Mining literature for deeper meanings - Amy E. Harter

Edebiyatta derin anlamlara ulaşmak - Amy E. Harter

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Çeviri: Nurcan Bektaş Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

We often hear that studying literature

Genellikle edebiyat okumanın,

involves finding a deeper meaning to a text.

metnin derin anlamını bulmayı gerektirdiği söylenir.

When writing about literary works,

Edebi eserler hakkında yazarken

we're expected to mentally dive below the surface

büyük fikirler üretmek için

in order to come back up with big ideas.

zihinsel anlamda yüzeyden derine inmemiz beklenir.

But you may find yourself looking

Kendinizi, bir kitabın sayfasına bakarken

at the flat page of a book,

ne kadar derine inebileceğinizi düşünürken bulabilirsiniz.

wondering how deep it can really go?

How do we reach those ideas that turn into great essays?

Mükemmel makalelere dönüşen o fikirlere nasıl ulaşabiliriz?

Well, there are two crucial thinking steps

Bunun için, bizi doğru yönlendirecek

that can lead us in the right direction:

iki temel düşünme aşaması var:

practicing insight

İçgörümüzü kullanmak

and acknowledging complexity.

ve kompleks faktörlerin varlığını anlamak.

Insight is the ability to arrive

İçgörü, yalnızca küçük ipuçları yardımıyla

at an intuitive understanding of a big idea

büyük bir fikir hakkında sezgisel

using only small clues to get there.

bir anlayışa ulaşma yetisidir.

If you're practicing insight,

İçgörünüzü kullanırsanız

you'll able to use observations

karakterlerin gerçek duygularını

about character behavior to figure out

ve hareketlerini anlamak için davranışlarına yönelik

their true emotions and motivations.

gözlemlerinizden yararlanabilirsiniz.

Pay attention to little things

Küçük şeylere dikkat edin,

because they add up to what is really meaningful.

çünkü bunlar, gerçek anlamı oluşturur.

For example, if you consider a character

Örneğin, "Aşk ve Gurur" adlı romanda

like Mr. Darcy from <i>Pride and Prejudice</i>,

Bayan Lizzy Bennet'ten hoşlanmadığını

who openly declares his dislike for Miss Lizzy Bennet,

alenen söyleyen Bay Darcy karakterini ele aldığımızda

you might, at first, assume he's just a mean guy.

ilk bakışta onun huysuz bir insan olduğunu düşünebilirsiniz.

But, using your powers of insight,

Ancak içgörünüzü kullandığınızda

you're noticing other smaller things -

başka küçük şeylerin farkına varırsınız:

how Darcy's eyes linger on Lizzy's face

Mesela Darcy'nin Lizzy'nin yüzünü incelemesi

and how he seems all flustered when she's around.

ve onu gördüğünde yüzünün kızarması gibi.

Add to the mix your knowledge that Mr. Darcy

Buna, Bay Darcy'nin Lizzy'e göre

çok daha yüksek bir sosyal sınıftan geldiğini ekleyin.

is in a much higher social class than Lizzy,

and your sense of insight should be telling you

İçgörünüz size, bunda görünenin ötesinde

that there's something more here.

bir şeyler olduğunu söyleyecektir.

In this case, it will tell you

Bu hikâyede, Darcy'nin davranışlarının

that Darcy's surface behavior is in conflict

aslında hissettiği gerçek duygular ile

with his true feelings of attraction

savaş hâlinde olduğunu söyleyecektir,

because the difference in wealth between himself and Lizzy

çünkü Lizzy ile aralarındaki maddi anlamdaki farklılık

makes him feel that it'll never work.

ona aralarında bir şey olamayacağını düşündürür.

Thinking about all those small clues

Romandaki bu küçük ipuçları,

gives us insight about some of the big, abstract ideas

bir makalede ele alabileceğimiz bazı büyük ve soyut

within the novel that we can approach in an essay:

fikirler hakkında bize içgörü kazandırır:

appearances versus reality,

Görünürdeki şeylere karşı gerçeklik,

the power of wealth and social stratification,

sosyal farklılık ve varlık gücü,

and the unpredictable nature of love and attraction.

aşkın ve çekimin tahmin edilemez doğası.

Look at that! Deeper meaning.

İşte size derin anlam.

The second step to a sophisticated analysis

Kapsamlı bir analiz yapmanın ikinci aşaması,

is acknowledging complexity.

kompleks faktörlerin varlığını anlamaktır.

Let's face it. In both life and literature,

Gelin yüzleşelim.

