The science of skin - Emma Bryce

Translator: Sanda Aung Reviewer: Myo Aung

Between you and the rest of the world lies an interface

သင်နဲ့ ကျန်တဲ့ ကမ္ဘာအကြားမှာ ကြားခံ အင်တာဖေ့စ် တစ်ခုရှိပြီး

that makes up 16% of your physical weight.

အဲဒါရဲ့ သင့်ကိုယ်အလေးချိန်ရဲ့ ၁၆% အထိ ရှိပါတယ်။

This is your skin, the largest organ in your body:

အဲဒါက ခန္ဓာကိုယ်ထဲက အကြီးဆုံး အစိတ်အပိုင်းဖြစ်တဲ့ သင့်ရဲ့အရေပြားပါ-

laid out flat, it would cover close to 1.7 square meters of ground.

ဖြန့်ချလိုက်ရင် ၎င်းဟာ ၁.၇ စတုရန်းမီတာ အထိ ကြီးတာကို မြင်နိုင်ပါတယ်။

Its purpose may seem obvious— to keep our insides in.

ရည်ရွယ်ချက်မှာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းအရာများကို ထိန်းသိမ်းထားဖို့ဆိုတာ ထင်ရှားပါတယ်။

But a look beyond the surface

ဒါပေမဲ့ မျက်နှာပြင်ကို ကျော်ပြီး

reveals that it plays a surprising number of roles in our lives.

လေ့လာကြည့်ရင် ၎င်းဟာ ကျွန်ုပ်တို့ဘဝထဲမှာ အံ့သြစရာ အခန်းခဏ္ဍမှ ပါဝင်နေတယ်။

First, the basics.

ပထမအနေနဲ့ အခြေခံတွေကို ယူကြည့်မယ်။

Skin is the foundation of the integumentary system,

အရေပြားဟာ ပိတ်ခြုံးရေး စနစ်ရဲ့ အုတ်မြစ် ဖြစ်ပါတယ်၊

which also incorporates your hair, nails, and specialized glands and nerves.

အဲဒီထဲမှာ သင့်ဆံပင်၊ ခြေသည်းလက်သည်းများနဲ့ အထူး ဂလင်းနှင့်အာရုံကြောတွေ ပါဝင်သေးတယ်။

Made up of three layers,

အရေပြားထဲမှာ အလွှာ သုံးလွှာ--

the epidermis,

အရေပြား အပေါ်ယံလွှာ၊

dermis,

အရေပြား အလယ်လွှာ၊

and hypodermis,

အရေပြား အောက်ပိုင်းအလွှာ ပါဝင်ပြီး၊

skin’s thickness varies from 0.5 millimeters at its thinnest

အရေပြားဟာ အပါးလွှာဆုံး ၀.၅ မီလီမီတာမှ

and up to four millimeters at its thickest.

အထူဆုံး လေးမီလီမီတာအထိကို ရှိတတ်ပါတယ်။

It also carries out three key functions:

၎င်းဟာ သော့ချက်ကျတဲ့ တာဝန် သုံးခုကို ထမ်းဆောင်တယ်-

protecting,

ကာကွယ်ပေးခြင်း၊

regulating,

ညှိပေးခြင်း၊

and sensing the world beyond its limits.

နဲ့ ၎င်းရဲ့ ဘောင်အပြင်ရှိ ကမ္ဘာကြီးကို အာရုံခံခြင်းတွေပါပဲ။

On a daily basis, its huge surface processes hundreds, if not thousands,

နေ့စဉ်၎င်းရဲ့ ဧရာမမျက်နှာပြင်ဟာ ရုပ်ပိုင်း ဆိုင်ရာ အာရုံခံကြည့်မှု လုပ်ငန်းစဉ်များကို

of physical sensations,

ထောင်ချီ မဟုတ်ရင်၊ ရာချီ ပြုလုပ်တတ်ပြီး၊

relying mostly on large, pressure-sensitive skin components

Merkel ဆဲလ်များခေါ်ဖိအားကို ခံစား နိုင်ကြတဲ့ ကြီးမားတဲ့ အစိတ်အပိုင်းများကို

called Merkel cells.

