Mining literature for deeper meanings - Amy E. Harter

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

We often hear that studying literature

စာပေ လေ့လာခြင်းဟာ စာတစ်ပိုဒ်ထဲက ပိုလေးနက်တဲ့

involves finding a deeper meaning to a text.

အနက်တွေကို ရှာဖွေခြင်းပါဝင်တယ်လို့ မကြာခဏ ကြားရပါတယ်။

When writing about literary works,

စာပေလက်ရာတွေအကြောင်း ရေးသားတဲ့အခါ

we're expected to mentally dive below the surface

စိတ်ကူးကြီးတွေနဲ့ ပြန်တက်လာဖို့ အောက်ကို

in order to come back up with big ideas.

စိတ်နဲ့ ငုပ်ဆင်းဖို့ မျှော်လင့်ရတယ်။

But you may find yourself looking

ဒါပေမဲ့ စာမျက်နှာအချပ်ကို

at the flat page of a book,

ကြည့်တာဖြစ်သွားနိုင်တယ်၊

wondering how deep it can really go?

ဘယ်လောက်များ နက်နိုင်မလဲပေါ့။

How do we reach those ideas that turn into great essays?

ရသစာတမ်းကြီးတွေ ဖြစ်သွားတဲ့ ဒီစိတ်ကူးတွေဆီ ဘယ်လိုရောက်လဲ။

Well, there are two crucial thinking steps

လမ်းကြောင်းမှန်ဆီ ဦးတည်နိုင်တဲ့

that can lead us in the right direction:

အရေးပါတဲ့ တွေးခေါ်ခြင်း နှစ်ဆင့်ရှိတယ်

practicing insight

ထိုးထွင်းအမြင်လေ့ကျင့်မှု

and acknowledging complexity.

ရှုပ်ထွေးမှုကို အသိအမှတ်မှုပါ။

Insight is the ability to arrive

ထိုးထွင်းအမြင်ဟာ

at an intuitive understanding of a big idea

သဲလွန်စအသေးလေးတွေကို သုံးရင်းနဲ့ကို စိတ်ကူးကြီးတစ်ခုရဲ့

using only small clues to get there.

အလိုလိုနားလည်မှုတစ်ခုဆီရောက်တဲ့ စွမ်းရည်ပါ၊

If you're practicing insight,

ထိုးထွင်အမြင်ကို လေ့ကျင့်ေနရင်

you'll able to use observations

ဇာတ်ကောင်တွေရဲ့ စစ်မှန်တဲ့

about character behavior to figure out

ခံစားမှုတွေ၊ လှုံ့ဆော်ချက် တွေကိုမှန်းဆဖို့

their true emotions and motivations.

ဇာတ်ကောင်အပြုအမူ လေ့လာချက်တွေကို သုံးနိုင်ပါတယ်။

Pay attention to little things

အသေးအဖွဲလေးတွေကို ဂရုပြုပါ

because they add up to what is really meaningful.

ဒါတွေက တကယ် အဓိပ္ပာယ်ရှိတာကို ထပ်ပေါင်းပေးလို့ပါ။

For example, if you consider a character

ဥပမာ၊ Pride and Prejudice ထဲက

like Mr. Darcy from <i>Pride and Prejudice</i>,

Miss Lizzy Bennet ကို မနှစ်သက်တာကို

who openly declares his dislike for Miss Lizzy Bennet,

အတိအလင်း ကြေညာတဲ့ Mr. Darcy လို ဇာတ်ကောင်ကို စဉ်းစားရင်

you might, at first, assume he's just a mean guy.

ပထမဆုံး ဒီလူဟာ ငညစ်တစ်ယောက်လို့ ထင်မြင်မိပေမဲ့

But, using your powers of insight,

ထိုးထွင်းသိမြင်စွမ်းကို သုံးရင်

you're noticing other smaller things -

အခြားပိုသေးဖွဲတာတွေကို သတိထားမိနေတယ်၊

how Darcy's eyes linger on Lizzy's face

Darcy ရဲ့မျက်လုံးက Lizzy မျက်နှာမှာ ရစ်ဝဲပုံ

and how he seems all flustered when she's around.

သူမအနားမှာရှိနေစဉ်မှာ ပျာယာခတ်နေတယ်ထင်ရပုံတွေပေါ့

Add to the mix your knowledge that Mr. Darcy

ဒီအသိကို Mr. Darcy ဟာ Lizzy ထက်

is in a much higher social class than Lizzy,

အပုံကြီးပိုမြင့်တဲ့ လူမှုအလွှာမှာရှိတာမှာ ပေါင်းပါ

and your sense of insight should be telling you

သင့်ထိုးထွင်းအမြင်သဘောဟာ ဒီမှာထက်ပိုတာ

that there's something more here.

