The sibling rivalry that divided a town - Jay Van Bavel and Dominic Packer

292,945 views ・ 2022-11-17

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
00:07
In the years before World War Two,
0
7920
2169
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ နှစ်တွေမှာ
00:10
a pair of brothers worked together as shoemakers
1
10089
3170
ညီအစ်ကိုနှစ်ယောက်ဟာ ဂျာမန်မြို့ Herzogenaurach မှာ
00:13
in the German town of Herzogenaurach.
2
13259
2461
ဖိနပ်ချုပ်သမားတွေအဖြစ် အတူ အလုပ်လုပ်ခဲ့ကြတယ်။
00:16
But during the war, the siblings had a terrible argument—
3
16137
3837
ဒါပေမဲ့ စစ်ပွဲအတွင်းမှာ ညီအစ်ကိုတွေမှာ ပြင်းထန်တဲ့ ငြင်းခုံမှုတစ်ခုရှိခဲ့ပြီး
00:19
a fight so explosive it split the family business in two.
4
19974
4421
ပေါက်ကွဲတဲ့ ရန်ပွဲက မိသားစု စီးပွားရေးကို နှစ်ပိုင်းခွဲခဲ့တယ်။
00:25
At first, the feud only infected their newly competing personnel.
5
25188
4296
ပထမတော့ ရန်စက သူတို့ရဲ့ အသစ်စက်စက် ပြိုင်နေတဲ့ လုပ်သားတွေကိုပဲ ကူးးစက်ခဲ့တယ်။
00:29
But over the coming years,
6
29734
1668
နောင်လာမယ့် နှစ်တွေမှာတော့
00:31
this disagreement divided all of Herzogenaurach.
7
31402
3379
ဒီသဘောထားကွဲလွဲမှုက သူတို့ရဲ့မြို့ကို ပိုင်းခြားလိုက်တယ်။
00:35
Residents became fiercely loyal to one brand of shoe.
8
35156
4463
မြို့ခံတွေက ဖိနပ်တံဆိပ်တစ်ခုအပေါ် အလွန်အကြူး သစ္စာစောင့်သိလာကြတယ်။
00:39
Local businesses chose sides and marriage across lines was discouraged.
9
39952
5005
ဒေသတွင်းလုပ်ငန်းတွေက ဘက်တွေကို ရွေးချယ်ခဲ့ ပြီး ဘက်မတူတဲ့အိမ်ထောင်ရေးကို တားမြစ်တယ်။
00:45
Herzogenaurach eventually became known as “the town of bent necks”
10
45333
4963
သူတို့ရဲ့အဖွဲ့၀င်တွေနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံနေတာကို သေချာစေဖို့ မြို့ခံတွေက အထင်အမြင် သေးတော့
00:50
because its residents looked down to ensure they were interacting
11
50296
3337
Herzogenaurach ဟာ နောက်ဆုံးမှာ “လည်ပင်းကွေးမြို့” အဖြစ်
00:53
with members of their group.
12
53633
1960
လူသိများလာခဲ့တယ်။
00:55
But could such a serious divide really be about shoes?
13
55968
3921
ဒါပေမဲ့ ဒီလိုပြင်းထန်တဲ့ ကွဲလွဲမှုဟာ ဖိနပ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး တကယ်ဖြစ်နိုင်လား။
01:00
Doesn’t it take more significant cultural differences
14
60181
3003
ဒီပဋိပက္ခအဆင့်ကို ဖြစ်ပေါ်ဖို့ ပိုသိသာတဲ့ ယဉ်ကျေးမှု
01:03
to produce this degree of conflict?
15
63184
2085
ကွဲပြားမှုတွေ လိုမှာမဟုတ်ဘူးလား။
01:05
To answer this question, we can turn to social psychologist Henri Tajfel
16
65603
5047
ဒီမေးခွန်းကိုဖြေဖို့ လူမှုရေးစိတ်ပညာရှင် Henri Tajfel နဲ့
01:10
and his collaborators at the University of Bristol.
17
70650
3462
Bristol တက္ကသိုလ်က သူ့ရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တွေကို အားထားနိုင်တယ်။
01:14
This team developed the minimal group paradigm,
18
74529
3587
ဒီအဖွဲ့က လူအချင်းချင်း ဆန့်ကျင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အခြေအနေ အနည်းငယ်ကို
01:18
a methodology designed to investigate
19
78116
2335
စုံစမ်းဖို့ ပုံစံထုတ်ထားတဲ့
01:20
the minimal conditions required to turn people against each other.