အများဆုံး အားကိုးပါတယ်။

In your fingertips alone,

သင့်လက်ချောင်းထိပ်များမှာကို

there are 750 Merkel cells per each square-centimeter of skin,

အရေပြားရဲ့ စတုရန်းစင်တီမီတာ တိုင်းမှာ Merkel ဆဲလ် ၇၅၀ နှုန်းကျ ရှိနေပြီး၊

coupled with over 2,500 receptors that give you your sense of touch.

၂၅၀၀ ကျော် အာရုံခံကိရိယာများနဲ့ တွဲထားလျက် သင့်အတွက် တို့ထိမှု ခံစားချက်ကို ပေးပါတယ်။

This surface is also the body’s first major line of defense.

အဲဒီမျက်နှာပြင်ဟာ တချိန်တည်းမှာ ခန္ဓာ ကိုယ်ရဲ့ အဓိကအကျဆုံး ပထမကာကွယ်ရေးလိုင်းပါ။

Without it, you’d be a soggy mass of tissue and fluids,

အဲဒါသာမရှိရင်၊ သင်တို့ ဒြပ်ပစ္စည်းများနဲ့ ထိတွေ့နေရတဲ့ တစ်ရှူးများနဲ့ အရည်တွေ

fatally exposed to the elements.

စုပြုံနေတဲ့ နုအိနေတဲ့ အရာသာ ဖြစ်ခဲ့မှာပါ။

Skin effectively seals off your insides

အရေပြားဟာ အတွင်းပိုင်းအရာများကို ထိရောက်စွာ ပိတ်ပေးထားပြီး

and also absorbs pressure and shock

အရေပြားရဲ့ အလွှာထဲ အများအဆုံးပါဝင်တဲ့

with flexible collagen that makes up most of its dermal layer.

ပျော့ပြောင်းတဲ့ collagen ဖြင့် ဖိအားများ နဲ့ တုန်လှုပ်မှုများကို ခံယူပါတယ်။

The epidermis is made up mainly of skin cells called keratinocytes

အရေပြားအပေါ်ယံလွှာကို keratinocyte ခေါ် အရေပြားဆဲလ်များဖြင့် ပြုလုပ်ထားပြီး

that are completely replaced every four weeks.

လေးပတ်တိုင်းမှာ အားလုံးကို အစားထိုးပေးတယ်။

As new cells form at the base of the epidermis, older ones are pushed up.

အပေါ်ယံလွှာ အောက်ခြေမှာ ဆဲလ်သစ်တွေ ပေါ်လာ တာနဲ့ အဟောင်းတွေ အပေါ်ကို တွန်းပစ်ပါတယ်။

When these cells move upwards,

အဲဒီဆဲလ်တွေ အပေါ်ကို ရွှေ့သွားချိန်မှာ၊

they’re filled with a hardened protein called keratin.

သူတို့နေရာကို keratin ခေါ် မာတဲ့ ပရိုတိန်းဖြင့် ဖြည့်ပေးတယ်။

Once they reach the surface,

၎င်းတို့ မျက်နှာပြင်ကို ရောက်တာနဲ့၊

they form a tightly-overlapping, waterproof layer

၎င်းတို့ဟာ ပြည့်ကျပ်ထပ်နေကြတဲ့ ရေစိုခံ အလွှာ ဖြစ်လာတာမို့လို့ပါတယ်

that’s difficult for invading microbes to breach.

အဏုဇီဝ အကောင်တွေ ချိုးဖောက်ဝင်ဖို့ မလွယ်ပါဘူး။

Any harmful microbes that make it into the epidermis

အရေပြားအပေါ်ယံကို ဖောက်ဝင်နိုင်တဲ့ အန္တရာယ်ပိုးမွှားတွေဟာ

will encounter Langerhans cells.