တစ်ခုခု ရှိတယ်လို့ ပြောနေပါလိမ့်မယ်

In this case, it will tell you

ဒီအဖြစ်မှာ Darcy ရဲ့အပေါ်ယံ

that Darcy's surface behavior is in conflict

အမူအရာဟာ သူ့ဆွဲဆောင်မှုရဲ့ ခံစားချက်အစစ်တွေနဲ့

with his true feelings of attraction

ဝိရောဓိဖြစ်နေတာ သင်ကိုပြောပြလိမ့်မယ်၊

because the difference in wealth between himself and Lizzy

အကြောင်းက သူကိုယ်တိုင်နဲ့ Lizzy ကြားက ဓနကွာခြားချက်က

makes him feel that it'll never work.

ဘယ်တော့မှ အလုပ်ဖြစ်မှာမဟုတ်လို့ သူကိုခံစားမိစေလို့ပါ

Thinking about all those small clues

သဲလွန်စလေးတွေအကြောင်း စဉ်းစားခြင်းက

gives us insight about some of the big, abstract ideas

ရသစာတမ်းတစ်ခုထဲမှာ ချဉ်းကပ်နိုင်တဲ့ ဝတ္ထုအတွင်းက

within the novel that we can approach in an essay:

ယေဘုယျစိတ်ကူးကြီးတစ်ချို့အကြောင်း ထိုးထွင်းအမြင်ပေးပါတယ်၊

appearances versus reality,

ပုံပန်းတွေနဲ့ ဒိဌအဖြစ်

the power of wealth and social stratification,

ဓနအင်အားနဲ့ လူမှုအလွှာဖြစ်တည်မှု

and the unpredictable nature of love and attraction.

အချစ်နဲ့ ဆွဲဆောင်မှုရဲ့ ကြိုမဟောနိုင်တဲ့ သဘာဝ။

Look at that! Deeper meaning.

ဒါကိုကြည့်ပါ၊ ပိုနက်ရှိုင်းတဲ့ အဓိပ္ပါယ်

The second step to a sophisticated analysis

ဆန်းပြားတဲ့ စိစစ်ချက်တစ်ခုအတွက် ဒုတိယအဆင့်က

is acknowledging complexity.

ရှုပ်ထွေးမှုကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းပါ။

Let's face it. In both life and literature,

လက်ခံရမှာပဲ၊ ဘဝနဲ့စာပေနှစ်ခုလုံးမှာ

situations are complicated

အခြေအနေတွေဟာ ရှုပ်ထွေးတာက

due to social forces like relationships,

ချစ်သံယောဇဉ်တွေ၊ လူ့ကျင့်ဝတ်စည်းကမ်းတွေ၊

moral codes,

တစ်ကိုယ်ရေ ဆန္ဒတွေ

personal desires,

အာဏာ ဖွဲစည်းမှုလို

and power structures.

လူမှုတွန်းအားတွေကြောင့်ပါ။

This means that there are, at any given time,

ဆိုလိုတာက သတ်မှတ်တဲ့အချိန်အတွင်းမှာ

multiple factors that shape what is true.

ဘာက အမှန်ဆိုတာကို ပုံဖော်တဲ့ အကြောင်းရင်းပေါင်းစုံရှိတာပါ။

In order to acknowledge complexity in your writing,

သင့်အရေးအသား ရှုပ်ထွေးမှုကို အသိအမှတ်ပြုဖို့

refrain from making broad generalizations about a text

စာသားနဲ့ပတ်သက်ပြီး ခြုံငုံကောက်ချက်ချတာတွေ၊

or establishing quick, simple judgements about a character.

(သို့) ဇာတ်ကောင်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမြန်တဲ့တိုးကောက်ချက်ချတာတွေရှောင်ပါ၊

Explore each facet of your subject carefully

အကြောင်းအရာရဲ့ ရှုထောင့်တစ်ခုစီကို အသေအချာ စူးစမ်းပြီး

and make sure to consider multiple influences on events.

ဖြစ်ရပ်တွေအပေါ် သက်ရောက်မှုမျိုးစုံကို သုံးသပ်ဆင်ခြင်မိပါစေ။

Explain the tension of multiple forces

ဝတ္ထုကို ဖန်တီးတဲ့ တွန်းအားမျိုးစုံရဲ့

that create the story.

အားပြိင်မှုကို ရှင်းပြပါ။

For example, a basic analysis of Toni Morrison's <i>Beloved<i>,

ဥပမာ Toni Morrison ရဲ့ Beloved ရဲ့ အခြေခံ သရုပ်ခွဲမှုတစ်ခု၊

where the protagonist has killed her own child

အဲဒီမှာ ဇာတ်လိုက်က သူ့သမီးကို ကျွန်ဘဝမှာ

rather than allow her to grow up in slavery,

ကြီးပြင်းလာခွင့်ပေးတာအစား သူ့မကို သတ်လိုက်တယ်၊

might sound like this,

ဒီလိုမျိုးဖြစ်လောက်တယ်။

"Sethe murdered her own daughter.

"Sethe က သူ့မရဲ့သမီးကို သတ်လိုက်တယ်။

This act was wrong,

ဒီလုပ်ရပ်က မှားတယ်၊

and causes the ghost of the child

ဝတ္ထုတစ်ပုဒ်လုံး သူမကို

to haunt her throughout the novel."

