The science of skin - Emma Bryce

Tłumaczenie: Patryk Skorupa Korekta: Ola Królikowska

Between you and the rest of the world lies an interface

Od świata oddziela cię powłoka

that makes up 16% of your physical weight.

stanowiąca 16% wagi ciała.

This is your skin, the largest organ in your body:

To skóra, czyli twój największy narząd,

laid out flat, it would cover close to 1.7 square meters of ground.

który po rozłożeniu zajmowałby blisko 1,7 metra kwadratowego.

Its purpose may seem obvious— to keep our insides in.

Jego zadanie wydaje się oczywiste: ma chronić wnętrzności.

But a look beyond the surface

Jeśli spojrzeć głębiej,

reveals that it plays a surprising number of roles in our lives.

okaże się, że to nie jedyne jej zadanie.

First, the basics.

Zacznijmy od podstaw.

Skin is the foundation of the integumentary system,

Skóra to podstawa układu pokrywowego,

which also incorporates your hair, nails, and specialized glands and nerves.

w którego skład wchodzą również włosy, paznokcie oraz specjalne gruczoły i nerwy.

Made up of three layers,

Tworzą ją trzy warstwy:

the epidermis,

naskórek,

dermis,

skóra właściwa

and hypodermis,

i tkanka podskórna.

skin’s thickness varies from 0.5 millimeters at its thinnest

W najcieńszym odcinku skóra ma grubość pół milimetra,

and up to four millimeters at its thickest.

a w najgrubszym - do czterech milimetrów.

It also carries out three key functions:

Skóra pełni także trzy ważne funkcje:

protecting,

ochronę,

regulating,

regulację

and sensing the world beyond its limits.

i czucie, nawet za cenę urazu.

On a daily basis, its huge surface processes hundreds, if not thousands,

Codziennie jej ogromna powierzchnia przetwarza tysiące

of physical sensations,

bodźców fizycznych,

relying mostly on large, pressure-sensitive skin components

głównie polegając na dużych i wrażliwych na dotyk

called Merkel cells.

komórkach Merkla.

In your fingertips alone,

W samych opuszkach palców

there are 750 Merkel cells per each square-centimeter of skin,

na każdy centymetr kwadratowy skóry przypada 750 komórek Merkla

coupled with over 2,500 receptors that give you your sense of touch.

razem z ponad 2500 receptorów składających się na zmysł dotyku.

This surface is also the body’s first major line of defense.

Powierzchnia skóry jest też pierwszą linią obrony organizmu.

Without it, you’d be a soggy mass of tissue and fluids,

Bez niej człowiek byłby tylko wilgotną masą tkanek i płynów

fatally exposed to the elements.

podatną na niebezpieczeństwa.

Skin effectively seals off your insides

Skóra zabezpiecza wnętrzności

and also absorbs pressure and shock

oraz pochłania ciśnienie i wstrząsy

with flexible collagen that makes up most of its dermal layer.

za pomocą elastycznego kolagenu, z którego składa się skóra właściwa.

The epidermis is made up mainly of skin cells called keratinocytes

Główne komórki naskórka nazywają się keratynocytami

that are completely replaced every four weeks.

i są zastępowane nowymi co cztery tygodnie.

As new cells form at the base of the epidermis, older ones are pushed up.

Nowe komórki wypychają stare do górnych części naskórka.

When these cells move upwards,

Wędrując do góry,

they’re filled with a hardened protein called keratin.

wypełniają się utwardzonym białkiem nazywanym keratyną.

Once they reach the surface,

Po dotarciu na wierzch

they form a tightly-overlapping, waterproof layer

tworzą ciasną, wodoodporną warstwę,

that’s difficult for invading microbes to breach.

trudną do pokonania dla drobnoustrojów.

Any harmful microbes that make it into the epidermis

Jednak jeśli któryś z nich się przebije,

will encounter Langerhans cells.

natrafia na komórki Langerhansa,

This group of protective skin cells detects invaders

które wykrywają atak cząsteczek

and communicates their presence to resident immune system T-cells,

i informują o nich limfocyty T z układu odpornościowego,

which react by launching an immune response.

a te inicjują odpowiedź odpornościową.

