Capturing authentic narratives - Michele Weldon

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Every day we are bombarded on all platforms of media

ကျွန်ုပ်တို့ဟာ နေ့တိုင်း မီဒီယာ ပလက်ဖောင်း အားလုံးမှာ ကသိကအောက်ဖြစ်စရာ၊

with personal stories that span the continuum

အသေးအဖွဲကနေ အသေအလဲ၊ သေရေးရှင်ရေးဖြစ်တဲ့အထိ ဖြစ်စဉ်ကို

from the embarrassing and the trivial

to the dire and the critical.

တရစပ်ထိုးနှက်တာခံနေရတယ်။lr

The foodie posting photos of every plate of lasagna he orders,

သူ မှာစားတဲ့ ဂျုံမုန့်ပွဲတိုင်းရဲ့ ဓာတ်ပုံ တွေကို တင်တဲ့ အစာအသောက်ကြိုက်သူ၊

the Iranian blogger describing the shooting death

Nedā Āghā-Soltān ရဲ့ ပစ်သတ်ခံရမှုကို

of Nedā Āghā-Soltān.

သရုပ်ဖော်နေတဲ့ အီရန်ဘလော့ဂါ။

Authentic narrative is the glue that connects people,

ဇာတ်လမ်း အစစ်အမှန်ဟာ လူတွေကို ဆက်သွယ်ပေးတဲ့ ကော်ပါ။

providing a compelling reason to keep reading.

ဆက်ဖတ်နေစေဖို့ ဆွဲဆောင်တဲ့ အကြောင်းရင်းတစ်ခုကို ပေးခြင်းပါ။

It makes the personal universal,

ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကို အများတကာ ဖြစ်စေတယ်၊

transcends the individual,

တစ်ဦးချင်းကို ကျော်လွှားပြီး

and makes a story timeless and humanistic.

ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ကိ ထာဝရ၊ လူကိုအဓိကပြုအောင် ဖန်တီးတယ်၊

How, as a journalist, do you ask the questions

သတင်းစာသမားတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဒီဇာတ်လမ်းမျိုး

that yield this type of narrative?

ထွက်ရှိစေတဲ့ မေးခွန်းတွေကို သင် ဘယ်လို မေးသလဲ။

You have to know what to ask of whom.

ဘယ်သူ့ကို ဘာမေးရမယ်ဆိုတာ သိဖို့လိုပါတယ်။

First you need to understand that every piece of journalism

ဇာစ်မြစ်လိုက်ခြင်းရဲ့ အနားသုံးခု လိုအပ်တဲ့ သတင်းစာပညာရဲ့

requires a trifecta of sourcing.

အပိုင်းတိုင်းကို အရင်ဆုံး နာလည်ဖို့လိုတယ်။

If you picture the reporting process as depicted by a triangle,

သတင်းပို့တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကို တြိဂံတစ်ခုကို ပုံဖော်သလို မြင်ကြည့်ရင်

one side will be official sources,

အနားတစ်ခုက တရားဝင် ရင်းမြစ်တွေ၊

another side will be overview sources,

နောက် တစ်နားက ခြုံငုံ ရင်းမြစ်တွေဖြစ်ပြီး

and a third side will be unofficial sources.

တတိယအနားက တရားမဝင် ရင်းမြစ်တွေဖြစ်မယ်။

All three components are necessary in every well-reported piece.

ကောင်းမွန်စွာ သတင်းပို့တဲ့အပုဒ်တိုင်းအတွက် ဒီအစိတ်အပိုင်း သုံးစခုလုံးဟာ လိုအပ်ပါတယ်။

The first side has official sources.

ပထမ အနားမှာ တရားဝင် ရင်းမြစ်တွေရှိတယ်။

Those are the people with titles and expertise,

ဒါတွေက ဘွဲ့တွေ၊ တတ်ကျွမ်းမှုတွေနဲ့ လူတွေ၊ ကုမ္ပဏီပိုင်သူတွေ၊

who own the company; are spokespeople for the movement.

လှုပ်ရှားမှုအတွက် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတွေပါ။

They tell you the numbers, and the answers

သူတို့ကနေပြီ ကိန်းဂဏန်းတွေ၊ အဖြေတွေ၊ ဘယ်လောက်၊ ဘယ်နေရာ၊

to how much, how many, where, when, and who.

ဘယ်အချိန်၊ ဘယ်သူဆိုတာ သင့်ကို ပြောပြလိမ့်မယ်။

A second side of the triangle includes overview sources:

တြိဂံရဲ့ ဒုတိယအနားမှာ ခြုံငုံ ရင်းမြစ်တွေ ပါဝင်တယ်။

academics, consultants, authors,

ပညာရှင်တွေ၊ အတိုင်ပင်ခံတွေ၊ စာရေးဆရာတွေဖြစ်တဲ့

who are not directly connected as stakeholders,

အစုရှယ်ယာရှင်တွေနဲ့ တိုက်ရိုက်မပတ်သက်ပေမဲ့

but have knowledge of the big picture.