Langerhan ဆဲလ်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ကြရမှာပါ။

This group of protective skin cells detects invaders

ကာကွယ်ရေး အရေပြားဆဲလ်တွေရဲ့ အုပ်စုက ဖောက်ဝင်သူတွေကို ခံစားမိတာနဲ့

and communicates their presence to resident immune system T-cells,

ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ကိုယ်ခံစနစ် T-ဆဲလ်တွေကို ရန်သူရှိနေကြောင်းကို အကြောင်းကြားပေးလို့

which react by launching an immune response.

ကိုယ်ခံစနစ်ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုဖြင့် တုံ့ပြန်ပါလိမ့်မည်။

A crucial feature of this immune defense

အဲဒီကိုယ်ခံစွမ်းအားရဲ့ အလွန်အရေးပါတဲ့ အင်္ဂါရပ်က

is the several thousand species of microorganisms

အဏုဇီဝ အကောင်တ​ွေရဲ့ မျိုးစိတ် ထောင်ပေါင်းများစွာဖြစ်ပြီး

၎င်းတို့ဟာ ကျွန်ုပ်တို့ အရေပြားရဲ့

that inhabit the planes,

folds,

မျက်နှာပြင်တွေ၊

and crevices of your skin.

အခေါက်များနဲ့ အက်ကြောင်းများထဲ နေထိုင်ကြတယ်။

ဘက်တီးရီးယားနဲ့ နှင့်မှိုတွေ ပါဝင်ကြတဲ့ အဲဒီအဏုဇီဝ အကောင်းများဟာ

These microbes, which include bacteria and fungi,

thrive in the sebum,

အရေပြား အလယ်လွှာအတွင်းရှိ အဆီဂလင်းများမှ

an oily substance that’s secreted onto the skin’s surface

ထုတ်ပေးတဲ့ sebum ခေါ် အဆီနှင့်တူတဲ့

by sebaceous glands nestled inside the dermis.

အရာများထဲတွင် အသက်ရှင် နေထိုင်ကြတာပါ။

These skin microbes keep the immune system in a state of constant surveillance,

အဲဒီ အရေပြား အဏုဇီဝများဟာ ကိုယ်ခံစွမ်းအား စနစ်ကို တချိန်လုံး

ensuring that it’s ready to react if the body really is at risk.

အသင့် ပြင်ဆင်ထားပြီး ခန္ဓာကိုယ် အန္တရာယ်ရှိလာရင် တုံ့ပြန်ရန် အသင့်ပါပဲ။

Beyond this protective role,

သင့်အရေပြားက ဒီလို ကာကွယ်ရေး အပြင်

your skin is also a sensory organ that helps regulate your body’s temperature,

သင့်ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန်ကို ထိန်းညှိရာတွင် ကူပေးတဲ့ အာရုံခံအင်္ဂါလည်း ဖြစ်ပြီး

two roles that are closely interlinked.

အဲဒီ အခန်းနှစ်ခုတို့ဟာ နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်နေကြတယ်။

Nerves detect whether your skin is warm or cold

အာရုံကြောများးက သင့်းအရေပြားဟာ ၏ နွေးလား အေးလမ်းကို အာရုံခံလျက်

and communicate that information to your brain.

အဲဒီအချက်အလက်ကို သင့်ဦးနှောက်ထံ သတင်းပို့ပါတယ်။

In return, the brain instructs localized blood vessels

ဦးနှောက်ကျတော့ အဲဒီနေရာရှိ သွေးကြောများအား

to either expand if the body is too warm,

ခန္ဓာကိုယ်နွေးနေရင် တိုးချဲ့ပေးလျက်

releasing heat from the blood through the skin,

သွေးထဲရှိ အပူဓာတ်ကို အရေပြားမှတဆင့် ထုတ်လွင့်ပေးရန်၊ သို့မဟုတ်

or to constrict if the body is cold, which retains heat.