A crucial feature of this immune defense

Kluczowym elementem tej odpowiedzi

is the several thousand species of microorganisms

są tysiące gatunków mikroorganizmów

that inhabit the planes,

na odkrytej skórze,

folds,

tej zgiętej

and crevices of your skin.

i tej popękanej.

These microbes, which include bacteria and fungi,

Razem z bakteriami i grzybami

thrive in the sebum,

rozwijają się w łoju skórnym,

an oily substance that’s secreted onto the skin’s surface

oleistej substancji wydzielanej na powierzchnię skóry

by sebaceous glands nestled inside the dermis.

przez gruczoły łojowe mieszczące się w skórze właściwej.

These skin microbes keep the immune system in a state of constant surveillance,

Utrzymują one system odpornościowy w stanie ciągłego czuwania,

ensuring that it’s ready to react if the body really is at risk.

żeby mógł zareagować, kiedy organizm będzie zagrożony.

Beyond this protective role,

Poza ochroną

your skin is also a sensory organ that helps regulate your body’s temperature,

skóra pomaga też w regulacji temperatury ciała,

two roles that are closely interlinked.

co działa bardzo podobnie.

Nerves detect whether your skin is warm or cold

Nerwy wykrywają, czy skóra jest ciepła, czy zimna,

and communicate that information to your brain.

i przekazują te informacje do mózgu.

In return, the brain instructs localized blood vessels

Wtedy mózg każe odpowiednim naczyniom krwionośnym

to either expand if the body is too warm,

rozszerzyć się, jeśli ciało jest za ciepłe,

releasing heat from the blood through the skin,

co uwalnia przez skórę ciepło z krwi,

or to constrict if the body is cold, which retains heat.

albo zwęzić się, jeśli ciało jest zimne, co pozwala zachować ciepło.

At any given time, up to 25% of the body's blood is circulating through the dermis,

Cały czas nawet 25% krwi organizmu krąży w skórze właściwej,

making this process extremely efficient.

dzięki czemu ten proces jest bardzo efektywny.

Under warm conditions,

W ciepłych warunkach

the skin’s sweat glands will secrete sweat via ducts onto the surface,

gruczoły potowe wydzielają pot przez pory na powierzchnię,

transferring heat out of the body.

oddając ciepło z organizmu.

Hair can also be stimulated to conserve or release body warmth.

Włosy też mogą służyć do utrzymywania albo oddawania ciepła.

The average human has 5 million hair follicles

Średnio człowiek ma 5 milionów mieszków włosowych

embedded everywhere on the body

osadzonych na całym ciele

except the palms of your hands and soles of your feet.

z wyjątkiem powierzchni przednich dłoni i podeszew stóp.

Ninety to 150,000 of those are on your scalp,

Od 90 do 150 tysięcy z nich jest na twojej głowie,

where they help shield the large surface area of your head

gdzie pomaga chronić jej powierzchnię

from physical damage and sunburn.

przed uszkodzeniami i oparzeniami słonecznymi.

When you're cold, tiny muscles called arrector pilli

Kiedy marzniesz, małe mięśnie nazywane przywłośnymi

cause hair to stand upright across the body.

powodują wyprostowanie się włosów na ciele.

That’s the phenomenon known as goosebumps and it traps body heat close to your skin.

Zjawisko to znane jest jako gęsia skórka i pozwala ciepłu zostać pod skórą.

Skin’s vast surface isn’t just a shield;

Skóra to nie tylko zwykła tarcza.

it also enables us to interact and connect with the world.

Pozwala też reagować na świat i rozumieć jego działanie.

Its multifunctional layer cools us down and keeps us warm.

Jej wielofunkcyjna warstwa chłodzi i utrzymuje ciepło.

The integumentary system may be many things,

Układ pokrywowy wydaje się powierzchowny,

but it’s certainly more than skin deep.

ale tylko dlatego, że nie znamy jego wnętrza.