ကြီးမားတဲ့ ပုံရိပ်ရဲ့ အသိသုတရှိသူတွေပါ။

Yet it is the third side of the trifecta - unofficial sources -

ဒါပေမဲ့ ဒီအနားသုံးခုရဲ့ တတိယအနားက တရားမဝင် ရင်းမြစ်တွေပါ။

who hold the power of the individual's insight.

လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အတွင်းသဘော စွမ်းအားကို ဆုပ်ကိုင်ထားသူတွေပါ။

This is where you can find the why,

ဒါက ဘာကြောင့်ဆိုတာကို ရှာနိုင်တဲ့နေရာပါ။

Giving consequence on the event, trend, phase, or idea

အဖြစ်အပျက်၊လားရာ၊၊ အဆင့်၊ စိတ်ကူးအပေါ် အရေးပါမှု ဦးစားပေခြင်းနဲ့

and what it means on a soul level to someone affected by it.

ဒါကနေ ထိခိုက်ခံရတဲ့ လူတစ်ဦးရဲ့ စိတ် အဆင့်ကို ဆိုလိုတာကိုပါ။

So how do you mine for the gems,

ဒီတော့ ရောက်တတ်ရရာ ကနေ ဆွဲဆောင်မှုရှိတာကို ရွေးထုတ်ခြင်းနဲ့

identifying what is compelling from what is chatter?

အဖိုးတန်တာတွေကို ဘယ်လို တူးဖော်လဲ။

You ask surprising questions.

အံဩစရာကောင်းတဲ့ မေးခွန်းတွေ မေးတာပါ။

To achieve the complicated, fragile human connection,

ရှုပ်ထွေးပြီး အထိမခံတဲ့ လူသား ဆက်နွယ်မှုကို ဖန်တီးဖို့

you regard the stories of every subject as sacred.

အကြောင်းအရာတိုင်းရဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေကို အလေးအမြတ် ထားဖို့လိုပါတယ်။

Realize that an anecdote is oxygen

ဖြစ်ရပ်အတိုအထွာတစ်ခုဟာ ရှင်းပြမှု၊

that breathes life into a grey story of exposition,

အချက်အလက်၊ဒေတာရဲ့ ဇာတ်လမ်းကို အသက်သွင်းတဲ့

facts and data.

အောက်စီဂျင်လို့ နားလည်ပါ။

What the surgeon did at home the morning he operated on a woman's brain tumor.

အမျိုးသမီးတစ်ဦးရဲ့ ဦးနှောက် အသားပိုကို ခွဲတဲ့ မနက်မှာ ဆရာဝန် အိမ်မှာလုပ်ခဲ့တာပါ။

How it feels to dream and train for the Olympics for a lifetime.

တစ်သက်တာလုံး အိုလံပစ်အတွက် အိပ်မက်မက်ကာ လေ့ကျင့်ဖို့ ဘယ်လိုခံစားရလဲ။

There are times when it is important to convey information quickly,

သတင်းအချက်အလက်ကို မြန်ဆန်စွာ ပို့ပေးဖို့၊ အမှတ်စဉ်တပ်ထားတဲ့ အချက်တွေ၊

to present bulleted facts and updates.

နောက်ဆုံး အခြအနေတွေကို တင်ပြဖို့ အရေးကြီးတဲ့ အချိန်တွေရှိပါတယ်။

When a situation is urgent, when action is required now,

အခြေအနေတစ်ခုက အရေးပေါ်ဖြစ်တဲ့အခါ လုပ်ဆောက်မှုက အခု လိုအပ်တဲ့အခါ

when you need to know where the tornado will hit,

လေဆင်နှာမောင်းက ဘယ်မှာ ထိမယ်၊ မီးက ဘယ်လောက်မြန်မြန် ကူးစက်နေတာ

how fast the fire is spreading, and if it will reach your home today.

ပြီးတော့ ဒီနေ့ သင့်အိမ်ဘက် ရောက်မလားဆိုတာ သိဖို့လိုတဲ့အခါပါ။

But the narrative personal stories

ဒါပေမဲ့ သတင်းစာပညာ ထေွပြားမှုဆီ ဆက်တဲ့

that contribute to the buffet of journalism

ဇာတ်ကြောင်းပြန် ကိုယ်ရေးဇာတ်လမ်းတွေဟာ

are pieces that have the luxury of a slow dance of information.

သတင်းအချက်အလက် အနှေးကပွဲရဲ့ စည်းစိမ်ရှိတဲ့ အပိုင်းအစတွေပါ။

It is this artful solicitation of story

ဒါက သတင်းစပညာကို အမှတ်တရဖြစ်စေပြီး

that will make the journalism memorable

အချင်းချင်းကို ဆက်သွယ်ပေးမယ့်

and will deliver the narrative bond that will connect us to each other.

ဇာတ်လမ်း နှောင်ကြိုးကို ပို့ပေးမယ့် ဇာတ်လမ်းရဲ့ ပညာသားပါတဲ့ မြူဆွယ်မှုပါ။