပေါင် ၅,၄၀၀ ရှိတဲ့
03:20
with 5,400 pounds of weight supported by two legs.
70
200231
3813
၁၈ ပေရှိတဲ့ အရိုးနဲ့ အသားဖြစ်မှာပါ။
သူ ရွေ့လျားစဉ် အလေးချိန်ကို ခြေရိုးတွေပေါ်မှာ
03:24
The weight would be exerted on the leg bones
71
204068
2096
03:26
at different angles as he moves.
72
206188
1643
ထောင့်အမျိုးမျိုးနဲ့ ဆောင်ထားမယ်။
03:27
Bones, while hard, are not malleable,
73
207855
2304
အရိုးတွေက မာပေမဲ့ ပျော့ပျောင်းမှုမရှိ
03:30
meaning they do not bend,
74
210183
1599
ကွေးလိုမရတာကြောင့်
03:31
so they break easily.
75
211806
2068
အလွယ်တကူ ကျိုးပဲ့တယ်။
03:33
The tendons would also be at risk of tearing.
76
213898
2313
အရွတ်တွေကလည်း စုပ်ပြဲမယ့်အန္တရာယ်ရှိမယ်။
03:36
Tall buildings stay standing
77
216235
1913
အထပ်မြင့်တိုက်တွေမှာ
03:38
because they have steel frames
78
218172
1790
သံမဏိဘောင်တွေရှိပြီး
03:39
and do not run and jump around in the jungle.
79
219986
2856
တောထဲမှာ ပြေးပြီး ခုန်ချလို့မရတဲ့ အတွက် မတ်မတ်ထောင်နေတယ်။
03:42
Our hero, on the other hand,
80
222866
1144
တစ်ဖက်မှာ လူစွမ်းကောင်းက
03:44
one landing at a bad angle
81
224034
2780
ထောင့်ဆိုးတစ်ခုမှာ ဆင်းနေပြီး
03:46
and he's down.
82
226838
1793
ပြုတ်ကျသွားတယ်။
03:51
Assuming his bodily function is the same as any mammal's,
83
231999
3191
ကိုယ်ခန္ဓာ လုပ်ဆောင်မှုက နို့တိုက်သတ္တဝါတိုင်းနဲ့ တူညီရင်၊
03:55
his heart would need to pump a large amount of blood
84
235214
2477
နှလုံးက ကိုယ်အလေးချိန် ပေါင် ၅,၄၀၀ ကို လှည့်ပတ်ဖို့
03:57
throughout his body to provide enough oxygen
85
237715
2174
အောက်ဆီဂျင် အလုံအလောက် ထောက်ပံ့ဖို့
03:59
for him to move 5,400 pounds of body weight around.
86
239913
3187
ကိုယ်ခန္ဓာ တစ်လျှောက် သွေး ပမာဏများစွာ ပို့လွှတ်ဖို့ လိုအပ်မှာပါ။
04:03
This would take tremendous energy,
87
243124
2109
ဒါက နေ့စဉ် အစားအစာ ကယ်လိုရီ ၃,၀၀၀
04:05
which he would need to provide
88
245257
1429
အမြှောက် ၂၇ ကို စားသုံးတာကနေ
04:06
by consuming 27 times 3,000 calories of food every day.
89
246710
4554
ပံ့ပိုးဖို့ လိုအပ်တဲ့ ကြီးမားတဲ့ စွမ်းအင်လိုအပ်မှာပါ။
04:11
Now, that is roughly 150 Big Macs.
90
251288
3625
ဒါက အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် Big Macs ၁၅၀ ပါ။
04:14
27 times 3,000 calculated equals
91
254937
2336
တွက်ချက်ထားတဲ့ ၃,၀၀၀ အမြှောက် ၂၇ ဟာ
04:17
81,000 calculated slash 550 calories
92
257297
3497
၁၄၇ နဲ့ ညီမျှတဲ့လျှော့ ချထားတဲ့ ကယ်လိုရီ ၅၅၀ နဲ့ ညီမျှတဲ့
04:20
equals 147.