ခြောက်လှန့်ဖို့ ကလေးသရဲတစ်ကောင်ဖြစ်စေတယ်။"

These observations are simplistic.

ဒီထင်မြင်ချက်တွေဟာ အလွယ်လုပ်ထားတာပါ။

They don't acknowledge all the different forces

ဇာတ်ကောင်လုပ်ထားတာကို ပံ့ပိုးပေးတဲ့

that contribute to what the character has done.

မတူညီတဲ့ အင်အားတွေကို အသိအမှတ်မပြုပါဘူး။

Try something like this instead,

ဒါအစား ဒီလိုမျိုးတစ်ခုခု စမ်းလုပ်ကြည့်ပါ၊

"A culture of slavery disturbs the ability

"ကျွန်စနစ်ရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုဟာ ကျင့်ဝတ်ပိုင်းအရ

to determine what is morally right.

အမှန်ကို ဆုံးဖြတ်နိုင်စွမ်းကို တားဆီးတယ်

Sethe's past experiences with violence

Sethe ရဲ့ ကြမ်းတမ်းတဲ့ အတိတ်အတွေ့အကြုံတွေက

reinforce the fear she has for her child's fate,

သူ့ကလေးရဲ့ ကြမ္မာအတွက် သူ့မကြောက်စိတ်ကို တွန်းအားပေးပြီး

and transform the murder into a protective act.

လူသတ်မှုကို ကာဆီးပေးတဲ့လုပ်ရပ်အဖြစ် အသွင်ပြောင်းတယ်။

As the novel progresses,

ဝတ္ထုက အရှိန်ရလာတာနဲ့

Sethe is haunted both by the angry spirit of her daughter

Sethe ဟ သူ့သမီးရဲ့ ဒေါသထွက် နေတဲ့ ဝိဉာဉ်နဲ့ ကျွန်စနစ်က

and by the memories of everything else

သူ့ဆီကယူသွားတဲ့ အခြားမှတ်ဉာက်တွေရဲ့

slavery took from her."

ခြောက်လှန့်တာနှစ်ခုလုံးကို ခံရတယ်"

Here, we see those influential forces at work,

ဒီမှာ ဒီသြဇာသက်ရောက်တဲ့အားတွေဟာ လက်ရာမှာ တွေ့ရပြီး

and we've shown off our ability to understand

လူသားတွေ့ကြုံမှုရဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့သဘာဝကို

the complicated nature of the human experience,

နားလည်ဖို့အစွမ်းကို ဖော်ပြထားပါတယ်။

which, again, allows us to access

ဒါက ထပ်ပြောရရင် ဝတ္ထုတစ်ပုဒ်ရဲ့

those big ideas that reveal the deeper meaning of a story,

ပိုနက်ရှိုင်းတဲ့အနက်ကိုပြတဲ့ ဒီစိတ်ကူး ကြီးတွေဆီ ရောက်ရှိခွင့်ပေးတယ်။

ideas, in this case, like the parameters of maternal instinct,

ဒီနေရာမှာ စိတ်ကူးတွေဆိုတာက မိခင်စိတ်ရဲ့ ကန့်သတ်ဘောင်တွေ၊

the consequences of injustice,

မတရားမှုရဲ့အကျိုးဆက်တွေနဲ့

and the question of whether or not

ဖောက်ပြန်တဲ့ ကိုယ်ကျင့်စနစ်မှာ

ethics can even exist in a corrupted moral system.

လူ့ကျင့်ဝတ်တွေ ရှိနိုင်၊မရှိနိုင် ဆိုတာရဲ့မေးခွန်းလိုပါ။

It's impossible to sit down

စာပေအကြောင်း

and write an amazing essay about literature

အံ့ဖွယ် ရသစာတမ်းကို အရင်ဆုံးမတွေးပဲနဲ့

without first thinking about it.

ထိုင်ချပြီး ရေးဖို့မဖြစ်နိုင်ပါ။

Before you hit the keys,

ခလုတ်တွေကို မနှိပ်ခင်

go back to the text

စာသားဆီ ပြန်သွားပြီး

and fish out the small moments,

တဒင်္ဂလေးတွေကို ဆွဲထုတ်ပါ၊

the complicated moments in the story.

ဝတ္ထုထဲက ရှုပ်ထွေးတဲ့ တဒင်္ဂတွေပေါ့။

Line them up in your mind,

ဒါတွေကို စိတ်ထဲမှာ စီလိုက်ပါ၊

practice insight,

ထိုးထွင်းမြင်ပါ၊

acknowledge complexity,

ရှုပ်ထွေးမှုကို အသိအမှတ်ပြု

arrive at some big ideas.

စိတ်ကူးကြီးတွေဆီ ရောက်ပါစေ၊

Before you know it,

သင်မသိလိုက်ခင်မှာပဲ

the deeper meaning will be close at hand.

နက်ရှိုင်းတဲ့ အနက်က သင့်လက်တစ်ကမ်းမှာ ရှိပါလိမ့်မယ်။