20
80451
3837
နည်းပညာတစ်ခု အနည်းဆုံး အုပ်စု စံနမူနာကို တီထွင်ခဲ့တယ်။
01:24
Their plan was to gather participants without the usual factors
21
84831
3712
အစီအစဉ်က ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး၊ ကျား၊မ သို့မဟုတ် အခြား ယဉ်ကျေးမှု
01:28
that lead to hostility,
22
88543
1459
ကွဲပြားမှုတွေလို
01:30
such as religious, ethnic, gender, or other cultural differences.
23
90002
4130
ရန်လိုမှုကို ဦးတည်စေတဲ့ သာမန် အချက်တွေမပါဘဲ ပါဝင်သူတွေကို စုစည်းဖို့ပါ။
01:34
Then, they would split into groups,
24
94423
2086
ဒီနောက် အုပ်စုတွေခွဲကာ
01:36
and run them through scenarios that added one variable at a time
25
96509
4212
ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပေါ်စေတာတွေကို ကြည့်ဖို့ တစ်ကြိမ်မှာ ကိန်းရှင်တစ်ခု ပေါင်းထည့်တဲ့
01:40
to see what stirred up conflict.
26
100721
2128
အခြေအနေတွေကနေ ဒါတွေကို လည်ပတ်စေတယ်။
01:43
But first, they needed a control condition—
27
103224
2878
ဒါပေမဲ့ ပထမဆုံး အုပ်စု ဘက်လိုက်မှုမရှိဘဲ အုပ်စုတစ်တွဲကို
01:46
a pair of groups without any group bias.
28
106102
3211
ထိန်းချုပ်ဖို့ အခြေအနေတစ်ရပ် လိုအပ်တယ်။
01:49
The researchers told participants they were being grouped
29
109480
3003
သုတေသီတွေက အရာတွေကို မှန်ကန်စွာ သို့မဟုတ် မှားယွင်းစွာ
01:52
based on their ability to estimate things correctly or incorrectly;
30
112483
3754
ခန့်မှန်းနိုင်မှုအပေါ်အခြေခံကာ အုပ်စုဖွဲ့ထားတယ်လို့ ပါဝင်သူတွေကိုပြောတယ်။
01:56
but in reality, the groups were totally random.
31
116404
2711
ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့မှာတော့ အုပ်စုတွေက လုံးဝ ကျပန်းပါ။
01:59
Since the researchers ensured none of the participants interacted,
32
119490
3671
သုတေသီတွေက ပါဝင်သူတွေ ဆက်သွယ်မှု မရှိတာကို သေချာစေတာကြောင့်
02:03
no one could form any judgments or personal bonds.
33
123161
3461
ဘယ်ဆုံးဖြတ်ချက် (သို့) ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အနှောင်အဖွဲ့မှ မဖွဲ့စည်းနိုင်ဘူး။
02:06
Then everyone was given resources to distribute.
34
126622
3212
ဒီနောက် ဖြန့်ဝေဖို့ လူတိုင်းကို အရင်းအမြစ်တွေ ပေးခဲ့တယ်။
02:10
Each participant was free to give resources to members of either group,
35
130168
4462
ပါဝင်သူတိုင်းက အဖွဲ့တစ်ခုရဲ့အဖွဲ့ဝင်တွေကို အရင်းအမြစ်တွေကို လွတ််လပ်စွာ ပေးနိုင်ပြီး
02:14
and importantly, everything was anonymous.
36
134630
2836
အရေးကြီးတာက အရာအားလုံးက အမည်မဖော်တာပါ။
02:17
So whatever a participant decided,
37
137925
2211
ဒါကြောင့် ပါဝင်သူတစ်ဦးက ဆုံးဖြတ်တာမှန်သမျှက
02:20
it had no impact on how many resources they personally would receive.
38
140136
4629
သူတို့ရရှိမယ့် အရင်းအမြစ် အရေအတွက်က မသက်ရောက်ပါ။
02:25
With all the ingredients for discrimination removed
39
145641
2878
ခွဲခြားဆက်ဆံမှုအတွက် ပါဝင် ပစ္စည်းအားလုံးကို ဖယ်ရှားပြီး
02:28
and no reason for competition over resources,
40
148519
3128
အရင်းအမြစ်တွေအပေါ် ပြိုင်ဆိုင်မှု အတွက် အကြောင်းပြချက်မရှိရင်
02:31
the scientists assumed this would make a conflict-free baseline
41
151772
4171
ဒါက နောက်ထပ်သုတေသနအတွက် ပဋိပက္ခ ကင်းတဲ့ အခြေခံအချက်တစ်ခု ဖြစ်လာမယ်လို့
02:35
for further research.