93
260818
1438
ကယ်လိုရီ ၈၁,၀၀၀၀ ပါ။
04:22
He wouldn't have time to fight crime
94
262280
1842
သူစားတာအားလုံးကို ဝယ်နိုင်ဖို့
04:24
because he would be eating all the time
95
264146
2254
တစ်ချိန်လုံးစားပြီး ၉ နာရီကနေ ၅ အထိ
04:26
and working a 9-to-5 job
96
266424
2005
အလုပ်လုပ်နေတာကြောင့်
04:28
in order to afford all the food he eats.
97
268453
3479
ရာဇဝတ်မှု ကို တိုက်ဖျက်ဖို့ အချိန်ရှိမှာမဟုတ်ဘူး။
04:31
And what about superheroes
98
271956
939
ကိုယ်ခန္ဓာကို ကျောက်ဆောင်
04:32
who can turn their bodies into rocks or sand?
99
272919
2984
ဒါမှမဟုတ် သဲအဖြစ် ပြောင်းလဲနိုင်တဲ့ စူပါလူစွမ်းကောင်းတွေကကော။
04:35
Well, everything on Earth is made out of elements.
100
275927
2644
ကမ္ဘာပေါ်က အရာခပ်သိမ်းကို ဒြပ်စင်တွေနဲ့ လုပ်ထားတာပါ။
04:38
And what defines each element
101
278595
1381
ဒြပ်စင်တစ်ခုစီကို သတ်မှတ်တာက
နျူကလိယပ်ထဲက ပရိုတွန်အရေအတွက်ပါ။
04:40
is the number of protons in the nucleus.
102
280000
2074
04:42
That is how our periodic table is organized.
103
282098
3352
ဒါက ဒြပ်စဉ်ပြ ဇယားကို စီစဉ်ထားပုံပါ။
04:45
Hydrogen has one proton,
104
285474
1814
ဟိုက်ဒရိုဂျင်မှာ ပရိုတွန်တစ်လုံး၊
04:47
helium, two protons,
105
287312
1561
ဟီလီယမ်မှာ ပရိုတွန်နှစ်လုံး၊
04:48
lithium, three protons,
106
288897
1166
လစ်သီယမ်မှာ ပရိုတွန်သုံးလုံး
04:50
and so on.
107
290087
1203
စတာတွေ ရှိတယ်။
04:51
The primary component of the most common form
108
291314
2143
အတွေ့အများဆုံး သဲပုံစံရဲ့ အဓိက အစိတ်အပိုင်းက
04:53
of sand is silicon dioxide.
109
293481
1898
ဆီလီကွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ပါ။
04:55
Meanwhile, the human body consists of
110
295403
2229
တစ်ချိန်တည်း လူ့ကိုယ်ခန္ဓာမှာ
04:57
65% oxygen,
111
297656
1728
အောက်ဆီဂျင် ၆၅%၊
04:59
18% carbon,
112
299408
1528
ကာဗွန် ၁၈%၊
05:00
10% hydrogen,
113
300960
1131
ဟိုက်ဒရိုဂျင် ၁၀%၊
05:02
and 7% of various other elements
114
302115
2441
ဆီလီကွန် ၀.၀၀၂ % အပါအဝင်
05:04
including 0.002% of silicon.
115
304580
4226
အခြားဒြပ်စင်အမျိုးမျိုးရဲ့ ၇% ပါဝင်တယ်။
05:08
In a chemical reaction,
116
308830
1201
ဓာတု ဓာတ်ပြုမှုတစ်ခုမှာ
05:10
the elements recombine to make new compounds.
117
310055
2758
ဒြပ်ပေါင်းအသစ်တွေ ဖန်တီးဖို့ ဒြပ်စင်တွေကို ပြန်ပေါင်းစတယ်။
05:12
So, where is he getting all this silicon
118
312837
1937
ဒီတော့ သဲ ဖန်တီးဖို့ ဒီစီလီကွန်အားလုံးကို
05:14
necessary to make the sand?