İlişkiler, ahlaki değerler,

situations are complicated

kişisel arzular ve güç yapıları gibi

due to social forces like relationships,

sosyal etkilerden dolayı

hem yaşamda, hem de edebiyatta

moral codes,

personal desires,

karşılaşılan durumlar komplikedir.

and power structures.

This means that there are, at any given time,

Bu da her durumda gerçekliği şekillendiren

multiple factors that shape what is true.

çeşitli faktörlerin olduğu anlamına gelir.

In order to acknowledge complexity in your writing,

Yazınızda kompleks faktörlerin varlığına vurgu yapmak için

refrain from making broad generalizations about a text

metin hakkında geniş çaplı genellemeler yapmaktan

veya bir karakter hakkında hızlı, basit değerlendirmeler yapmaktan kaçının.

or establishing quick, simple judgements about a character.

Explore each facet of your subject carefully

Öznenizi her yönüyle ve dikkatlice değerlendirin

and make sure to consider multiple influences on events.

ve olayları etkileyen birçok faktör olduğunu hesaba katın.

Explain the tension of multiple forces

Hikâyeyi oluşturan çeşitli faktörler

that create the story.

arasındaki ilişkiyi açıklayın.

For example, a basic analysis of Toni Morrison's <i>Beloved<i>,

Örneğin, Toni Morrison'ın "Sevilen" adlı romanında

where the protagonist has killed her own child

baş kahramanın, kızının köle olarak

rather than allow her to grow up in slavery,

büyümesine izin vermektense onu öldürmesi

might sound like this,

şöyle gözükebilir:

"Sethe murdered her own daughter.

"Sethe kendi kızını öldürdü.

This act was wrong,

Bu yanlış bir eylemdi

and causes the ghost of the child

ve çocuğun hayaleti,

to haunt her throughout the novel."

roman boyunca peşini bırakmadı.

These observations are simplistic.

Bu gözlemler basittir.

They don't acknowledge all the different forces

Karakterin eylemine sebep olan

that contribute to what the character has done.

farklı güçleri ele almamaktadır.

Try something like this instead,

Bunun yerine şunu deneyin:

"A culture of slavery disturbs the ability

"Köle kültürü, ahlaki olarak doğru olanı seçme

to determine what is morally right.

yetisine zarar verir.

Sethe's past experiences with violence

Sethe'in şiddete yönelik geçmiş deneyimleri

reinforce the fear she has for her child's fate,

çocuğunun geleceğiyle ilgili endişelerini kuvvetlendirir

and transform the murder into a protective act.

ve öldürmeyi koruma amaçlı yapılmış bir eyleme dönüştürür.

As the novel progresses,

Roman ilerledikçe

Sethe is haunted both by the angry spirit of her daughter

köleliğin ondan aldığı kızının kızgın ruhu

and by the memories of everything else

ve diğer anıları

slavery took from her."

Sethe'nin peşinden gider."

Here, we see those influential forces at work,

Burada, iş başında olan etkisel faktörleri görüyoruz

and we've shown off our ability to understand

ve insan deneyiminin komplike doğasını anlama

the complicated nature of the human experience,

yetimizi göstermiş oluyoruz.

which, again, allows us to access

Bu yetimiz aynı zamanda hikâyenin

those big ideas that reveal the deeper meaning of a story,

derin anlamını ortaya çıkaran

ideas, in this case, like the parameters of maternal instinct,

büyük fikirlere ulaşmamızı sağlar.

Örneğin, annelik içgüdüsünün parametreleri,

the consequences of injustice,

adaletsizliğin sonuçları ve yozlaşmış bir

and the question of whether or not

ethics can even exist in a corrupted moral system.

etik sistemde ahlaki değerlerin var olup olamayacağı sorusu.

It's impossible to sit down

Edebiyat hakkında

and write an amazing essay about literature

üzerinde düşünmeden, mükemmel bir

without first thinking about it.

makale yazmak imkânsızdır.

Before you hit the keys,

Yazıya başlamadan önce

go back to the text

metne dönün

and fish out the small moments,

ve hikâyedeki karmaşık, küçük anları yakalayın.

the complicated moments in the story.

Line them up in your mind,

Bu anları zihninizde düzene sokun,

practice insight,

içgörünüzü kullanın,

acknowledge complexity,

karmaşıklığı anlayın

arrive at some big ideas.

ve büyük fikirlere ulaşın.

Before you know it,

Farkına bile varmadan

the deeper meaning will be close at hand.

derin anlama ulaşacaksınız.