42
155943
1377
သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ယူဆခဲ့တယ်။
02:37
But even in these groups,
43
157612
1876
ဒါပေမဲ့ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်မှုကို ကျပန်း
02:39
where membership was only defined by a perceived similarity
44
159488
3754
ကျွမ်းကျင်မှုတစ်ခု ပိုင်ဆိုင်ရာမှာ တူညီမှုကို ခံယူတယ်လို့
02:43
in possessing an arbitrary skill,
45
163242
2544
သတ်မှတ်တဲ့ ဒီအုပ်စုတွေမှာတောင်
02:45
individuals still showed in-group bias.
46
165786
3504
တစ်ဦးချင်းစီက အုပ်စုတွင်း ဘက်လိုက်မှုကို ပြသဆဲပါ။
02:50
They consistently gave more to members of their own group than the out-group.
47
170082
4380
သူတို့က အုပ်စုပြင်ပထက် ၎င်းတို့ရဲ့ အဖွဲ့၀င်တွေကို အမြဲ ပေးကြတယ်။
02:55
Later, research went even further,
48
175046
2294
နောက်ပိုင်းမှာ သုတေသနတွေ ပိုများပြားလာပြီး
02:57
informing participants that the only thing determining their group membership
49
177423
4838
သူတို့ရဲ့အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တာကို ဆုံးဖြတ်တဲ့ တစ်ခုတည်းသောအရာက အကြွေစေ့လှန်တာလို့
03:02
was a coin flip.
50
182261
1418
ပါဝင်သူတွေကို အသိပေးခဲ့တယ်။
03:03
But group bias still occurred.
51
183846
2836
ဒါပေမဲ့ အုပ်စုလိုက် ဘက်လိုက်မှုတွေ ပေါ်ပေါက်နေဆဲပါ။
03:06
The minimal groups of “us” and “them” were enough.
52
186891
3962
“ငါတို့” နဲ့ “သူတို့” ရဲ့ အနည်းစုတွေက လုံလောက်ပါတယ်။
03:11
So, in the absence of stereotypes, resource conflicts and status differences,
53
191354
5380
ဒါကြောင့် ပုံသေကားကျပုံစံတွေ၊ အရင်းအမြစ် ပဋိပက္ခတွေနဲ့ အခြေအနေ ကွဲပြားမှုတွေမရှိရင်
03:16
what was left?
54
196859
1210
ဘာ ကျန်ခဲ့လဲ။
03:18
What could possibly account for people showing clear preferences
55
198194
4004
ယာယီနဲ့ အဓိပ္ပါယ်မရှိတဲ့ အုပ်စုတွေအတွက် ရှင်းလင်းတဲ့ ဦးစားပေးမှုတွေကို
03:22
for the most temporary and meaningless of groups?
56
202198
3253
ပြသနေသူတွေအတွက် ဘာကို ယူဆနိုင်လဲ။
03:26
The answer that came to Tajfel and his colleagues was social identity.
57
206077
4462
Tajfel နဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေဆီ ရောက်လာ တဲ့ အဖြေက လူမှုရေး တစ်သားတည်းရှိမှုပါ။
03:31
People regularly use group membership to help determine their sense of identity.
58
211332
5005
လူတွေက တစ်သားတည်းရှိမှုကို ကူညီဆုံးဖြတ် ရာမှာ အုပ်စုဝင်ဖြစ်တာကို ပုံမှန်သုံးတယ်။
03:36
And these minimal group experiments suggested that simply being categorized
59
216587
4880
ဒီအစူလိုက်စမ်းသပ်မှု အနည်းငယ်က အစုတစ်စုရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် အမျိုးအစားခွဲခြားတာက
03:41
as part of a group is enough to link that group to a person’s sense of self.