ခန္ဓာကိုယ် အေးနေရင် အပူကို ထိန်းထားရန် ချုံ့ပစ်ရန် ညွှန်ကြားပေးပါတယ်။

At any given time, up to 25% of the body's blood is circulating through the dermis,

ခန္ဓာကိုယ်ထဲက သွေးရဲ့ ၂၅% အထိဟာ အရေပြားအလယ်လွှာမှ တစ်ဆင့် လည်ပတ်နေလျက်

making this process extremely efficient.

အဲဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို ထိရောက်စွာ ဆောင်ရွက်ပေးပါတယ်။

Under warm conditions,

နွေးနေတဲ့ အခြေအနေထဲမှာဆိုရင်၊

the skin’s sweat glands will secrete sweat via ducts onto the surface,

အရေပြားရဲ့ ချွေးထုတ်ရေးဂလင်းများက ပြွန်များမှ ချွေးကို မျက်နှာပြင်ဆီ

transferring heat out of the body.

ပို့ပေးလျက် အပူကို ခန္ဓာကိုယ် အပြင်ထုတ်ပေးတယ်။

Hair can also be stimulated to conserve or release body warmth.

ဆံပင်ကိုလည်း ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ နွေးထွေးမှုကို ထိန်းသိမ်း (သို့) လွှတ်ပေးရန် သုံးနိင်တယ်။

The average human has 5 million hair follicles

ပျမ်းမျှ လူထံတွင် မွေးညင်းပေါက် ၅ သန်းရှိပြီး

embedded everywhere on the body

သင့် လက်ဖဝါးနဲ့ ခြေဖဝါးများမှ လွဲပြီး

except the palms of your hands and soles of your feet.

ခန္ဓာကိုယ် တဝမ်းလုံးမှာ ပြန့်ကြဲလျက် ရှိနေပါတယ်။

Ninety to 150,000 of those are on your scalp,

အဲဒီထဲက ၉၀၀၀၀ မှ ၁၅၀၀၀၀ ဟာ သင့် ဦးခေါင်းမှာ ရှိနေကြပြီး

where they help shield the large surface area of your head

သင့်ဦးခေါင်းရဲ့ နေရာအများစုကို ထိခိုက်မှုနဲ့ နေပူလောင်မှုမှ

from physical damage and sunburn.

ကာကွယ်ပေးတဲ့ ဒိုင်းကြီးသဖွယ် ပါဝင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

When you're cold, tiny muscles called arrector pilli

သင်သည် ချမ်းနေရင်၊ arrector pilli ခေါ် သေးနုပ်တဲ့ ကြွက်သားတွေဟာ

cause hair to stand upright across the body.

ဆံပင်ကို မာတောင့်လာစေလျက် ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့မှာ ထောင်မတ်လာစေပါတယ်။

That’s the phenomenon known as goosebumps and it traps body heat close to your skin.

အဲဒါကို ကြက်သီးထခြင်းလို့ ခေါ်ဝေါ်ပြီး အရေပြားနဲ့ ကပ်နေတဲ့ အပူကို ထိန်းပေးပါတယ်။

ကျယ်ဝန်းလှတဲ့ အရေပြားရဲ့ မျက်နှာပြင်ရုဟာ ဒိုင်းလွှား ဖြစ်ရုံသာမက၊

Skin’s vast surface isn’t just a shield;

it also enables us to interact and connect with the world.

လောကကြီးနဲ့ ချိတ်ဆက် ဆက်သွယ်နိုင်အောင် ကူညီပေးပါသေးတယ်။

Its multifunctional layer cools us down and keeps us warm.

၎င်းရဲ့ အလွှာအထပ်ထပ်က ကျွန်ုပ်တို့ကို အေးစေလျက် နွေးလာစေနိုင်ပါတယ်။

The integumentary system may be many things,

ဖုံးအုပ်ထားတဲ့ အရေပြားစနစ်ဟာ အရာများစွာကို လုပ်ကိုင်နိုင်ပြီး၊

but it’s certainly more than skin deep.

ထူတဲ့အရေပြား ဖြစ်ရုံမက များစွာမှ စွမ်းထက်တာ သေချာပါတယ်။