119
314798
2719
ဘယ်မှာ ရမှာလဲ။
05:17
Sure, we can alter elements
120
317541
1529
သေချာတာက နျူကလီးယား ပေါင်းစပ်မှု
05:19
by nuclear fusion or nuclear fission.
121
319094
2780
ဒါမှမဟုတ် ဒီပေါင်းစပ်မှုက ဒြပ်စင်တွေကို ပြောင်းနိုင်တာပါ။
05:21
However, nuclear fusion requires so much heat,
122
321898
3127
ဒါပေမဲ့ နျူကလီးယား ပေါင်းစပ်မှုမှာ အပူအများကြီးလိုအပ်ပြီး
05:25
the only natural occurrence of this process is in stars.
123
325049
3762
ဒီဖြစ်စဉ်ရဲ့ တစ်ခုတည်းသော သဘာဝဖြစ်ရပ်က ကြယ်တွေမှာပါ။
05:28
In order to utilize fusion in a short amount of time,
124
328835
2705
အချိန်တိုအတွင်း ပေါင်းစပ်မှုကို အသုံးချနိုင်ဖို့
05:31
the temperature of the area
125
331564
1401
ဒီဒေသရဲ့ အပူချိန်က
05:32
needs to be hotter than the Sun.
126
332989
2472
နေထက် ပိုပူဖို့လိုတယ်။
05:35
Every innocent bystander will be burned to a crisp.
127
335485
4264
အပြစ်မဲ့ ဘေးကရပ်ကြည့်သူတိုင်းဟာ ကြွပ်ဆတ်မှုထဲမှာ မီးရှို့ခံရမယ်။
05:41
Rapid nuclear fission is not any better
128
341302
2741
ဒါက ရေဒီယိုသတ္တိကြွ အမှုန်များစွာ ဖြစ်လေ့ရှိတာကြောင့်
05:44
since it often results in many radioactive particles.
129
344067
3217
အလျင်အမြန် နျူကလီးယား ပေါင်းစပ်မှုက ဘာမှပိုမကောင်းဘူး။
05:47
Our hero would become
130
347308
1174
လူစွမ်းကောင်းက လမ်းလျှောက်၊
05:48
a walking, talking nuclear power plant,
131
348506
3015
စကားပြောတဲ့ နျူကလီးယား စွမ်းအင်စက်ရုံဖြစ်လာမယ်၊
05:51
ultimately harming every person he tries to save.
132
351545
3602
နောက်ဆုံး သူကယ်ဆယ်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ လူတိုင်းကို ထိခိုက်စေမယ်။
05:55
And do you really want the heat of the Sun
133
355171
2563
သင့်ကိုယ်ခန္ဓာအတွင်းမှာ နေအပူ ဒါမှမဟုတ်
05:57
or a radioactive nuclear plant inside of your body?
134
357758
4265
ရေဒီယိုသတ္တိကြွ နျူကလီးယား စက်ရုံတစ်လုံး တကယ်လိုချင်သလား။
06:06
Now, which superpower physics lesson
135
366899
2471
ကဲ ဘယ်မဟာစွမ်းအား ရူပဗေဒ သင်ခန်းစာကို
06:09
will you explore next?
136
369394
2445
နောက်တစ်ခါ သင် စူးစမ်းရှာဖွေမလဲ။
06:11
Shifting body size and content,
137
371863
4053
ကိုယ်ခန္ဓာအရွယ်အစား ပြောင်းခြင်း၊
06:15
super speed,
138
375940
1313
စူပါ အမြန်နှုန်း၊
06:17
flight,
139
377277
1835
ပျံသန်းမှု၊
06:19
super strength,
140
379136
2941
စူပါ အင်အား၊
06:22
immortality,
141
382101
2301
ထာဝရအသက်ရှင်ခြင်း၊
06:24
and
142
384426
1850
ပြီးတော့
06:26
invisibility.
143
386300
2670
ကိုယ်ပျောက်နိုင်စွမ်းပါ။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7