60
221467
5380
လူတစ်ဦးရဲ့ကိုယ်ပိုင်ခံစားချက်နဲ့ ချိတ်ဆက်ဖို့ လုံလောက်တယ်လို့ အကြံပြုတယ်။
03:47
Then, in an effort to create a meaningful identity,
61
227431
3128
ဒီနောက် အဓိပ္ပာယ်ရှိတဲ့ တစ်သားတည်း ရှိမှု ဖန်တီးဖို့ကြိုးပမ်းမှုမှာ
03:50
participants allocated more resources to their in-group than the out-group—
62
230559
4839
ပါဝင်သူတွေက တစ်ဦးစီအတွက် အကျိုးမရှိပေမဲ့ သူတို့အဖွဲ့ရဲ့အကျိုးစီးပွား
03:55
pursuing their group's interests despite no clear benefit to themselves
63
235648
4963
နောက်ကိုလိုက်တဲ့ ပြင်ပ အဖွဲ့ထက် အုပ်စုတွင်းကို အရင်းအမြစ်တွေကို
04:00
as individuals.
64
240611
1377
ပိုခွဲဝေပေးခဲ့တယ်။
04:02
Variants of these experiments have been conducted around the globe,
65
242488
4004
“ငါတို့”ဆိုတဲ့မျှဝေတဲ့သဘောက အာရုံစိုက်မှု၊ ခံယူမှု၊ မှတ်ဉာဏ်နဲ့ ခံစားမှုတွေကို
04:06
examining how a shared sense of “us” can affect our attention,
66
246492
4505
သက်ရောက်နိုင်ပုံကို ဆန်းစစ်တဲ့ ဒီစမ်းသပ်မှု မူကွဲတွေကို
04:10
perception, memory, and emotions.
67
250997
3295
ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ ပြုလုပ်ခဲ့တယ်။
04:15
The mental processes behind minimal group distinctions
68
255084
3295
အနည်းငယ် အုပ်စုခွဲခြားမှု နောက်ကွယ်က စိတ်ပိုင်း လုပ်ငန်းစဉ်တွေက
04:18
appear to be the same as many of those that underlie real group identities.
69
258379
4630
စစ်မှန်တဲ့ အုပ်စု တစ်သားတည်းရှိမှုတွေကို အရင်းခံတဲ့ အရာများစွာနဲ့ တူနေပုံရတယ်။
04:23
So it is possible that these seemingly insignificant differences can harden
70
263092
4796
ဒါကြောင့် ဒီအရေးမပါဘူးထင်ရတဲ့ ကွဲပြား မှုတွေက ပိုလေးနက်တဲ့ ပိုင်းခြားမှုတွေကို
04:27
into much more serious divides.
71
267888
2545
ခိုင်မာသွားစေနိုင်တယ်။
04:31
That said, minimal groups don't always drive people apart.
72
271267
3503
ဆိုလိုတာက အနည်းစုက လူတွေကို အမြဲတမ်း ခွဲထုတ်တာမဟုတ်ဘူး။
04:35
Bringing individuals together in a new group
73
275062
2503
တစ်ဦးချင်းစီကို အဖွဲ့သစ်တစ်ခုမှာ စုစည်းတာက
04:37
can temporarily help people overcome entrenched biases.
74
277565
4254
လူတွေကို အမြစ်တွယ်နေတဲ့ ဘက်လိုက်မှုတွေကို ဖြတ်ကျော်ဖို့ ယာယီ ကူညီပေးနိုင်တာပါ။
04:42
However, these positive effects are easily negated by external factors
75
282028
5088
ဒါပေမဲ့ ရှိရင်းစွဲအုပ်စု တစ်သားတည်းရှိမှု တွေကို အားဖြည့်ပေးတဲ့ ပြင်ပအချက်တွေကြောင့်
04:47
that reinforce existing group identities.
76
287116
2628
ဒီအပြုသဘော သက်ရောက်မှုတွေကို အလွယ်တကူ ငြင်းဆိုနိုင်တယ်။
04:50
Ultimately, the psychology of groups is part of the human condition,
77
290411
3879
နောက်ဆုံးအနေနဲ့ အုပ်စုတွေရဲ့ စိတ်ပညာက လူ့အခြေအနေရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး၊
04:54
and our tendency towards in-group bias is an undeniable part of that.
78
294290
4504
အုပ်စုတွင်း ဘက်လိုက်မှုအပေါ် သဘောထားက ငြင်းမရနိုင်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပါ။
04:58
So it's up to all of us to make our groups and ourselves
79
298919
3754
ဒါကြောင့် အုပ်စုတွေနဲ မိမိကိုယ်ကိုယ်ကိုရော အခြားသူတွေကိုပါ ပါဝင်နိုင်သမျှ
05:02
as inclusive of others as possible.
80
302673
2586
ပါဝင်အောင် လုပ်ဖို့က အားလုံးအပေါ် မူတည်ပါတယ်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7